پس از یک سکوت طولانی و مرموز، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا درباره تمرکز روزافزون نیروهای روسیه در نزدیکی مرز اوکراین صحبت کرد اما با توجه به پیام حیرت انگیز و خطرناکش، بهتر بود که ساکت می ماند.
ادامه مطلب
در نظرسنجی اخیر مؤسسه بین المللی جامعه شناسی در کی یف، یک سوم اوکراینی ها و ۲۲ درصد داوطلبان مقاومت مدنی می گویند که آماده اند برای مقاومت در برابر مداخله روسیه سلاح به دست گیرند. قطعا هزینه انسانی چنین تهاجمی برای مسکو بسیار بالا خواهد بود.
ادامه مطلب
توماس گراهام، کارمند ارشد سابق دولت جورج دبلیو بوش، رئیس جمهوری اسبق امریکا و راجان منون، دانشمند علوم سیاسی در کالج شهر نیویورک و دانشگاه کلمبیا که متخصص جنگ، صلح و اخلاق است ایده تعلیق ۲۰ تا ۲۵ ساله در مورد عضویت اوکراین و جمهوری های دیگر شوروی سابق در ناتو را مطرح کردند و خاطرنشان ساختند که مسکو می‌تواند این سازش را بپذیرد، زیرا روسیه می‌داند که ناتو هرگز ممنوعیت صرف گسترش به این کشورها را نخواهد پذیرفت.
ادامه مطلب
خاویر سولانا، دبیر کل اسبق ناتو و عضو برجسته موسسه بروکینگز می نویسد: میخائیل گورباچف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی، از تغییراتی که روسیه در دهه‌های آینده با آن مواجه خواهد شد، آگاه بود. او در سخنرانی‌ای که رسماً اتحاد جماهیر شوروی را در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱ منحل کرد، اعلام کرد: «ما در دنیای جدیدی زندگی می‌کنیم». در «دنیای جدیدی» که گورباچف به آن اشاره کرد، بخشی از این سرزمین از دست رفته موقعیتی منحصر به فرد در قلب و ذهن رهبران روسیه اشغال کرده است: اوکراین.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اجازه دادن به قزاقستان برای انحراف بیشتر در مدار غربی ضربه ای به غرور روسیه خواهد بود و پوتین در قزاقستان از همان الگویی بهره می گیرد که بیش از یک دهه از آن برای تهدید حاکمیت اوکراین استفاده کرده است. اوکراین تجربه تلخی برای پوتین بود زیرا اعتراض های مردمی منجر به انقلابی شد که در نهایت رژیم مورد حمایت روسیه را سرنگون کرد. پوتین مدعی است که انقلاب سال ۲۰۱۴ در اوکراین یک کودتای تحت حمایت و هماهنگی ایالات متحده بوده و غرب را به تلاش برای سرنگونی رژیم‌های دوست کرملین در کشورهایی مانند اوکراین، گرجستان، ارمنستان، بلاروس و اکنون قزاقستان که در سال های اخیر در معرض خطر شورش های مردمی قرار گرفته، متهم می‌کند.
ادامه مطلب
فعلا قزاقستان زیر سایه روسیه آرام شده است. روسیه گفته به زودی نیروهایش را از قزاقستان خارج می کند، اما کشوری که از همسایه غربی خود، اوکراین نگران است، بعید است به این راحتی اجازه دهد همسایه شرقی اش دچار تحول شود و قطعا بدون تضمین این کشور را ترک نخواهد کرد. تضمینی که هم از دولت قزاقستان انتظار دارد و باید اقتدار و ثباتش در عین وفاداری به مسکو را نشان دهد و هم تضمینی مستقیم یا غیرمستقیم از غرب و متحدانش که امنیت و ثبات این کشور متحد دیرینه مسکو را تهدید نخواهند کرد.
ادامه مطلب
اکنون روس‌ها در حالت آماده‌باش حداکثری خواهند بود. اما باز هم روسیه نمی تواند شکست بخورد، همانطور که نمی تواند به پیروزی مطمئن باشد. در نهایت، آنچه روس ها در مذاکرات به دست خواهند آورد، این است که توانسته اند برابر امریکایی ها و در مقابل چشمان بقیه جهان بنشینند. همانطور که در تنیس، امریکا امتیاز را واگذار می کند اما بازی ادامه خواهد داشت. و اروپایی ها برای صدمین بار پایان قدرت امریکا را اعلام خواهند کرد.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقدامات عملیاتی و سیاسی دولت های قدرتمند ناتو و روسیه در جغرافیای قاره سبز در ماه های اخیر اگر چه با هدف تقویت مواضع صورت پذیرفته ولی حکایت روشن از تشدید اختلافات دارد و حسب تجربه تاریخی این گونه کنش ها و تنش ها معمولا با یک قربانی کوچک حل و فصل می شود.
