کشورهای عربی

گسترش سلفی گری جهادی بعد از چشیدن طعم تلخ شکست های متمادی

اسلام گرایان و مکانیسم ناکام صندوق های رأی

رضا عابدی گناباد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بعد از سال ۲۰۱۱ و بهار عرب در مصر و تونس، اسلام گرایان هرچند به شکلی موقت توانستند به قدرت برسند؛ اما این تجربه در مصر با کودتای جولای ۲۰۱۳ بر علیه حزب آزادی و عدالت شاخه سیاسی جماعت اخوان‌المسلمین و شکست اسلام گرایان در انتخابات انتخابات پارلمانی ۲۰۱۴ تونس از حزب سکولار ندا ناکام ماند. هرگاه جنبش های اسلامی با شور و هیجان زایدالوصفی وارد رقابت های انتخاباتی می شوند، هنوز هم در معرض فشارهای سیاسی شدیدی قرار می گیرند، اما در برخی اوقات، این فشارها متضاد هم بوده و در نتیجه فرصت های جذابی برای اسلام گرایان به وجود می آورد، هرچند ممکن است این فرصت ها برای آنها (مانند مصر دوران محمد مرسی و اخوان المسلمین) هزینه زا نیز باشد.

ادامه مطلب

انتقام ایران بعد از دونالد ترامپ

کشورهای عربی و اسرائیل در ناتوی منطقه ای امریکا چه می کنند؟

زمان این تصمیم راهبردی ترامپ معنای دیگری نیز دارد. به این ترتیب که این تصمیم با دو حادثه هم زمان بود: نخست افزایش تنش زایی‌های اسرائیل در سوریه به بهانه جلوگیری از استقرار ایران در این کشور. دوم: اعلام اتحادیه اروپا برای افزایش دامنه تحریم های خود علیه سوریه از طریق اضافه کردن وزیر امور خارجه این کشور در فهرست تحریم هایش.

ادامه مطلب

برای تداوم برنامه‌های منطقه‌ای

ترکیه به عادی‌سازی روابط با اعراب نیاز مبرم دارد

مصطفی مطهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برساخت هویتی آنکارا در عرصه سیاست خارجی برای حضور فعال در میدان های کنش، بر اساس شاخص های تهاجمی شکل گرفته است؛ در واقع ترکیه با طراحی راهبرد منطقه خاکستری، اولویت های مبتنی بر حفظ امنیت داخلی و رویکردهای توسعه گرایانه در عرصه خارجی را، در مناطق بحران جستجو می کند. به موجب همین رفتار تمامیت خواه در عرصه سیاست خارجی می باشد، که بازآرایی و معماری روندهای بازیگری در میدان های منطقه ای را در دستور کار خود قرار داده است.

ادامه مطلب

امیدهایی که بر باد رفت و کورسوی امیدی که هنوز باقی است

ده سالگی بهار عربی: درس ها و ترس ها

صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برنارد لوئیس معتقد است که مفهوم انقلاب مانند مفهوم آزادی در حوزه تمدن اسلامی غریب است. واژه آزاد در میراث اسلامی بیشتر "نابرده" و "غیر عبد" را به ذهن متبادر می سازد، کسی که برده نیست، آزاد است. پرواضح است که این تعبیر، فرسنگ ها با مفهوم خودمختاری فردی و بلوغ عقلی و سوژه سازی از انسان مغایرت دارد.

ادامه مطلب

تلاش ترامپ برای تخریب و وعده بایدن برای تغییر

خاورمیانه و سناریو های هشت گانه بایدن که قابل تصور است

مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با عطف به تغییر و تحولات جدید در منطقه و اوضاع تقریبا نامناسب اقتصادی در برخی کشورهای منطقه از یکسو و قدرت تاثیرگذاری اقتصادی امریکا در رشد اقتصادی و همچنین ارتباطات اقتصادی با دیگر کشورها نیز به نظر نمی رسد در خاورمیانه دولت ها از این روش دموکرات ها دوری گزینند و همه درهای مصالحه را به روی آنها ببندند.

ادامه مطلب

چالش های تازه اعراب با بایدن

شکستی که کشورهای عربی از رفتن ترامپ متحمل می شوند

فاطمه سیاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: باتوجه به مسائل مهم و وضعیتِ کنونی این کشورها، پیش‌بینی می‌شود بطور کلی جامعهٔ عربی و بطور خاص هر کشور از آن بنابر شرایط و سیاست‌هایش، با دولت بایدن چالش‌هایی پیدا کند؛ یا حداقل از تصمیمات و رویه‌های آن متأثر شود. به اهم این چالش‌ها که هر کدام دو یا چند کشور را درگیر خواهد کرد، می‌پردازیم.

