ایران و عربستان

در حال بازگشت به خاورمیانه دهه ۱۹۵۰ هستیم

ورود به خاورمیانه جدید با بازیگران جدیدی چون ایران

اکنون به نوعی در حال بازگشت به خاورمیانه دهه ۱۹۵۰ هستیم، دوره‌ای که تقسیم‌بندی داخلی کشورهای سراسر منطقه بر اساس همفکری سیاسی بخش‌های مختلف جمعیت کشورها انجام می‌شد – که طرفدار ناصریسم، بعثیسم، کمونیسم، هاشمیون یا غرب بودند. اکنون درهای خاورمیانه به روی بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی – ایران، ترکیه، اسرائیل، روسیه، فرانسه – باز شده است، حتی با وجود اینکه ایالات متحده نفوذ خود را حفظ می‌کند. بنابراین نمی توان از امکانات موجود برای ایجاد موازنه با دیگر بازیگران چشم پوشی کرد.

ادامه مطلب

خروج آمریکا از افغانستان و صلح در خاورمیانه

حمله به آرامکو عربستان را به مذاکره با ایران ترغیب کرد؟

کارشناسان می‌گویند که حمله به آرامکو در سپتامبر ۲۰۱۹ مهم‌ترین عاملی بود که باعث شد ریاض به این نتیجه برسد که گفت وگو با ایران بهتر از رویگردانی می‌تواند منافع سعودی‌ها را تامین کند.

ادامه مطلب

به بهانه سفر روز چهارشنبه وزیر امور خارجه به بیروت

مناسبات ایران – عربستان از پنجره تحولات لبنان؛ مراقب فرصت‌طلبی‌های اردوغان باشیم

ابوالقاسم دلفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: باید در نظر داشت که فرصت طلبی های آنکارا در بهره برداری لازم از تحولات منطقه ‌ای و به خصوص ادعاهای رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه در ابراز تمایل برای کمک به اوضاع اقتصادی نابسامان لبنان را نباید از نظر دور داشت، و در حالی که اوضاع اقتصادی ترکیه در شرایط ناگواری به سر می برد، همگان بر واهی بودن ادعاهای اردوغان برای کمک به لبنان برای خروج از بحران واقف هستند.

ادامه مطلب

تهران و ریاض به سمت کاهش تنش ها گام بر می دارند

نشانه هایی آشکار از تنش زدایی و بهبود روابط ایران و عربستان

پارسا جعفری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: واضح است که دشواری‌های چند بعدی روابط ایران و عربستان که امروزه در پرونده‌های متعدد منطقه ای، از افغانستان و پاکستان گرفته تا عراق، بحرین، یمن، سوریه، لبنان و حتی تا مصر و سودان، که آنها را رویاروی یکدیگر قرار داده، به‌سادگی قابل حل نیستند، اما با این‌ وجود می‌توان امیدوار بود که با تنش زدایی و استمرار مذاکرات سیاسی بین دو کشور، مسائل گام‌به‌گام حل شوند.

ادامه مطلب

نخست وزیر عراق انتظار دارد با دست پر برود

روابط ایران با عربستان و امارات، از مهمترین اهداف سفر کاظمی به تهران

علی موسوی خلخالی می نویسد: گفته می شود طرف اماراتی پیام داده که حاضر به گشودن صفحه ای جدید در روابط با تهران است و می خواهد بهترین سطح روابط را با تهران داشته باشد. همچنین حاضر است بی توجه به تحریم های ایالات متحده سرمایه گذاری های کلانی را در ایران انجام دهد. 

ادامه مطلب

حرف اسلام آباد خریدار ندارد

پاکستان با ایران هراسی درصدد جلب حمایت کشورهای عربی از طالبان

عمران خان روی این مسئله حساب می‌کند که کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس با وجود مخالفتشان با روی کار آمدن طالبان اما افغانستان را به عنوان عرصه‌ای برای دستورکار ایران رها نمی‌کنند. به نظر او برانگیختن این نگرانی باعث می‌شود کشورهایی مانند عربستان سعودی به سرعت برای ایفای نقش در افغانستان حرکت کنند. اما مسئله برای عربستانی‌ها فراتر از این‌ها است. آنها دیگر روابط خود را بر اساس منافعشان و نه نگرانی از دشمنان ارزیابی می‌کنند.