ادامه مطلب
محمود فاضلی در یادداشتی می نویسد: پوتین خواستار کنار گذاشتن هرگونه گسترش بیشتر ناتو، مسدود کردن دائمی پایگاه‌های آن در قلمرو شوروی سابق و خروج تسلیحات هسته‌ای آمریکا از اروپا است.
ادامه مطلب
استقرار گسترده نظامی روسیه در نزدیکی مرز خود با اوکراین، نگرانی‌ها از حمله روسیه به اوکراین را افزایش داده است. اگر پوتین تصمیم به این کار بگیرد، طیف گسترده‌ای از گزینه‌ها را برای تضعیف اوکراین و در نتیجه حفظ این کشور در حوزه نفوذ روسیه و به عنوان یک حائل قابل اعتماد در برابر ناتو دارد. افزایش حمایت سیاسی و نظامی آمریکا و ناتو از اوکراین یا تقابل نزدیک در دریای سیاه بین نیروهای روسیه و ناتو ممکن است پوتین را وسوسه کند که غرب را به چالش بکشد.
ادامه مطلب
تصمیم‌های سیاسی پوتین درباره اوکراین و ایران به‌خوبی بیانگر راهبرد ضدغربی مسکو است. از این رو، ضروری است که واشنگتن در خصوص اعتماد به تضمین‌هایی که روسیه در هر دو جبهه می‌دهد، محتاط باشد. این ضرورت با نگاهی به مداخله‌های فنی و دیپلماتیک پیشین روسیه در برنامه هسته‌ای ایران روشن‌تر می‌شود.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی می نویسد: پوتین در رویای بازگرداندن کنترل روسیه بر کشورها و مناطق سابق امپراتوری شوروی به دنبال اتحاد مجدد با اوکراین است و متقاعد کردن پوتین به عقب نشینی کار دشواری است. اگر بایدن هیچ پیشنهاد جدید یا متفاوتی برای ارائه نداشته باشد، بحران اوکراین و دیگر جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی سابق که در “منطقه خاکستری” بین ناتو و روسیه باقی مانده‌اند، افزایش خواهد یافت.
ادامه مطلب
میان اوضاع در قزاقستان و سوریه به ویژه ابتدای آن، وجه شباهت‌های زیادی وجود دارد. اعتراضات در قزاقستان علیه افزایش قیمت سوخت آغاز شد و طولی نکشید که به اعتراض علیه حکومت استبدادی تبدیل شد. مقامات قزاقستان نیز مانند سوریه تظاهرات کنندگان را تروریست و نفوذی خواندند و آشکارا به کشتن آنها پرداختند.
ادامه مطلب
روسیه از سازمان پیمان آتلانتیک شمالی درخواست کرد که همه طرح های عضویت از جمله تقاضای اوکراین برای عضویت در ناتو را به حالت تعلیق در آورد و رزمایش نظامی در مجاورت روسیه را متوقف کند. ینس استولتنبرگ با اشاره به این که: «هر کشوری حق دارد مسیر خود را انتخاب کند» رویکردی نشان داد که به خواسته های روسیه پاسخ نخواهد داد.
ادامه مطلب
علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شاید شما هم مدت هاست بحث «ناتو» پیرامون درگیری ها میان روسیه و غرب بر سر اوکراین را شنیده اید. شاید بتوان گفت که ناتو تنها نوک کوه یخی است که از آن صحبت می شود و موضوعی است که معمولا برای ناظران خارجی جذاب به حساب می آید. در این مقاله قصد داریم تا به اهمیت اوکراین، نه از نگاه بیرونی بلکه از نگاه روسیه بپردازیم.
ادامه مطلب
سید قائم موسوی در یادداشتی می نویسد: در تماس ۵۰ دقیقه‌ای که جو بایدن و ولادیمیر پوتین با یکدیگر داشته‌اند، طرفین به‌شدت به یکدیگر هشدار داده‌اند. بایدن در تلاش بود تا تلخیِ هزینه‌های به روسیه به‌خاطر تهاجم به اوکراین را به او یادآور شود و با این مکانیزم نوعی بازدارندگی برای اقدام پوتین انجام دهد.
ادامه مطلب
عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مسکو با این نگرانی که متحدان ایالات‌متحده اطلاعاتی را که از پروازهای روسیه جمع‌آوری می‌کنند با ایالات‌متحده به اشتراک بگذارند، حتی اگر این کشور دیگر عضو این معاهده نباشد، ضمن اینکه خود نیز با خروج آمریکا از این پیمان قادر به پرواز برفراز آمریکا نیست، در روز ۱۸ دسامبر ۲۰۲۱ از خروج کامل این کشور از این پیمان خبر داد.