ادامه مطلب

دستورالعمل هایی برای ایالات متحده

برای صلح و امنیت در دریای سرخ چه می توان کرد؟

در پنج سال گذشته دورنمای ژئوپولتیکی عرصه دریای سرخ اساسا دگرش یافته است. اکنون شاخ آفریقا بخش جدایی ناپذیر و در حقیقت میانجی سیستم امنیتی خاورمیانه، هند و اقیانوسیه و مدیترانه به دلیل اهمیت راهبردی، رقابت برای نفوذ بر دریای سرخ، تجارت و ترانزیت شده است.

ادامه مطلب

آیا هدف بزرگ جلوه دادن اسرائیل است؟

توهم زعامت عربی امارات

چارچوب زمانی و نیز ماهیت روابط امارات و اسرائیل به این مسئله اشاره دارد که ارتباط این دو از عادی سازی روابط فراتر رفته و شکل ائتلاف راهبردی پیدا کرده و اعلام عادی سازی رسمی در چارچوب تکمیل ساختار این ائتلاف است.

ادامه مطلب

روسیه و آینده تسلیحات نظامی در خاورمیانه

جا برای امریکا تنگ می شود؟

فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی می نویسد: با توجه به موقعیت خاورمیانه، ساختار منطقه بر اساس توازن قوا شکل گرفته است، و دولت ها برای امنیت تجاری خود در دایره بازی تسلیحاتی کشورهای قدرتمندی چون آمریکا، روسیه و چین قرار گرفته اند. فروش تسلیحات یکی از مؤلفه‌های اصلی کشورهای قدرتمند در خاورمیانه به‌حساب می‌آید، چون خاورمیانه عمده ترین منطقه نفت خیز جهان با ۶۶ درصد از ذخایر جهانی، و عمده ترین منابع گازی جهان پس از روسیه در این منطقه است. همچنین خاورمیانه محل تلاقی سه قاره بزرگ آسیا، اروپا و آفریقا و مشتمل بر قلمروها و آبراه هایی است که در زمره پراهمیت ترین مناطق ژئواستراتژیک جهان است. کارشناسان معتقدند خاورمیانه در پنج سال آینده، به بزرگ ترین بازار بزرگ خرید تسلیحات جهان به ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار تبدیل خواهد شد.

ادامه مطلب

سه اصلی که تل آویو در روابط خارجی خود دنبال می کند

راهبرد رژیم صهیونیستی در عادی سازی روابط با کشورهای عربی

رضا رسالت در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: گابی اشکنازی، وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی در سفر به آلمان و سخنرانی در نشست وزاری امور خارجه اتحادیه اروپا اعلام کرد: اسرائیل از سیاست الحاق به سوی سیاست عادی سازی روابط رفته است. او افزود: معتقدم آنچه در رابطه با امارات رخ داد نشانه ای بسیار قوی از این است که فقط از طریق مذاکرات می توانیم پیشرفت کنیم و این بسیار واضح است که دولت اسرائیل از سیاست الحاق به سوی عادی سازی روابط رفته است.

ادامه مطلب

بایدهای سیاست خارجی فعلی جهان را درک کنیم

سی ذهنیتِ غیرواقعی در دیپلماسی

محمود سریع القلم در یادداشتی به ۳۰ واقعیت امروز روابط بین الملل، دیپلماسی و سیاست خارجی پرداخته و اظهار نظر کرده است که باید با این شرایط تحولات جهانی را مطالعه و درک کرد.

ادامه مطلب

جهان عرب میان جمهوریخواهان ودموکرات ها

ترامپ یا بایدن، مساله این نیست؟

مهمترین مساله این است که کشورهای عربی چگونه باید در این برهه زمانی حساس که جهان با خلاء راهبردی وحشتناکی روبه رو است، خود را به عنوان یک بازیگر مهم جهانی معرفی کنند. بایدن و ترامپ مساله نیستند، طرح مسائل باید توسط خود ما صورت گیرد نه دیگران.