ادامه مطلب

در سایه پاندمی کرونا

خاورمیانه و انقباض استراتژیک قدرت های منطقه

بهنام وکیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عربستان و ایران با میانجیگری عراق سه دور مذاکره در بغداد انجام داده‌اند و انتظار می‌رود روابط دیپلماتیک خود را از سر بگیرند. امارات، مصر و اردن در مذاکرات با ایران شرکت کردند. روابط ترکیه با عربستان سعودی و ایران نیز به میزان قابل‌توجهی بهبودیافته است. روابط دیپلماتیک عربستان و سوریه در آینده نزدیک دور از ذهن نیست. شایان‌ذکر است که علت اصلی وخامت روابط بین کشورهای خاورمیانه هنوز وجود دارد و تناقضات برطرف نشده است. اما چه دلایلی شرایط فعلی را رقم می‌زد؟

ادامه مطلب

چالش هایی که می تواند ضرر باشد

تبعات افزایش تنش بین ایران و سعودی برای منطقه

رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مساله ای که مبرهن است، این است که در درجه اول عربستان سعودی در منطقه توانایی رهبری بخشی از اعراب سنی را داراست و می تواند روی آنها تاثیر گذار باشد و آنها را علیه منافع ملی ایران بشوراند. افزایش تنش بین ایران و عربستان معادل افزایش تنش بین ایران و همه کشورهای شورای همکاری های خلیج فارس است که بخشی از آنها از جمله قطر و امارات روابط حسنه ای را با ایران دارا هستند.

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در ویدئوکنفرانس خود با خبرنگاران

غرب لجبازی را کنار بگذارد برجام احیا می شود/حاشیه کنفرانس بغداد نمی تواند از موفقیت کنفرانس بغداد کم کند

وی در پاسخ به این سؤال که با توجه به برخی از اظهارات مقامات عراقی در نشست بغداد، آیا قرار است عراق و یا کشوری بین ایران و آمریکا در رابطه با موضوع برجام میانجیگری کند؟ اضافه کرد: برجام نیاز به میانجی ندارد. با آمریکا هیچ گفت‌وگوی مستقیم یا غیرمستقیمی نداریم. گفت‌وگوها در وین بین ایران و ۱+۴ است. آن‌چه امروز توسط دولت آمریکا صورت گرفته پافشاری بر سیاست‌های شکست خورده دولت ترامپ است و متاسفانه هنوز تغییری از سوی واشنگتن در رفتار ندیدیم و با همان رفتار و سیاست‌های دولت قبل آمریکا به دنبال رسیدن به نتیجه بهتری هستند. آنها باید در رفتار خود و اعمال فشار حداکثری علیه ملت ایران که در واقع تروریسم اقتصادی است تجدیدنظر کنند و در آن صورت است که خواهند دید که مسیر گفت‌وگوها در وین به خوبی طی می‌شود. تمامی توافقاتی که در وین صورت گرفته و آن‌چه باقیمانده نشان می‌دهد آن‌چه باقیمانده به خاطر لجبازی و رفتار غیرمنطقی طرف آمریکایی و غربی است به محضی که تغییر در رفتار دیده شود برجام قابل بازگشت خواهد بود. برجام در فضایی جدا از منطقه پیگیری می‌شود.

ادامه مطلب

کاهش تنش امریکا و عربستان با ایران دغدغه عراقی ها

بغداد می‌خواهد دوباره بغداد ‌شود!

صابر گلعنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون پس از نزدیک به دو دهه، سران جدید عراق سودای احیای شکوه گذشته را در سردارند، اما از نظر آنها این مهم ممکن نیست جز با کاهش تنش میان آمریکا و ایران از یک سو و عربستان و ایران از سوی دیگر به عنوان دو قدرت‌ درگیر و رقیب در منطقه.

