اگرچه دو طرف بر مواضع خود پافشاری می‌کنند.
عملگرایی در مذاکرات هسته‌ای ایران و امریکا
نویسنده: اسکات پیترسون (Scott Peterson)
دیپلماسی ایرانی: جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در حال مذاکره غیرمستقیم برای محدودسازی برنامه هسته‌ای در ازای لغو تحریم‌های اقتصادی هستند. اما اختلافات اصلی بر سر غنی‌سازی اورانیوم باعث شده است تا مذاکرات پیش برود و به نظر می‌رسد نوعی بن‌بست بر فضای مذاکرات حاکم شده است. اگرچه دو طرف همچنان بر تداوم مذاکرات تاکید دارند. آمریکا خواستار انتقال برنامه غنی‌سازی ایران به خارج از کشور است و بر توقف کامل غنی‌سازی در ایران إصرار دارد، در حالی که تهران این فناوری را «دستاورد ملی» می‌داند و بر ادامه آن پافشاری دارد و به هیچ وجه حاضر نیست آن را کنار بگذارد.
با وجود مواضع تندی مانند سخنان رهبر انقلاب جمهوری اسلامی ایران علیه آمریکا و اسرائیل، تحلیلگران از چرخشی عملگرایانه در سیاست خارجی ایران سخن می‌گویند. پیروزی مسعود پزشکیانِ متمایل به اصلاح‌طلبان در انتخابات، به گفتهٔ حسن احمدیان استاد دانشگاه تهران، تغییر لحن کلی ایران را نسبت به آمریکا باعث شده است. هدف اصلی دولت پزشکیان، رفع تحریم‌هاست، حتی اگر طرف مقابل ترامپ باشد.
ترامپ در دور اول ریاست‌جمهوری‌اش از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ که در دوران باراک أوباما، رئیس جمهوری اسبق و دموکرات امریکا امضا شده بود، خارج شد و تحریم‌های گسترده‌ای را علیه ایران اعمال کرد. او همچنین فرمان ترور ژنرال قاسم سلیمانی، فرمانده قدس سپاه ایران را صادر کرد که روابط دو طرف را به شدت تیره کرد.
با این حال و در دور دوم دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، به نظر می‌رسد ایران با رفتاری عملگرایانه حاضر است با دولت او کنار بیاید. ایران گفته که حاضر است برنامه هسته‌ای خود را به سطح سال ۲۰۱۵ کاهش دهد اگر ضمانت رفع تحریم‌ها داده شود.
طبق گزارش‌ها، آمریکا طرحی ارائه داده است که ایران موقتاً غنی‌سازی در سطح پایین را ادامه دهد تا نهادی منطقه‌ای برای غنی‌سازی مشترک با کشورهایی مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی ایجاد شود؛ اما این نهاد باید خارج از ایران باشد، پیشنهادی که تهران با آن مخالفت کرده است.
از دید احمدیان، ایران می‌خواهد هم‌زمان، توان بازدارندگی و کارت‌های چانه‌زنی را حفظ کند. او تأکید می‌کند که سیاست جدید بیشتر از تجربه شکست سیاست‌های دولت رئیسی ناشی است. تیم پزشکیان همان تیم مذاکره‌کنندهٔ برجام است و هدف مشخصی دارد: حل بحران از طریق دیپلماسی.
ایران اکنون تا سطح ۶۰ درصد غنی‌سازی انجام می‌دهد و به گفته منابع غربی مواد کافی برای ساخت حدود ۱۰ بمب هسته‌ای را در اختیار دارد. ایران دائما تاکید کرده که هدفش از برنامه هسته‌ای صرفاً اهداف صلح‌آمیز است.
با این حال دونالد ترامپ در پست جدیدی در شبکه اجتماعی Truth Social اعلام کرده است که اجازه هیچ‌گونه غنی‌سازی به ایران داده نخواهد شد.
با اینکه شعار «مرگ بر آمریکا» همچنان در تجمعات شنیده می‌شود، تحلیلگران آن را بیشتر پوسته‌ای ایدئولوژیک می‌دانند. به‌ویژه پس از خروج ترامپ از برجام، صدای مخالفان دیپلماسی در ایران تقویت شده اما اکنون بار دیگر اولویت با تعامل برای رفع فشارهای اقتصادی است. حتی برخی مقامات ایرانی از «فرصت اقتصادی تریلیون‌دلاری» برای آمریکا در ایران یاد می‌کنند؛ تغییری که نشان می‌دهد ملاحظات عملگرایانه بر ایدئولوژی سنتی غلبه یافته است.
منبع: کریستین ساینس مانیتور / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱
نظر شما :