از تاکید بر صلح در غزه تا سخنرانی‌های طولانی ترامپ
در شرم الشیخ بر سر چه توافق شد؟
دیپلماسی ایرانی: دوشنبه، روز مهمی در خاورمیانه بود، چرا که رهبران جهان برای شرکت در اجلاس صلح راهی شرم الشیخ مصر شدند، اجلاسی که قرار بود پس از ماه‌ها مذاکره برای پایان دادن به جنگ غزه، نقطه پایانی باشد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، روز را با سخنرانی طولانی در کنست آغاز کرد، جایی که از بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل – که به دلیل جنایات جنگی تحت تعقیب دادگاه کیفری بین‌المللی است – تمجید کرد، جوک‌های بی‌ربط و پراکنده‌ای در مورد جنگ گفت و حتی از اسحاق هرتزوگ، رئیس جمهوری اسرائیل، خواست نتانیاهو را به خاطر اتهامات فسادی که با آن روبه‌روست، عفو کند.
ترامپ سپس برای شرکت در اجلاسی در مورد خاورمیانه به شرم الشیخ رفت، جایی که او و رهبران مصر، ترکیه و قطر به عنوان ضامنان توافق غزه، اعلامیه آتش‌بس را امضا کردند.
ترامپ چندین بار در طول اجلاس تأکید کرد که "بالاخره، ما در خاورمیانه صلح داریم" و "پس از سال‌ها رنج و خونریزی، جنگ در غزه پایان یافته است".
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که فلسطینی‌ها و فعالان در مورد برخی از مفاد آن ابراز نگرانی کرده‌اند و آینده غزه هنوز مبهم است. این طرح عملاً هیچ چیزی در مورد کشور فلسطین و اشغال مداوم کرانه باختری توسط اسرائیل نمی‌گوید.
سخنرانی ترامپ در این اجلاس با استقبال متفاوتی در سراسر منطقه روبه‌رو شد، به ویژه که او از این فرصت برای تشویق کشورهای عربی بیشتر به پیوستن به توافق‌نامه‌های عادی‌سازی روابط با اسرائیل که در سال ۲۰۲۰ محبوبیت چندانی نداشت و با نام توافق‌نامه ابراهیم نیز شناخته می‌شود، استفاده کرد.
چه کسانی در این اجلاس شرکت کردند و چه کسانی غایب بودند؟
طیف گسترده‌ای از رهبران، از جمله روسای دولت‌ها و حکومت‌های کشورهای اروپایی و خلیج فارس، پرابووو سوبیانتو، رئیس جمهور اندونزی، و شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان، در این اجلاس حضور داشتند.
کیر استارمر، نخست وزیر بریتانیا، که به دلیل حمایتش از اسرائیل در بحبوحه جنگ غزه، با واکنش‌های منفی در داخل کشور مواجه شده است، نیز در این اجلاس حضور داشت.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، که در مورد وضعیت بشردوستانه در غزه صریحاً صحبت کرده و ورود کمک‌های اضطراری را خواستار شده بود، نیز در این مراسم حضور داشت.
یکی از شرکت‌کنندگان که حضورش باعث سردرگمی شد، جیانی اینفانتینو، رئیس نهاد حاکم بر فوتبال بین‌المللی، فیفا، بود.
ترامپ در یک سخنرانی طولانی، ضمن کم‌اهمیت جلوه دادن برخی درگیری‌ها، به برخی از رهبران کنایه زد و از خود به خاطر توقف جنگ‌ها و ایفای نقش کلیدی در ایجاد صلح در سراسر جهان تقدیر کرد.
شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان، پس از آنکه پشت تریبون رفت و پس از آنکه ترامپ از دریافت جایزه صلح نوبل سال ۲۰۲۵ بازماند، نامزدی او برای جایزه صلح نوبل در سال آینده را خواستار شد، توجه‌ها را به خود جلب کرد.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، با وجود گزارش‌هایی که پیش از این مبنی بر احتمال حضور او در این اجلاس منتشر شده بود، در این نشست حضور نداشت و نماینده‌ای هم به آن نفرستاد.
یکی از اعضای دفتر سیاسی حماس تأیید کرد که آنها در این اجلاس «دخالتی نخواهند داشت» و افزود که آنها پیش از این «عمدتاً از طریق ... میانجیگران قطری و مصری» در مذاکرات قبلی در مورد غزه عمل کرده‌اند.