ادامه مطلب
پوتین بر «ضمانت های امنیتی» درخواستی مسکو تمرکز کرده که پیش نویس آن هفته گذشته به آمریکا و ناتو ارائه شد که شامل رد هر گونه گسترش در آینده و هرگونه فعالیت ناتو در قلمرو شوروی سابق به عنوان یک منطقه حائل است. در غرب، این موضوع به عنوان حمله به حاکمیت چندین کشور و تلاش برای معکوس کردن پایان پیمان ورشو و اتحاد جماهیر شوروی مورد انتقاد قرار می گیرد. با این حال پوتین گفت، "یک واکنش مثبت کلی" به این پیشنهادها وجود دارد و اعلام کرد که اولین مذاکرات بین نمایندگان روسیه و آمریکا در اوایل ژانویه در ژنو انجام می شود.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فنلاندیزاسیون یک اصطلاح زمان جنگ سرد بود و به رفتار ویژه هلسینکی در طول رقابت شرق و غرب و تمهید آن برای جلوگیری از قورت داده شدن بدست غول همسایه شرقی می پرداخت. فنلاند بر خلاف کشورهای کمونیستی شرق و مرکز اروپا دارای نظام دموکراسی و اقتصاد بازار بود. اما برای جلوگیری از هراسان شدن مسکو و حفظ حاکمیت ملی خود، از ورود به اتحادیه های سیاسی و نظامی غربی خودداری کرد و همیشه سهم ویژه ای هم در تجارت خارجی برای روسیه در نظر می گرفت. پیگیری موفقیت آمیز این سیاست مستلزم همراهی نیروهای اجتماعی و بخش های اقتصادی برای کنترل عرصه سیاسی و تضمین حضور نیروهای میانه و اجتناب از قدرت گیری نیروهای ضد شوروی بود. این سیاست مماشات و باج دهی، بخشی از تکاپوی حفظ استقلال ملی و همسایگی خرگوش با خرس بود.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دنیایی که این‌چنین با انقلاب و آشوب ویروسی کرونا درگیر شده و سیاستگذاران و رهبران بسیاری را با شکست و زوال مواجه ساخته، بار دیگر در آستانه یک وحشت آفرینی جدید با موضوع جنگ و ستیز بزرگ نظامی قرار گرفته است. این سیاست وحشت‌گرا و هراس‌آفرین جدید که بر تحریک افکار عمومی جهانی برای ایجاد یا جعل یک جنگ جدید دیگر در نظام جهانی استوار است، تنش‌های سیاسی و مرزی یا فنی میان بازیگران بزرگ منطقه‌ای و جهانی را نشانه گرفته است. تنش‌هایی که هر کدام می‌تواند نظام بین‌المللی را دگرگون سازد، نظم نوین جهانی را پدید آورد. اهمیت چنین فضایی برای سیاستگذاران و حکمرانی ایرانی در این نکته نهفته است که ایجاد یک جنگ میان قدرت‌های بزرگ جهانی در شرق و غرب می‌تواند بار سنگین فشار غرب در مذاکرات هسته‌ای را کاهش دهد و حتی ایران را به تمام خواسته‌ها و امتیازاتش رهنمون کند.
ادامه مطلب
ناتو با آغاز این ماموریت در کشورهای بالتیک، به الحاق غیرقانونی کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۷ واکنش نشان داد. به گفته ناتو، این بزرگترین تمهید برای تقویت و تسلیح نیروها از زمان پایان جنگ سرد بود. از دیدگاه طرفداران این ایده، گسترش ماموریت EFP سیگنال مناسبی در پاسخ به استقرار نیروهای روسیه در مرز اوکراین خواهد بود. مقامات نظامی ناتو این ماموریت را به نوعی سیم خاردار برای ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه می بینند.
ادامه مطلب
آیا غرب برای جلوگیری از وقوع جنگ باید حقوق نئوامپریالیستی روسیه در اوکراین را به رسمیت بشناسد؟ شاهد شنیده شدن این گونه بحث ها هستیم، اگرچه این صحبت ها به بیراهه می روند.
ادامه مطلب
نیروهای نظامی اوکراین در خط مقدم در منطقه دونتسک در حالت آماده باش هستند. وزارت خارجه روسیه دو پیش نویس را به کشورهای غربی ارائه کرده که حاوی شرایط این کشور برای کاهش تنش مرزی با اوکراین هستند؛ اما غرب بر این باور است که تحرکات نظامی روسیه نشانه هایی از تهدید فزاینده برای اوکراین و شواهدی از آمادگی این کشور برای حمله به اوکراین است. (عکس ها توسط اُلِکساندر کلیمنکو و گِلِب گارانیچ گرفته و در رویترز به اشتراک گذاشته شده اند.)
