لغو وزیرای هیات فلسطینی برای حضور در سازمان ملل
تلاش آمریکا برای سد کردن موج جهانی به رسمیت شناختن فلسطین
دیپلماسی ایرانی: ایالات متحده در اقدامی جنجالی، ویزای محمود عباس و دیگر مقام‌های فلسطینی برای حضور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل را لغو کرد. این تصمیم در حالی اعلام شده که بسیاری از کشورهای اروپایی و غربی در حال آماده شدن برای شناسایی رسمی کشور فلسطین هستند و در آستانه نشست سپتامبر سازمان ملل، فشار دیپلماتیک برای تثبیت راه‌حل «دو دولتی» بیش از هر زمان دیگری افزایش یافته است. به نظر می‌رسد دولت دوم دونالد ترامپ تلاش می‌کند یک تنه در برابر این موج جهانی بایستد و با ابزارهای حقوقی، سیاسی و حتی میزبان بودن سازمان ملل، مسیر شناسایی فلسطین را سد کند.
لغو ویزا؛ نشانه‌ای از استراتژی تقابل کامل
وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده که ویزای محمود عباس و حدود ۸۰ مقام فلسطینی لغو شده است. مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، مقام‌های فلسطینی را به «تلاش برای به رسمیت شناختن یک کشور فرضی» متهم کرد. این اقدام آشکارا نقض توافق ۱۹۴۷ سازمان ملل به شمار می‌رود که کشور میزبان را موظف به تسهیل سفر همه هیئت‌ها می‌کند.
در عمل، واشنگتن با این تصمیم نشان داده است که حاضر است قواعد بین‌المللی را زیر پا بگذارد تا در کنار اسرائیل بایستد. این اقدام، واکنش تند وزارت خارجه فلسطین و همچنین جنبش «ابتکار عمل ملی فلسطین» را در پی داشته است. این جنبش حتی پیشنهاد کرده که نشست ویژه سازمان ملل درباره فلسطین به کشوری دیگر منتقل شود؛ پیشنهادی که به وضوح مشروعیت آمریکا به عنوان میزبان مقر سازمان ملل را زیر سؤال می‌برد.
موج جهانی به رسمیت شناختن فلسطین و نگرانی آمریکا
تصمیم اخیر واشنگتن دقیقاً در لحظه‌ای صورت گرفته که یک موج جهانی تازه برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین شکل گرفته است. فرانسه به همراه کشورهایی همچون کانادا، استرالیا، نیوزیلند، پرتغال و دیگر اعضای اروپایی اعلام کرده‌اند که در نشست سپتامبر به طور رسمی کشور فلسطین را به رسمیت خواهند شناخت. حتی کشورهایی مانند مالت، آندورا و لوکزامبورگ که تاکنون سکوت کرده بودند، اکنون در صف به رسمیت شناختن فلسطین قرار گرفته‌اند.
این روند برای آمریکا دو تهدید در پی دارد؛ نخست، فروپاشی روایت واشنگتن و تل‌آویو مبنی بر «مذاکرات مستقیم بدون پیش‌شرط» که همواره راه‌حل دو دولتی را به تعویق انداخته است؛ دوم، افزایش مشروعیت بین‌المللی فلسطین که می‌تواند زمینه‌ساز شکایت‌های گسترده‌تر علیه اسرائیل در مجامع حقوقی باشد.
به همین دلیل، آمریکا با لغو ویزا و محروم کردن فلسطینی‌ها از تریبون سازمان ملل تلاش دارد صدای آنان را خاموش کند و از این طریق روند دیپلماتیک جهانی را کند سازد. اما همان‌طور که وزارت خارجه فلسطین تأکید کرده، این تصمیم مانع از شناسایی بین‌المللی نخواهد شد، بلکه حتی ممکن است شتاب بیشتری به این روند بدهد.
پیامدهای سیاست تقابلی واشنگتن
رفتار آمریکا بیش از هر زمان دیگری چهره جانبدارانه واشنگتن از اسرائیل را آشکار ساخته است. از منظر حقوق بین‌الملل، نقض توافق میزبانی سازمان ملل پرسش‌هایی جدی را ایجاد می‌کند؛ از جمله اینکه آیا مقر اصلی سازمان ملل باید همچنان در خاک آمریکا باقی بماند یا خیر. برخی گروه‌های فلسطینی و کشورهای همسو نیز خواستار انتقال نشست‌های حساس به کشورهای بی‌طرف‌تر شده‌اند.
در سطح منطقه‌ای، این تصمیم می‌تواند به افزایش بی‌اعتمادی نسبت به آمریکا به عنوان میانجی صلح منجر شود. وقتی واشنگتن حتی مانع ورود مقام‌های فلسطینی به سازمان ملل می‌شود، چگونه می‌تواند مدعی «تسهیل گفت‌وگو» میان دو طرف باشد؟ افزون بر این، اقدام اخیر عملاً ایالات متحده را در نقطه مقابل اروپا قرار داده است؛ جایی که پایتخت‌های مهم غربی در حال هماهنگی برای شناسایی فلسطین هستند و آمریکا می‌خواهد مانع اصلی این روند باشد. در نهایت، این سیاست می‌تواند پیامدهای داخلی نیز برای ترامپ داشته باشد. جامعه بین‌المللی، به ویژه در اروپا، از آمریکا به عنوان بازیگری که مانع شکل‌گیری صلح است یاد خواهد کرد. چنین تصویری می‌تواند بر روابط واشنگتن با متحدان سنتی‌اش تأثیر منفی بگذارد و زمینه‌ساز شکاف‌های دیپلماتیک در ناتو و دیگر نهادهای بین‌المللی شود.
لغو ویزای مقامات فلسطینی توسط آمریکا بیش از آنکه اقدامی اداری باشد، نشانگر استراتژی کلان دولت دوم ترامپ در قبال مسئله فلسطین است؛ ایستادگی در برابر موج جهانی به رسمیت شناختن کشور فلسطین و تلاش برای نابودی کامل ایده «دو دولتی». اما واقعیت میدانی نشان می‌دهد که ۲۰ ماه کشتار در غزه، فشار افکار عمومی جهانی و حمایت روزافزون کشورهای غربی و غیرغربی از فلسطین، فضایی ایجاد کرده که حتی تصمیمات سختگیرانه واشنگتن هم قادر به متوقف کردن آن نیست. آمریکا شاید بتواند موقتاً مانع حضور عباس در سازمان ملل شود، اما نمی‌تواند مانع از شکل‌گیری اجماعی جهانی برای به رسمیت شناختن فلسطین گردد./هفت صبح
نظر شما :