
دلایل توجه ویژه ترکیه به سوریه
به ثبات رسیدن دولت بشار اسد در سوریه، نارضایتی چندجانبه متحدان استراتژیک و اقتصادی ترکیه یعنی ایران و روسیه و انتخابات ترکیه از جمله عوامل نزدیکی مجدد ترکیه به سوریه است.
ادامه مطلببه ثبات رسیدن دولت بشار اسد در سوریه، نارضایتی چندجانبه متحدان استراتژیک و اقتصادی ترکیه یعنی ایران و روسیه و انتخابات ترکیه از جمله عوامل نزدیکی مجدد ترکیه به سوریه است.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاری عمومی دولت ترکیه به رهبری رجب طیب اردوغان بهخصوص سیاست خارجی گسترشگرای آرمانی چشمانداز ۲۰۲۳ این کشور که اکنون با شکست نسبی مواجه شده ازجمله همان سیاستهایی است که سیاستگذار آن مجبور به اصلاح و تغییر سیاست با راهحلهای دردآور شده است. تغییر سیاستگذاری آرمانی اردوغان از چشمانداز ۲۰۲۳ به چشم انداز ۲۰۵۳ در چارچوب اصل "هیچ راه حل بدون درد وجود ندارد" است.
ادامه مطلبآنکارا چه در سوریه و چه در جنوب قفقاز، برای پر کردن شکاف حاصل از کاهش نفوذ مسکو تلاش می کند. اگر توسعه روسیه متوقف شود، ترکیه همان کشوری است که آماده گسترش نفوذ دیپلماتیک خود است.
ادامه مطلببه نظر میرسد بعد از نشست تهران میان ولادیمیر پوتین، رجب طیب اردوغان و ابراهیم رئیسی و نیز نشست سران سوچی میان روسای جمهوری روسیه و ترکیه تحولات دیگری در راه است. به طوری که به نظر میرسد نشانههایی مبنی بر امکان وقوع گفت وگوی تلفنی میان روسای جمهوری ترکیه و سوریه در روزهای آینده وجود دارد.
ادامه مطلبدور جدید درگیرهای مرزی بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان از دوشنبه هفته گذشته آغاز شد. اگرچه تداوم این درگیریهای مرزی پس از جنگ ۴۴ روزه پاییز سال ۲۰۲۰ امری طبیعی به نظر می رسد، اما با بررسی دقیق تر دور جدید های تنش های مرزی آنگونه که پیداست باکو با تحریک آنکارا به دنبال تشدید درگیری و حتی ایجاد جنگ مرزی با هدف تصرف و اشغال بخشی از خاک ارمنستان در استان سیونیک برای ایجاد دالان موهوم زنگه زور و تحمیل آن به ایروان و همچنین تهران است.
ادامه مطلبسعید هاشمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رئیس جمهوری ترکیه که تعداد زیادی از وزرای دولت او را همراهی می کرد، پس از سفر به بوسنی و هرزگوین، به کشورهای صربستان و نهایتا کرواسی نیز سفر کرد. در روزهای اخیر، سفر اردوغان به منطقه بالکان و امضاء پروتکل های همکاری در زمینه های مختلف با سران سه کشور بوسنی، صربستان و کرواسی و همچنین مهلت ۲۴ ساعته دولت آلبانی به کارکنان سفارت جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ترک این کشور و حواشی آن در صدر اخبار خبرگزاری های جهان بوده است.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاران ایران باید سیاستها و رویکردهای دو دهه گذشته اردوغان بهویژه یک دهه جنگافروزی و بحرانآفرینی ترکیه در سوریه را با چرخش کنونی سیاستگذاری خارجی ترکیه پیرامون سوریه و اعلام انصراف از سرنگونی دولت بشار اسد، در قالب نیات، انگارهها و اهداف آرمانی اردوغان برای تضمین بقای خویش مورد توجه قرار دهند و دوباره در دام نیرنگ چنین تغییر سیاستی، گرفتار نشوند.