ادامه مطلب

اهمیت بالای کنفرانس بغداد برای ایران

صفحه ای جدید در روابط تهران و پایتخت های عربی گشوده می شود؟

علی موسوی خلخالی می نویسد: ایران و عربستان چند ماهی است مذاکراتی را به میزبانی عراق آغاز کرده اند که بنا به گزارش ها به پیشرفت های خوبی رسیده، اگرچه تا کنون به طور عملی نتیجه ای بیرونی از این مذاکرات مشاهده نشده است. اکنون حضور دو وزیر امور خارجه از هر دو کشور در کنفرانسی بین المللی می تواند آغازگر روندی تازه در پشت سر گذاشتن اختلافات دو کشور و گشودن صفحه ای جدید در روابط ایران و عربستان باشد.

ادامه مطلب

دلایل و اهداف سرمایه گذاری اقتصادی و امنیتی عربستان در عمان

چه شد محمد بن سلمان به یاد مسقط افتاد؟

حسن حمزه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: محمد بن سلمان نسبت به مسائل منطقه متفاوت فکر می‌کند. وی علاقه بیشتری به ایجاد یک رابطه چندوجهی با محوریت شورای همکاری خلیج‌فارس دارد که تنها متکی به یک متحد که قبلاً امارات متحده عربی بود نیست؛ بلکه در نگاه بن سلمان سیاست جدید بر اساس یک شبکه گسترده‌تر از اتحادها تشکیل ‌شده که منافع عربستان را دنبال می‌کند.

ادامه مطلب

معرفی کتاب:

رقابت های ژئوپلیتیکی ایران و عربستان سعودی؛ چالش ها و سناریو های پیش رو

معرفی: عناصر اساسی همگرای ـ واگرایی هر ژئوپلیتیک منطقه‌ای، امنیت، قدرت و هویت است، اما به دلیل آنکه تهدیدات از فاصله نزدیک، سریع تر ادراک می‌شوند، ناامنی نیز اغلب با مجاورت همراه است.

ادامه مطلب

تغییر روند در غرب آسیا؟

اقتصاد، پاشنه آشیل ایران در منطقه

نجمه پوراسمعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران جمهوری اسلامی ایران باید آگاه باشند که رفع نکردن تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی کشور، به عبارتی دور ماندن از بهره‌های اقتصادی و تأکید بیش از اندازه بر مسائل نظامی- امنیتی از طریق باز کردن صحنه بازی‌های جدید مثلاً در افغانستان، نمی‌تواند نفع بلندمدتی را نصیب ایران کند و قطعاً بازیگری مثبت و نظم‌ساز ایران در سطح منطقه را تضعیف خواهد کرد.

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در ویدئوکنفرانس خود با خبرنگاران

خطیب زاده: تعویق مذاکرات تا آغاز دولت جدید طبیعی است/هند به تعهدات خود در چابهار عمل کند

سخنگوی وزارت امور خارجه درباره وضعیت لبنان گفت: این مردم لبنان هستند که باید در خصوص آینده لبنان تصمیم بگیرند. ما هیچ وقت از ارائه کمک به همه طرف‌ها به شمول دولت، گروه‌ها و احزاب پا پس نکشیده‌ایم. هرگاه از ما خواستند که کمک از طرف جمهوری اسلامی ایران داده شود، ما کمک کرده‌ایم. در این فشار اقتصادی که مردم لبنان در آن هستند بارها به دولت لبنان اعلام آمادگی کردیم که کمک می‌کنیم. اگر دولت لبنان آمادگی داشته باشد ما از ارسال کمک‌ها دریغ نخواهیم کرد.

