مذاکراتی که می‌تواند خوراک تبلیغاتی شود
گفت‌وگو با احمد شیرزاد، تحلیل‌گر مسائل سیاسی
در آستانه پایان مهلت دوماهه گروه بیست به ایران برای پاسخ به پیشنهاد مذاکره در موضوع هسته‌ای، بحث نا امید شدن غرب از پاسخ‌گویی ایران، راهکارهای احتمالی اروپا و امریکا برای فشار بر تهران، امکان نشستن مقامات ایرانی پشت میز مذاکره با واشنگتن و اهداف تهران مورد بررسی تحلیل‌گران و صاحب‌نظران است.
گفت و گوی دیپلماسی ایرانی با احمد شیرزاد، نماینده مجلس ششم شورای اسلامی و تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی ایران: آیا با توجه به تحولات اخیر ایران وزن تهران برای نشستن پشت میز مذاکرات با 1+5 یا امریکا تغییر کرده است؟
وزن ایران قطعا تغییر کرده و کمتر شده است، در واقع اگر بخواهیم برای مذاکره ایران و امریکا موقعیت سنجی کنیم از یک جهت زمان برای مذاکرات بسیار نامساعد است. به دلیل این که حکومت ایران با رخدادهای پس از انتخابات به شدت تضعیف و از وجه و اعتبار بین المللی اش کاسته شده است اما از طرف دیگر موقعیت در طرف مقابل استثنایی و تاریخی است و ممکن است دیگر تکرار نشود.
در واقع روی کار آمدن آقای اوباما و فرصت محدودی که غرب برای ایران قائل شده است فرصت تکرار شدنی نیست و به نظر می‌رسد که اوباما قبل از انتخابات امریکا در شعارهای انتخاباتی خود پیشنهاد مذاکره با ایران را مطرح کرد و اکنون با تغییر شرایط طبیعتا به راحتی نمی‌تواند از این پیشنهاد کناره گیری کند. پیداست که کاخ سفید به واسطه فشار افکار عمومی امریکا و به ویژه ایرانیان مقیم این کشور تمایل دارد از پیشنهاد مذاکره عقب نشینی کنند به گونه‌ای که البته تقصیرها بر عهده طرف مقابل- ایران- افتاده شود.
در مجموع به لحاظ مسئله منافع ملی این فرصت بسیار مغتنم است که رجال سیاسی کشور صرف نظر از قضاوتی که در داخل نسبت به مسائل انتخابات وجود دارد نباید آن را از دست بدهند. با این وجود ما از دولتمردان می‌خواهیم که در جایی که محل بده و بستان است به واسطه ضعفی که بر ایران حادث شده امتیاز بی جهت ندهند.
با روی آوردن امریکا به تحریم‌های همه جانبه علیه ایران و زمزمه‌های همراهی اروپا در این زمینه آیا می‌توان نتیجه گرفت که غرب از پاسخ ایران به درخواست مذاکرات کاملا نا امید شده است؟
به نظر می‌رسد که پیش بینی طرف‌های غربی این باشد که ایران به مذاکرات وارد نخواهد شد. البته پیش بینی ما هم همین است، مذاکره مطلوب دولتمردان فعلی مذاکره‌ای است که بین جناح راست ایران، به ویژه برخی اصحاب دولت آقای احمدی نژاد و امریکا صورت گیرد نه مذاکره‌ای که بین نظام حاکم بر ایران و نظام حاکم بر امریکا باشد. برای دولتمرادن فعلی بسیار اهمیت دارد که از هر امری خوراک تبلیغاتی به نفع خود ایجاد کنند. متاسفانه در این میان به مسائل از زوایه منافع ملی نگاه نمی‌شود. طبیعتا اگر مذاکره از زوایه منافع ملی باشد علی رغم اختلافاتی که در داخل ایران وجود دارد ما از مذاکره همه جانبه، جدی و در سطح بالای کشور البته صرفا بر پایه منافع ملی استقبال می‌کنیم.
تا چه اندازه احتمال مذاکره ایران و 1+5 بر سر برنامه هسته‌ای یا تهران و واشنگتن در شرایط کنونی وجود دارد و در صورت مذاکره هدف تهران از انجام مذاکرات چه خواهد بود؟
احتمال مذاکره را بسیار ضعیف می‌دانم اما رویکرد دولت این است که در صورت مذاکره از این امر صرفا یک متاع تبلیغاتی برای خود بسازد نه این که در جهت حل درازمدت و اصولی روابط ایران و غرب گام بردارد. به نظر می‌رسد که آن چه برای دولتمردان اهمیت دارد عکس یادگاری است، این عکس یادگاری ممکن است در شرایط عادی مزایایی داشته باشد اما در شرایط فعلی نمی‌تواند برای مردم فایده ای داشته باشد. قطعا غرب به ازای یک عکس یادگاری گرفتن با آقای احمدی نژاد امتیازات بسیار بزرگی از ایران می خواهد که ارزشی برای ایران ندارد. ترجیحا بهتر است هیچ عکس یادگاری گرفته نشود اما مذاکرات جدی، سودمند، شفاف و با اطلاع مردم ایران صورت گیرد.