ادامه مطلببه رغم لفاظی ها و حملات هوایی اخیر، اردوغان تا قبل از انتخابات بعدی چاره ای ندارد به جز اینکه گره کور سوریه را با آشتی با اسد باز کند.
ادامه مطلبروشن است که کشورهای عرب خلیج فارس نیز تا قبل از دریافت تعهد قوی از واشنگتن برای تعامل مجدد با منطقه، قصد ندارند تحت رهبری آمریکا یک ائتلاف تشکیل دهند. وزیر امور خارجه عربستان گفته است چیزی به نام ناتوی عربی وجود ندارد.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست خارجی ایران دیگر ظرفیتی برای فریب خوردن از سیاستهای فریبنده اردوغان ندارد، سیاستهایی که تنها به تنشآفرینی در منطقه و افزایش فشار بر این منجر میشوند. بنابراین به صراحت میتوان ادعا کرد که همراهی با سیاستهای اردوغان یعنی افتادن در باتلاقی عمیق. اردوغان برای کسب همکاری و همیاری ایران و حتی روسیه باید دوستی و برادری خود را به این دو کشور بهویژه ایران ثابت کند و بگوید دوستی و برادری در ذهن و نیت ایشان دارای چه معنا و توصیفی است.
ادامه مطلباین سفر به پوتین اعتماد دوباره بخشیده است تا موضع قویتری را در رویارویی با غرب در مورد مسئله صادرات غلات اوکراین اتخاذ کند.
ادامه مطلبرابرت مالی در مورد ایران، سخنان قاطعانه ای را مطرح کرد. او اشاره کرد که زمان آن فرا رسیده تا ایران به مذاکرات پیرامون احیای توافق هسته ای باز گردد. امتناع از این گفت وگو به این معنا خواهد بود که ایران به روسیه رو آورده است.
ادامه مطلبدر برابر شکست نشست جده، نشست تهران با موفقیتهایی همراه بود. به این ترتیب که نشست سه جانبه تهران توجهها را از نشست جده به خود جلب کرد و به حادثهای تبدیل شد که به تامل درباره نتایج آن نیازمندیم.
ادامه مطلبنوید کمالی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سفر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، به ایران در مقطع کنونی رخدادی مهم در روابط دو کشور و سیاست منطقه ای کشورمان محسوب می شود. این سفر در شرایطی صورت میگیرد که منطقه خاورمیانه در عرصه نظم منطقه ای شاهد تحولات مهمی است.
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست «موازنه مثبت» همانی است که اردوغان در ماههای اخیر در روابط خارجی خود دنبال کرده است. او ضمن تعارضهای رفتاری در جنگ اوکراین، مخالفت با سیاستهای راهبردی ایران و روسیه در سوریه، قفقاز، اختلافهایش با امریکا، اسرائیل و دولت مرکزی عراق در باره حلب و موصل، رجزخوانیهایش در برابر ناتو، بلند پروازیهایش در شمال آفریقا و... اما در بزنگاههای لازم از خود انعطافهایی را نشان میدهد که چشم ناظران را خیره میکند.
