امور در دست ترکیه و قطر است
ایران در تکاپوی بازیابی نقش خود در سوریه پس از اسد
ایران اعلام کرده است که هنوز عجله‌ای برای بازسازی روابط کامل دیپلماتیک با سوریه ندارد.
ادامه مطلبسقوط بشار اسد
عراق از سوریه چه می‌خواهد
درباره دیدار السودانی با احمد الشرع در قطر
هیثم الخزعلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: دولت‌ها بر اساس منافع خود عمل می‌کنند، نه احساسات. بله، «احمد الشرع» خون عراقی‌ها را ریخت، همان‌طور که پیش از او بشار اسد این کار را کرد و بسیاری از کشورهای منطقه نیز چنین کردند. اما دولت‌های عراق روابط خود را با اسد از سر گرفتند و حتی از او حمایت کردند، و عراقی‌ها از حکومت او به خاطر منافع والاتری (مرتبط با امنیت ملی عراق و تهدید مشترک) دفاع کردند.
ادامه مطلب
وقایعی تکان‌دهنده از سوریه در یادداشت اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی:
قتل عام‌های الجولانی و پروژه خاورمیانه جدید
هیثم الخزعلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: وقتی بشار اسد سقوط کرد، نیروهای صهیونیستی ساختمان اداره ملی اطلاعات سوریه را تخریب کردند. این کار برای پنهان کردن ملیت بسیاری از کسانی بود که وارد سوریه می‌شدند، شاید الجولانی یکی از آنها بود.
ادامه مطلب
تل آویو می‌خواهد پایگاه‌های روسیه در سوریه حفظ شوند
لابی اسرائیل علیه ترکیه در امریکا
روابط ترکیه و اسرائیل پس از جنگ غزه به پایین‌ترین سطح خود رسیده است. بر اساس این گزارش، مقامات ارشد اسرائیل به آمریکا هشدار داده‌اند که رهبران جدید سوریه، که از حمایت آنکارا برخوردارند، تهدیدی جدی برای مرزهای اسرائیل محسوب می‌شوند.
ادامه مطلب
بیم ها و امیدهایی که وجود دارد
سرنوشت کردهای سوریه
هیمن سعید مصطفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با سرنگونی رژیم اسد و رهبری جبهه آزاد سوریه در این پیروزی و تلاش برای ساختن سوریه‌ای جدید، کردها با شرایط تازه‌ای مواجه شده‌اند، زیرا معادلات تغییر کرده است و تعادل قبلی وجود ندارد. اکنون نیروهای سنی، سوریه را کنترل می‌کنند که سیاست‌های آنها مخالف اسد، ایران، روسیه و حزب‌الله است. کردهای سوریه از بحران سال ۲۰۱۱ به‌خوبی استفاده کردند تا از مناطق خود در برابر بنیادگرایان محافظت کنند و اجازه ندهند گروه‌های تحت حمایت ترکیه و داعش، جغرافیا و مردم آنها را به آتش بکشند. آمریکایی‌ها که در کمک به سنی‌ها آسیب زیادی دیده بودند، با کردها متحد شدند تا جای پایی در سوریه پیدا کنند؛ حرکتی که به ترک‌ها آسیب می‌رساند.
ادامه مطلب
شباهت‌ها و تفاوت‌ها
آیا سوریه مثل لیبی خواهد شد؟
مؤسسه صلح کارنگی در اوایل فوریه امسال، توصیه‌هایی برای جلوگیری از تکرار سناریوی لیبی در سوریه منتشر و طی آن هشدارهایی بسیار به جا و ضروری را مطرح و تأکید کرد، سوریه در مقایسه با لیبی با چالش‌های بسیار بزرگ‌تری مواجه است زیرا این کشور از لحاظ تنوع قومی و فرقه‌ای، ساختاری پیچیده‌تر و شکننده‌تر از لیبی دارد.
ادامه مطلب
درباره لزوم از سرگیری روابط ایران و سوریه
خانی رفته و خانی آمده
اباصلت کبیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیش بردن منافع دو کشور ایران و سوریه از طریق گفت‌وگوهای با واسطه و با ارائه تضمین های لازم برای زیست مسالمت آمیز و عدم مداخله در امور یکدیگر، گامی است که لاجرم باید برداشته شود پیش از آنکه بدخواهانِ دو کشور، به بدسگالی رو آورند.
