صرف نظر از شرق اوکراین در ازای عضویت در ناتو

نویسنده: کنراد شولر

دیپلماسی ایرانی: استیان ینسن، رئیس دفتر دبیرکل ناتو، چیزی را گفت که دیگران ترجیح می‌دادند نگویند: «اگر اوکراین در ازای عضویت در ناتو، بخشی از خاک خود را واگذار کند، ممکن است با روسیه صلح کند». این بحث «در جریان است» و بحث واگذاری مناطق «توسط دیگران» مطرح شده است. وزارت امور خارجه کی یف به این سخنان اعتراض کرد و یک سخنگوی آن گفت چنین چیزی "غیرقابل قبول" است: بحث در مورد امتیازات ارضی اوکراین فقط به نفع روسیه بود.

ینسن بعدا تلاش کرد تا سخنان خود را پس گیرد و با اشاره به اینکه اظهارات وی «بخشی از یک بحث بزرگتر درباره سناریوهای احتمالی آینده» بود، افزود: «نباید آن را اینطور بیان می‌کردم.» او گفت ناتو از «حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین» حمایت می‌کند و "تا زمانی که لازم باشد" کمک خواهد کرد.

اما عبارت "تا زمانی که لازم باشد" نشان می‌دهد که برخی، عملا همان طور که ینسن آن را توصیف کرده است، فکر می‌کنند. این فرمول که اتفاقا توسط اولاف شولتس، صدراعظم آلمان نیز استفاده می شود، فضا را برای ترتیبات سرزمینی باز می گذارد.

ملاحظاتی که ینسن از آن صحبت کرد، بر دو فرض استوار است. اول این که هیچ یک از طرفین به این زودی در این جنگ پیروز نخواهند شد و در مقطعی اوکراین می تواند به طور دائمی به دو منطقه تقسیم شود: منطقه اشغال شده و منطقه آزاد. آنهایی که به توافق «قلمرو به ازای ناتو» فکر می کنند، آماده پذیرش آن هستند. اما برای کی یف، این قابل قبول نیست.

اینجاست که جنبه دوم این مفهوم مطرح می شود: پیشنهاد پذیرش منطقه اشغال نشده اوکراین در ناتو قبل از آزادسازی بقیه. این همان چیزی است که کی یف واقعا می خواهد. رئیس دفتر ریاست جمهوری اخیرا چنین ایده هایی را همراه با دبیرکل سابق ناتو مطرح کرد. آن دو خاطرنشان کردند که در سال 1955 نیز آلمان تنها با بخش آزاد خود در اتحاد پذیرفته شد. اوکراین می خواهد از این مثال پیروی کند و در عین حال، به جنگ برای شرق و جنوب اشغالی خود ادامه دهد.

طرح اوکراین به هیچ گونه واگذاری قلمرو اشاره نمی کند، اما اطرافیان رئیس جمهوری می دانند که این ایده چه در بر دارد: یک "اوکراین A" محافظت شده در کنار "اوکراین B" قرار دارد که به جنگ ادامه می دهد. به منظور رد تصور دست کشیدن از قلمرو، قرار است مرز ناتو کمی دورتر از جبهه جنگ تعیین شود. این خط جدید را نمی توان به گونه ای تفسیر کرد که گویی اوکراین از همه این قلمرو صرف نظر کرده است. چنین خطی در فاصله ای مناسب از منطقه نبرد، از کشیده شدن تصادفی ناتو به جنگ جلوگیری کند.

در برلین و جاهای دیگر، طرح کی یف بسیار خطرناک تلقی شده و غیرقابل تصور است که بخشی از اوکراین بتواند به ناتو بپیوندد، در حالی که بخش دیگر آن هنوز در حال جنگ است. این می تواند ریشه استدلال مطرح شده توسط رئیس دفتر دبیر کل ناتو باشد: پذیرش نسبی بله، اما تنها در صورتی که این امتیازات ارضی تضمین کند روسیه به تجاوزات خود پایان می دهد.

اما این طرح نقاط ضعفی نیز دارد: این طرح ممکن است ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه را متقاعد کند که با آتش بس موافقت کند. اگرچه تمام اوکراین را طبق برنامه ریزی ها فتح نکرده، اما حداقل بخشی از آن را می برد و تهاجم را تا حدودی موفقیت آمیز می بیند. پس از مدتی، به عنوان مثال اگر آمریکا تعهد خود را به اوکراین تحت ریاست جمهوری جمهوری خواهان کم رنگ کند، پوتین می تواند جنگ بعدی را آغاز کند.

منبع: فراکفورتر آلگاماینه سایتونگ / تحریریه دیپلماسی ایرانی