ایران نیز علی‌رغم گزارش‌هایی که مبنی بر اعزام نماینده منتشر شده بود، نماینده‌ای اعزام نکرد. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در صفحه X نوشت: «نه رئیس جمهور پزشکیان و نه من نمی‌توانیم با همتایانی که به مردم ایران حمله کرده‌اند و همچنان ما را تهدید و تحریم می‌کنند، تعامل کنیم.»
متن کامل اعلامیه صلح ترامپ چیست؟
متن کامل اعلامیه صلح با عنوان «بیانیه ترامپ برای صلح و رفاه پایدار» توسط کاخ سفید منتشر شده و رهبران ایالات متحده، مصر، قطر و ترکیه آن را امضا کرده‌اند. این متن، این توافق را «تعهدی واقعاً تاریخی» می‌داند که به «بیش از دو سال رنج و زیان عمیق» پایان داده است. این متن شش مرحله از این توافق را برجسته می‌کند، که با اعلام ترامپ مبنی بر پایان جنگ غزه آغاز می‌شود و به مرحله بعدی می‌رود که بیان می‌کند جنگ با تأیید دولت اسرائیل پایان خواهد یافت.
مرحله سوم خواستار «آغاز فوری ورود کامل کمک‌های بشردوستانه و امدادی» به غزه است و مرحله چهارم بیان می‌کند که ارتش اسرائیل «به خطوط مورد توافق طبق نقشه X پیوست شده در اینجا عقب‌نشینی خواهد کرد و این امر پس از اعلام رئیس جمهور ترامپ و ظرف ۲۴ ساعت پس از تأیید دولت اسرائیل تکمیل خواهد شد.» این مرحله تأکید می‌کند که ارتش اسرائیل «تا زمانی که حماس به طور کامل توافق را اجرا کند، به مناطقی که از آنها عقب‌نشینی شده است، باز نخواهد گشت.»
مرحله پنجم آزادی همه اسیران اسرائیلی، زنده و مرده را شامل می‌شود و خاطرنشان می‌کند که این امر باید «ظرف ۷۲ ساعت پس از عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی» انجام شود. در یک بند فرعی، تصریح می‌کند که بقایای تمام اسرا باید به طور کامل نبش قبر و آزاد شود و می‌افزاید: «حماس حداکثر تلاش خود را برای اطمینان از اجرای این تعهدات در اسرع وقت به کار خواهد گرفت.» این بند همچنین بیان می‌کند که همزمان، اسرائیل «تعداد متناظری از زندانیان فلسطینی را طبق فهرست‌های پیوست» آزاد خواهد کرد. کمتر از 20 درصد از ده‌ها هزار زندانی فلسطینی که اسرائیل در اختیار دارد، آزاد خواهند شد.
گام ششم و پایانی تصریح می‌کند که «یک گروه ویژه از نمایندگان ایالات متحده، قطر، مصر، ترکیه و سایر کشورهایی که طرفین بر سر آنها توافق کنند، تشکیل خواهد شد تا اجرای توافق را با دو طرف پیگیری و با آنها هماهنگی کند.» این بند بر اهمیت خاورمیانه برای ادیان ابراهیمی – اسلام، مسیحیت و یهودیت – تأکید می‌کند و نتیجه می‌گیرد که «هیچ جامعه‌ای نمی‌تواند شکوفا شود وقتی خشونت و نژادپرستی عادی می‌شود یا وقتی ایدئولوژی‌های رادیکال، تار و پود زندگی مدنی را تهدید می‌کنند.»
بازسازی غزه
پیش از این، ترامپ به خبرنگاران گفت که بازسازی غزه و همچنین برخی از اولین گام‌های توافق آتش‌بس آغاز شده است.
استیو ویتکاف، فرستاده صلح او، نیز همین نظر را تکرار کرد و به خبرنگاران گفت: «از همان لحظه‌ای که توافق را امضا کردیم، من و جرد مشغول کار روی جنبه اجرایی آن بودیم. بنابراین ما کاملاً درگیر هستیم. ما مدت زیادی اینجا خواهیم بود. این به دستور رئیس جمهور است. این احتمالاً یکی از مهمترین مراحل اینجا خواهد بود. همکاری با جرد فوق‌العاده است.»
منبع: العربی الجدید / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱
نظر شما :