کی یف بازنده در سایه طوفان الاقصی

نویسنده: علی ودایع، دکترای روابط بین الملل

دیپلماسی ایرانی: ضربه سنگین حماس به اسرائیل و ماجراهای خونین غزه تیتر یک رسانه های جهان را در مشت خود گرفته است. جامعه جهانی به دنبال کنترل جنون «بنیامین نتانیاهو» و جلوگیری از کشتار در غزه و یک فاجعه بزرگ در خاورمیانه است. در میان زد و خوردهای فلسطینی ها و رژیم صهیونیستی، شرکای غربی از جمله آمریکا و اعضای ناتو، تامین تسلیحات و ایجاد چتر حمایتی برای اسرائیل را در دستور کار قرار داده اند. حضور ناوگروه هواپیمابر آیزنهاور و ناوگروه هواپیمابر یو اس اس جرالد فورد در شرق دریای مدیترانه نشان دهنده اوج استرس واشنگتن درباره تحولات غزه است.

واشنگتن به عنوان متحد سنتی و راهبردی اسرائیل خود را موظف می داند که به هر قیمتی و در هر اندازه ای که لازم باشد به رژیم صهیونیستی کمک کند. در تبادل آتش میان اسرائیل و حماس، بخش بزرگی از زرادخانه صهیونیستی مصرف شده است. شاید تا اینجای کار مساله خاصی به نظر نرسد اما نکته اینجاست که در بحبوحه جنگ اوکراین، آمریکا ناچار به انتقال بخشی از ذخایر استراتژیک برای جنگ با روسیه شد. 

یک حساب و کتاب ساده مبتنی بر مجموعه داده های فاش شده، نشان می دهد که زرادخانه اسرائیل احتمالا در مرز هشدار قرار گرفته است. «لوید آستین» رئیس پنتاگون به اسرائیل وعده داده که در مدت چند روز تل‌آویو هر آنچه نیاز دارد، در اختیارش قرار دهد. اما سوال بنیادین اینجاست که واشنگتن از کجا و چگونه می تواند موشک و تسلیحات مورد نیاز اسرائیل را سریع تامین کند؟

پاسخ محموله های تسلیحاتی غرب برای جنگ اوکراین است. در شرایطی که زرادخانه صهیونیستی در وضعیت هشدار قرار داد، نیاز حیاتی اسرائیل با گذشت زمان به شکل تصاعدی افزایش پیدا خواهد کرد و این یک دغدغه بزرگ برای آنهاست. آغاز جنگ زمینی در غزه یا احتمال گسترش میدان جنگ با ورود حزب الله با توجه به بحران تسلیحاتی به شکل گیری یک مخمصه بزرگ برای تل آویو منجر می شود. 

سقوط اهمیت اوکراین

مساله داخلی بایدن در میان مولفه هایی که پیرامون طوفان الاقصی را نباید نادیده گرفت. درگیری این روزها بین فلسطینی ها و رژیم اشغالگر قدس یک اره در گلوی رئیس جمهوری آمریکاست. کاخ سفید به هر قیمتی تلاش می کند سطح تنش ها را فریز کند تا یک راه چاره از کانال برخی شرکای عربی پیدا کند اما تل آویو با زرادخانه خالی یک مصیبت بزرگ برای پنتاگون است. اگر بگوییم که در میز ناتو و ژنرال های آمریکایی مخمصه طوفان الاقصی به کناره رفتن مساله اوکراین منجر شده است؛ اشتباه نکردیم.

رفتارشناسی «ولودیمیر زلنسکی» رئیس جمهوری اوکراین در حمله علیه حماس برای دل اسرائیل نشان دهنده عمق نگرانی های کی یف درباره وضع پیش آمده است. زلنسکی کاسه داغ تر از آش طوفان الاقصی برخلاف موضع کاخ سفید، بر مشارکت مستقیم ایران در عملیات حماس سماجت می ورزد. 

پرخاشگری اوکراین آنچنان تند است که «دیمیترو کولبا» وزیر امور خارجه اوکراین با ادبیات تندی می گوید که «آلمان هرگز در قبال اوکراین احساس گناه نکرده است. آلمان باید بداند که به ما بدهکار است. من سعی می‌کنم حس مسئولیت را در آلمان‌ها بیدار کنم. آلمان در قبال ما احساس مسئولیت نمی‌کند و ظاهرا چنین چیزی را فقط در برابر مردم یهودی و روسیه رعایت می‌کند.» 

«بوریس پیستوریس» وزیر دفاع آلمان، اظهارات کولبا را «خارج از عرف» توصیف و خاطرنشان کرد که آلمان پس از آمریکا دومین اهداکننده سلاح به اوکراین است. این بگومگو بین کی یف و سران ناتو اتفاق تازه ای نیست. در جریان نشست تابستانه پیمان آتلانتیک شمالی ناتو در ویلنیوس لیتوانی هم با تحقیر علنی زلنسکی در عکس یادگاری همراه شد.

زلنسکی با بازی انتحاری در ضدحملات بهاره تلاش می کرد سران ناتو را برای پذیرش اوکراین مجاب کند که جواب منفی شنید. از همان زمان، بحث درباره ریخت و پاش هزینه های جنگ با روسیه و لزوم کنترل سطح تنش با کرملین مبتنی بر نظرات «هنری کیسینجر» مطرح شد. 

معادلات اخیر جنگ اوکراین تا پیش از طوفان الاقصی بیشتر پیرامون مباحث مالی و نوع تسلیحات برای کی یف بود اما حالا کل ماجرا به دلیل فوریت اسرائیل زیر سوال رفته است. امروز اوکراین احساس می کند که یک بازنده بزرگ در سایه طوفان الاقصی است که در جنگ با روسیه تنها رها شده است. 

نکته جالب اینجاست که ظرف روزهای اخیر نوع تحرکات ارتش روسیه تغییر کرده است. از یک طرف، مسکو مبتنی بر استراتژی جنگ زمستانه در حال ذخیره سازی موشک در زرادخانه های ارتش سرخ است. از طرف دیگر، روسیه از بلبشوی اطاق فرماندهی ناتو دنبال بهره برداری در جهت تغییر استراتژی است.

به حاشیه رانده شدن اوکراین از سرخط رسانه های جهان توسط طوفان الاقصی اتفاقی است که تنها ارزش خبری کی یف را کاهش نمی دهد؛ بلکه تب غرب درباره جنگ با روسیه را سرد می کند. این وضعیت، حجم تنهایی اوکراین را بزرگ و بزرگ تر خواهد کرد تا عمر مصرف زلنسکی هم رو به پایان باشد.