تحلیل نمایندگان مجلس از آینده مذاکرات ایران و 1+5

اعتماد: نمایندگان مجلس در راهرو های مجلس معتقدند در آخرین نظرسنجی های منتشرشده در امریکا برای پیش بینی نتایج ریاست جمهوری، اوباما با اختلاف زیاد از رقیب خود عقب است. او چند روز پیش در اظهارنظری اعلام کرد در صورتی که تا پایان سال جاری میلادی مذاکرات ایران و 1+5 به نتیجه نرسد، از اهرم های دیگری برای فشار بیشتر به ایران استفاده می کند. تحلیلگران می گویند این اظهارنظرها از سوی رییس جمهوری امریکا ریشه در فاصله با رقیبش دارد که به زعم خود می اندیشد با یک شوک یا شتاب سیاسی می تواند از رامنی پیشی بگیرد. او این شوک سیاسی را در تغییر نگاهش به مذاکرات هسته یی ایران و غرب جست وجو می کند و این موضوع را یک فرصت و امکان برای جذب آرای بیشتر مردم امریکا می داند. به نظر می رسد با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری در امریکا، اوباما روی نتیجه مذاکرات هسته یی برای پیروزی در انتخابات حساب ویژه یی باز کرده است و تصمیم دارد از نتایج این نشست و اظهارنظر درباره آن برای جذب آرای مردم کشورش سود ببرد. این پیش فرض پاسخ تمام کسانی است که به سوال های «اعتماد» پاسخ داده اند.

مقامات ایرانی معتقدند ایران در مذاکرات از مسیر قاطع و مستحکمی عبور می کند و تصمیم دارد به طرف مقابل تفهیم کند که به هیچ وجه نگران بازی جدید غرب و بازگشت به نقطه صفر و سوختن برگ مذاکرات و تشدید تحریم ها نیست و اینکه برای استقبال از این مسائل آمادگی کامل دارد.

در حالی که غرب هم به طور دائم اعلام می کند زمان برای ایران رو به پایان است، تحلیلگران آن معتقدند مبحث زمان برای اوباما هم حائز اهمیت است چرا که او در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری قرار دارد و به نتایج نشست ها امیدوار است.

در شرایط نامتوازن، ضرورتی برای ادامه مذاکرات نداریم

احمدرضا دستغیب، نماینده شیرازی و عضو کمیسیون امنیت ملی، در واکنش به این تحلیل غرب به «اعتماد» گفت: از جانب کشور ما همه ابعاد نشست مشخص شده و پیشنهادات ما هم مشخص و شفاف است اما موضوع مبهم این است که موضع طرف غربی ما مرتبط با مسائل هسته یی نیست. به بیان دیگر غرب بیشتر به دنبال بهانه جویی است تا رسیدن به یک گفتمان مشترک. به همین دلیل در نشست ها موضوعات دیگری را مطرح می کنند در حالی که اگر می خواهند مذاکرات به نتیجه برسد، باید به محورهای تعریف شده بازگردند. نکته دوم این است که غرب باید از اعمال نفوذ لابی های صهیونیستی جلوگیری کند تا مذاکرات به مسیر حقیقی خود بازگردد. گروه مذاکره کننده کشور ما هم تا زمانی که احساس کند مذاکرات سودمند و موثر است، به مذاکرات ادامه خواهد داد اما اگر احساس کنیم شرایط نامتوازن است، ضرورتی برای ادامه مذاکرات نداریم هر چند هنوز به این نتیجه نرسیده ایم. خواست مشخص جمهوری اسلامی ایران به رسمیت شناختن حق هسته یی و لغو تحریم هاست.

دستغیب با اشاره به اینکه در بحث هسته یی 20 درصد غنی سازی برای ما تعریف شده است، گفت: در بحث تحریم ها هم لغو تحریم ها حسن نیتی است که به صورت پیش فرض از جانب طرف غربی باید برای اعتماد سازی اجرا شود. وی با اشاره به اظهارنظر جدید اوباما که اعلام کرد در صورتی که باز هم رییس جمهور امریکا بماند، شدت عمل بیشتری در مورد ایران خواهد داشت، گفت: اوباما به دنبال تامین نظر لابی های صهیونیست است و سعی می کند حمایت مالی بنگاه های صهیونیستی را داشته باشد. در واقع این یک انحراف جدی از شعارهایی است که اوباما در سال های گذشته مطرح می کرد. به نظر می رسد قرار گرفتن اوباما در کاخ ریاست جمهوری یک تغییر کلی در سیاست های کلی ایشان ایجاد کرده است.

