چالش جدید اقتصادی برای امان
ضربه شدید جنگ غزه بر گردشگری اردن
بخش گردشگری اردن به شدت تحت تاثیر جنگ رژیم صهیونیستی علیه نوار غزه قرار گرفته و زیان این بخش ماهانه بین ۲۵۰ تا۲۸۱ میلیون دلار برآورد شده است.
ادامه مطلباقتصاد
دگرگونی الگوهای خرید
تغییر نقشه جهانی تأمین نفت با افزایش تنش در دریای سرخ
نفت خام همچنان بین این دو منطقه از طریق سفر طولانی‌تر و گران‌تر در جنوب آفریقا حمل می‌شود، اما الگوهای خرید اخیر نشان‌دهنده قطع ارتباط بین این دو منطقه اقتصادی است.
ادامه مطلب
محمد باقر نوبخت در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی:
دولت روحانی اهمیت سیاست خارجی را برجسته کرد/مجلس بر دیپلماسی تاثیر مستقیم می گذارد
محمد باقر نوبخت در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: بدون اینکه دولت ها در خصوص موثر بودن روابط خارجی بر مسائل داخلی، نفیاً یا اثباتاً، اظهار نظر کنند باید گفت برای کشوری که سالانه حدود ۱۰۰ ملیارد دلار از منابع بالقوه آن از خارج تامین می شود و تاثیر اتخاذ سیاست های عوامل خارجی در ارزش پول ملی برای همگان قابل رویت است، همین خود دلیلی است بر اهمیت ویژه سیاست خارجی از جمله برجام که تلاش می کرد تحریم ها را لغو کند و سرمایه گذاری خارجی را به کشور بیاورد. با حاشیه رفتن برجام کل درآمد ارزی دولت که در اوایل دهه ۹۰ حدود ۱۰۰ میلیارد دلار بود به ناگاه به ۷.۵ میلیارد دلار در سال ۹۹ کاهش یافت، همین نشان می دهد که برجام تا چه اندازه بر روند سیاسی و اقتصادی کشور تاثیرگذار بوده و این واقعیتی غیر قابل انکار است.
ادامه مطلب
واکاوی دلایل تاب آوری مستمر اقتصاد روسیه
چگونه روسیه از پس تحریم ها برآمده است؟
هدف از طراحی تحریم های غرب علیه روسیه در پی تهاجم تمام عیار به اوکراین، تنها تحمیل هزینه به مسکو نبود بلکه جلوگیری از جریان کالا، مواد و پول بود که مسکو را برای ادامه جنگ توانمند می ساخت. چرا این هدف، تحقق نیافت؟ اقتصاد روسیه در آستانه ۲۰۲۴ چه شرایطی دارد؟ چه شاخص هایی، نشانگر چشم انداز آن هستند.
ادامه مطلب
ارزیابی رتبه ایران
کدام کشورها برای آینده آماده‌ترند؟
محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: بررسی رتبه‌های ایران نشان می‌دهد که در مجموع، رتبه بندی کل کشور زیر ۵۰ درصد است. در بخش‌های حمل و نقل، صنایع مبتنی بر فناوری‌های جدید، آموزش مهارت های نوین، هزینه‌های تحقیق و توسعه و جذب متخصص، اقدامات فراوانی باید صورت پذیرد.
ادامه مطلب
نقد کتاب "گرفتار در حصار محروم از توسعه، خودی ها و غیرخودی ها در سرمایه داری عربی"
چرا درهای توسعه به روی خاورمیانه بسته است؟
پروفسور اشتفان هرتوگ استدلال می کند که نقش بی حد دولت ها در اقتصاد کشورهای خاورمیانه، شکاف های موجود میان خودی ها و غیرخودی ها و ترکیب ناخوشایند "مهارتِ پایین با مولدبودن پایین"، اقتصادهای چند تکه ای را شکل داده که همکاری موثر میان حاکمیت، کسب و کارها و نیروی کار را مختل می کند.
ادامه مطلب
بررسی تبعات اقتصادی جنگ حماس و اسرائیل
اقتصاد اسرائیل، بزرگ ترین بازنده جنگ
با گذشت ۲۵ روز از عملیات طوفان الاقصی و حملات و جنایات رژیم صهیونیستی در باریکه غزه، یکی از ابعاد مغفول مانده به وضعیت اقتصادی و تجاری این رژیم باز می‌گردد. آنچه که امنون شاشوا، تاجر بزرگ صهیونیست را واداشته است تا خواهان سرنگونی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی شود که به اعتقاد بسیاری از منتقدان، او مقصر اصلی ناکامی‌های این رژیم در عملیات طوفان الاقصی است. بویژه که به گواه بسیاری از تحلیلگران، کارشناسان و محافل رسانه‌ای، بزرگ‌ترین بازنده تحولات کنونی، اقتصاد رژیم صهیونیستی است که بشدت تحت تأثیر تحولات یک ماه گذشته قرار گرفته است و افول و رکود جدی و بی‌سابقه‌ای را تجربه می‌کند.