ادامه مطلب
واقعیت‌هایی که رخ‌نمایی می‌کنند
آشکار شدن شکاف‌ها بعد از سقوط بشار اسد
وقایع سوریه پیش از این شکاف‌هایی را بین مصر، ایران، و ترکیه آشکار و نقاط اختلاف آنها را برجسته کرده است. وقتی سه قدرت D-۸ دور هم جمع شدند، حرف‌های شیرین بین رهبران آنها ردو بدل شد. اما این سخنان شیرین نتوانست شکاف‌های جدید و نگرانی‌ها در مورد تغییر رژیم در دمشق را بپوشاند.
ادامه مطلب
حمایت بی قید و شرط از گروه‌های جهادی، فاجعه آفرین خواهد بود
اختلاف شدید در سپهر سیاسی ترکیه
با وجود حمایت‌های رسمی شخصیت‌ها و نهاد‌ها و سازمان‌های ترکیه از فرآیند شکل‌گیری حکومت جدید سوریه اما، عرصه و سپهر سیاسی ترکیه شاهد اختلافاتی میان احزاب سیاسی در رابطه با وضعیت سوریه پس از سقوط نظام بشار اسد است.
ادامه مطلب
خطری که در کمین سوریه و منطقه است
بمب ساعتی داعش
گزارش‌های منابع امنیتی حاکی است گروه تروریستی داعش قصد دارد از شرایط امنیتی و سیاسی جدید در سوریه پس از سقوط نظام اسد، برای بازسازی صفوف خود بهره‌برداری کند. از زندان‌های پر از جنگجویان داعش تا اردوگاه‌هایی که خانواده‌های آنان را در خود جای داده‌اند، چالش‌های امنیتی در میان چند دستگی‌های داخلی در سوریه و فشارهای منطقه‌ای و بین‌المللی در حال افزایش است.
ادامه مطلب
امریکا و ایران و دگرگونی‌های خاورمیانه
تحولات سوریه از نگاه جان بولتون
جان بولتون در یادداشتی می نویسد: برای واشینگتن، احتمال اینکه هیئت تحریر الشام بتواند نیروهای روسیه را از پایگاه‌های دریایی و هوایی آنها در طرطوس و حمیمیم بیرون براند، یک نکته مثبت بزرگ است. گزارش‌ها حاکی از آن است که این گروه خواستار خروج تمامی نیروهای روسیه شده است. گزارش‌های گسترده نشان می‌دهد که بخشی از خروج نیروها و تجهیزات در حال انجام است، اگرچه ممکن است به دلیل غرق شدن یک کشتی باری روسی در دریای مدیترانه، که مسکو آن را به تروریسم نسبت داده است، کند شده باشد. اما اگر تحریر الشام واقعاً ارتش روسیه را از سوریه اخراج کند، این می‌تواند شواهد امیدوارکننده‌ای باشد که نشان دهد این گروه به دنبال ایجاد ثبات و رد ماجراجویی با کمک‌های خارجی غیرسازنده است.
ادامه مطلب
واشنگتن باید شرایط خروج نیروهای خود را فراهم کند
امریکا و سوریه بعد از اسد
تصمیماتی که ایالات متحده در آینده نزدیک می‌گیرد، بر توانایی رژیم تازه برای گسترش حاکمیت خود در سراسر سوریه و بازسازی کشور تأثیر خواهد گذاشت.
ادامه مطلب
جای پای اوکراین در حیاط خلوت روسیه
نقش پنهان آنکارا
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، جمعه گذشته از ارسال اولین دسته کمک غذایی اوکراین به سوریه، متشکل از ۵۰۰ تن آرد گندم، به عنوان بخشی از طرح بشردوستانه در کی‌یف "غلات از اوکراین" با همکاری برنامه جهانی غذا خبر داد، این کشور به عنوان تولیدکننده و صادرکننده مهم جهانی غلات و دانه های روغنی، به طور سنتی گندم و ذرت را به کشورهای خاورمیانه صادر می کند. سازمان ملل متحد نیز رسما اعلام کرده که حدود یک سال طول می کشد تا مردم سوریه پس از سقوط حکومت خانواده اسد و پایان ۱۳ سال جنگ داخلی تغییرات ملموس را شاهد باشند.