ادامه مطلب

جدال سعودی - امارات بازگشتی است به همان شرایط همیشگی خلیج فارس

وضعیتی که ایران از آن سود می برد

در کنار جدال بی‌سابقه پیرامون تولید نفت، منازعه سعودی – امارات به محور ضد ایران در خلیج فارس پایان داده است. هر دو پادشاهی تنش‌هایشان با تهران را، که در گذشته‌ای نه چندان دور خواهان نابودی‌اش بودند، کاهش داده‌‌اند و با دست کشیدن از خواسته های سابقه شان، با پذیرفتن دوباره واقعیت ایران، هر کدام به نوعی با طرف ایرانی وارد گفت وگو و مذاکره برای حل اختلافاتشان شده اند. به این ترتیب بازگشت فضا به شرایط مساعدتری را شاهد هستیم.

ادامه مطلب

احیای برجام می تواند کمکی کند؟

رئیسی و هزارتوی دیپلماسی با عربستان

احیای احتمالی برجام می تواند روند گفت وگو بین دو کشور را تسهیل کند. چرا که ریاض خواهان آن است که ایران از باتلاق یمن خارج شود و ایالات متحده نیز اهرم چندانی در مقابل تهران ندارد. او می افزاید که اگر گفت وگوهای برجام موفقیت آمیز نباشد شرایط پیچیده تر خواهد شد و دستیابی به دستاوردی در این زمینه در میان مدت، دشوار می شود.

ادامه مطلب

برجام و حقوق بشر، بهانه های واهی برای فشار بر تهران

مشکل غرب با ایران چیست؟

بشیر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کاپلان، تحلیلگر مسایل بین الملل در آمریکا می گوید ایران در منطقه خاورمیانه تنها بازیگری است که می تواند به قدرتی بزرگ بدل شود چون فلات ایران از دیرباز به مفهوم واقعی یک کشور بوده است. بقیه کشورهای اطراف ایران، همگی بعد از جنگ های جهانی و فروپاشی عثمانی به وجود آمده اند اما ایران یک قدرت تاریخی است.

ادامه مطلب

مذاکرات ایران و عربستان: امکان چشم اندازی جدید در منطقه

انگیزه هایی که ریاض و تهران را پشت میز مذاکره نشاند

مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیش بینی می شود تحولات منطقه ای و فرامنطقه ای این مذاکرات را الزام آور کرده است. عوامل فرامنطقه ای که دو کشور را به سمت مذاکرات سوق داده است عبارتند از؛ تغییر سیاست های امریکا در منطقه و کاهش تنش نظامی از قبیل خروج نظامی از افغانستان، از سرگیری مذاکرات برجام و کاهش حداقلی تقابل امریکا و ایران، رقابت نرم و اقتصادی و سیاسی روسیه و چین در مقابله با امریکا در منطقه و افزایش قدرت آنها، بهبود برخی روابط کشورهای مختلف با منطقه، عملکرد برخی کشورهای مختلف در جنگ های یمن و لبنان برای خروج نظامی و سرکوب بیشتر گروه های تروریستی و خطرات ناشی از آن، همه و همه از روند احتمالی و تمایل کاهش تنش در منطقه خاورمیانه نشان دارد که عربستان و ایران را نیز به پای میز مذاکرات برای مسائل منطقه ای و روابط بهتر کشانده است. 

ادامه مطلب

ادعای العرب:

ایران درصدد تغییر یمن است؟!

با گذشت زمان، جریان حوادث ثابت کرده است که حوثی‌ها یعنی طرفی که صنعا را تحت کنترل خود دارند، متحد اصلی ایران و پیش برنده نقشه های آن هستند. فراتر از آن، با گذشت زمان نمایان شده است که ایران طرحی معین و آشکار در یمن دارد. 