ادامه مطلب
ادامه سلطه دلار
قدرت مالی ایالات متحده در عصر رقابت قدرت های بزرگ
یک اقتصاد جهانی گسسته که در آن مشارکت های امنیتی روابط اقتصادی را تعیین می‌کنند، در حال شکل گیری است. با این حال، پایان سلطه دلار هنوز دور از انتظار است و کشورهای مخالفِ تحریم‌های غربی برای حفظ امنیت خود و تضمین‌های امنیتی ایالات متحده در شرایط سخت‌تر ژئوپلیتیکی، دلار را حفظ می‌کنند.
ادامه مطلب
چشم‌انداز اقتصادی در سایه تحریم
چهار سناریوی پیش روی ایران
حجت میرزایی در یادداشتی می نویسد: دولت سیزدهم از نیمه گذشته و همچنان چشم‌اندازی از آینده اقتصادی ایران به دست نمی‌دهد و حتی در برنامه هفتم که پس از دو سال (و لابد بر مبنای یک تحلیل واقع‌بینانه از شرایط موجود) تدوین شده، هیچ گزاره‌ای نه به روشنی و نه به قرینه درباره چشم‌انداز اقتصادی ایران پیدا نمی‌شود. پیش از این هم گفته‌ام که ارائه چشم‌انداز روشنی از آینده اولین مأموریت دولت‌ها و آغازی برای نظم‌بخشیدن و پایان‌دادن به آشفتگی است. در پاسخ به پرسش‌های پیش‌گفته چهار سناریو برای آینده اقتصاد ایران می‌توان شناسایی و معرفی کرد؛ دو سناریو با احتمال و فرض حذف تحریم‌ها و دو سناریو با احتمال ادامه تحریم‌ها.
ادامه مطلب
تحریم های جنگ اوکراین، روسیه را به ایران نزدیک کرد
فرصت کوتاه تهران برای تعریف تجارت با مسکو
علی ودایع در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی همواره به روسیه نگاه «رفیق استراتژیک» داشته است اما روس ها تعبیر به «دوست خوب» کرده اند. تخاصم با ایالات متحدده نقطه اشتراکی است که طرفین را به سمت توسعه همکاری‌ها سوق می دهد اما کرملین بر اساس منافع راهبردی و نه نگاه ایدئولوژیک رفتار می کند.
ادامه مطلب
مشکلات و پیامدهای مخاطرات موجود
دولت توسعه مناطق کُردنشین ایران را جدی تر دنبال کند
در فرایند توسعه کردستان، مسئولین کشور می‌توانند از ظرفیت سازمان‌های مردم‌نهاد (NGO) استفاده کند. بدین منظور، اولا باید تهدید پنداری از NGO در ایران وجود نداشته باشد؛ ثانیا به ظرفیت این نهادهای مردمی اعتماد شود. این نهادهای مردمی، به صورت مستقل از دولت عمل و با هدف ارتقای شرایط زندگی افراد و اجتماع‌ها در این مناطق فعالیت می‌کنند. بسیاری از NGOs خدمات اجتماعی مستقیم را به جامعه‌های بومی ارائه می‌دهند. این خدمات شامل بهداشت و درمان، آموزش، توانمندسازی اجتماعی و اقتصادی، حمایت از کودکان و زنان، مدیریت منابع آب و فاضلاب، مواد غذایی و کمک‌های اضطراری می‌شود. این همان کاری است که دولت باید انجام دهد.
ادامه مطلب
اقتصاد فلسطین گروگان پیمان اسلو
اوج گیری بحران معیشتی در کرانه باختری و نوار غزه
تقریبا برای همه کارشناسان و ناظران وضعیت بد اقتصادی و معیشتی فلسطینیان مسجل بود، اما در این میان گاهی انتشار برخی آمارها و گزارشات می تواند میزان و شدت این وضعیت بد را به شکل ملموس تری ترسیم کند؛ کما اینکه بانک جهانی اخیرا با انتشار گزارشی اعلام کرد، با توجه به شرایط بد معیشتی فلسطینی‌ها بر اثر نابرابری اقتصادی میان مناطق فلسطینی و اراضی اشغالی، از هر چهار فلسطینی یک نفر زیر خط فقر قرار دارد.
