سردی دیپلماتیک در روابط ایران و لبنان
میدل ایست نیوز: سید عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران و یوسف رجی، وزیر خارجه لبنان روز یکشنبه در دوحه، پایتخت قطر، مکانی که میزبان نشست وزرای خارجه کشورهای عربی و اسلامی و سپس اجلاس سران بود، دیدار کردند.
به گزارش میدل ایست نیوز، این دیدار عادی به نظر نمی‌رسد و زبان بدن یوسف رجی، نشان می‌دهد که او تمایلی به دیدار با عراقچی نداشته است.
یوسف رجی که به مواضع ضد ایرانی و علیه حزب الله معروف است، در این دیدار بسیار خشک و رسمی بوده و هیچ لبخندی به لب نداشته، برخلاف عراقچی که در همه دیدار‌های خود به گرمی و با روی گشاده با طرف مقابل دیدار می‌کند.
این در حالی است که وزیر خارجه لبنان در دیدار‌های دیگر خود از جمله دیدار با محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر و وزیر خارجه قطر به گونه‌ای دیگر رفتار کرده و لبخند به لب دارد.
اما عراقچی همانند سایر دیدار‌های خود در این دیدار نیز با چهره‌ای گشاده با وزیر خارجه لبنان دیدار کرده است.
با نگاهی به بیانیه وزارت خارجه ایران، می‌توان متوجه سردی این دیدار شد، چرا که در حالت عادی هنگامی که وزرای خارجه دو کشور با یکدیگر دیدار می‌کنند، ضمن بررسی روابط دوجانبه، راه‌های تقویت آن را نیز بررسی می‌کنند.
این در حالی است که در بیانیه وزارت خارجه ایران آمده است: «در این دیدار، دو وزیر در مورد روابط دوجانبه ایران-لبنان بحث و تبادل نظر کردند.»
وزیر خارجه لبنان در این دیدار چهره‌ای جدی و بدون لبخند و نگاهی مستقیم و سرد دارد و بدنش اندکی به عقب متمایل است؛ همه اینها نشانه فاصله‌گذاری و حداقلی بودن تعامل است. در مقابل، عراقچی لبخند ملایمی دارد و حالتش دوستانه به نظر می‌رسد.
در تصویر فوق نیز فقدان صمیمیت در زبان بدن وزیر خارجه لبنان بیشتر خودش را نشان می‌دهد و وزیر خارجه ایران نیز به صورت آیینه‌ای زبان بدنش انعکاس زبان بدن طرف مقابل است با این تفاوت که حالت نشستن عراقچی به اندازه یوسف رجی خشک و رسمی نیست و کمی راحت‌تر نشسته است.
به طور کلی زبان بدن وزیر خارجه لبنان نشان‌دهنده سردی روابط یا دست‌کم عدم تمایل به صمیمیت با طرف ایرانی است؛ مسئله‌ای که در تحلیل‌های سیاسی هم می‌تواند بازتاب‌دهنده کاهش نفوذ ایران در لبنان و حساسیت وزیر خارجه جدید نسبت به روابط با تهران باشد.
از منظر لبنانی‌ها، یوسف رجی شخصیتی است که هر از چندگاهی با اقدامات نمایشی و به دور از اصول دیپلماتیک به دنبال جنجال به پا کردن است. این اقدامات پیش از آنکه نشان دهنده رفتار شخصی او باشد، تصویری از لبنان را به نمایش می‌کشد.
به عنوان مثال او در هنگام استقبال از سید عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران در سوم ژوئن ۲۰۲۵، چهره درهم کشید، رفتاری که توجه ناظران را جلب کرد و به عنوان اقدامی خارج از عرف معمول در استقبال از میهمان و مغایر با پروتکل‌ها و اصول دیپلماتیک تلقی شد.
از نظر لبنانی‌ها انتظار می‌رفت او با هر مواضعی که دارد، به درستی رفتار کند تا این رفتار نادرست تاثیر منفی بر لبنان نگذارد.
رجی که در دیدار با عراقچی جدی و با چهره‌ای درهم کشیده بوده، در مراسم استقبال از شخصیت‌های دیگر از کشورهایی نظیر عربستان، امریکا و سوریه با لبخند و روی گشاده ظاهر شده است.
وزیر خارجه لبنان پیش از این نیز در پاسخ به سخن دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران که گفته بود به دلیل ضیق وقت با وزیر خارجه لبنان دیدار نکرده است، گفت: حتی اگر وقت داشتم نمی‌خواستم او را به حضور بپذیرم.
