خاتمی: آرزو داشتم احساس آزادی در تمام اجزاء حکومت وجود داشته باشد
گفت‌وگوى نشریه نیوزویک با سیدمحمد خاتمی
حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمد خاتمی در مصاحبه‌ای مشروح با نشریه نیوزویک به بیان نظراتش در خصوص انتخابات، مسائل داخلی ایران و روابط ایران و آمریکا پرداخت.
وی با تاکید بر اینکه «در انتخابات حضور مردم تعیین کننده است»، گفت:«در حد خودم سعی می‌کنم بگویم که ایران در عرصه داخلی و بینالمللی می تواند وضع بهتری داشته باشد و مردم با حضور خودشان می توانند این امر را تحقق ببخشند.»
رئیس بنیاد باران ادامه داد:«فکر می کنم با این وضعیت می توانیم احساس مسئولیت حضور مردم پای صندوقها را که می تواند خیلی از موانع را کنار بزند، بالا ببریم و شاهد انتخابات پر شوری باشیم که نتیجه آن ان شاء الله به نفع کشور و ملت خواهدبود.»
خاتمی در پاسخ به این سئوال که آیا در انتخابات ایران تقلب وجود دارد، گفت:«فکر نمی کنم تقلب به معنی خاص کلمه وجود داشته باشد یا بتواند تاثیرگذار باشد. خود من هم در دوران مسئولیت ریاست جمهوری چند انتخابات را برگزار کردم. اگر هم چنین چیزهایی باشد، خیلی با انتخابات فرمایشی که مردم در آن نقشی ندارند فرق دارد.»
وی تصریح کرد:«ممکن است نقص ها و کمبودهایی وجود داشته باشد که من امیدوارم که این نقص ها به حداقل خودش برسد و همه احساس کنیم که باید از رای مردم صیانت و پاسداری کنیم، به علاوه اینکه حضور گسترده مردم تمام این موانع و مشکلات را می تواند بر طرف کند.»
خاتمی همچنین تاکید کرد:«در جریان انتخابات واقعیت نشان داده که همیشه حضور گسترده مردم، همه یخها را ذوب کرده و مشکلات را حل می کند.»
وی در بخش دیگری از این مصاحبه با اشاره به ظرفیت‌های مغفول مانده قانون اساسی گفت:«قانون اساسی ظرف یکبار مصرف یا کفش نیست که چند بار بعد از مصرف آن را دور بیندازیم. قانون اساسی که با رای مردم تصویب شده اساس نظم است و به نظر من ظرفیت کافی را دارد که مردمسالاری را که با هویت دینی و ملی مردم سازگار است، ایجاد کند.»
رئیس جمهور سابق کشورمان همچنین با اشاره به این گفته خود که باید تغییر ایجاد شود به تفسیرهای غلط صورت گرفته از آن اظهارنظر مبنی بر براندازی و از بین بردن جمهوری اسلامی اشاره کرد.
وی معتقد است:«آنچه مردم میخواستند و در نظام جمهوری اسلامی بود، این است که ما بتوانیم پیشرفت کنیم و آزادی، عدالت و روابط خوب با دنیا داشتهباشیم.»
رئیس دولت اصلاحات همجنین به تدوین برنامه چشم‌انداز در دولت خود و تصویب آن توسط رهبر انقلاب اشاره کرد و گفت:«من معتقدم با سیاستهایی که در این روزگار بوده، ما عقب گرد کرده ایم و بجای آنکه فاصله مان با آن اهداف 20 سال باشد، 25 سال شده است.»
وی تصریح کرد:«معتقدم دوستان ما از جمله جناب آقای مهندس موسوی کاملا قادرند که این مسیر را اصلاح کنند و طبعا وقتی مسیر درست شد، زمینه برای اینکه ارزان و سریع تر به اهداف دراز مدت اصلاحات برسیم بهتر فراهم می شود.»
خاتمی ادامه داد:«مهندس موسوی با دید بازتر و اعتقادی که به آزادی و حضور مردم دارند موجب می‌شوند که زمینه برای فعالیت جریان اصلاحات و از جمله خود ما، در متن جامعه و نه از بالا، فراهم شود.»
رئیس دولت اصلاحات در بخش دیگری از این گفتگو اظهار داشت:«جامعه ما می تواند فقر و گرفتاری را تحمل کند، اما تحقیر شدگی را نمی تواند تحمل کند.»