ادامه مطلب
تدابیری برای کاستن از وابستگی به مواد خام
نگرانی صحیح اروپا
کربن زدایی سیستم های انرژی به مقادیر زیادی از این مواد معدنی از جمله لیتیوم، نیکل، کبالت، مس و خاک های کمیاب نیاز دارد. با توجه به این که اتحادیه اروپا فقط بخش کوچکی از نیازهای خود را در سرزمین خود تولید می کند، وابستگی زیادی به کشورهای ثالث ظاهر می شود.
ادامه مطلب
بررسی واکنش های پیوستن ایران به بریکس
بریکس، فرصتی برای تهران یا نمایشی از نوع دیگر
پیوستن ایران در کنار امارات، مصر، اتیوپی و آرژانتین و البته عربستان به بریکس نیز مانند دیگر اتفاقات جاری در کشور با یک نگاه و واکنش دوگانه همراه شده است. دولت و گروهی از کارشناسان و حتی منتقدان دولت، این اتفاق را به مثابه دستاورد بزرگ دیپلماتیک می‌دانند که امتیازات مهمی را در حوزه اقتصادی و تجاری به دنبال خواهد داشت و در مقابل برخی تأکید دارند که تداوم تحریم‌ها و لاینحل‌ماندن لوایح FATF، عملا پیوستن ایران به هر پیمان بین‌المللی را کم‌اثر می‌کند. البته مشابه این فضای دوقطبی درخصوص پیوستن ایران به پیمان شانگهای هم مطرح بود و به نظر می‌رسد این نگاه و خوانش دوگانه همچنان ادامه داشته باشد.
ادامه مطلب
خطراتی که در کمین امریکاست
پیاده سازی اقتصاد بدون اقتصاددان بایدن
رئیس جمهوری امریکا برای انتخاب مجدد خود با موضوع اقتصاد مبارزه می کند. بایدن همواره به سیاست اقتصادی خود که ترکیبی از بازگشت به خود، یارانه ها و اقدامات اجتماعی در زمان اشتغال کامل که ادامه کینزینیسم پس از جنگ و نئولیبرالیسم آغاز شده با رونالد ریگان است، افتخار می کند.
ادامه مطلب
پنجاه و سومین بخش از سلسله یادداشت های سرکیس نعوم
حساب ویژه صندوق بین المللی پول روی جایگاه اجتماعی حزب الله
کیست که نداند منسجمترین و کارآمدترین جریان سیاسی در لبنان همان حزب الله است که طرفداران خود را حفظ کرده و اتفاقا بیش از دیگر جریان های سیاسی برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور اصرار دارد و بیش از همه در این زمینه همکاری کرده است.
ادامه مطلب
در مثلث جنگ اوکراین؛ تجارت و سرمایه گذاری
در مثلث جنگ اوکراین، تجارت و سرمایه گذاری
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اتحادیه اروپا و مرکوسور با هم تنها ۱۰ درصد از جمعیت جهان و ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی دنیا را تشکیل می‌دهند و چنانچه هر یک بخواهد نفوذ جهانی داشته باشد، به دیگری نیاز دارد؛ امری که توافق تجاری اتحادیه اروپا و مرکوسور را به یک ضرورت استراتژیک تبدیل می‌کند.
ادامه مطلب
دولت آلمان برای نخستین بار راهبرد جدید در برابر چین را اعلام کرد
اتخاذ سیاستی برای کاهش وابستگی
در سندی که منتشر شده چین به عنوان یک شریک در نظر گرفته شده ولی در عین حال تاکید شده که چین در حال تحکیم روابط با روسیه است و در نظر دارد که بر اقیانوس های آرام و هند تسلط یابد.
ادامه مطلب
چرا مدل چین در ایران پیاده نمی شود؟
توهین چینی
«جمعیت قانع چینی را که به یکی، دو وعده غذا در شبانه‌روز اکتفا می‌کنند، ما نداریم»؛ همین تک‌جمله غلامرضا مصباحی‌مقدم از چهره‌های اصولگرای عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو جامعه روحانیت این روزها به یکی از پربحث‌ترین موضوعات در فضای سیاسی و رسانه‌ای تبدل شده و بیشتر واکنش‌ها که رویکردی انتقادی و اعتراضی دارند، با بازخوانی دیگر مواضع او یا سخنان مشابهی از جانب دیگر افراد مانند احمد علم‌الهدی، احمد جنتی، علی‌اکبر ولایتی و... عملا فتح بابی برای طرح موضوعات جدی‌تری در باب نقد به سیاست خارجی و اقتصاد کشور در مقام قیاس با چینی‌ها شده است.
