رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ماهیت و کارکرد این دو کریدور متفاوت است و کریدور عرب مد با یک شاخه از کریدور پیشنهادی ایران همپوشانی دارد، و هند عملاً به هر دو کریدور نیاز خواهد داشت.
ادامه مطلب
یکی از مباحث رایج میان سیاستمداران، دیپلمات ها و ناظران سیاست بینالمللی این است که جهان به زودی چندقطبی میشود. این ایده ی نادرست و گمراه کننده ای است که پیامدهای زیانباری در سیاست گذاری دارد.
ادامه مطلب
صبح دیروز یک هیئت عالیرتبه اقتصادی و تجاری از افغانستان به سرپرستی ملا عبدالغنی برادر آخوند، معاون رئیس الوزرای حکومت طالبان بنا به دعوت رسمی ایران وارد تهران شد و مورد استقبال حسن کاظمی قمی، نماینده رئیسجمهور در امور افغانستان قرار گرفت. گفته میشود که این سفر هیئت طالبان در حوزه همکاریهای اقتصادی، تجاری، سیاسی، حملونقل، بهداشت و درمان (توریسم گردشگری) و کشاورزی خواهد بود و به میزبانی نماینده رئیسجمهور در امور افغانستان حسن کاظمی قمی میباشد.
ادامه مطلب
هرچند دولت جو بایدن می پذیرد که ما به جهانی با چندین قدرت بزرگ بازگشته ایم، ظاهرا نسبت به دوره کوتاهی که ایالات متحده با هیچ قدرت رقیب هموزنی طرف نبود، نوستالژی دارد و همین است دلیل تاکیدش بر "رهبری آمریکا"، تمایلش به وارد کردن یک شکست نظامی به روسیه که مسکو را ضعیفتر از آنی سازد که در آینده اسباب دردسری برای آمریکا باشد و همچنین تلاش اش برای کندکردن سیر خیزش چین با منع دسترسی پکن به دروندادهای فن آورانه کارساز و همزمان پرداخت یارانه به صنعت نیمه رسانای آمریکا.
ادامه مطلب
ماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این نخستین بار نیست که ایران در عرصه روابط خارجی اش با چنین پدیده ای روبهرو می شود و از بازی قدرت های بزرگ برکنار می ماند. در سده نوزدهم و اوایل سده بیستم نیز در بازی بزرگ میان روسیه و انگلیس، در حالی که تقریبا همه سرزمین های پیرامون ایران به استعمار قدرت های بزرگ در آن دوران درآمده بودند، بنا به توافق میان آن قدرت ها، ایران، با توجه به موقعیت استراتژیک و ویژگی های ژئوپلیتیکی اش که پیوند دهنده مناطق اقتصادی و مجموعه های فرهنگی گوناگون به شمار می رود و موقعیتی فرادست به قدرت های حاضر در این سرزمین نسبت به دیگر رقبا می بخشد، به عنوان منطقه حایل ماند و اگرچه توانست استقلال سیاسی و حاکمیت سرزمینی خود را حفظ کند، اما از حضور اقتصادی دولت های قدرتمند در زمینه های گوناگون و جلب سرمایه گذاری ها و گسترش زیرساخت ها بهره مند نشد. تنها با تغییر ساختار نظام بین الملل و موازنه قوا در دوران پس از جنگ جهانی اول بود که به آهستگی تحولی در جایگاه ایران و روابطش با دیگر کشورها در عرصه بین الملل رخ داد.
ادامه مطلب
تنشها و هماوردی هایی همچون کشمکش میان هند و پاکستان، تاریخچه رقابت سعودی و ایران، مداخله های کنونی در سوریه و یمن و تهدید گروههای تحت حمایت ایران در سوریه و لبنان علیه اسرائیل. این تنشهای ژئوپلیتیک میتواند همکاری را متوقف کند و اجرای پروژههای اتصال منطقهای را متوقف سازد.
