پکن از به نتیجه نرسیدن تلاش‌ها دلسرد است
چین به سختی در پشت پرده تلاش می‌کند میزان تنش‌ها بر سر برنامه‌های هسته‌ای ایران را کاهش دهد. اما با توجه به افزایش فشار در آمریکا برای اقدام علیه ایران، چین چه گزینه های دیگری در اختیار دارد؟
دیپلماسی ایرانی : در شرایطی که سیاستمداران اسرائیلی زمان حمله به ایران را بسیار نزدیک می‌دانند، آمریکا، اروپا و اعراب جبهه متحدی برای افزایش فشار اقتصادی بر جمهوری اسلامی تشکیل داده‌اند. همچنین آنها برای تحریم بانک مرکزی ایران که بخش قابل توجهی از پول نفت فروخته شده از سوی ایران را دریافت می‌کند نیز، متفق‌القول به نظر می رسند. این تحریم نفتی نه تنها کشور‌های اروپایی، بلکه وارد کنندگان آسیایی نفت ایران مانند چین؛ هند و ژاپن را نیز به دردسر می‌اندازد. به همین دلیل طیفی از نشست‌های چندجانبه به منظور طراحی استراتژی که ریسک‌های تحریم نفت ایران از جمله افزایش بهای نفت را به حداقل برساند، تشکیل شده است.
هرچند که روسیه و چین با تحریم‌های تازه ایران مخالف هستند و می‌کوشند از طریق مذاکره بحران را فرونشانده و شرایط را آرام‌تر کنند. برای مثال در اواسط ماه اکتبر، ایالات متحده مدعی شد که سپاه قدس جمهوری اسلامی در طرح ترور سفیر عربستان در واشینگتن دست داشته است. اتهامی که تهران آن را رد کرد اما عربستان و آمریکا با دنبال کردن موضوع آن را به شورای امنیت رسانده و قطعنامه‌ای در این خصوص محکومیت این اقدام صادر کردند. اما چین به ایران قطعنامه رای ممتنع داد و در توجیه این اقدام نیز گفت که شواهد کافی و جدی در این زمینه وجود ندارد و علاوه بر شتاب‌زدگی در قضاوت؛ موضوع سیاسی به نظر می‌رسد.
اقدام بعدی انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ماه نوامبر بود که به ماهیت نظامی فعالیت‌های هسته‌ای ایران اشاره می‌کرد. در این مورد نیز روسیه و چین گزارش را ضعیف توصیف کرده و مدعی شدند که این گزارش به منظور افزایش تحریم‌ها علیه ایران منتشر شده است.
نشریه دیپلمات در این زمینه می‌نویسد: باید گفت چین از زمان تصویب نخستین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران در سال 2006 همواره به قطعنامه‌های تحریمی علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران رای مثبت داده است اما به طور کل با تحریم مضاعف تهران مخالف است. پکن بر این عقیده است که افزایش تحریم‌ها و گزینه نظامی به حل مشکل کمکی نمی‌کند و تنها به پیچیده‌تر شدن شرایط و بی‌ثباتی منطقه‌ای منجر خواهد شد.
این در حالی است که برخی رسانه‌های داخلی چین نیز این نکته را خاطرنشان می‌کنند که پکن ناچار نیست که به تلاش آمریکا و متحدان اروپایی‌اش برای افزایش تنش‌ها علیه ایران تن دهد. از سوی دیگر برخی سیاستمداران آمریکایی نیز بر این باورند که چین بازی دوگانه‌ای را با ایران دنبال می‌کند زیرا بر این باور است که ایران هسته‌ای می تواند به نفع منافع ژئواستراتژیک پکن باشد.
اما باوجود این تردید‌ها چین نمی‌خواهد به عنوان یک کشور مخالف آمریکا به نظر برسد و به همین دلیل در اوایل سال 2011 به شرکت‌های نفتی دستور داد از توسعه فعالیت‌های خود در جمهوری اسلامی خودداری کنند تا منافع آنها در ایالات متحده به خطر نیفتد. علاوه بر این شرکت هووآیی چین که یک شرکت مخابراتی غیر دولتی است نیز اعلام کرده که به طور داوطلبانه از بازار ایران خارج می‌شود. این شرکت در فروش تجهیزات نظارت بر تلفن‌های همراه در ایران نقش داشته است.
شاید بخشی از تلاش چین برای کاهش منافع در ایران به تمایل پکن برای کاهش سطح حضور آمریکا در دریای چین جنوبی بازگردد. اما آنچه که چند ماه گذشته نشان می‌دهد حاکی از آن است که ایالات متحده به دنبال افزایش نفوذ در حوزه آسیا پاسیفیک است.
