ترامپ به جان روابط امریکا و چین افتاده است

نویسنده: دیوید ای. ومر (David A. Wemer) 

دیپلماسی ایرانی: این روزها تنش میان ایالات متحده امریکا و چین به شدت افزایش یافته است. دو کشور چند سالی است وارد جنگ تجاری شده اند اما بحران شیوع ویروس کرونا همانند بنزینی بر آتش این اختلافات افزوده است. کارشناسان در گفت وگو با نشریه آتلانتیک ضمن بررسی این موضوع درباره تحولات اخیر روابط آمریکا و چین از جمله انتقاد ترامپ از پاسخ چین به همه‌گیری کروناویروس و آنچه نقض حاکمیت هنگ کنگ توسط پکن از سوی امریکا بیان می شود را بررسی کرده اند.

متیو کروئنیگ (Matthew Kroenig)، معاون مرکز راهبردی و امنیتی اسکوکرافت در شورای آتلانتیک: ژی جین‌پینگ، رئیس جمهوری چین مرغی را که تخم طلا می‌گذاشت، می‌کشد. اعلام ترامپ مبنی بر این که دولت آمریکا بیش از این وضعیت ویژه هنگ را به رسمیت نمی‌شناسد، شروع خوبی است.  درباره رهبری ژی جین‌پینگ، رئیس جمهوری چین، گفته می‌شود که او معتقد است که برای کنترل سیاسی رشد اقتصادی اولویت دارد. او از اجرای اصلاحات اقتصادی که پیش از این نویدش را داده بود، سرپیچی کرد و اکنون با محدود کردن آزادی در هنگ کنگ، مرغی را که تخم طلا می‌گذاشت، سر می‌بُرد. اکنون شرکت‌ها و پول از هنگ کنگ به سایر بخش‌های آسیا می‌گریزند. این اقدام ایالات متحده آسیب اقتصادی ژی از تصمیمش را افزایش خواهد داد.

دکستر رابرتز (Dexter Roberts)، عضو ارشد راهکار امنیت آسیا در مرکز اسکوکرافت: روابط آمریکا و چین به اندازه ای کاهش یافته که از زمان اعتراضات تیانانمن، بی‌سابقه بوده است. تصمیم دونالد ترامپ برای پایان دادن به وضعیت ویژه تجاری هنگ کنگ، به دنبال برنامه‌های پکن برای قانون امنیت ملی صورت گرفت. این اقدام پکن آزادی‌های نویدداده شده برای هنگ کنگ را به شدت تضعیف می‌کند. تصمیم ترامپ نیز ضربه‌ ویرانگری بر آینده هنگ کنگ و همچنین روابط اقتصادی و سیاسی آمریکا – چین وارد می‌کند. کاهش روزافزون در روابط دوجانبه اکنون به جایی رسیده که از زمان قتل عام میدان تیانانمن در 4 ژوئن 1989 بی‌سابقه بوده است و هیچ دلیلی وجود ندارد که شرایط در آینده نزدیک بهبود یابد.

مییون اُه (Miyeon Oh)، رئیس و عضو ارشد راهکار امنیت آسیا در مرکز اسکوکرافت: هیچ کشوری نمی‌تواند همه ‌چیز را در داخل مرزهایش تولید کند. پرزیدنت ترامپ در کنفرانس خبری اخیر در 29 مه به اختصار از برنامه‌ای سخن گفت که با هدف بازسازی سازوکارهای زنجیره‌های عرضه جهانی طراحی شده است تا وابستگی شدید این زنجیره‌ها به چین کاهش یابد. گرچه ترامپ تاکید دارد که آمریکا باید با ایجاد دگرگونی در ساختار زنجیره‌های جهانی عرضه به دنبال "استقلال اقتصادی" باشد، اما به نظر نمی‌رسد که دو هدف "استقلال اقتصادی" و "بازسازی ساختارهای زنجیره‌های جهانی عرضه" با یکدیگر همخوانی کامل داشته باشند. برای حفاظت از سهم آمریکا در زنجیره‌های جهانی عرضه، پیشران بازگرداندن کسب و کارها به کشور چه بسا در کوتاه مدت استقلال اقتصادی محدودی را نصیب آمریکا کند. بازسازی زنجیره‌های جهانی عرضه پروژه‌ای بلندمدت و مستلزم تلاشی هماهنگ و چندجانبه با متحدان و شرکاست، چرا که هیچ کشوری نمی‌تواند به شکلی کارآمد همه چیز را در داخل مرزهای خودش تولید کند. گرچه پیشبرد این راهکار آمریکا شروعی کارآمد برای رسیدن به تنوع‌سازی در زنجیره‌های عرضه و تضمین بهتر امنیت آنها در برابر تمام موانع مهم است، اما بهترین مسیر راهبردی می تواند شامل ارزیابی دوباره‌ سیاست تجاری و حمایت از تولیدات داخلی آمریکا (که از بدبینی نسبت به جهانی سازی ناشی می‌شود) و بررسی یک رویکرد چندجانبه باشد.