ادامه مطلب
باید اعتماد جهان را جلب کنیم
سیاست خارجی، آرزوها و امکانات
محسن بهاروند در یادداشتی می نویسد: در سیاست خارجی بیان آرزو بدون در نظر گرفتن امکانات، حساسیت دو چندان دارد. جهانی شدن و ایجاد دهکده جهانی مرکب از همه کشورها، سیاست‌ها و روش‌ها را به طرز شگفت انگیزی به هم پیوند زده است. تجارت، بانکداری، پیشرفت و توسعه کشورها بشدت جهانی، بین المللی و جمعی شده است. هیچ کشوری در انزوا پیشرفت نکرده است. باید اعتماد جامعه بین المللی را به انحای مختلف جلب کرد و در درون آنها جا گرفت تا بتوانیم به توسعه کشور کمک کنیم.
ادامه مطلب
یکی از منافذ باز برای توسعه
آینده ایران و نوآوری های دومینووار احتمالی
مجتبی لشکربلوکی در یادداشتی می نویسد: یکی از معدود منافذ باز برای توسعه پیش روی ایران، نیلوفران آبی دومینوساز است. نیلوفر آبی گلی است خود رو که در مرداب رشد می کند. سپس نه تنها خودش رشد می کند که زیست بومی که در آن هست را هم تمیز و دگرگون می کند. حتی اگر بمیرد دوباره بعد از مدت ها سربرمی آورد. نیلوفرآبی، دومینوی توسعه را استارت می زند.
ادامه مطلب
معمای شکوفایی
چگونه نوآوری ملتها را از فقر بیرون میآورد+دانلود کتاب
نویسنده ها: کلیتن ام کریستنسن، اِفوسا اُجومو و کارن دیلون ترجمه: جعفر خیرخواهان
ادامه مطلب
تا الآن همه چیز بهتر از پارسال است
رشد مطلوب اقتصاد مکزیک
موسسه ملی آمار و اطلاعات جغرافیایی مکزیک (INEGI) روز بیست و هشتم ماه آوریل اعلام کرد، نرخ رشد اقتصادی برای سه ماه و از ماه ژانویه تا مارس سال ۲۰۲۳ در مقایسه با سه ماه قبل آن ۱.۱ درصد افزایش داشته است. گذشته از اینکه صنایع خدماتی بیش از حد انتظار ظاهر شدند، در صنایع اصلی کشور مکزیک از جمله خودروسازی هم بهبود تولید مشاهده شده است.
ادامه مطلب
تا اطلاع ثانونی خبری از مذاکرات هسته ای نیست
تهران به دستاورد ملموسی از احیای روابط با ریاض رسیده است؟
حشمت الله فلاحت پیشه در گفت و گویی تاکید دارد که برای ایران هر توافق و پیمانی به عنوان یک خاکریز برای تقابل با تنش بزرگ تر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورتی که نگاه نومنطقه گرایی عملاً هر توافق را به عنوان یک دستاورد در جهت تقویت نفوذ آن کشور با هدف بهبود تعاملات بین‌المللی قرار می‌دهد، چنانی که پکن از همین توافق در جهت تقویت هژه مونی سیاسی، دیپلماتیک، اقتصادی و تجاری خود نهایت استفاده را برد. چین با این توافق توانست خود را به عنوان یک بازیگر و حامی جدی صلح در سطح منطقه و جهان معرفی کند در حالی که آمریکا به عملاً به نگهبان تنش های کهنه و فرسایشی تبدیل شده است. عربستان هم با توافق با ایران وزن و توان چانه زنی دیپلماتیک خود را در قبال یمن و سوریه افزایش داد. اما متاسفانه در ایران، توافق تهران - ریاض صرفاً با موضع گیری سیاسی به عنوان یک «خاکریز و محور جدید در برابر آمریکا تعریف می شود».