ادامه مطلب

تنها دولت امریکایی که برنامه نداشته است

واکاوی الگوی شلخته سیاست خارجی دولت ترامپ و پیامدهای آن برای ایران

رضا رسالت در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در شرایط کنونی، تحلیل سیاست خارجی ایالات متحده امریکا در قیاس با گذشته، با پیچیدگی ها و عدم قطعیت های بیشتری همراه است. دولت این کشور به رهبری دونالد ترامپ با شعارهای ضدنظام و تغییر وضعیت موجود، قدرت را در دست گرفته و تلاش کرده است تا با برهم زدن رویه های سنتی دولت های گذشته در امریکا، رویکرد تازه ای را در ارتباط با موضوعات داخلی و خارجی اتخاذ کند. آنچه در این میان مشخص است اینکه، دولت کنونی امریکا تاکنون فاقد یک الگوی سیاست خارجی مشخص و منسجم بوده است، که همین امر تحلیل رفتارهای خارجی این کشور را با پیچیدگی بیشتری همراه می کند.

ادامه مطلب

دو قدرت بزرگ منطقه ای به هم نزدیک می شوند

هراس کشورهای عربی از ائتلاف ایران و ترکیه در لیبی

حتمالا به زودی ترکیه و ایران درباره تقسیم حوزه های نفوذ میان یکدیگر مذاکره خواهند کرد طوری که هر کدام امکان داشته باشد منافع خاص خود را بدون درگیری و کشمکش با دیگری پیگیری کند. در این راستا دو کشور مکمل یکدیگر در عرصه های مالی، نظامی، اطلاعاتی و نیازهای ایدئولوژیکی هستند.

ادامه مطلب

ملی گریی و تشدید اختلافات در میان اعراب

نیمه تاریک نظامی سازی جوامع عربی حاشیه خلیج فارس

پیامدهای اقتصادی همه گیری ویروس کرونا شک و تردیدهایی درباره توانایی کشورهای حاشیه خلیج فارس در تامین هزینه رقابت پر هزینه تسلیحاتی منطقه ای ایجاد کرده است و این سوال را پیش آورده آیا کشورهایی همانند عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر همچنان توانایی ادامه مخارج گسترده نظامی به عنوان بزرگ ترین خریداران تسلیحات را خواهند داشت؟

ادامه مطلب

نبود پول برای جنک

چرا کاهش قیمت نفت موهبت است

شیرین هانتر می نویسد: تضمینی نیست که افت قیمت نفت به این منجر شود که تولیدکنندگان نفت رفتارهای پیشین خود را مورد ارزیابی قرار دهند و به جای پیگیری برنامه‌ها و پروژه‌های پرهزینه و غیر واقع گرایانه بر توسعه اقتصادی پایدار و متعادلی متمرکز شوند که آسیب پذیری کمتری نسبت به نوسانات بازار نفت دارد. در واقع هیچ قطعیتی وجود ندارد که درآمدهای پایین نفتی باعث بازنگری در انگیزه‌های مداخله گرایانه و بی ثبات کننده کشورهای نفتی شود و آنها را به حل منازعات متقاعد کند. حتی احتمال کمی می‌رود که این حکومت‌های تمرکزگرا در محدودیت‌های سیاسی ایجاد شده برای مردم خود تجدید نظر کنند. اما اگر این کشورها دست به چنین اقداماتی نزنند این موضوع می‌تواند به ناآرامی‌های سیاسی احتمالی در جوامع آنها بدل شود و توافق کنونی میان مردم و حکومت‌ها دچار از هم گسیختگی شود.

ادامه مطلب

شیب تند افزایش شمار مبتلایان به کرونا در کشورهای عربی

ادامه مطلب

ویروس کرونا با دنیا چه کرد؟

از نزدیک شدن روابط کشورهای عربی تا اشک تمساح امریکا برای ایران

طنز تلخی که این روزها در شبکه های اجتماعی در غزه منتشر شده جلوگیری از ورود و گسترش این ویروس به این منطقه را از فواید محاصره بر می شمارد.

ادامه مطلب

متحدان منطقه ای آمریکا به دنبال شرکای جدید می گردند

نگرانی کشورهای عربی از آشفتگی در ایالات متحده

کشورهای عربی در چند وقت گذشته آشفتگی در سیاست های ایالات متحده را شاهد بوده اند و به دنبال شرکایی قابل اعتمادتر در سیاست، امنیت و تجارت می گردند. 

ادامه مطلب

آغاز گفت وگوهای پنهانی

کشورهای عرب خلیج فارس جلوی جنگ آمریکا و ایران را می گیرند

خویشتنداری عربستان و امارات از تردید فراوان این دو کشور برای جنگ با ایران خبر می‌دهد. کشورهای عرب خلیج فارس هنوز از اتحاد کامل فاصله زیادی دارند چرا که اختلاف‌ها پیرامون ایدئولوژی و سیاست‌ قدرت (به ویژه تحریم قطر) آنها را از تشکیل یک ائتلاف ضدایرانی قدرتمند باز‌می‌دارد.