ادامه مطلب
سعید سیفی و علی رضوان پور در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: کشورهای بریکس پلاس برنامه صلح آمیز هستهای ایران را محکوم نکردهاند و عضویت ایران در بریکس پلاس ممکن است اهرم فشاری در مذاکرات آتی با ایالات متحده برای رفع تحریم ها باشد در حالی که تهران روابط اقتصادی و امنیتی نزدیکتری را با مسکو و پکن برقرار کرده است. در نتیجه، ایالات متحده باید پیوسته از ادغام BRICS+ در میان مدت و بلندمدت به یک رقیب ژئوپلیتیکی جلوگیری کند و به طور گسترده تر از جنوب جهانی که با نظم غربی رقابت میکند، جلوگیری کند.
ادامه مطلب
پریسا پارسا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون موضع هند در قبال مناقشه فلسطین و اسرائیل این است که هند این مناقشه را مسئله داخلی اسرائیل و فلسطین می داند. مودی در این باره توضیح داده که هدف هند جدا کردن مسئله فلسطین از روابط با اسرائیل است. بنابراین هند سیاست جداسازی را به کار گرفته است؛ سیاست جداسازی در دیپلماسی بین المللی به برقراری روابط مجزا با دو کشوری اطلاق می شود که دارای روابط متخاصم هستند. این سیاست ظاهرا با سیاست عدم تعهد هند از دوران جنگ سرد مطابقت دارد، هر دو سیاست استقلال را در روابط خارجی ترویج می کنند.
ادامه مطلب
سید رحمان موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به هر کس در خارج از کشورهای مشترک المنافع بریتانیا بگویید که در حال حاضر چند میلیارد نفر دچار تب جام جهانی کریکت شدهاند، احتمالاً با نگاهی متحیرانه مواجه خواهید شد. برای اکثر کشورهای جهان، جام جهانی یک تورنمنت فوتبال (فوتبال) است که سال گذشته در قطر برگزار شد و تا سال ۲۰۲۶ در آمریکای شمالی دیگر برگزار نخواهد شد. اما برای خیلی ها - به ویژه، نزدیک به دو میلیارد نفر در شبه قاره هند - جام جهانی کریکت مردان که در حال حاضر در هند برگزار می شود، چیزی است که واقعاً مهم است.
ادامه مطلب
اگر همه کشورهای دعوت شده، رسما به بریکس بپیوندند، پروژههای همکاری فضایی تازه میان اعضای آن قطعاً امکان پذیر است. با این حال، تأثیر مهمتر این گسترش، احتمالا در حوزه مدیریت فضا و اجرای قوانین ناظر بر آن باشد. حاکمیت یا مدیریت فضا به مجموعه پیچیدهای از قوانین، مقررات و چارچوبهایی اشاره دارد که استفاده از فضا را در سطوح ملی و بینالمللی تنظیم میکند. این امر، ذاتا یک مسئله سیاست خارجی است چرا که فضا متعلق به هیچ کشوری نیست و فیزیکِ فضا نیاز به هماهنگی بینالمللی دارد.
ادامه مطلب
میریوسف علوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تقابل مخالفان آیمک (چین، مصر، روسیه، ترکیه، عراق، پاکستان، ایران، سوریه و قطر) با طرفداران آن (هند، آمریکا، رژیم اسرائیل، امارات، عربستان، اردن، یونان و ایتالیا) می تواند بر سرنوشت جنگ غزه موثر باشد. این صف آرایی خبر از طولانی بودن ناآرامی ها در مقاومت برای تولد یک محیط ژئوبلیتیک جدید در غرب آسیا و فراتر از آن می دهد.
ادامه مطلب
جهان جنوب بازگشته است. این جهان وجود دارد نه به عنوان یک گروه همگن و سازمان یافته بلکه به عنوان یک واقعیت ژئوپلیتیک. تأثیرات آن در ائتلافهای نوین و رو به رشد مشخصی احساس میشود؛ مانند گروه بریکس که ممکن است به زودی از اعضای اصلی خود یعنی برزیل، چین، هند، روسیه و آفریقای جنوبی فراتر رود. این جهان اما حتی بیشتر از گذر کنش های فردی کشورهای آن احساس میشود. این کنش ها، که پیشران شان منافع ملی و نه آرمانگرایی همبستگی جنوبی است، به پدیده ای بیش از جمع اجزای خود تبدیل میشود. این جهان، شروع به محدود کردن کنشگری قدرتهای بزرگ کرده و آنها را وادار به پاسخگویی به دست کم برخی از خواسته های جهانی جنوب میکند.
