نخستین انتخاب پس از انقلاب

لیبی تا چه حد به ثبات لازم برای برگزاری انتخابات رسیده است؟

بخش هایی از لیبی به خصوص قسمت جنوب شرقی و نیز بخشی از شهرهای غربی هنوز ناآرام است. گروه های انقلابی علی رغم تلاش شورای انتقالی هم چنان مسلح هستند و هنوز خلع سلاح نشده اند. شورای انتقالی فعالیت های این گروه ها را شورش می داند اما هنوز نیروی انتظامی منظم و قابل قبولی که بتواند به طور برنامه ریزی شده امنیت در لیبی را تامین کند وجود ندارد. در حالی که خنثی کردن این شورش ها و آرامش کشور نیازمند یک نیروی نظامی منظم و آموزش دیده است.

با این حال به نظر می رسد با توجه به جذابیت هایی که انتخابات برای مردم لیبی دارد و استقبال شهرهای بزرگ از روند انتخابات، مردم مشتاق هستند که انتخابات برگزار شود. نزدیک به سه هزار نامزد برای دویست کرسی ثبت نام کرده اند. نشانه هایی از موفقیت مردم برای برگزاری انتخابات دیده می شود. البته احتمال به تعویق افتادن انتخابات وجود دارد.

وظایف تعیین شده برای پارلمان چیست؟

مجلسی که مردم انتخاب می کنند مجلس موسسان است. ولیکن این مجلس به نوعی مرکزیت ضربان قلب انقلاب را نیز خواهد داشت. یعنی اگر مجلسی با دویست نفر برای تدوین قانون اساسی تشکیل شود، قاعدتا مرکز توجهات خواهد بود و مردم توقعات زیادی از این مجلس خواهند داشت. با این حال در شرایط کنونی وظیفه این مجلس تدوین قانون اساسی است.

جریاناتی که در حال حاضر در حال فعالیت برای به دست آوردن این کرسی ها هستند شناخته شده هستند؟

گروه های زیادی در لیبی حضور دارند. حدود 28 گروه در صحنه سیاسی لیبی حضور دارند. عناوینی مانند جبهه ملی، جبهه اسلامی لیبی، انجمن وطنی لیبی، جنبش دانشجویی، جنبش پزشکی و اخوانی ها، القاعده و سلفی ها ... از جمله گروه های فعال در لیبی هستند. اما فهرست مشخصی در دست نیست. اما می توان جریانات را در لیبی دسته بندی کرد. یک جریان دنباله روی تاریخ گذشته لیبی هستند و خود را پیرو عمرو مختار می دانند. این جریان بسیار قوی است. پرچمی که لیبی بعد از انقلاب دارد، پرچم عمرو مختار و گروه سنوسیه در لیبی بوده است. این گروه خود شاخه های مختلفی در شهرهای مختلف دارد. جریان چپ بیشتر شامل تحصیل کردگان غرب است. گروه های لیبرال بعد از انقلاب از خارج از لیبی به داخل این کشور وارد شدند. این ها به دنبال سکولاریسم هستند و تفکرات کاملا غیر مذهبی دارند. این ها بسیار محدود هستند و جذابیت چندانی برای مردم لیبی ندارند. البته بیشتر شورای ملی انتقالی لیبی از این افراد تشکیل شده است.

ظاهرا نسبت به ناعادلانه بودن توزیع کرسی های مجلس موسسان در مناطق شرقی اعتراض هایی وجود دارد. توزیع کرسی ها به صورت منطقه ای صورت گرفته است؟

لیبی به سه منطقه بزرگ بر اساس تقسیمات قبلی تقسیم کرده اند. یک قسمت تریپولی یا همان طرابلس است که در غرب لیبی است. یک قسمت فزان است که در جنوب لیبی قرار دارد و قسمت دیگر سیرنائیک یا بنغازی است که در شرق لیبی است. این قسمت بیش از همه مدعی است که سهم کمتری نسبت به مناطق دیگر دارد. برخی از شهرهای شمالی هم به این شهر اضافه می شود. این ها معتقدند که تقسیم کرسی ها ناعادلانه بوده است. اما اگر به جمعیت لیبی نگاه کنیم می بینیم که طرابلس حدود 2.5 میلیون نفر از 6.5 میلیون جمعیت لیبی را در خود جای داده است. البته بخشی از این جمعیت مهاجر بوده اند. بنغازی زمانی مرکز نیروهای سنوسی بوده و در زمان انقلاب نیز نقش مهمی بازی کرد. بنابراین سنوسی ها معتقدند که این تقسیم بندی و این میزان از کرسی های مجلس موسسان عادلانه نیست.

شما اشاره ای به حضور نیروهای سنوسی در منطقه شرقی لیبی داشتید. الان این اعتراضات مورد حمایت جریان سیاسی خاصی هست؟

این اعتراضات را بیشتر دانشجویان و گروه های محلی سامان داده اند. البته نیروهای سلفی و اخوان نیز در این منطقه فعال هستند اما بیشتر قشر دانشگاهی و طبقه تحصیل کرده این بخش هستند که اعتراضات را سازماندهی می کنند.

به نظر شما روند این انتخابات چگونه پیش خواهد رفت؟

به نظر بنده احتمال این که انتخابات به تعویق افتد وجود دارد اما با توجه به تبلیغات صورت گرفته و نشانه هایی که از داخل لیبی دیده می شود مانند تعداد نامزدها و ... به نظر می رسد انتخابات برگزار خواهد شد. اما به این دلیل که تا کنون در لیبی انتخاباتی صورت نگرفته و ساختار سیاسی خاصی در لیبی حاکم نیست، احتمالا این انتخابات با افت و خیز های فراوانی مواجه خواهد بود.

در جمع بندی نکته ای لازم می دانید که اضافه بفرمایید؟

نکته ای که می تواند به مردم لیبی کمک کند، روند تحولات در تونس و مصر است. انتخابات مصر و موفق بودن این انتخابات و نیز روند سیاسی در تونس، طبیعتا این احساس را در مردم لیبی ایجاد می کند که آن ها نیز نباید از قافله عقب بمانند و عدم وجود مجلس موسسان در واقع نشانه عقب ماندگی آن ها از روند سیاسی است. مسئله دیگری که مردم لیبی از آن رنج می برند امور روزمره و مسائل معیشتی و امنیتی و شغلی است. مرد معتقدند این مسئله باید حل شود و در حال حاضر تنها پاسخ جدی به همه مطالبات تشکیل مجلس موسسان است. بنابراین تمایل برای تشکیل مجلس موسسان تقویت شده است. اما آن چه ممکن است مانع این انتخابات شود یکی نگرانی از وابستگی های شورای ملی انتقالی به غرب است و دیگری کم کاری این شورا. شورای ملی انتقالی در صحنه رسیدگی به امور مردم کم کاری کرده است. لذا مردم نمی توانند نسبت به انتخاباتی که قرار است این شورا برگزار کند خوش بین باشند.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی/12