ادامه مطلب
تداوم اهمیت احیای برجام به موازات بهبود مناسبات منطقه ای تهران
مذاکرات هسته ای چه آینده خواهد داشت؟
اکنون وضعیت اقتصادی و معیشتی و نیز تحولات سیاسی و اجتماعی در داخل ایران کماکان شکننده است. در کنار آن چالش‌های سیاست خارجی کشور در سال گذشته با تمرکز بر سه موضوع جنگ اوکراین، اختلافات پادمانی و آینده برجام و نیز موضوع حقوق بشر کماکان بلاتکلیف مانده است. به‌همین‌دلیل باید آینده برجام در سایه احیای روابط تهران - ریاض به شکل دقیق‌تر بررسی شود تا به این سؤال پاسخ داد که توافق پکن و احیای روابط ایران و عربستان از اهمیت احیای برجام کاسته است یا به موازات بهبود مناسبات منطقه‌ای تهران با کشورهای عربی همچنان مذاکرات هسته‌ای ضرورت خود را حفظ کرده است؟
ادامه مطلب
مردم منطقه باید از ثروت های خود بهره ببرند
امکانات و چالش‌های «خاورمیانه» جدید
طرح خاورمیانه جدید، باثبات و امن دارای عناوین مختلف است؛ اما اگر مختصر بگوییم می‌توان گفت عقلانی‌سازی شرطی ضروری برای معکوس کردن مسیر گذشته به سوی آینده‌ای متفاوت است و تحت این عنوان بزرگ می‌توان با تمام عناوین سیاسی، اقتصادی، امنیتی و توسعه‌ای تعامل کرد.
ادامه مطلب
کماکان مهم، کماکان مبهم
زیر پای ایران سفت است؟
با بهبود روابط تهران و سایر کشورهای عربی بعد از توافق با ریاض برخی محافل سیاسی و رسانه‌ای داخلی این ارزیابی را دارند که تهران بدون توافق با غرب مناسبات منطقه‌ای خود را احیا کرده است؛ اما این موضوع به‌هیچ‌عنوان از اهمیت سایر موضوعات و بحران‌های سیاست خارجی نمی‌کاهد. اینکه مناسبات منطقه‌ای منجر به بهبود روابط با غرب شود، جای سؤال، ابهام و محل تردید و تأمل است.
ادامه مطلب
سفر هیئت‌های فنی ایران و عربستان را در راستی توافق دوجانبه
پاگشای سعودی
به فاصله ۴۸ ساعت بعد از دیدار حسین امیرعبداللهیان و فیصل بن‌فرحان، وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، شاهد سفر هیئتی از ریاض به تهران بودیم. خبر سفر این هیئت فنی بعدازظهر شنبه از سوی خبرگزاری رسمی عربستان (واس) مخابره شد. آن‌گونه که واس گزارش داد، در پی توافق‌های انجام‌شده میان تهران و ریاض، روز شنبه یک هیئت فنی از عربستان برای بازدید از سفارتشان در تهران و بررسی مکانیسم بازگشایی آن و همچنین بازگشایی کنسولگری عربستان در مشهد، وارد تهران شد
ادامه مطلب
نگاهی به فیلم «برادران لیلا»، جدیدترین ساخته سعید روستایی
داستان سقوط یک دژاوو؛ چگونه سیاست خارجی نادرست تجربه زیستی تلخ را به مردم ایران تحمیل کرد؟
اگر چه فیلم برادران لیلا از نظر متن سینمایی یک اثر به شدت ضعیف محسوب می شود، اما در حوزه فرامتن می توان به موضوع تاثیر مستقیم و فوری سیاست خارجی در ایران بر اقتصاد و توان معیشتی اقشار فرودست جامعه اشاره ای داشت. در این فیلم التهابات سیاست خارجی دولت روحانی در ماه ها و هفته های منتهی به خروج دونالد ترامپ از برجام بر معیشت و اقتصاد نشان داده می شود؛ التهاباتی که به راحتی اقشار ضعیف را در بحران فرو برده است و همچنان هم رو به تزاید است.
ادامه مطلب
زمینه هایی که برای دو کشور جذاب است
فرصت های دیپلماسی اقتصادی میان ایران و عربستان سعودی
ایمان صمدی نیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فرصت‌های بالقوه‌ای برای همکاری اقتصادی بین دو کشور تولیدکننده نفت وجود دارد که می‌تواند به رونق اقتصاد متبوع آنها و ارتقای ثبات منطقه کمک کند. ایران و عربستان سعودی به عنوان کشورهای همسایه و تولیدکنندگان بزرگ نفت، پتانسیل ایجاد همکاری‌ها و مشارکت‌های اقتصادی را دارند که می‌تواند به نفع هر دو کشور باشد.
ادامه مطلب