
اروپا در شوک اقتصادی
امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه، به دولت هشدار داد که «در آستانه پایان چیزی قرار داریم که فراوانی و وفور به نظر می رسید.» ظرف چند ماه، این تغییر لحن شگفت انگیز است.
ادامه مطلبامانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه، به دولت هشدار داد که «در آستانه پایان چیزی قرار داریم که فراوانی و وفور به نظر می رسید.» ظرف چند ماه، این تغییر لحن شگفت انگیز است.
ادامه مطلبسید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: واقعیت شوکهای روابط بینالمللی و اثرات مخرب آنها، کنشگران را با چالش روبه رو کرده اما همین پدیده باعث شده است تا در این مقطع تاریخی، بشر بیش از هر زمان دیگر در اندیشه مدیریت شوکهای روابط بینالمللی رفته و با این فرض که نمیتوان انتظار شوک را نداشت ولی هر شوکی را باید مدیریت کرد، به بحث در مورد چارچوبهای مدیریت شوکهای بینالمللی بپردازد.
ادامه مطلبفرشاد عادل در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه باید مورد توجه قرار گیرد، ایجاد بسترهای لازم به منظور کسب بیشترین منفعت برای ایران از شرایط ویژه جهان در دوره کنونی است. با رونق دوباره تجارت زمینی که در پی قدرتگیری مجدد کشورهای آسیایی نظیر چین و هند به وجود آمده، فرصتی تاریخی در برابر ایران است تا با بهرهگیری از این فرصت به بازیابی نقش تاریخی خود در ایجاد پیوند میان اقلیمهای مختلف بپردازد.
ادامه مطلبنگاه یک سویه، تک بُعدی و صرف به تحولات حوزه برجام بدون درنظر گرفتن شرایط داخلی کشور به خصوص از ۲۵ شهریور و ورق خوردن صفحه تازه ای در تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، معیشتی، امنیتی و به ویژه دیپلماتیک کشور به همراه برجسته شدن موضوع حقوق بشر در ایران به موازات مسئله ارسال پهپاد به روسیه و جنگ اوکراین عملا خروجی غلطی را به دست مخاطب در این چند روز داده است.
ادامه مطلبحمله روسیه به اوکراین، تهدیدی را که پوتینیسم نهتنها در داخل روسیه بلکه در سراسر اتحاد جماهیر شوروی سابق ایجاد میکند، برجسته و نمایان کرد. در حالی که دولت بایدن و کنگره میلیاردها دلار برای کمک به اوکراین به منظور حفظ آزادیاش سرمایهگذاری میکنند، حمایت از سایر کشورهایی که به دنبال کاهش نفوذ روسیه هستند نیز مهم است. در این میان یک نمونه بسیار مهم است. در دهههای پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ارمنستان روابط نزدیکی با روسیه برقرار کرد. بخشی از این امر فرهنگی و بخشی نیز براساس یک محاسبه امنیتی واقعبینانه بود.
ادامه مطلببا توجه به بحران انرژی به ویژه پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین، دولت انگلیس همچنین از سه شرکت تولید برق در این کشور خواست نیروگاه های خود را که با سوخت زغال سنگ کار می کند زمستان امسال فعال نگه دارد.
ادامه مطلبطی سه ماه اخیر اعمال تحریم علیه جمهوری اسلامی ایران به یک امر روتین بدل شده است. هر هفته یکی از کشورهای اروپایی یا اتحادیه اروپا، کانادا و ایالات متحده بسته های تحریمی جدیدی علیه شخصیت ها، نهادها، ارگان ها و سازمان های جمهوری اسلامی ایران را رسانه ای می کنند. تنها ظرف ۵ روز اخیر ۵ بسته تحریمی به صورت روزانه علیه ایران اعمال شد. در این میان کشورهایی مانند نیوزیلند و استرالیا هم به جرگه تحریمکنندگان پیوسته اند.
ادامه مطلببا در نظر گرفتن شرایط کنونی در منطقه غرب آسیا و نیز اقتضائات داخلی ایران پس از مرگ مهسا امینی و آغاز اعتراضات طی سه ماه اخیر بدون شک عربستان سعودی «یک پروژه چند جانبه» را در قبال جمهوری اسلامی ایران پی گرفته است مبنی بر اینکه از یک سو ذیل تجربه جنگ یمن و تداوم هزینه های آن از رودررویی مستقیم با تهران حذر دارد و در سایه آن به دنبال دادن پالس مثبت دیپلماتیک است و در عین حال هم تمایلی به احیای روابط با ایران هم ندارد.