گفت و گوی دیپلماسی ایرانی با احمد شیرزاد، نماینده مجلس ششم شورای اسلامی و تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی ایران: آیا با توجه به تحولات اخیر ایران وزن تهران برای نشستن پشت میز مذاکرات با 1+5 یا امریکا تغییر کرده است؟
وزن ایران قطعا تغییر کرده و کمتر شده است، در واقع اگر بخواهیم برای مذاکره ایران و امریکا موقعیت سنجی کنیم از یک جهت زمان برای مذاکرات بسیار نامساعد است. به دلیل این که حکومت ایران با رخدادهای پس از انتخابات به شدت تضعیف و از وجه و اعتبار بین المللی اش کاسته شده است اما از طرف دیگر موقعیت در طرف مقابل استثنایی و تاریخی است و ممکن است دیگر تکرار نشود.
در واقع روی کار آمدن آقای اوباما و فرصت محدودی که غرب برای ایران قائل شده است فرصت تکرار شدنی نیست و به نظر می‌رسد که اوباما قبل از انتخابات امریکا در شعارهای انتخاباتی خود پیشنهاد مذاکره با ایران را مطرح کرد و اکنون با تغییر شرایط طبیعتا به راحتی نمی‌تواند از این پیشنهاد کناره گیری کند. پیداست که کاخ سفید به واسطه فشار افکار عمومی امریکا و به ویژه ایرانیان مقیم این کشور تمایل دارد از پیشنهاد مذاکره عقب نشینی کنند به گونه‌ای که البته تقصیرها بر عهده طرف مقابل- ایران- افتاده شود.
در مجموع به لحاظ مسئله منافع ملی این فرصت بسیار مغتنم است که رجال سیاسی کشور صرف نظر از قضاوتی که در داخل نسبت به مسائل انتخابات وجود دارد نباید آن را از دست بدهند. با این وجود ما از دولتمردان می‌خواهیم که در جایی که محل بده و بستان است به واسطه ضعفی که بر ایران حادث شده امتیاز بی جهت ندهند.
با روی آوردن امریکا به تحریم‌های همه جانبه علیه ایران و زمزمه‌های همراهی اروپا در این زمینه آیا می‌توان نتیجه گرفت که غرب از پاسخ ایران به درخواست مذاکرات کاملا نا امید شده است؟
به نظر می‌رسد که پیش بینی طرف‌های غربی این باشد که ایران به مذاکرات وارد نخواهد شد. البته پیش بینی ما هم همین است، مذاکره مطلوب دولتمردان فعلی مذاکره‌ای است که بین جناح راست ایران، به ویژه برخی اصحاب دولت آقای احمدی نژاد و امریکا صورت گیرد نه مذاکره‌ای که بین نظام حاکم بر ایران و نظام حاکم بر امریکا باشد. برای دولتمرادن فعلی بسیار اهمیت دارد که از هر امری خوراک تبلیغاتی به نفع خود ایجاد کنند. متاسفانه در این میان به مسائل از زوایه منافع ملی نگاه نمی‌شود. طبیعتا اگر مذاکره از زوایه منافع ملی باشد علی رغم اختلافاتی که در داخل ایران وجود دارد ما از مذاکره همه جانبه، جدی و در سطح بالای کشور البته صرفا بر پایه منافع ملی استقبال می‌کنیم.
تا چه اندازه احتمال مذاکره ایران و 1+5 بر سر برنامه هسته‌ای یا تهران و واشنگتن در شرایط کنونی وجود دارد و در صورت مذاکره هدف تهران از انجام مذاکرات چه خواهد بود؟
احتمال مذاکره را بسیار ضعیف می‌دانم اما رویکرد دولت این است که در صورت مذاکره از این امر صرفا یک متاع تبلیغاتی برای خود بسازد نه این که در جهت حل درازمدت و اصولی روابط ایران و غرب گام بردارد. به نظر می‌رسد که آن چه برای دولتمردان اهمیت دارد عکس یادگاری است، این عکس یادگاری ممکن است در شرایط عادی مزایایی داشته باشد اما در شرایط فعلی نمی‌تواند برای مردم فایده ای داشته باشد. قطعا غرب به ازای یک عکس یادگاری گرفتن با آقای احمدی نژاد امتیازات بسیار بزرگی از ایران می خواهد که ارزشی برای ایران ندارد. ترجیحا بهتر است هیچ عکس یادگاری گرفته نشود اما مذاکرات جدی، سودمند، شفاف و با اطلاع مردم ایران صورت گیرد.
نظر شما :