ادامه مطلبجلال میرزایی عقیده دارد که همزمانی سفر ولادیمیر پوتین در هفته آتی برای حضور در ایران با سفر جو بایدن به اسرائیل و عربستان حکایت از آن دارد که وضعیت منطقه وارد مرحله حساس و پیچیده ای شده است که می تواند آبستن وقوع هر سناریویی باشد. عبدالرضا فرجی راد هم این اعتقاد را دارد که سفر جو بایدن با توجه به اقدام روسیه برای قطع صادرات انرژی به اروپا در وهله اول با هدف اقناع کشورهای خاورمیانه در جهت افزایش میزان صادرات و تولید انرژی به بازار جهانی است تا بتواند شرایط را برای کاهش بهای سوخت در پاییز و زمستان پیش رو کند.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رقابت در آسیای جنوب غربی میان قدرتهای بزرگ این منطقه مانند ایران، عربستان، ترکیه و ... در سایه تهاجم روسیه به اوکراین و افزایش تنش میان ایران و غرب پیرامون احیای توافق برجام، به حوزههای خاصی مانند فرهنگ و آموزش نیز کشیده شده و این رقابتها به گونهای هشدارآمیز به زیان ایران در پیگیری هستند.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی می نویسد: ایران و ترکیه برای حل اختلافات خود تلاش دارند. هر دو طرف قاطعانه سعی دارند دامنه اختلافات از کنترل خارج نشود و روند جدی بهبود را بپیماید. به ویژه که دولت سیزدهم بر بهبود روابط با همسایگان تاکید دارد و آن را اولویت خود می داند.
ادامه مطلبسیدعلی سقائیان در گفت وگویی تصریح کرد که مهمترین مسئله به خاستگاه ژئوپلتیک خود ایران و فلات ایران باز می گردد. ما در رابطه با موقعیتی که داریم به «یک فرابرتری» و «فرادستی» ژئوپلتیک رسیده ایم. همانطور که در سوال نخست اشاره کردید علاوه بر اینکه ایران جزئی از خاورمیانه به شمار میرود در کنار منطقه قفقاز جنوبی، آسیای جنوبی و آسیای میانه قرار دارد. هر کدام از این مناطق ژئوپلتیکی دارای بافت مکانی و اقتضائات اقتصادی، سیاسی، دیپلماتیک، فرهنگی، تمدنی و حتی نظامی، امنیتی و دفاعی خود هستند. این ویژگی فرابرتری و فرادستی ژئوپلتیکی ایران را هیچ کدام از کشورهای منطقه ندارد.
ادامه مطلببا اینکه ترکیه از آشتی با اسرائیل سخن می گوید اما در عین حال یونان را تهدید می کند و کردهای ترکیه را نیر به پاکسازی قومی تهدید می کند. ترکیه ضمن تضعیف ناتو، با روسیه همکاری نزدیک دارد. همه این مسایل باعث شده است تا اردوغان، ونزوئلا را دوست ترکیه معرفی کند. ترکیه می خواهد با کشورهایی که خارج از اقمار آمریکا قرار دارند پیمان دوستی و همکاری ببندد.
ادامه مطلباردوغان جاه طلبی های گسترده ای دارد که فراتر از توان او است. او مشتاق بازگشت به «میثاق ملی» سال ۱۹۲۰ است که مرزهای ترکیه را بعد از جنگ (جهانی اول) ترسیم کرد و بخش هایی از شمال سوریه و عراق و برخی جزایر دریاری اژه و دریای مدیترانه را ضمیمه خاک ترکیه کرد ولی «معاهده سور» در سال ۱۹۲۵ بخش هایی از این سرزمین ها را از ترکیه پس گرفت.
ادامه مطلبافزایش شدید قیمت انرژی و جنگ اوکراین به تورم در سراسر جهان دامن زده است، اما مشکلات داخلی ترکیه آن را تشدید می کند. بر اساس جریان اصلی اقتصاد، دولت ها باید برای مبارزه با تورم نرخ های بهره را افزایش دهند تا جریان مخرب پول کاهش یابد، اما رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه با این روش مخالف است. به دستور او، بانک مرکزی ترکیه چندین بار نرخ بهره را کاهش داده که باعث افزایش تورم و کاهش ارزش لیر شده است.
ادامه مطلبحرکت سریع دو طرف به سمت عادی سازی روابط، پرسش هایی درباره انگیزه ها و علل آن و همچنین آینده این روابط مطرح می کند به ویژه که عواملی که موجب تیرگی روابط دو طرف در یک دهه اخیر شده بود به ویژه اقدامات اسرائیل در نوار غزه همچنان پابرجاست.