ادامه مطلب

آسیب شناسی روابط ایران و عربستان و راه های برون رفت از آن

نشانه های تحول در روابط تهران و ریاض

پارسا جعفری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طبعاً دشواری‌های چندبعدی روابط ایران و عربستان که امروزه در پرونده‌های متعدد منطقه ای، آنها را رویاروی یکدیگر قرار داده است، به‌سادگی قابل حل نیست، اما با این‌ وجود می‌توان امیدوار بود که مسائل گام‌به‌گام حل شوند. هر چند نباید خوشبین بود که اختلافات منطقه ای آنها به زودی حل شوند؛ ولی حداقل می توان انتظار داشت که بحران های دو جانبه، کنترل شده و تخفیف یابد و متعاقب آن زمینه برای همکاری جهت کاهش بحران های منطقه ای بین دو کشور فراهم آید.

ادامه مطلب

تاثیر کشمکش ایران-آمریکا بر مساله فلسطین

کش مکش ایران و عربستان ادامه تنش تهران و واشنگتن است

درگیری ایران – آمریکا باعث شد این درگیری در عرصه های دیگر شدت یابد. به این ترتیب که ایران روی مقاومت تمرکز کرد و واشنگتن روی عربستان و به این ترتیب درگیری ایران – آمریکا در عرصه‌های دیگری در یمن، لبنان، سوریه و عراق بازتاب یافت. این درگیری در یمن به عربستان آسیب رساند و باعث شد عراق به عرصه تسویه حساب ایران و آمریکا تبدیل شود.

ادامه مطلب

در راستای گفت وگوهای قدرت های بزرگ منطقه ای

اروپا مهندس معماری منطقه ای جدید خاورمیانه باشد

بهترین راه برای شروع این فرایند این است که گروهی از کشورهای مهم اروپایی، با پشتیبانی سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا، نمایندگان ویژه‌ای را به منطقه بفرستند تا با کشورهای به اصطلاح ۲+۶ – شش عضو شورای همکاری خلیج فارس به اضافه ایران و عراق – و سایر ذینفعان، از جمله بازیگران خارجی مانند آمریکا، روسیه و چین، به توافقی خردمندانه دست یابند.

ادامه مطلب

سردبیری نیویورک تایمز:

برجام یک گام رو به جلو با ایران برای خلیج فارس عاری از سلاح هسته ای

نتیجه آرمانی، یک خاورمیانه خالی از سلاح هسته ای است. دولت جو بایدن ظاهرا این را درک می کند و به همین دلیل است که قول داده است به دنبال یک توافق بلندتر و محکمتر در آینده باشد.

ادامه مطلب

پروزه‌ای که کشورهای عربی خلیج فارس را تحت فشار می گذارد

افتتاح طرح استراتژیک و بی همتای گوره - جاسک ایران

خطوط لوله گوره – جاسک از موقعیت جغرافیایی بی همتایی برخوردار است که محموله‌های نفت ایران را از عبور از تنگه هرمز بی‌نیاز می‌کند. این امر به میزان زیادی بر سیطره ایران بر این گذرگاه راهبردی می‌افزاید و قدرت مانور ایران در این تنگه را از نظر راهبردی و نظامی تغییر خواهد داد زیرا بسیاری از بازیگران سیاسی و اقتصادی در منطقه و جهان باور داشته اند با توجه به اتکای کامل صادارات نفت ایران به تنگه هرمز می توانند از طریق حضور در آن، صادارات نفتی این کشور را به تعطیلی بکشانند و در آن ایجاد تنش کنند.

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست مطبوعاتی با خبرنگاران:

خطیب زاده: نه گفت‌وگوها فرسایشی شده و نه وقت اضافه آوردیم

به گزارش خبرگزاری فارس، خطیب‌زاده درباره مذاکرات وین هم بیان کرد: آن‌چه در وین در حال روی دادن است به هیچ بن بستی نرسیده و هیچ چیز غیرممکنی هم وجود ندارد. گفت‌وگوها درباره ظرایف فنی و حقوقی در حال انجام است. دو سه موضوع اصلی باقیمانده که در حال گفت‌وگو در وین است. خیلی زود است که بخواهیم درباره نتیجه گفت‌وگوها قضاوت کنیم. این دور آخر نخواهد بود و برخی گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای مقرون به صحت نیست. آمریکا باید تصمیمات خود را بگیرد. آمریکا باید بداند طرف خاطی و نقض کننده برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ است و از یک موضع خاطی در این مذاکرات حاضر شده و باید تضمین‌های لازم را برای عدم تکرار آنچه در دوران ترامپ رخ داد بدهد. مسیر بازگشت آن هم از نظر ما کاملا روشن است.