وی افزود:« مردم احساس می کنند حکومتهایی که قبل از انقلاب در ایران بودند ملت ما را تحقیر کردند و نیز از موضع تحکم و بالا با آنها صحبت می کردند. اگر کسانی پیدا شوند که مردم احساس کنند، به آنها راست می گویند و دروغ نمیگویند- ولو اینکه همه راستها هم گفته نشود- ، به آنها احترام حقیقی میگذارند و خود را کوچک آنها -و نه ارباب- می دانند و احساس کنند که از امکانات مادی و معنوی به سود شخص استفاده نمی شود طبعا مردم نسبت به چنین فردی علاقه پیدا می کنند.»
خاتمی همچنین با اشاره به برخی انتقادات از دولت اصلاحات گفت:«برخی دوستان خیال میکردند کسی که اصلاحطلب است معجزه گر هم هست و نمی دانستند که در عرصه اجتماعی معجزه کارگر نیست و باید خود مردم بیدار شوند و البته شاید برخی توقعاتشان هم بجا بود.»
رئیس دولت اصلاحات همچنین با اشاره به مذاکرات صورت گرفته بین او و مهندس موسوی، اعلام کاندیداتوری خود و سپس انصراف به نفع مهندس موسوی تاکید کرد:«آقای مهندس موسوی ابدا کار خلاف اخلاقی انجام ندادند، بنده هم معتقدم رفتارم، رفتار نادرستی نبوده، ولی اینکه در جامعه چه چیزی شایع می شود امر دیگری است و الان هم نباید به گذشته فکر کنیم، باید به آینده فکر کنیم و اینکه مهندس موسوی شخصیت بسیار شایستهای است. امیدوارم اکثریت قاطع مردم این مساله را درک کنند و حالا که آقای مهندس موسوی به صحنه آمده اند، جامعه و نظام ما استفاده خوبی از ایشان بکند.»
خاتمی در بخش دیگری از این گفتگو به بیان نظراتش در خصوص آمریکا و شعار تغییر باراک اوباما پرداخت.
رئیس موسسه بین المللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها گفت:«آقای اوباما در یک سیستم جا افتاده محکم حرکت میکند و نمی توانیم توقع داشته باشیم که یک فرد بتواند سیستم متصلب را یک شبه عوض کند و حتما در مقابل این شعار تغییر موانع جدی وجود دارد. بنابراین باید فرصت داد و مانند اصلاح طلبی در ایران که نمیتوان توقع داشت یک شبه کسی آن را پیاده کند، از او هم نمیتوان چنین توقعی داشت.»
وی در مورد سیاست‌ها و اتفاقات رخ داده در رابطه با ایران و آمریکا در طی سی سال گذشته اظهار داشت:«من نمیگویم سیاستهایی که در ایران بوده، از اول درست بوده است که برخی از آنها عکس العمل به رفتارهای خود آمریکا بوده است. رفتارهایی مانند اشغال سفارت آمریکا عکس العمل به آن رفتارها بود و امروز حکومت مستقر است و مانند آن کار تکرار نخواهد شد.»
رئیس جمهور سابق کشورمان با اشاره به اقداماتی که از سوی آمریکا باید برای بهبود رابطه با ایران صورت گیرد، ادامه داد:«در ایران هم این دید منطقی وجود دارد که بالضروره نگوید منافع من در دشمنی با آمریکاست و اگر آمریکا دشمنی نکند، ما هم می توانیم منافعمان را طوری تعریف کنیم که همه منافع و موجودیت ما در دشمنی با امریکا خلاصه نشود.»
خاتمی به اوباما توصیه کرد که «واقع بین و شجاع باشد» و توضیح داد:«واقع بینی یعنی منافع آمریکا را در تضاد با منافع دیگران نبیند، جایگاه کشورها را آنگونه که باید بشناسد و بداند احساساتی که در دنیا بخاطر سیاستهای غلط آمریکا وجود دارد، جدی است و رفع آنها عزم و برنامه جدیمی خواهد. همچنین در برابر موانع سر راه تغییر، مقاوم و پایدار باشد. زیرا معتقدم که ایشان با موانع جدی روبروست. البته خردمندی هم داشته باشد.»
وی ادامه داد:«آمریکا اگر می خواهد در جهت تغییر گام بردار باید تحریم ها را بردارد و جسارتهایی که به ملت ایران می شود را تمام کند.اموال بلوکه شده را نیز آزاد کنند و مهمترین گام هم اینکه آنچه در شورای امنیت با تلاش آمریکا اتفاق افتاد، منجمد شده و ما به مذاکرات در سطح آژانس برگردیم و با حسن نیت مساله را پی بگیریم، ما هم آمادگی داریم.»