ادامه مطلب
راز سکوت تهران در فروپاشی دولت اسد
واقعیت ژئوپلیتیک و انتخاب عقلانی ایران
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فروپاشی نظام سوریه و سرنگونی دولت بشار اسد در مقابل شورشیان مورد حمایت ترکیه، اسرائیل و قطر در کم‌تر از یک هفته، پرسش‌های مهمی پیرامون سکوت یا ناتوانی ایران در میدان سوریه در افکار عمومی داخلی و دوستداران ایران در منطقه ایجاد کرده است. پرسش‌هایی مانند: وضعیت دشمنی یا دوستی ایران با ترکیه و قطر چگونه است؟ چرا روسیه تنها توانست خروج یا فرار خاندان بشار اسد را مدیریت کند؟ چرا ایران اقدام راهبردی برای حفظ دولت بشار اسد یا انتقال قدرت به کارگزار قدرتمند همسو با ایران (کودتای درون ساختاری سوریه) را عملیاتی نکرد؟
ادامه مطلب
از مدل طالبان تا فدرالیسم
سناریوهای آینده نظام سیاسی سوریه
حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ابزار فشار ایالات متحده شامل تحریم‌های اقتصادی و حضور نظامی در سوریه به همراه نیاز دمشق به سرمایه‌گذاری اروپایی و عربی و بودجه برای بازسازی و توسعه، قدرت انتقالی را وادار می‌کند تا خواسته‌های این بازیگران را در مسیر ترسیم آینده در نظر بگیرد. این سیستم حکومتی به‌ویژه با توجه به بازگشت پناهندگان می‌تواند با شکل دیگری از فشار بر مقامات در نتیجه افزایش جمعیت و بار اقتصادی مواجه شود.
ادامه مطلب
تحولات اخیر تله یا فرصتی برای محمد بن سلمان است
عربستان سعودی در معماری امنیتی جدید منطقه
در یک نگاه کلی ژئوپلیتیکی، به نظر می رسد که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی در تله مهلکی گیر افتاده است. او باید در اسرع وقت تصمیمات سرنوشت سازی را در مورد سیاست‌های عربستان در قبال ایران، سوریه و یمن اتخاذ کند.
ادامه مطلب
درس‌هایی برای خاورمیانه در حال گذار
بحران سوریه: آیینه تمام‌نمای تحولات راهبردی غرب آسیا
نوید کمالی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این واقعیت برای سیاست‌گذاران منطقه‌ای این پیام مهم را دارد که نباید به موفقیت‌های مقطعی دل بست و همواره باید برای مواجهه با تغییرات ناگهانی در معادلات قدرت آماده بود.
ادامه مطلب
حکومت جدید سوریه هم بی تفاوت است
اشغال خاک سوریه توسط اسرائیل زیر سایه سکوت مطلق جامعه جهانی
از زمان سقوط رژیم بشار اسد، نیروهای اسرائیلی کنترل مناطق وسیعی را در امتداد نوار حائل به دست گرفته است. این در حالی است که نیروهای حافظ امنیت سازمان ملل نیز در این مناطق غایب هستند و مقامات تازه به قدرت رسیده دمشق که به جای حکومت بشار اسد قدرت را به دست گرفته اند، با استدلال این که سوریه تحمل جنگی دیگر را ندارد، از آنچه در جنوب اتفاق می افتد فاصله گرفته اند و هیچ موضعی اتخاذ نکرده اند و نسبت به آن سکوت کامل اختیار کرده اند.
ادامه مطلب
دو کشوری که روابط تنگاتنگی داشتند
پیامدهای اوضاع سوریه بر اقتصاد عراق
کارشناسان بر این باورند با وجود آشفتگی‌ها در سوریه و منطقه، قیمت کالاها در عراق تثبیت خواهد شد و این کشور از لحاظ اقتصادی چندان تحت تاثیر اوضاع و تحولات سوریه قرار نگیرد.