جمهوری اسلامی ایران پس از شهادت سید حسن نصرالله، دبیرکل فقید حزب الله لبنان و سقوط بشار اسد، رئیس جمهور سابق سوریه، نفوذ خود در این دو کشور را به طور کامل از دست داده است.
در لبنان با روی کار آمدن جوزف عون، به عنوان رئیس جمهور و نواف سلام، به عنوان نخست وزیر، عملاً دیگر مجالی برای جولان ایران در لبنان وجود ندارد.
نواف سلام نیز از شخصیت‌هایی است که با ایران و حزب الله زاویه دارد و به شدت اصرار می‌کند حزب الله لبنان را خلع سلاح کند.
البته این را باید در نظر گرفت که این اصرار از سوی جوزف عون که در سوگند ریاست جمهوری خود متعهد به تلاش برای خلع سلاح شده نیز، دیده می‌شود.
نمونه‌ای از رفتار بسیار رسمی و سنگین مقامات لبنانی با مسئولان ایرانی را می‌توان در جریان سفر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران مشاهده کرد.
او در این سفر با جوزف عون و نواف سلام دیدار کرد که هر دوی آن‌ها به شدت از اظهارات مقامات ایرانی در قبال لبنان انتقاد کردند و آن را دخالت در امور داخلی لبنان دانستند.
اما این در حالی است که مقامات رسمی ایران بارها تاکید کردند که لبنان باید مسائل و مشکلات خود از جمله مسأله خلع سلاح را به صورت داخلی و با توافق و بدون دخالت طرف‌های خارجی حل کند.
باید توجه داشت که این امریکا است که بارها برای لبنان طرح و برنامه ارائه داده و بر مسأله خلع سلاح حزب الله نیز پافشاری می‌کند و حتی کار به جایی رسیده که توماس باراک، فرستاده امریکا به سوریه و لبنان در جریان کنفرانسی مطبوعاتی به خبرنگاران توهین می‌کند اما ریاست جمهوری لبنان تنها به صدور یک بیانیه و بدون اشاره به نام فرستاده امریکا و توجیه اهانت او بسنده می‌کند.
به نظر می‌رسد لبنانی‌ها تنها با دلسوزی‌ها و توصیه‌های ایران برای آرامش در کشور و حل مسائل به صورت داخلی مشکل دارند اما با دیکته کردن‌ها و حتی توهین‌های امریکا مشکلی ندارند.
در پایان نیز باید اشاره کنیم که طی مدت اخیر و پس از روی کار آمدن جوزف عون و نواف سلام، چندین مقام ایرانی به لبنان سفر کردند اما دریغ از سفر یک مقام لبنانی به ایران.
مقامات ایرانی در سفرهای خود به لبنان، هم پیشنهاد کمک به لبنان در بازسازی کشور را دادند و هم تمایل خود برای تقویت روابط دوجانبه را ابراز داشتند اما این مسأله از سوی مقامات لبنانی به هیچ وجه مطرح نشده و حتی به پیشنهادهای ایران برای کمک به لبنان نیز توجهی نکردند.
اخیرا و در جریان برگزاری اجلاس سران کشورهای عربی و اسلامی در دوحه نیز، مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران و جوزف عون، دیدار کردند. پزشکیان گفت: امیدوارم ایران و لبنان بتوانند بر مبنای حق و عدالت روابط خود را ارتقا دهند. رئیس جمهور لبنان نیز بیان کرد: می‌توانیم با تفاهم بر هر مانعی در مسیر گسترش روابط دوستانه فیمابین غلبه کنیم.
در نهایت، زبان بدن سرد و رفتار خشک یوسف رجی در دیدار با وزیر خارجه ایران را می‌توان فراتر از یک کنش فردی دانست، این رفتار در واقع بازتابی از رویکرد جدید دستگاه سیاست خارجی لبنان است که بر فاصله‌گیری از تهران و کاهش هرگونه صمیمیت آشکار با مقامات ایرانی تأکید دارد. چنین رویکردی نه‌تنها پیام روشنی درباره تغییر اولویت‌های سیاست خارجی بیروت به همراه دارد، بلکه می‌تواند در بلندمدت به کاهش کانال‌های تعامل میان دو کشور منجر شود و بر تحولات منطقه تاثیرگذار باشد.
نظر شما :