خاتمی همچنین به انتقاد از سیاست دوگانه آمریکا در قبال ایران و اسرائیل پرداخت و گفت:«چرا باید ملتی که تحت فشار است متهم به حرکات تروریستی شود، ولی کسانی که رسما
وی با تاکید بر اینکه «در انتخابات حضور مردم تعیین کننده است»، گفت:«در حد خودم سعی می‌کنم بگویم که ایران در عرصه داخلی و بینالمللی می تواند وضع بهتری داشته باشد و مردم با حضور خودشان می توانند این امر را تحقق ببخشند.»
رئیس بنیاد باران ادامه داد:«فکر می کنم با این وضعیت می توانیم احساس مسئولیت حضور مردم پای صندوقها را که می تواند خیلی از موانع را کنار بزند، بالا ببریم و شاهد انتخابات پر شوری باشیم که نتیجه آن ان شاء الله به نفع کشور و ملت خواهدبود.»
خاتمی در پاسخ به این سئوال که آیا در انتخابات ایران تقلب وجود دارد، گفت:«فکر نمی کنم تقلب به معنی خاص کلمه وجود داشته باشد یا بتواند تاثیرگذار باشد. خود من هم در دوران مسئولیت ریاست جمهوری چند انتخابات را برگزار کردم. اگر هم چنین چیزهایی باشد، خیلی با انتخابات فرمایشی که مردم در آن نقشی ندارند فرق دارد.»
وی تصریح کرد:«ممکن است نقص ها و کمبودهایی وجود داشته باشد که من امیدوارم که این نقص ها به حداقل خودش برسد و همه احساس کنیم که باید از رای مردم صیانت و پاسداری کنیم، به علاوه اینکه حضور گسترده مردم تمام این موانع و مشکلات را می تواند بر طرف کند.»
خاتمی همچنین تاکید کرد:«در جریان انتخابات واقعیت نشان داده که همیشه حضور گسترده مردم، همه یخها را ذوب کرده و مشکلات را حل می کند.»
وی در بخش دیگری از این مصاحبه با اشاره به ظرفیت‌های مغفول مانده قانون اساسی گفت:«قانون اساسی ظرف یکبار مصرف یا کفش نیست که چند بار بعد از مصرف آن را دور بیندازیم. قانون اساسی که با رای مردم تصویب شده اساس نظم است و به نظر من ظرفیت کافی را دارد که مردمسالاری را که با هویت دینی و ملی مردم سازگار است، ایجاد کند.»
رئیس جمهور سابق کشورمان همچنین با اشاره به این گفته خود که باید تغییر ایجاد شود به تفسیرهای غلط صورت گرفته از آن اظهارنظر مبنی بر براندازی و از بین بردن جمهوری اسلامی اشاره کرد.
وی معتقد است:«آنچه مردم میخواستند و در نظام جمهوری اسلامی بود، این است که ما بتوانیم پیشرفت کنیم و آزادی، عدالت و روابط خوب با دنیا داشتهباشیم.»
رئیس دولت اصلاحات همجنین به تدوین برنامه چشم‌انداز در دولت خود و تصویب آن توسط رهبر انقلاب اشاره کرد و گفت:«من معتقدم با سیاستهایی که در این روزگار بوده، ما عقب گرد کرده ایم و بجای آنکه فاصله مان با آن اهداف 20 سال باشد، 25 سال شده است.»
وی تصریح کرد:«معتقدم دوستان ما از جمله جناب آقای مهندس موسوی کاملا قادرند که این مسیر را اصلاح کنند و طبعا وقتی مسیر درست شد، زمینه برای اینکه ارزان و سریع تر به اهداف دراز مدت اصلاحات برسیم بهتر فراهم می شود.»
خاتمی ادامه داد:«مهندس موسوی با دید بازتر و اعتقادی که به آزادی و حضور مردم دارند موجب می‌شوند که زمینه برای فعالیت جریان اصلاحات و از جمله خود ما، در متن جامعه و نه از بالا، فراهم شود.»
رئیس دولت اصلاحات در بخش دیگری از این گفتگو اظهار داشت:«جامعه ما می تواند فقر و گرفتاری را تحمل کند، اما تحقیر شدگی را نمی تواند تحمل کند.»
وی افزود:« مردم احساس می کنند حکومتهایی که قبل از انقلاب در ایران بودند ملت ما را تحقیر کردند و نیز از موضع تحکم و بالا با آنها صحبت می کردند. اگر کسانی پیدا شوند که مردم احساس کنند، به آنها راست می گویند و دروغ نمیگویند- ولو اینکه همه راستها هم گفته نشود- ، به آنها احترام حقیقی میگذارند و خود را کوچک آنها -و نه ارباب- می دانند و احساس کنند که از امکانات مادی و معنوی به سود شخص استفاده نمی شود طبعا مردم نسبت به چنین فردی علاقه پیدا می کنند.»
