حل بحران منطقه بدون ایران، هرگز
آنچه در بالا آمد برداشت‌هایی است که روزنامه الحیات، چاپ لندن در یادداشتی از اوضاع خاورمیانه و نقش ایران در آن داشته است. در ابتدای این یادداشت آمده است: بسیاری از این نکته غفلت می‌کنند که هر گونه تحولی در منطقه و هر گونه تغییر موضع خارجی در قبال تحولات دموکراتیک خاورمیانه امکان‌پذیر نیست مگر این که رضایت ایران جلب شود. تازه‌ترین آنها تحولات سوریه است، ظاهرا چشم‌ها بر حقیقت بسته شده ولی حقیقت گویای آن است که هر اتفاقی در سوریه چه مبتنی بر تغییر باشد چه مبتنی بر حفظ وضعیت و نظام موجود امکان‌پذیر نیست مگر این که قدرت‌های خارجی با ایران وارد مذاکره شوند. این مسئله نه تنها برای سوریه بلکه برای هر کدام از کشورهای خاورمیانه به ویژه آن دسته از کشورهای خاورمیانه که در شرف تغییر هستند، صدق می‌کند.
در ادامه این یادداشت به تلاش‌های اخیر ترکیه به همراه کشورهای غربی و عربی در خصوص تحولات اخیر خاورمیانه از جمله سوریه اشاره شده و آمده است: اتفاقات روزهای اخیر در سوریه و مواضع سرسختانه کشورهای عربی و غربی در قبال تحولات این کشور به ویژه فشارهای هماهنگ‌شده عربی – عرب خلیج فارس – غربی – ترکی که با سفر احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه به سوریه وارد فاز تازه‌ای شد، یک پرسش را بی‌پاسخ گذاشت: در این طرح آشتی‌جویانه غرب و اعراب برای آشتی دادن مخالفان با حکومت اسد جای تهران کجاست؟ اگر آقایان فکری برای پاسخ دادن به این سوال نکرده‌اند آیا جوابی هم برای این سوال که آیا اصولا می‌توان ایران را از این معادله حذف کرد، اندیشیده‌اند؟ ایران خود را کجای این معادلات می‌داند؟
در ادامه این یادداشت آمده است: بی‌شک بسیار سخت است که تصور کنیم روزی دولت سوریه از ایران روی بگرداند. همچنین این مسئله نیز غیر ممکن است که تصور کنیم سوریه راه دیگری برود بدون این که منافع ایران در آن لحاظ شود. قدرت‌های خارجی بیهوده بدون در نظر گرفتن منافع ایران نه تنها به سوریه بلکه به هر کدام از کشورهای منطقه فشار می‌آورند. ایران و ترکیه از ابتدای آغاز تحولات عربی تلاش کرده‌اند که بحران‌ها و تحولات منطقه را با هماهنگی یکدیگر حل و فصل کنند. ولی در سوریه ایران منافع خود را در حمایت از بشار اسد می‌بیند، پس ترکیه نمی‌تواند به فکر معادله‌ای باشد که در آن ایران جایی نداشته باشد. ترکیه نباید این هشدار ایران را که گفته است که "اگر در نهایت مجبور شود میان سوریه و ترکیه یکی را انتخاب کند، سوریه را انتخاب می‌کند"، نادیده بگیرد. ترکیه نمی‌تواند از کنار این هشدار به آسانی بگذرد.
در ادامه این یادداشت به مواضع عربستان سعودی در برابر ایران و دلایل شکسته شدن سکوت پادشاهی عربستان در قبال تحولات سوریه نیز اشاره شده و آمده است: در بحبوحه ناآرامی‌های سوریه، وزرای امور خارجه سوریه و عراق به تهران رفتند و یک همکاری اقتصادی مهمی را به امضا رساندند که بر اساس آن گاز ایران از طریق عراق به سوریه می‌رود. این توافق‌نامه اقتصادی مهم که در یکی از مراکز مهم اقتصاد انرژی ایران امضا شد، این پیام را به ملک عبدالله، پادشاه عربستان و متحدانش رساند که نمی‌توان در هیچ حالتی سوریه را از ایران جدا کرد و اهمیتی که ایران به سوریه می‌دهد فراتر از حد تصور رهبران عربی است. به همین دلیل هم بود که ملک عبدالله سکوت خود را شکست و آن بیانیه شدید اللحن را علیه بشار اسد صادر کرد.
در ادامه این یادداشت آمده است: بسیاری از تحلیلگران و ناظران بین‌المللی به این نتیجه رسیده‌اند که ایران برای بازی در تحولات سیاسی خاورمیانه برگه‌های برنده بسیاری در اختیار دارد، لبنان، عراق و اپوزسیون‌های مخالف حکومت‌های دیکتاتوری در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس که عمدتا به ایران گرایش دارند، همگی برگه‌های برنده ایران در بازی مقابل کشورهای عربی منطقه محسوب می‌شوند. آنها خوب می‌دانند که با خروج نیروهای امریکایی از عراق ایران نفوذ خود را در عراق تکمیل خواهد کرد و این بدان معنا است که دامنه حضور جغرافیایی ایران در عرصه منطقه‌ای به طور یک‌پارچه تا قلب جهان عرب و سواحل مدیترانه خواهد رسید.
در پایان این یادداشت آمده است: ایران در هر حالتی در سوریه نقش‌آفرینی می‌کند. رابطه ایرانی‌ها با اخوان المسلمین رابطه‌ای دیرینه است. حتی برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که ایران رابطه‌ای سری با اخوان المسلمین سوریه برقرار کرده است. این بدان معنا است که اگر بنا باشد آشتی در سوریه صورت بگیرد که در آن راس مخالفان نظام سوریه با راس قدرت در این کشور آشتی کنند ابتکار عمل آن دست ایران خواهد بود. از سویی نفوذ ایران در مصر نیز آن چنان رو به گسترش است که پیش‌بینی می‌شود در آینده‌ای نه چندان دور و با قدرت گرفتن اخوان المسلمین در مصر این کشور در زمره متحدان ایران در آید. از سوی دیگر برای همه روشن است که امریکایی‌ها اگر می‌خواهند به سلامت از عراق خارج شوند چاره‌ای ندارند جز این که پای میز مذاکره با ایران بنشینند و این بدان معنا است که مجبورند امتیازهایی به تهران بدهند. همه اینها نشان می‌دهد که ایران از چنان توانایی بالایی برخوردار است که می‌تواند عاملی چه سلبی چه ایجابی در تمامی تحولات منطقه به ویژه سوریه ایفا کند. اکنون پرسشی که باقی می‌ماند این است که آیا ترکیه که حمایت عربی و بین‌المللی را پشت سر خود دارد به این وجهه قضایای منطقه نیز نگاه کرده است؟
نظر شما :