ادامه مطلب
در حاشیه نشستهای گروه بیست در دهلی نو در ابتدای سپتامبر امسال، رقابت بر سر جغرافیای گذرگاههای زمینی و دریایی وارد مرحلهای جدید و بی سابقه در سیاست بینالملل شده است. بر اساس دیدگاه آمریکا، هدف از پروژه گذرگاه «هندی» بستن راه به روی پروژه چینی معروف به «کمربند و جاده» است.
ادامه مطلب
سعید سیفی و علی رضوان پور در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: اگر چین به گسترشی که میخواهد دست یابد، تأثیر خود را در صحنه ثابت خواهد کرد. اما اگر مسیر چین مسدود شود، شکاف عمیق این گروه را نشان خواهد داد.
ادامه مطلب
علی ایرانمنش در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حزب حاکمِ Bharatiya Janata Party که ترجمه آن «حزب مردم هند» است، در نامگذاری خودش از کلمه بهارات استفاده کرده است. بنابراین شاید بتوان اینطور تفسیر کرد که حزب حاکم می خواهد مردم این کشور را در انتخابات حساس پارلمانی سال آینده (۲۰۲۴) حول محور یک برنامه ملیِ اصیل هندو جمع و مخالفان را که اسم «ایندیا» بر خود نهاده اند شکست دهد.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بایدن با نمایش یک تصویر آمریکایی از نشست جی ۲۰ در صدد بوده که نشان دهد که اگرچه جهان به سمت چند قطبی شدن پیش می رود، اما ایالات متحده همچنان کارت های قدرت بیشتری را در اختیار دارد که در رویارویی با رقابت اقتصادی چین و چالش های ژئوپلیتیکی روسیه از آن ها بهره می گیرد.
ادامه مطلب
این کریدور که شامل ساخت خطوط راه آهن و خطوط لوله برای انتقال انرژی و کابل برای انتقال داده است، هدف آن تبدل منطقه خاورمیانه به عنوان منطقه نفوذ آمریکا در بحبوحه تلاش های چین برای تثبیت نفوذ خود در این منطقه است. از سوی دیگر یکی از اهداف بعدی این پروژه ادغام اسرائیل در منطقه عربی و تقویت موقعیت هند در مقابل چین است.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: بایدن در حاشیه نشست اخیر گروه ۲۰ در دهلی از طرح آمریکا برای کمک به احداث کریدور جدیدی با نام کریدور هند-خاورمیانه-اروپا سخن گفت. این کریدور جدید قرار است حملونقل کالا از طریق دریا و راهآهن، انرژی از طریق لوله و دادههای دیجیتالی از طریق فیبر نوری بین مبدأ، یعنی بنادر غربی هند و مقصد، یعنی اروپا و نیز کشورهای مسیر شامل امارات، عربستان، اردن و اسرائیل را ممکن کند و همچنین شامل ایجاد مناطق اقتصادی در طول مسیر باشد.
ادامه مطلب
حسن الحسن، عضو پژوهشی سیاست خاورمیانه در موسسه بین المللی مطالعات راهبردی مستقر در منامه هم می گوید: "به یک معنی، سعودی ها، بویژه اماراتی ها و تاحدودی مصری ها، بلندپروازی هایی برای حاکمیت جهانی دارند و این عضویت را راهی برای اِعمال رهبری و دستیابی به آرمان های جهانی شان می بینند."
ادامه مطلب
غسان شربل می نویسد: اجلاس سران گروه ۲۰ در دهلی نو نشان داد جهان در حال عبور از دوره انتقالی مملو از چالش های ژئوپلتیک و رقابت های اقتصادی در نبردی آشکار است. حضور نداشتن سران روسیه و چین و حضور چشمگیر سه بازیگر یعنی آمریکا، هند و عربستان پیام هایی با خود داشت.