ادامه مطلبمحمد کاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: باید توجه داشت که نهادهای بینالمللی و در رأس آنها سازمان ملل متحد، نهایتاً موجودات و کنشگران حقوقیاند و آمیزهای از سیاست و حقوق در همه اقدامات آنها به چشم میخورد؛ اما این آمیزه در مارپیچی از کنشهای اداری و تحرکها و پویاییهای ظریف و چند لایه، به تولید هنجارها و رفتارهای عملی منجر میشوند.
ادامه مطلبدر حالی خبر دستکاری بُرد موشکی آمریکا در جنگ اوکراین رسانه ای شده است که همزمان برخی اخبار هم حکایت از آن دارد ذخایر موشک های ضدتانک «جاولین» و موشک های ضدهوایی «استینگر» متعلق به ایالات متحده آمریکا به شدت کاهش یافته است و با اینحال دولت بایدن کماکان به ارسال تسلیحات نظامی به اوکراین ادامه می دهد. بر اساس گزارش ها، گرگ هایس رئیس شرکت راتئون تکنولوژی گفته است: زیان حاصله معادل سال ها تولید است.
ادامه مطلبفریدون مجلسی در خصوص باز شدن پای کانادا به پهپادهای ایرانی معتقد است که میتوان دو سناریو را در نظر گرفت؛ اول آنکه ایران در راستای دور زدن تحریم ها توانسته است با مکانیسم های مخصوص به خود این قطعات را از این شرکت ها خریداری کند و یا اینکه در یک سناریوی بدبینانه شاید تهران سعی کرده باشد با کارگذاشتن عمدی این قطعات چالش هایی را برای کانادا، آمریک و دیگر کشورها در این راستا ایجاد کند تا به زغم این دیپلمات اسبق کشورمان هزینه های ارسال پهپاد از جانب ایران به روسیه برای تهران کاهش یابد یا به عبارتی ایران با این اقدام بتواند جرمش را با این کشورها تقسیم کند.
ادامه مطلبشاید به این فکر کنند که بیش از پیش درگیرش کنند تا به عقب نشینی از اوکراین مجبور شود. اما آیا چنین اتفاقی می افتد؟ آیا بایدن به همان ترتیبی که منتقدانش بابت شیوه عقب نشینی خجالت آورش از افغانستان در چند ماه پیش از او انتقاد کردند و "شرحه شرحه اش" کردند، واکنش نشان خواهد داد؟ تنها پاسخی که الآن می توان به این پرسش داد این است که: شاید.
ادامه مطلبایالات متحده، تاحدودی به خاطر جنگ در اوکراین، درباره مناسباتش با تولیدکنندگان نفت از جمله در ونزوئلا بازبینی کرده است. نمایندگان بایدن، دو بار با مقام های رژیم مادورو در کاراکاس دیدار کردند و در ۲۶ نوامبر، دولت بایدن یک چرخش قابل توجه داشت: به شرکت نفتی شورون آمریکا، که در حال حاضر چهار پروژه مشترک معلق با شرکت دولتی نفت ونزوئلا دارد، مجوز محدودی برای استخراج و صادرات دوباره نفت به آمریکا داد.
ادامه مطلببه زعم علی اکبر فرازی، ترکیه از اساس همه کردها را در هر جایی، چه کردهای ترکیه، چه عراق، چه سوریه و حتی ایران را دشمن اول و خط قرمز امنیتی خود می داند، اما تهران با بینش و خوانشی کاملا عکس، کردها را از اقوام کهن ایران می داند. لذا فرازی بیان می دارد که نباید و نمی توان به دلیل اقدامات چند هفته اخیر ایران در اقلیم کردستان اینگونه تصور شود که تهران در برابر تجاوز ترکیه به سوریه سکوت کرده است تا با همدیگر گروه های کردی را از بین ببرند.
ادامه مطلببر اساس تازه ترین اطلاعات موجود نزد ایالات متحده، پوتین مریض است. در آخرین دیدارش در دفترش در مسکو به گونه ای راه می رفت که پای راستش به زحمت تحت کنترلش بود و با زور زیاد به راست و چپ حرکت می داد. و این معمولاً برای کسانی اتفاق می افتد که تحت درمان هستند تا با یک داروی خاص (شاید یک استروئید) به مشکل پزشکی در حرکت پا پایان دهند. و وقتی که اثر دارو تمام می شود حرکت پا منجمد می شود. علاوه بر این، صورت پوتین گاهی متورم می شود. بر اساس اطلاعات غربی ها، گفته می شود که ورزشکاران از این دوا یا دارو استفاده می کنند اما اثرگذاری و عوارض جانبی آن مضر است.