ادامه مطلب
سناریوهایی که می توان تصور کرد
سقوط بشار اسد و مساله تجزیه سوریه
شقایق متقی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با سقوط بشار اسد آیا احتمال دارد کشور سوریه به کشورهای متعددی تجزیه شود و نقشه خاورمیانه دچار تغییرات متعددی شود.
ادامه مطلب
دلایلی که به سقوط اسد انجامید
علل ترویج هم‌آمیزی خشونت و جامعه در سوریه
فرزاد محمدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حال سؤال اینجاست که چگونه یک جامعه با توجه به دیدن و شنیدن نتایج خشونت و تأثیرات ویرانگر آن بر مؤلفه‌های امنیت، اما به‌طور عجیبی به‌سوی جریان‌ها و گروه‌های حامی و ترویج‌دهنده آن تمایل پیدا می‌کنند؟ مگر چه اتفاقی رخ‌داده است که حاضر می‌شوند ناامنی و بحران را به آرامش ظاهری خود ترجیح دهند؟ در این نوشتار قصد داریم به‌اختصار به چرایی و علل گرایش جامعه سوریه به خشونت یا بهتر بگوییم به ریشه‌های هم‌آمیزی خشونت‌گرایی در سوریه بپردازیم.
ادامه مطلب
سقوطی که می‌تواند حاوی درس بزرگی برای همه باشد
سقوط بشار اسد و یک توصیه!
بیژن عبدالکریمی در یادداشتی می نویسد: این رویداد تاریخی می‌تواند حاوی درس بزرگی باشد و آن این که احساسات، عواطف، خواست و ارادۀ مردم، حتی اگر در پاره‌ای موارد نیز درست نبوده و نیروهای بیگانه بخواهند از آن در جهت منافع خویش بهره‌برداری سیاسی کنند، آنچنان که آمریکا، اسرائیل و ترکیه از نارضایتی و اعتراضات مردم سوریه و سقوط اسد در سوریه یک چنین بهره‌برداری‌ای را به عمل آوردند، به هر تقدیر، امری مهم و اساسی در تعیین نیروها و موقعیت‌های سیاسی، امنیتی و ژئوپلیتیک است و در جبهۀ مقاومت نمی‌توان صرفاً بر نیروهای نظامی حاضر در میدان تکیه داشت.
ادامه مطلب
نگاهی به مواضع و ارزیابی‌ها
اسرائیلی‌ها برای سوریه چه در سر دارند؟
رژیم صهیونیستی که به واسطه تحولات شتابان دچار نوعی سردرگمی شده است، سه تهدید اصلی را متوجه خود می‌داند و به همین منظور اخیرا هیئتی را در پوشش گفت‌وگو در زمینه تبادل اسرا در غزه، روانه روسیه کرد تا ملاحظات خود را درباره آینده سوریه با مقامات مسکو مطرح کند.
ادامه مطلب
ادعایی که بر چندین استدلال متکی است
تحولات سوریه و لزوم اتخاذ رویکرد کوانتومی در سیاست خارجی
اعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می‌رسد، تحلیل‌هایی که تا کنون در حوزه تحولات منطقه صورت گرفته بیشتر در قالب رویکرد سنتی و نیوتنی بوده و به همین دلیل نتوانسته تصویر درست و دقیقی از این تحولات ارائه دهد. به عبارت دیگر، تحلیل‌های سیاست خارجی در ایران و سایر کشورهای منطقه بسیار به الگوی فیزیک نیوتنی نزدیک بوده که بر اتم محوری و جبرگرایی (دولت محوری و پیش بینی پذیری حوادث) تکیه داشته است. بنابراین تغییر دولت در سوریه یک مورد مطالعاتی جدید و جالب است که می تواند برای تحلیل‌گران و تصمیم سازان حوزه سیاست خارجی و روابط بین الملل مفید باشد و به آنها در انتخاب رویکرد تحلیلی جدید کمک کند.