ادامه مطلب
محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: گروه ۲۰، متشکل از بزرگترین اقتصادهای جهانی در قالب کشورهای عضو است، اما جالب آنکه اتحادیه اروپائی نیز یک عضو دائمی این گروه محسوب می شود و رئیس اتحادیه اروپائی، در کنار روسای جمهوری و نخست وزیران گروه ۲۰، در این اجلاسها، عضویت دارد یکی از مصوبات اجلاس دهلینو، به عضویت درآمدن اتحادیه آفریقایی به عنوان یک نهاد قارهای با بیش از ۵۰ عضو، به عنوان یکی از اعضای گروه ۲۰ است.
ادامه مطلب
در آستانه نشست بریکس، کارشناسان پیوستن ایران را بعید ارزیابی کرده بودند. گفته می شود دموکراسی های برزیل، هند و آفریقای جنوبی که به روابط خوب با غرب نیز علاقه مند هستند، بعید است علاقه ای به تبدیل بریکس به گروهی نامطلوب داشته باشند. اما ظاهرا ملاحظات دیگری برای پنج کشور بریکس مهمتر بود. انرژی ممکن است عامل مهمی در این مورد باشد.
ادامه مطلب
به نظر میرسد نشست ژوهانسبورگ نه تنها به علت گستردگی ژئوپلیتیکی بلکه به این علت که مقدمات و عناصر لازم را برای ایجاد یک جناح اقتصادی – سیاسی واحد فراهم کرد، توقفگاهی محوری بود.
ادامه مطلب
احتمالاً یک بریکس گسترده تر، رویکردی شبیه "شراکت امنیت معدنی Minerals Security Partnership (MSP) را در پیش خواهد گرفت که ابتکاری به رهبری ایالات متحده برای تقویت امنیت انرژی حیاتی خود و ۱۳ متحدش است.
ادامه مطلب
امریکایی ها هرگز باور نمی کردند که بسیاری از کشورها یک "باشگاه تحریم" تشکیل دهند. خود امریکایی ها با اقدامات تحریمی خود یکی از آغازگران ایجاد بریکس شدند. امروز این انجمن به هیچ وجه یک بلوف سیاسی نیست، بلکه یک بلوک جدی است که می تواند هم هژمونی دلار در اقتصاد جهانی و هم برتری غرب را در ژئوپلیتیک به طور کلی بشکند.
ادامه مطلب
بدون تردید، افزایش تعداد کشورهای عضو این گروه فرآیند تصمیم گیری را پیچیده خواهد کرد، با این حال، رویکردهای مشترک به اصول حکمرانی جهانی، تمایل به حمایت از مکانیسم های چند جانبه که کشورهای بریکس بزرگ را متحد می کند، به ما اجازه می دهد تا انتظار داشته باشیم که یک دستور کار مشخص و قابل دستیابی حفظ خواهد شد.
ادامه مطلب
سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مزایای سیاسی و امنیتی عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای و عضویت احتمالی ایران در بریکس از هم اکنون قابل احصاء و شمارش است اما ضروری است تا در مورد مزایای اقتصادی عضویت ایران در این دو نهاد و نهادهای دیگر نگاه واقع بینانه داشت و توقعات جامعه را بیش از اندازه افزایش نداد.
ادامه مطلب
با ادغام عربستان سعودی، امارات متحده عربی، ایران، مصر، اتیوپی و آرژانتین، این گروه ۴۶ درصد از جمعیت کره زمین و کمی بیش از یک سوم تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل می دهد. برای گروهی که در حال حاضر به دو کشور پرجمعیت آسیایی در جهان متکی هستند، این تغییر مقیاس قابل توجهی است.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: بریکس، مجموعهای بلندپرواز اما نامتجانس از کشورهایی است (شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) که مایلاند تصور تسلط غربیها را بر امور جهانی به چالش بکشند.
ادامه مطلب
قزاقستان یکی از کشورهایی است که برای پیوستن به بریکس بسیار اشتیاق دارد و فکر می کند که از ظرفیت های لازم سیاسی و اقتصادی برای عضویت در این سازمان برخوردار است.
ادامه مطلب