رابرت داهنر (Robert Dohner)، عضو غیردائم راهکار امنیت آسیا: اقدامات امروز کمترین تاثیر را در سرنوشت هنگ کنگ خواهد داشت. اقداماتی که ترامپ از آن سخن گفته بار سنگینی را به ساکنان هنگ کنگ تحمیل خواهد کرد و خروج آمریکا از سازمان جهانی بهداشت در هنگامه یک همه‌گیری ویروس خطرناک نیز بر نفوذ آمریکا تاثیر چشمگیری خواهد داشت. آنچه قابل توجه است، ناچیز بودن تاثیر اقدامات اعلام شده بر سرنوشت هنگ کنگ است.

رابرت ای. منینگ (Robert A. Manning)، عضو ارشد مرکز راهبردی و امنیتی اسکوکرافت: تیره‌ترین ابرها بر سر مردم هنگ کنگ سایه انداخته است. سخنان و اقدامات دونالد ترامپ، سرعت سقوط آزاد روابط آمریکا و چین را افزایش داده و نابودی هنگ کنگ به عنوان کانون برتر سرمایه‌گذاری در آسیا و نقش آن به عنوان پایگاه عملیاتی کسب و کارهای جهانی فعال در چین و گستره آسیا را تسریع خواهد کرد. این باعث می‌شود تیره‌ترین ابرها بر سر بیش از یک هزار و 300 شرکت آمریکایی و 80هزار فعال اقتصادی آمریکایی در هنگ کنگ و همچنین 67 میلیارد روابط تجاری سالانه، سایه بیندازد. اما تیره‌ترین ابرها بر سر مردم هنگ کنگ سایه می‌اندازد، مردمی که دیگر آزادی عمل ندارند. این که چه میزان از روابط اقتصادی هنگ کنگ – تجارت، فناوری، بازارهای مالی – با ایالات متحده نابود خواهد شد باید مورد ارزیابی قرار بگیرد، اما دولت آمریکا می‌تواند اقداماتش را بازسنجی کند. چین در بسیاری از عملیات مالی‌اش به شدت به هنگ کنگ وابسته است، اما با این‌حال، پکن می‌تواند آنها را به سنگاپور یا لندن منتقل کند. خروج آمریکا از سازمان جهانی بهداشت بخشی از الگوی نابخردانه‌ فروپاشی و فرسایش نظم جهانی است که آمریکا پس از جنگ جهانی دوم آن را ایجاد کرد. این احتمال وجود دارد که ایالات متحده سرانجام به انزوای بیشتری برسد. بازگشت کسب و کارها به داخل در زمینه تولید تجهیزات پزشکی و صنایع دفاعی، منطقی و توجیه‌پذیر است اما بازارها و نیروهای بازار اهمیت دارد و سیاست خودبسندگی یا اوتارکی (انزوای کامل اقتصادی) با رقابت‌پذیری جهانی آمریکا همخوانی ندارد. هیچ انسانی یک جزیره نیست.

آدام شووارز (Adam Schwarz)، مدیرعامل و بنیانگذار گروه مشاوران آسیا و عضو ارشد راهکار امنیت آسیا: خروج آمریکا از سازمان جهانی بهداشت با وحشت بسیاری از کشورهای در حال توسعه همراه خواهد بود. تصمیم دولت ترامپ برای پایان دادن به کمک‌های مالی به سازمان جهانی بهداشت در میانه‌ یک همه‌گیری جهانی با وحشت بسیاری از کشورهای در حال توسعه همراه خواهد بود، کشوری که به سرمایه‌گذاری‌ها و تخصص سازمان جهانی بهداشت وابسته هستند.

منبع: آتلانتیک کانسیل / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11