ادامه مطلبکارشناسان حقوق بشر و استراتژیست های نظامی دیدگاهی منتقدانه به استفاده از پهپادهای مسلح ترکیه دارند. به خصوص که این پهپادها توسط داماد رجب طیب اردوغان و خانواده اش تولید می شود. پدر سلجوق بایراکتار، موسس شرکت سازنده پهپادهای بایکار بود که همچنین مدل Bayraktar TB۲ را تولید می کند. اکنون هالوک بایراکتار مدیرعامل این شرکت شده و داماد اردوغان نیز به سمت مدیر فنی رسیده است.
ادامه مطلبمحسن پاک آیین در گفت وگویی با دیپلماسی ایرانی تاکید کرد: واقعیتی که اکنون تقریبا برای همه مسجل است این است که ترکیه به عنوان عامل اصلی بحران ریزگردها از عراق گرفته تا ایران، امارات متحده عربی، کویت و ... عمل می کند. چرا که عملاً سدسازی های بی رویه ترکیه بر روی دجله و فرات سبب شده است که کشور عراق با یک خشکسالی بی سابقه مواجه شود. بنابراین طوفان شن در این کشور وسعتی به اندازه ایران، امارات، کویت و ... پیدا می کند. از طرف دیگر نباید این نکته را هم فراموش کرد که دولت اردوغان به دلایل متعدد یک باور و بینش سیاسی از اهرم آب دارد. یعنی سدسازی های ترکیه با یک نگاه سیاسی پی گرفته می شود، نه نگاه توسعه
ادامه مطلبعلی اکبر فرازی در گفت وگویی تاکید داشت که ترکیه طی سال های اخیر به روشنی ثابت کرده است که ابایی از پیگیری و اجرای سیاست تجاوزکارانه ندارد. چون ترکیه یک حوزه نفوذ سیاسی و دیپلماتیک منطقهای و جهانی را برای خود تعریف کرده است. در سایه این حوزه نفوذ هم تجاوز به در سوریه و عراق را کلید داده است تا از یک سو نگرانی امنیتی خود را در قبال کردها را رفع کند و از طرف دیگر در سایه نگاه نئوعثمانی گری بخشی از عراق و سوریه را به خود ملحق کند.
ادامه مطلبعلی سعادت آذر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: داوود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه می گوید: "ترکیه آماده مذاکره با فنلاند و سوئد در مورد پیوستن آنها به ناتو است." این بدان معناست که ترکیه دنبال سهم خواهی از تحولات است. سیاست خارجی همین است بیشینه سازی منافع و پرهیز از مواضع شفاف در شرایط پیچیده منطقه ای و جهانی.
ادامه مطلباردوغان در حال طی کردن مسیر دیپلماتیک بسیار باریک میان هزارتوی جنگی است که در حال حاضر از نظر سیاسی هیچ راه خروجی برای آن متصور نیست. البته عناصری وجود دارند که این تصور را ایجاد می کنند که تلاش ترکیه غیرواقعی نیست.
ادامه مطلبرئیس جمهوری ترکیه ابراز امیدواری کرد که این سفر «دوران جدیدی» را در روابط ترکیه و عربستان بگشاید. وی افزود: «تقویت همکاری ها در حوزه های دفاعی و مالی به نفع دوجانبه است.»
ادامه مطلباگر برای اردوغان بازگشت آوارگان به سوریه یک امر مهم باشد برای اسد و پوتین وضعیت اندکی فرق می کند. آنکارا این مناطق را امن خواهد خواند اما دمشق و مسکو آنها را به مثابه کولونی های هوادار ترکیه در خاک سوریه قلمداد خواهند کرد. در این صورت این خطر برای سوریه وجود خواهد داشت که برای همیشه بسیاری از مناطق شمالی کشور را از دست بدهد. بنابراین پروژه اردوغان ممکن است جرقه ای را میان ترکیه و روسیه در سوریه روشن کند.
ادامه مطلب