ادامه مطلبمهدی مطهرنیا در گفت وگویی معتقد است که با نگاهی جامع و مانع باید زمینه های حل و فصل همه بسترهای تنش را به گونه ای فراهم آورد که در عین حفظ عزت کشور بتوان با شفافیت گسل میان تهران با جامعه بین الملل را ترمیم کرد. این تصمیم بزرگ اکنون باید از سوی نظام جمهوری اسلامی گرفته شود، یا نه بزرگ و یا بله بزرگ.
ادامه مطلبعلی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این اولین نشست عالی رتبه ناتو پس از اجلاس سران مادرید، از پایان ژوئن ۲۰۲۲ و مرحله اساسی در عملیاتی کردن مفهوم استراتژیک جدید اتحاد بود و برای اولین مرتبه بحث و تبادل نظر برای تجزیه و تحلیل چگونگی اجرای تصمیمات اتخاذ شده در مادرید و آماده سازی نشست آتی ناتو در ویلنیوس در سال ۲۰۲۳ صورت پذیرفت.
ادامه مطلباحساسی که بر روابط فراآتلانتیک حاکم است، احساس کلافگی است. آمریکا از بی عملی اقتصادی اروپا و ناتوانی اش در دفاع از خود، دلخور است. اروپا هم از عوام گرایی اقتصادی آمریکا، عاصی است. اما درست همانگونه که اروپا نباید به دلیل این جنگ دچار اختلاف شود، مهم است که قدرتمندترین اتحاد دمکراتیک تاریخ (میان اروپا و آمریکا) هم سازگار شده و پایا بماند.
ادامه مطلباگر به هر دلیلی، چه در سایه پرونده فعالیت های هسته ای، چه حقوق بشر، موضوع ارسال پهپاد و ...، ایران هم در انزوای جهانی قرار بگیرد، عملا به ضرر روسیه خواهد بود. چرا که مسکو به دریچه معدود کشورهای همسو با خود چون ایران برای دور زدن تحریم ها نیاز دارد. لذا به هر طریقی سعی می کند مانع از بحرانی شدن وضعیت مذاکرات وین شود.
ادامه مطلبزهرا وطنی و معصومه زمانیان در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: به نظر می رسد روسیه به دلیل فقدان قابلیت تولید داخلی ارزان قیمت، بر ایران به عنوان تامین کننده اصلی (یا حتی انحصاری) هواپیماهای بدون سرنشین اتکا دارد. بدیهی است اثبات عمل غیرقانونی (actus reus) در این وضعیت، سادهتر از زمانی است که روسیه از چندین مبداء خرید کند. این امر از برخی از دشواریهای اثبات مسئولیت شریک جرم و مشارکت های علّی متعدد جلوگیری می کند؛ زیرا اگر پهپادهای ایرانی در کنار بسیاری از مدلهای دیگر مورد استفاده قرار میگرفتند، نشان دادن ارتباط بین محمولههای خاص از ایران و آسیبهای خاص در اوکراین و ردیابی پهپادها از طریق زنجیره تأمین افراد تحریم شده دشوارتر بود.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون در آغازین دهههای قرن بیست و یکم احیا یا رستاخیز سیاستها و الگوهایی را شاهد هستیم که چندین دهه از مرگ آنها سخن گفته شده است. سیاستها و الگوهایی که در کما بوده و مانند سایهای تاریک بر نظم نوین غربی سنگینی داشتند و اکنون احیا شدهاند و به جای ایجاد جنگ جهانی جدید، جهان را جنگی و خشن کردهاند.
ادامه مطلبزمانی که برخی بر پایه توهم پاییز و زمستان سرد به دنبال تاخیر دو ماهه مذاکرات به امید بازگشت اروپایی ها بودند می بایست منتظر بسته شدن در دیپلماسی کشور می بودیم. نتیجه حضور چنین افرادی وضعیت کنونی سیاست خارجی دولت سیزدهم ظرف ۴۶۰ روز از آغاز به کارش است که با یک بحران چندلایه و چند وجهی همراه شده است. واعظان و شارحان افسانه پاییز و زمستان سرد خود را برای نفت۱۸۰ دلاری آماده کرده بودند، اما اکنون بهای نفت در کانال ۸۰ دلار است؛ با ذکر همین نکته «تو خود بخوان حدیث مفصل از مجمل ... .»
ادامه مطلببه گفته دیپلماتهای اتحادیه اروپا، نشست نمایندگان دولتهای اتحادیه اروپا که قرار بود عصر جمعه برای بحث درباره پیشنهاد گروه هفت برای محدود کردن قیمت نفت از طریق دریا برگزار شود، لغو شد. یک دیپلمات گفت: «همگرایی کافی میان اعضا وجود نداشت».
ادامه مطلبآنچه در جبهه اوکراین رخ می دهد، ظهور یک اتحاد راهبردی میان چهار کشور روسیه، چین، ایران و کره شمالی نیست بلکه یک همگرایی موقت است.