ادامه مطلب

از ترکیه و چین و اسرائیل گرفته تا گروه های سلفی و وهابی

طرف هایی که از خصومت ایران و عربستان بهره می برند

علیرضا محمدی نیگجه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مساله مهم این است که برنده واقعی این رقابت کیست؟ به نظر می رسد کشور ترکیه، چین و اسرائیل برندگان اصلی این بازی هستند. ایران و عربستان رقابت و هزینه می کنند و آنها از این رقابت استفاده و کسب درآمد می کنند. کشور ترکیه و چین به عنوان بازیگران اصلی اقتصادی توانسته اند بازارهای این کشور ها را در دست بگیرند و میزان صادرات خودشان را به بالاترین حد ممکن برسانند. چرا نباید دو کشور به جای رقابت و خصومت همکاری کنند؟

ادامه مطلب

رویکرد همگرایانه عربستان - عراق

منطق تغییر سیاست های ریاض در قبال بغداد

نجمیه پوراسمعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در واقع عربستان پس از برگزاری چند دوره انتخابات پارلمانی در عراق پی‌برد که به لحاظ سیاسی و به صورت مستقیم نمی‌تواند بر اوضاع عراق اثرگذار باشد. زیرا طبق قانون اساسی عراق، ساختار حکومت در این کشور به گونه‌ای است که پست‌های سیاسی حکومت و هیأت دولت بین احزاب و گروه‌های مختلف طبق تعداد نمایندگان آنها تقسیم می‌شود و با توجه به اکثریت جمعیت تشیع در این کشور، در حال حاضر نخست وزیر که بیشترین قدرت اجرایی را در قوه مجریه دارد شیعه، رئیس‌جمهور کرد و رئیس مجلس سنی مذهب هستند. از این رو عربستان، به ویژه پس از شکست ژئوپولیتیکی داعش، با آگاهی نسبت به جایگاه عراق در معادلات قدرت در منطقه، به دنبال آن است که نقش و نفوذ خود را نه صرفاً از راه سیاسی، بلکه به شیوه‌های دیگر در این کشور افزایش دهد. در ادامه به تلاش‌های عربستان، بدین منظور در حوزه‌های مختلف پرداخته می‌شود. 

ادامه مطلب

از دیپلماسی عمومی بهره ببریم

ضرورت گفت وگوی بین نخبگانی و تسهیل شرایط تنش زدایی در خاورمیانه

عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بهره‌گیری از دیپلماسی رسمی، عمومی و حتی مجازی برای ارتقای مناسبات در حوزه مناسبات منطقه به خصوص کشورهای عربی منطقه خاورمیانه و زیرسیستم خلیج فارس برای کاستن از سوء برداشت‌های شکل گرفته می‌تواند به پیوست تحرکات گفت وگو محور آغاز شده میان ایران و عربستان و دیگر گفت وگوهای جاری در منطقه کمک کند.

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران:

مذاکرات وین به بن بست نخورده است/گفت وگوهای ایران و عربستان ادامه دارد

وی در مورد آخرین وضعیت سند جامع راهبردی بین ایران و افغانستان نیز گفت: واقعیت این است که در مورد ۹۹ درصد موضوعات مرتبط با سند جامع همکاری ها بین ایران و افغانستان مدت هاست توافق شده است و فقط یکی دو موضوع باقی مانده که هنوز دولت افغانستان تصمیم خود را در زمینه آن اعلام نکرده است. البته برداشت ما این نیست که اراده در کابل در این زمینه وجود ندارد بلکه حتما باید اجماعی در داخل افغانستان در این ارتباط صورت بگیرد.

ادامه مطلب