ناکارامدی ابزار تحریم

نویسنده: الحسین الزاوی

دیپلماسی ایرانی: ناظران امور بین‌الملل به اتفاق آرا باور دارند که از زمان پایان جنگ سرد ایالات متحده آمریکا به صورت گسترده شروع به استفاده از سلاح تحریم علیه قدرت‌های منطقه‌ای و نیز قدرت‌های بزرگ بین‌المللی کرده است.

اوضاع اقتصادی آمریکا که چندین سال است بیش از یک چهارم تولید ناخالص جهان را در اختیار دارد، به واشنگتن این امکان را داده است که از توانمندی‌های عظیمی برخوردار باشد که به این کشور اجازه می‌دهد به طور مؤثر بر رویکرد اقتصاد جهانی تأثیر بگذارد و با حمایت متحدان خود در غرب تحریم‌های شدیدی را علیه مخالفان اعمال کند.

باید اعتراف کرد بعد از این که سلاح تحریم‌های غربی و آمریکایی محدودیت‌های خود را نشان داد و اقتصادهای نوظهور عرصه‌های جدیدی را به ضرر سیطره آمریکا بر اقتصاد جهان کسب کردند، این وضعیت به صورت تدریجی در طول سال‌های اخیر شروع به تغییر کرد.

علاوه بر این قدرت‌های نوظهور و در راس آنها چین سال‌ها برای ایجاد یک نظام اقتصادی قدرتمند که بتواند با هر نوع تحریم خارجی مقابله کند تلاش کردند. چین همچنین چارچوبی قانونی برای حفاظت از منافع اقتصادی خود به ویژه پس از حذف ایران از سیستم مالی بین المللی و اعمال تحریم علیه روسیه از زمان اعلام الحاق کریمه به سرزمین‌های خود وضع کرد.

پکن همچنین آرزو دارد یک سیستم پرداخت جایگزین سیستم پرداخت غربی را ایجاد کند که به شرکت‌هایش این امکان را می‌دهد که نقل و انتقالات مالی را به صورت ایمن انجام دهد. چین همچنین در مرحله کنونی روی ایجاد سازوکارهایی کار می‌کند که به این کشور اجازه می‌دهد اقتصاد خود را از اقتصاد آمریکا جدا کند و ساختارهای داخلی اقتصاد خود را به ویژه در بخش فناوری های پیشرفته تقویت کند.

این اقدامات چین پس از اعمال بسته تحریمی آمریکا در حوزه فناوری توسط دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین انجام می شود که بر اساس آن شرکت چینی «هوآوی» از دسترسی به فناوری آمریکا محروم شد و سپس مجموعه تحریم‌های آمریکا در دوران بایدن ادامه یافت.

روشن است چین که مبالغ هنگفتی با هدف توسعه توانمندی‌ها خود در زمینه هوش مصنوعی و فناوری نسل پنجم و ششم ارتباطات سرمایه گذاری کرده است، شدیدا تلاش می‌کند در زمینه هوش مصنوعی در جهان به یک کشور پیشرو تبدیل شود در نتیجه تحریم‌های آمریکا علیه این کشور در راستای متوقف کردن روند پیشرفت چین به چندین علت محدود باقی می‌ماند.

چه بسا برجسته‌ترین این علت‌ها وابستگی متقابل اقتصادهای جهانی در زمینه‌های مختلف است. این وابستگی باعث می‌شود موفقیت قدرت‌های بزرگ هرچقدر هم که پیشرفته و قدرتمند باشند در راستای منزوی کردن دشمنان‌شان بدون این که خود از پیامدهای منفی سیاست محاصره و تحریم  تاثیر بپذیرند، تقریبا غیرممکن باشد.

منبع: الخلیج / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11