ادامه مطلبمحسن جلیلوند اعتقاد دارد که سیاست خارجی ایران اکنون به دو دوره یا دو برهه «قبل از مرگ مهسا امینی» و «بعد از مرگ مهسا امینی» تقسیم شده است. بنابراین دولت سیزدهم باید در یک فضای تازه و با یک نگاه جدید به سیاست خارجی بنگرد، چرا که اکنون جامعه جهانی دیگر نگاه سابق را به ایران و تحولات جاری در داخل کشور ندارد. / دیاکو حسینی تاکید می کند شرایط حال حاضر ناشی از انباشت چالش ها و اختلاف نظرها در سه حوزه مشخص یعنی پرونده فعالیتهای هستهای و مذاکرات وین بر سر احیای برجام، موضوع جنگ اوکراین و ارسال پهپاد به روسیه و همچنین مسئله اعتراضات در کشور باز می گردد. مجموعه این موضوعات اکنون یک گسل و شکاف جدی در سیاست خارجی بین ایران با اروپا و ایالات متحده آمریکا را به وجود آورده است.
ادامه مطلببر اساس گفته «ماکسیم ماکسیموف»، سفیر سابق روسیه در عراق، ارزش سرمایه گذاری های روسیه در بخش انرژی کشور عراق حدود ۱۳ میلیارد دلار است. وی در ادامه گفت که شرکت های نفتی روسی با جدیت برای بهبود دستیابی به فرصت هایی در بخش های نفت و گاز عراق تلاش می کنند. یکی از مهمترین شرکت های نفتی روسی که در حال حاضر در عراق فعالیت دارند شرکت لوک اویل است که اپراتور اصلی میدان نفتی غرب قرنه ۲ با ذخایر ۱۴ میلیارد بشکه است و گازپروم که ۴۰ درصد از میدان نفتی بدره را در استان واسط در اختیار دارد.
ادامه مطلبوحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ولادیمیر پوتین تا یک قدمی رهبری بلامنازع جهان تک قطبی پیش رفت. استراتژی بیست ساله پوتین در گام های نزدیک به موفقیت بود. اما چرا پوتین گفت؛ اول لندن را می زنم و اخیرا هم گفت، انگلیس خط انتقال گاز به اروپا را منهدم کرد. پوتین وقتی متوجه شد که؛ ضربه را خورده بود. پوتین نه تنها متوقف بلکه در آستانه سقوط قرار گرفته است. پوتین رهبری موفق بود و شناخته نشد و به دلیل کج فهمی سیاست بین الملل، اغفال و در آستانه شکست قرار دارد.
ادامه مطلبورود ایران به این درگیری – شبیه به عرضه هواپیماهای بدون سرنشین TB۲ توسط ترکیه به ارتش اوکراین - نشان دهنده یک تغییر ژئوپلیتیکی معنادارتر است. در دهه گذشته فناوری پهپادی به سرعت پیشرفت کرده است و قدرتهای نوظهوری مانند ایران، ترکیه، اسرائیل و امارات متحده عربی در خط مقدم قرار گرفته اند. از نظر مسکو یک موضوع مهم برای خرید پهپادهای ایران، قیمت پایین آنهاست. به عنوان مثال، شاهد-۱۸۶ دارای یک بال مثلثی متمایز است و به طور مستقل عمل میکند. این پهپاد یک کلاهک حدود ۸۰ پوندی حمل میکند که برای انفجار در هنگام برخورد طراحی شده است. این واحدهای تک کاربردی تنها ۲۰هزار دلار قیمت دارند. در مقابل، موشکهای کروز کالیبر روسیه که به طور گسترده توسط مسکو در جنگ مورد استفاده قرار گرفت، هر کدام یک میلیون دلار قیمت داشت.
ادامه مطلبحسن فتاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: الکساندر سولژنیتسین قبل از مرگش در سال ۲۰۰۸ اعلام کرد که روسیه (روسهای بزرگ)، بلاروس (روسهای سفیدپوست) و اوکراین (روسهای کوچک) باید بهعنوان یک کشور اسلاو واحد شوند. به قول برژینسکی، روسیه بدون اوکراین هرگز یک امپراتوری نخواهد شد.
ادامه مطلبآرش قربانی سپهر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: درگیری روسیه و اوکراین نشان داده است که اعمال تحریم ها علیه یک کشور متخاصم بهترین پاسخ نیست، زیرا تأثیرات سرریزی بر کشورهای غیر درگیر دارد، به ویژه زمانی که کشورهای متخاصم شرکای تجاری کشورهای غیر درگیری هستند.
ادامه مطلب