غرب به دنبال نقش ایران در تحولات سوریه است

تغییر سیاست اوباما پیش از پیگیری مذاکرات تاکنون یکی از موضوعات مورد تاکید بهارستان است. جواد کریمی قدوسی، عضو دیگر کمیسیون امنیت ملی، در تحلیل نشست های اخیر ایران با گروه 1+5 به «اعتماد» می گوید: سه دوره مذاکرات استانبول، بغداد و مسکو بر این پایه شکل گرفت که اصرار نشست ها و برگزاری این ملاقات ها بر اساس خواست کشورهای 1+5 به خصوص اروپایی ها بود و جمهوری اسلامی در بدو این گام جدید این شرط را گذاشت که باید گفت وگو ها برای پیدا کردن یک توافق جامع و مورد توافق طرفین باشد نه گفت وگو به صرف گفت وگو.

وی با اشاره به اینکه در اجلاس استانبول 2 یک گام مثبت 1+5 برداشت که خانم اشتون آن را در مصاحبه خودشان مطرح کردند که ما حقوق هسته یی ایران را بر پایه ان پی تی قبول داریم، گفت: این شاه بیت خواسته جمهوری اسلامی بود و اکنون هم اصرار ما بر همین مبناست و اگر 10 اجلاس و نشست دیگر هم برگزار شود، بدون خواست قانونی ملت ایران هیچ مذاکره یی به نتیجه نخواهد نرسید.

وی با اشاره به شرایط منطقه گفت: نقش جمهوری اسلامی در تحولات سوریه، نقشی غیرقابل انکار است. کوفی عنان هم در هر سفر و در هر ملاقاتی در ایران، منطقه و سازمان ملل به این نقش اشاره کرده است. از طرف دیگر دولت های اروپایی و امریکا با ورود همه جانبه خود در مباحث سوریه دچار بن بست شدند بنابراین از اجماعی سخن می گویند که به محوریت برخی از کشورهای منطقه برای حمله به سوریه شکل گرفته است. در این بحث نقشی که امریکا و اروپا به این دولت ها داده اند، سبب شده بحرانی شکل بگیرد که تحولات عظیم بین المللی خواهد داشت. مشکل اصلی غرب اینجاست که نمی تواند به نقش ایران تن بدهد و این موضوع برایش سخت و دشوار است. اگر تحولی در نشست بخواهد صورت بگیرد، ما هم اشاره یی به تحولات سوریه نکنیم، آنها به این قضیه خواهند پرداخت و باز هم تاکید مذاکره کننده ما بر همان خواست های قطعی و حتمی ما در حقوقی است که از آن خودمان است و می خواهیم آنها را به رسمیت بشناسد تا پایه یی برای مراودات بعدی باشد .

مذاکرات از طرف غرب شکست خورده است

در دور جدید مذاکرات ایران و گروه 1+5 اهمیت آن با توجه به شرایط کنونی، مهم ترین موضوع دستور کار و چارچوب تفاهمات اولیه بود اما رسانه های غربی این مذاکرات را مثبت ارزیابی نکردند. عبدالرضا مصری، سخنگوی هیات رییسه مجلس، در تحلیل مذاکرات اخیر ایران و غرب به «اعتماد» گفت: غربی ها می گویند مذاکرات شکست خورده است. ما این حرف را قبول نداریم. ممکن است مذاکرات از طرف آنها شکست خورده باشد یعنی آنچه را که می خواستند بر ملت ایران تحمیل کنند، برایشان امکان پذیر نبود.

این نماینده مشهدی با اشاره به مسیری که ایران در مذاکرات طی کرد، گفت: ما بر اساس چارچوب اعتقادی ای که داشتیم، در همه این نشست ها شرکت کردیم و از طرف ما هیچ کوتاهی ای در این مساله نبوده چرا که ما صاحب منطق و استدلال هستیم و آنچه در 1+5 یا سایر مجامع بین المللی مطرح می کنیم، حقوق مسلم بین المللی ما است نه اینکه در یک هاله یی فکر کنیم این حقوق را داریم. همه این حقوق مستند به منشورهای جهانی است و بند به بند آن هم استدلال قانون بین الملل را پشت سر دارد. از نظر ما وظیفه یی که در قبال بشریت داریم، با نگاهی به چارچوب قوانین از پس آن برآمدیم و آنها چون نتوانستند خواست خود را بر مردم تحمیل کنند، مذاکرات را شکست خورده می بینند.

مصری می گوید زمانی که ایران مذاکرات را با 1+5 آغاز کرد، موضوع سوریه وجود نداشت و حالا طرف غربی با مطرح کردن موضوع سوریه در مذاکرات می خواهد برای خود فرصت سازی کند اما به ایران اجازه این فرصت سازی ها را نمی دهد.

چشم انداز مذاکرات

ایران لازمه پیشرفت گفت وگوها را احترام به توافقات قبلی می داند و بر این موضوع التزام دارد و انتظار دارد که طرف مقابل نیز این التزام را داشته باشد. اگر مذاکرات کارشناسی برگزار شود، برای نزدیک شدن نگاه های متفاوت دو طرف، این جلسات موثر است تا گام به گام مسیر رو به جلو برود، در غیر این صورت احتمال دارد مذاکرات به سرنوشت قبلی دچار شود.