ادامه مطلب
شام آخر اسد، فروپاشی از درون بود
آموزه های رئالیستی سقوط شام
امیرهوشنگ کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از جامع ترین و دقیق ترین مبانی نظری برای نقد تحول اخیر در سوریه، نظریه رئالیسم (Realism) یا واقع گرائی است. به طورکلی واقع بینی سیاسی و واقع گرائی نظری لازمه تحلیل درست از حوادث کنونی در سطح بین المللی است. تحولاتی که بیش از پیش بر درستی نظریه رئالیسم صحه گذارده و ظرفیت درونی آن را در نقد صحیح روندهای سیاسی، نظامی و امنیتی به منصه ظهور رسانده است. در این مجال مختصر، با بهره گیری از عناصر کلیدی و آموزه های نظریه رئالیسم تلاش می شود به نقد و بررسی واقع بینانه و واقع نگرانه واقعه عظیم"سقوط شام" پرداخته شود.
ادامه مطلب
تاریخچه یک دگردیسی
از جولانی تا احمد الشرع
محمدرضا بابایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: الشرع از جنگ در راه تحکیم شریعت تبدیل به یک شخصیت سیاسی شد که دارای یک رویکرد کثرت‌گرا و در عین حال مصلحت‌گراست که برای بقای سیاسی فرسنگ‌ها از ایدئولوژی گذشته فاصله گرفت.
ادامه مطلب
استراتژی‌ها و تحولات کلیدی
ترکیه و پایان حکومت بشار اسد
سید کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه با استفاده از استراتژی‌های متنوع نظامی، سیاسی و دیپلماتیک، نقش برجسته‌ای در فشار به دولت سوریه برای کنار رفتن ایفا کرد. این یادداشت به بررسی استراتژی‌های ترکیه در راستای سقوط دولت بشار اسد و تحولات کلیدی در این زمینه می‌پردازد.
ادامه مطلب
چگونگی از دست رفتن سوریه
یک آینده باثبات پس از اسد مستلزم دخالت دادن ایران است
ایالات متحده باید در واقع به ایران برای شرکت در مذاکرات منطقه‌ای درباره آینده سوریه فرصتی بدهد، به نگرانی‌های امنیتی تهران رسیدگی کند و در عین حال از تهران ایران بخواهد تا در سایر جبهه‌ها تنش‌زدایی کند.
ادامه مطلب
سقوط اسد و بحرانی که همچنان ادامه دارد
صلح ایرانی در خاورمیانه پرآشوب
سهراب انعامی علمداری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحولات پرشتاب در منطقه غرب آسیا از جمله جنگ غزه و لبنان و بحران در سوریه همگی نشانه هایی از کلان روند آشوب و گذار نظم در این منطقه ژئواستراتژیک دارد. محیط امنیتی آشوب زده خاورمیانه پس از سال‌های ۲۰۱۱ تا به امروز با فضایی مبهم و حتی می‌توان گفت که منحصربه فرد روبه رو شده است، فضایی که از دید روزنا «امنیت آشوب زده» نامیده می‌شود و بحران‌ها در زنجیره‌‌ای از پیش‌بینی‌ناپذیری و تداخل، در فقدان ساز وکار مدیریت نظم منطقه‌ای، وضعیت و روندی پیچیده ای به خود می گیرد. در چنین فرایندی از بحران های مزمن، دستیابی به صلح امری پیچیده، درهم تنیده و چندوجهی خواهد بود.
ادامه مطلب
ترکیه برای غزه و سوریه برنامه دارد
اردوغان در برابر اسرائیل
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در راه تبدیل کردن سوریه به کشوری تحت حمایت ترکیه، وقت تلف نمی کند. قطر و ترکیه در سیاست‌های سنی‌گرایانه خود در خاورمیانه شرکای قدیمی هستند، ترکیه پایگاه نظامی بزرگی در قطر دارد، آنها با هم در لیبی فعالیت و همکاری دارند و هر دو روابط نزدیکی با حماس و ایران دارند. به نظر می رسد که این دو کشور از فرصت ایجاد شده برای رهبری تامین مالی و بازسازی سوریه صرف نظر نخواهند کرد، به خصوص که سوریه می‌تواند آنها را مرکز تامین انرژی اروپا کند.
ادامه مطلب