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سرنوشت ژئوپلتیک دریای سیاه سرنوشتی متناقض است؛ پس از فروپاشی بلوک کمونیست، تحولات بزرگ و تلاش برای بازگرداندن توازن قدرت در منطقه شروع شده است. این دریای سنگری راهبردی برای روسیه و منطقه ای استراتژیک برای ناتو است و جدا از درگیری های اخیر منطقه قره باغ و احتمال تشدید درگیری ها در شرق اوکراین یا اطراف کریمه و دریای آزوف، برای بسیاری از کشورهای ساحلی به ویژه روسیه، ترکیه و رومانی اهمیت فوق العاده‌ای کسب کرده است.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جای تعجب است که بایدن در ژوئن گذشته در ژنو در یک نشست سه ساعته با همتای روسی خود، ولادیمیر پوتین، تایید کرده بود که روسیه خواهان جنگ سرد جدیدی نیست و پوتین نیز با تحسین تجربیات بایدن موافقت کرد که دو کشور برای تشکیل گروه های کاری برای کنترل تسلیحات استراتژیک اقدام کنند. اما در اثنایی که سازوکار تنش زدایی با غرب در حال شکل گیری بود، پوتین با دستور استقرار گسترده نیروها در مرز با اوکراین یک چرخش ناگهانی در رویکرد از سازش به تقویت نظامی تهاجمی را به نمایش گذاشته است.
ادامه مطلب
با وجود تحریم‌های اتحادیه اروپا و ایالات متحده، تلاش‌های دیپلماتیک هماهنگ و مقاومت شدید اوکراین، پوتین هیچ نشانه‌ای از تمایل به مذاکره برای پایان دادن به جنگ خود در اوکراین در دونباس نشان نمی‌دهد.
ادامه مطلب
تهدید راه اندازی نورد استریم-۲ برای اقتصاد کشورش، درگیری «منجمد» با روسیه و روابط نامشخص با غرب: این چالش ها با منافع کشورهای مختلف آمیخته شده و اوکراین را در موقعیت حساسی قرار می دهد. دیدگاه ژان دو گلینیستی، سفیر اسبق فرانسه در روسیه و مدیر تحقیقات موسسه روابط بین الملل و استراتژیک را با هم می خوانیم.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: توافق بایدن با آلمان در برداشتن موانع باقی مانده در تکمیل خط لوله، برنامه دو دهه ای پوتین را برای ساختار شبکه های خط لوله گازی اوراسیا و با هدف تحمیل یک مدل همکاری اوراسیایی در اروپا با روسیه را به ثمر رسانده است. علیرغم موضع ثابت آلمان مبنی بر اینکه خط لوله یک پروژه تجاری است و نه سیاسی، قصد آشکار روسیه ایجاد اتحاد با آلمان و سپس اتریش، هلند و بلژیک علیه اروپای شرقی و شمالی بوده است. این جسورانه ترین تلاش روسیه برای تجزیه اتحادیه اروپاست و اثر ژئوپلتیک تکمیل این پروژه می تواند ویرانگر باشد.
ادامه مطلب
محمود خدمتگزار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روسیه شاید در بلوکِ قدرت، حرفی برای گفتن داشته باشد، ولی به گواهیِ تاریخِ دیروز و امروزش، در میانِ همسایگان و نیز دیگر نقاط جهان، محبوبیتی ندارد و این را نه رویِ صفحاتِ کاغذ یا شبکه های مجازی که در مناسباتِ فردی و اجتماعیِ مردمِ جهان با توریست ها و گردشگرانِ روسی به رایُ العین می توان دید. هیچ ملّتی، خاطره هایِ تلخ و ناخوشایند از دولتی دیگر را جدا از مردمانش به حساب نمی آورَد و اینجاست که افکار عمومی، باید دولت ها را بر صلح و دوستی ترغیب کند تا تبعات و پیامدهایِ گزنده و آزاردهندة ستمکاری و تجاوزِ دولتمردان، گریبانِ شهروندانش را در جاهای دیگر نگیرد.
ادامه مطلب
ابوالقاسم دلفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روابط مسکو – آنکارا در پرتو تحولات منطقه ای و در حوزه منافع استراتژیک روسیه در دریای سیاه و قفقاز در آغاز مسیری قرار گرفته که اردوغان با وجه المصالحه قرار دادن نابسامانی های روابطش با غرب و حوزه ناتو، دست به خطر پذیری بزرگی زده است که به نظر می رسد بهره گیری از پیمان "مونترو" و ماترک گذشته ترکیه در دریای سیاه آخرین اهرمی باشد که برای خروج از شرایط جاری به آن متوسل خواهد شد.
ادامه مطلب