خاتمی همچنین با اشاره به برخی انتقادات از دولت اصلاحات گفت:«برخی دوستان خیال میکردند کسی که اصلاحطلب است معجزه گر هم هست و نمی دانستند که در عرصه اجتماعی معجزه کارگر نیست و باید خود مردم بیدار شوند و البته شاید برخی توقعاتشان هم بجا بود.»
رئیس دولت اصلاحات همچنین با اشاره به مذاکرات صورت گرفته بین او و مهندس موسوی، اعلام کاندیداتوری خود و سپس انصراف به نفع مهندس موسوی تاکید کرد:«آقای مهندس موسوی ابدا کار خلاف اخلاقی انجام ندادند، بنده هم معتقدم رفتارم، رفتار نادرستی نبوده، ولی اینکه در جامعه چه چیزی شایع می شود امر دیگری است و الان هم نباید به گذشته فکر کنیم، باید به آینده فکر کنیم و اینکه مهندس موسوی شخصیت بسیار شایستهای است. امیدوارم اکثریت قاطع مردم این مساله را درک کنند و حالا که آقای مهندس موسوی به صحنه آمده اند، جامعه و نظام ما استفاده خوبی از ایشان بکند.»
خاتمی در بخش دیگری از این گفتگو به بیان نظراتش در خصوص آمریکا و شعار تغییر باراک اوباما پرداخت.
رئیس موسسه بین المللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها گفت:«آقای اوباما در یک سیستم جا افتاده محکم حرکت میکند و نمی توانیم توقع داشته باشیم که یک فرد بتواند سیستم متصلب را یک شبه عوض کند و حتما در مقابل این شعار تغییر موانع جدی وجود دارد. بنابراین باید فرصت داد و مانند اصلاح طلبی در ایران که نمیتوان توقع داشت یک شبه کسی آن را پیاده کند، از او هم نمیتوان چنین توقعی داشت.»
وی در مورد سیاست‌ها و اتفاقات رخ داده در رابطه با ایران و آمریکا در طی سی سال گذشته اظهار داشت:«من نمیگویم سیاستهایی که در ایران بوده، از اول درست بوده است که برخی از آنها عکس العمل به رفتارهای خود آمریکا بوده است. رفتارهایی مانند اشغال سفارت آمریکا عکس العمل به آن رفتارها بود و امروز حکومت مستقر است و مانند آن کار تکرار نخواهد شد.»
رئیس جمهور سابق کشورمان با اشاره به اقداماتی که از سوی آمریکا باید برای بهبود رابطه با ایران صورت گیرد، ادامه داد:«در ایران هم این دید منطقی وجود دارد که بالضروره نگوید منافع من در دشمنی با آمریکاست و اگر آمریکا دشمنی نکند، ما هم می توانیم منافعمان را طوری تعریف کنیم که همه منافع و موجودیت ما در دشمنی با امریکا خلاصه نشود.»
خاتمی به اوباما توصیه کرد که «واقع بین و شجاع باشد» و توضیح داد:«واقع بینی یعنی منافع آمریکا را در تضاد با منافع دیگران نبیند، جایگاه کشورها را آنگونه که باید بشناسد و بداند احساساتی که در دنیا بخاطر سیاستهای غلط آمریکا وجود دارد، جدی است و رفع آنها عزم و برنامه جدیمی خواهد. همچنین در برابر موانع سر راه تغییر، مقاوم و پایدار باشد. زیرا معتقدم که ایشان با موانع جدی روبروست. البته خردمندی هم داشته باشد.»
وی ادامه داد:«آمریکا اگر می خواهد در جهت تغییر گام بردار باید تحریم ها را بردارد و جسارتهایی که به ملت ایران می شود را تمام کند.اموال بلوکه شده را نیز آزاد کنند و مهمترین گام هم اینکه آنچه در شورای امنیت با تلاش آمریکا اتفاق افتاد، منجمد شده و ما به مذاکرات در سطح آژانس برگردیم و با حسن نیت مساله را پی بگیریم، ما هم آمادگی داریم.»
خاتمی همچنین به انتقاد از سیاست دوگانه آمریکا در قبال ایران و اسرائیل پرداخت و گفت:«چرا باید ملتی که تحت فشار است متهم به حرکات تروریستی شود، ولی کسانی که رسما
نظر شما :