ترکيه بر سر دو راهى پذيرش يا عدم پذيرش سپر دفاع موشکى
ديپلماسى ايرانى: در حالى که غرب و امريکا تلاش مى‌کنند که سپرهاى دفاع موشکى خود را بيش از پيش به ايران نزديک کنند، ترکيه در تنگناى فشارهاى موجود در اين زمينه قرار گرفته است. ترکيه به عنوان يکى از اعضاى ناتو اکنون تحت فشار سران پيمان آتلانتيک شمالى قرار گرفته تا به استقرار اين موشک‌ها در خاک خود تن دهد. اين در حالى است که ترکيه تلاش مى‌کند خود را درگير مشکلات کشورهاى همسايه‌اش نکند و حتى استراتژى خود را به نزديک شدن بيش از پيش به کشورهاى همسايه‌اش از جمله ايران متمرکز ساخته است.
به گزارش خبرگزارى فرانسه، وزراى خارجه ترکيه و ايالات متحده امريکا در حاشيه نشست ناتو در بروکسل پايتخت بلژيک، بر سر انضمام ترکيه به جمع کشورهايى که سامانه سپر دفاع موشکى در خاک آنها مستقر شود با يکديگر مذاکرات مفصل و طولانى‌اى را انجام دادند. ترکيه در اين مذاکرات به اطلاع طرف امريکايى رسانده به شرطى حاضر است اين سامانه‌ها را در خاک خود بپذيرد که اولا تهديدى براى ايران محسوب نشود، ثانيا استقلال هيچ کشورى را تحت الشعاع قرار ندهد، ثالثا با منافع روسيه تضاد نداشته باشد و رابعا نه فقط در مناطق نزديک به ايران يا کشورهاى بلوک شرق بلکه در سراسر خاک ترکيه استقرار يابند. اگرچه مطبوعات ترکيه گزارش دادند که آنکارا به دولت امريکا اطلاع داده است که در برابر اين خواسته با احتياط بسيار عمل مى‌کند.
وجدى گونول، وزير دفاع ترکيه در اين باره گفت: «مذاکرات ما در چارچوب ناتو بر سر اين پروژه بزرگ بسيار خوب بود و ما از آن احساس آسودگى مى‌کنيم و شايد در سال 2015 اين پروژه عملى شود.»
سپر دفاع موشکى پروژه‌اى است که در دوران جورج بوش، رئيس جمهورى سابق امريکا براى مهار آن چه تهديد ايران ادعا مى‌شد، مطرح شد و بنا بود در کشورهاى چک، لهستان و مجارستان مستقر شوند. روسيه با اين طرح به شدت مخالف است و آن را تهديدى براى خود مى‌داند. روسيه حتى در برابر اصرار امريکا براى استقرار اين سامانه‌ها پيشنهاد استقرار آن در آذربايجان داده است. حال ايالات متحده به فکر توسعه اين سپر موشکى افتاده است تا هر چه بيشتر به ايران نزديک شود. ترکيه يکى از اين کشورها است.
با اين حال ترکيه نگران اين است که استقرار اين سپر دفاع موشکى باعث شود روابط ترکيه با ايران و روسيه تحت تاثير قرار بگيرد. به خصوص اين که روابط ترکيه با اين دو کشور در سال‌هاى اخير پيشرفت چشمگيرى داشته و آنکارا به هيچ وجه مايل نيست اين روابط تحت تاثير قرار بگيرد.
با اين حال ترکيه بايد هر چه سريع‌تر در اين زمينه فکرى بينديشد و يک موضع کلى اتخاذ کند چرا که فوگ راسموسن، دبير کل ناتو قصد دارد اين موضوع را در نشست بعدى ناتو در ليسبون که قرار است 19 و 20 نوامبر برگزار شود، مطرح کند. وى ابراز اميدوارى کرده در اين نشست جمع‌بندى نهايى در اين زمينه حاصل شود.
رجب طيب اردوغان، نخست‌وزير ترکيه هر گونه فشار در اين زمينه را رسما رد کرده است. اردوغان روز جمعه گفت: «تا کنون هيچ درخواستى در اين زمينه به ما ارائه نشده و در نتيجه ما به آن به عنوان يک عمل انجام شده نمى‌بينيم.»
سنان اوگان، پژوهشگر مرکز پژوهشى تورکسام در آنکارا در اين باره مى‌گويد: «اين يک تنگناى تازه‌اى براى ترکيه است. ترکيه از يک سو مى‌خواهد روابط دوستانه‌اش را با کشورهاى همسايه‌اش حفظ کند و از سوى ديگر تحت فشار است که عليه آن کشورها سلاح مستقر شود.»
وى همچنين گفت: «رجب طيب اردوغان که به اسلام‌گراى محافظه‌کار مشهور است و به دورى از سياست‌هاى غربى مشهور شده بسيار برايش دشوار است که در چنين مواقع اضطرارى‌اى تصميم‌هايى به اين سختى بگيرد. البته اردوغان به هيچ عنوان مايل نيست که از غرب فاصله بگيرد به خصوص اين که در مبارزه با شورشيان کرد به واشنگتن به عنوان يک هم‌پيمان ارزشمند نياز دارد.»
يک ديپلمات ترک که نخواسته نامش فاش شود در گفت‌وگو با خبرگزارى فرانسه گفت: «ترکيه هنوز هيچ تصميمى نگرفته است ولى ترکيه بايد از مشکلات موجود در اين زمينه عبور کند. آنکارا در حال حاضر تلاش مى‌کند ابزارهايى بيابد تا از مشارکت در چنين پروژه‌هايى شانه خالى کند ولى اگر روسيه بر سر استقرار اين سامانه‌ها راضى شود ايران نيز مجبور است که اين موضوع را بپذيرد.»
يک منبع ترک همچنين گفت که ترکيه از ناتو خواسته که اين موشک‌ها در سراسر ترکيه منتشر شوند نه اين که فقط در مناطق نزديک به ايران يا جمهورى‌هاى سابق شوروى استقرار يابند. ترکيه به هيچ وجه نمى‌خواهد اين سامانه‌ها کشور ديگرى به خصوص ايران را هدف قرار دهد.
فرانسه نيز با صدور بيانيه‌اى از استقرار سپر دفاع موشکى براى مهار برنامه‌هاى برخى کشورها حمايت کرده است. در اين بيانيه تاکيد شده است که براى افزايش همکارى‌ها در اين زمينه بهتر است که ناتو با روسيه نيز وارد مذاکره شود تا اين سامانه مکمل و نه جايگزين سپر هسته‌اى شود.
نظر شما :