این اوضاع سبب شده که چین از تلاش‌هایی که تا کنون برای آرام کردن تنش‌ها به عمل آورده دلسرد شود و این دلسردی‌ها در رسانه‌های چین نیز انعکاس پیدا کرده است . برخی بر این باورند که در صورت جدی شدن گزینه نظامی علیه ایران، چین گزینه های محدودی در اختیار خواهد داشت که یکی از آنها تاکید بر دیپلماسی در قبال ایران است. برای مثال چین می‌تواند با روسیه در سازمان ملل و همچنین دیگر خریداران نفت ایران لابی کند تا جلوی فشار‌های بیشتر را بگیرد اما با توجه به اجماع آمریکا، متحدان اروپایی‌اش و اعراب برای موضع‌گیری جدی علیه ایران، توانایی‌های چین به طور کامل موثر نخواهد بود.
تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی
هرچند که روسیه و چین با تحریم‌های تازه ایران مخالف هستند و می‌کوشند از طریق مذاکره بحران را فرونشانده و شرایط را آرام‌تر کنند. برای مثال در اواسط ماه اکتبر، ایالات متحده مدعی شد که سپاه قدس جمهوری اسلامی در طرح ترور سفیر عربستان در واشینگتن دست داشته است. اتهامی که تهران آن را رد کرد اما عربستان و آمریکا با دنبال کردن موضوع آن را به شورای امنیت رسانده و قطعنامه‌ای در این خصوص محکومیت این اقدام صادر کردند. اما چین به ایران قطعنامه رای ممتنع داد و در توجیه این اقدام نیز گفت که شواهد کافی و جدی در این زمینه وجود ندارد و علاوه بر شتاب‌زدگی در قضاوت؛ موضوع سیاسی به نظر می‌رسد.
اقدام بعدی انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ماه نوامبر بود که به ماهیت نظامی فعالیت‌های هسته‌ای ایران اشاره می‌کرد. در این مورد نیز روسیه و چین گزارش را ضعیف توصیف کرده و مدعی شدند که این گزارش به منظور افزایش تحریم‌ها علیه ایران منتشر شده است.
نشریه دیپلمات در این زمینه می‌نویسد: باید گفت چین از زمان تصویب نخستین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران در سال 2006 همواره به قطعنامه‌های تحریمی علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران رای مثبت داده است اما به طور کل با تحریم مضاعف تهران مخالف است. پکن بر این عقیده است که افزایش تحریم‌ها و گزینه نظامی به حل مشکل کمکی نمی‌کند و تنها به پیچیده‌تر شدن شرایط و بی‌ثباتی منطقه‌ای منجر خواهد شد.
این در حالی است که برخی رسانه‌های داخلی چین نیز این نکته را خاطرنشان می‌کنند که پکن ناچار نیست که به تلاش آمریکا و متحدان اروپایی‌اش برای افزایش تنش‌ها علیه ایران تن دهد. از سوی دیگر برخی سیاستمداران آمریکایی نیز بر این باورند که چین بازی دوگانه‌ای را با ایران دنبال می‌کند زیرا بر این باور است که ایران هسته‌ای می تواند به نفع منافع ژئواستراتژیک پکن باشد.
اما باوجود این تردید‌ها چین نمی‌خواهد به عنوان یک کشور مخالف آمریکا به نظر برسد و به همین دلیل در اوایل سال 2011 به شرکت‌های نفتی دستور داد از توسعه فعالیت‌های خود در جمهوری اسلامی خودداری کنند تا منافع آنها در ایالات متحده به خطر نیفتد. علاوه بر این شرکت هووآیی چین که یک شرکت مخابراتی غیر دولتی است نیز اعلام کرده که به طور داوطلبانه از بازار ایران خارج می‌شود. این شرکت در فروش تجهیزات نظارت بر تلفن‌های همراه در ایران نقش داشته است.
شاید بخشی از تلاش چین برای کاهش منافع در ایران به تمایل پکن برای کاهش سطح حضور آمریکا در دریای چین جنوبی بازگردد. اما آنچه که چند ماه گذشته نشان می‌دهد حاکی از آن است که ایالات متحده به دنبال افزایش نفوذ در حوزه آسیا پاسیفیک است.
این اوضاع سبب شده که چین از تلاش‌هایی که تا کنون برای آرام کردن تنش‌ها به عمل آورده دلسرد شود و این دلسردی‌ها در رسانه‌های چین نیز انعکاس پیدا کرده است . برخی بر این باورند که در صورت جدی شدن گزینه نظامی علیه ایران، چین گزینه های محدودی در اختیار خواهد داشت که یکی از آنها تاکید بر دیپلماسی در قبال ایران است. برای مثال چین می‌تواند با روسیه در سازمان ملل و همچنین دیگر خریداران نفت ایران لابی کند تا جلوی فشار‌های بیشتر را بگیرد اما با توجه به اجماع آمریکا، متحدان اروپایی‌اش و اعراب برای موضع‌گیری جدی علیه ایران، توانایی‌های چین به طور کامل موثر نخواهد بود.
تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی
نظر شما :