ادامه مطلب

از رهبران جاه طلب تا رقابت های منطقه ای

برای درک ناآرامی های کنونی خاورمیانه، باید به گذشته نگاه کنیم

پس از سیطره پرتغالی ها و آغاز گسترش سیطره انگلیس، ژتوپلیتیک تجارت آزاد اهمیت پیدا کرد. منطقه در آن زمان دوران به نسبت با ثبات تری را تجربه کرد. نفت همواره نعمتی راهبردی نبوده است؛ این ژئوپلیتیک تجارت بود که به لحاظ تاریخی کشورها را جدا کرد.

ادامه مطلب

درخواست تفرقه‌افکنانه رئیس ستاد کارکنان نیروی هوایی آمریکا از کشورهای عربی علیه ایران

ادامه مطلب

هر هزینه‌ای در آخر به حساب کشورهای عربی است

عوامل بازدارنده وقوع جنگ در خلیج فارس

هدف از حملات به آرامکو تنها آسیب رساندن به عربستان نبود بلکه آزار دیگر قدرت های بین المللی مانند اتحادیه اروپا، چین، ژاپن و غیره نیز بود. ایران از این نگران است که جامعه بین المللی مسئله تحریم های این کشور را فراموش کند.

ادامه مطلب

موسسه مطالعات امنیتی اتحادیه اروپا منتشر کرد

آینده جهان عرب؛ نقشه راه ۲۰۳۰+دانلود کتاب

مهمترین بخش این گزارش سه سناریویی است که بر اساس تحولات منطقه، داده ها و تحلیل رفتار تصمیم گیران جهان عرب ترسیم می شود. اگرچه ایران جزء کشورهای مورد مطالعه این پژوهش نیست، اما در ترسیم سناریوهای آن نقش نسبتا مهمی دارد.

ادامه مطلب

اقتدار تهران در برابر ضعف پایتخت های عربی

اعراب از تجربه ایران در تعامل با امریکا درس بگیرند

این حکومت های عربی به ویژه حاشیه خلیج فارس هستند که دوشیده می شوند و هزینه می پردازند و از این مسئله خرسند هستند و این ایران است که وسوسه های مالی دریافت می کند و حکومت های حاشیه خلیج فارس از ترس به خود می لرزند و احمقانه رفتار می کنند اما این ایران است که شروط خود را بر آمریکا تحمیل می کند. 

ادامه مطلب

توازن جدید در منطقه؛ خاستگاه روابط عربی – ایرانی است

عراق حلقه وصل روابط ایران با کشورهای عربی

فاطمه سیاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شواهد حاکی از آن‌ است که در شرایط کنونی، کشورهای عربی نظیر مصر، عمان، کویت، و حتی امارات به دنبال برقراری روابط با ایرانند؛ بازیگر اصلی و حلقهٔ وصل این روابط نیز عراق خواهد بود. مبنای ادعای اخیر یک پایگاه خبری لبنانی مبنی بر تلاش کشورهای عربی برای فراهم‌کردن زمینهٔ گفت وگو میان تهران و ریاض نیز، همین سفرها و رایزنی‌های درون عربیِ گسترده است.

ادامه مطلب

اعراب منطقه به فکر اصلاح روابط با ایران افتاده اند

تغییر رویکرد کشورهای عربی نسبت به ایران بعد از سقوط پهپاد امریکایی

چندین منبع آگاه به دیپلماسی ایرانی گفتند که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از دونالد ترامپ و دولت او تصور جورج بوش پسر را داشتند و در سر رویای رویارویی امریکایی ها با ایران را می پروراندند و فکر می کردند نهایت رویارویی ایران و امریکا جنگ خواهد بود و فقط باید منتظر جرقه ای بود تا این جنگ آغاز شود. سرنگونی پهپاد امریکایی این جرقه را زد اما جنگی نشد. اتفاقی که تعجب کشورهای عربی را برانگیخت.

ادامه مطلب

نقدی بر نظام های استبدادی جهان عرب

چرا بهار عربی ناکام ماند؟

تمام انقلاب‌هایی که علیه نظام‌های سلطه جو و تمامیت خواه بر پا شده است دارای رهبر و فرمانده و از پشتیبانی مردمی برخوردار بوده‌اند؛ مسأله‌ای که برای بهار عربی وجود نداشت. شاید بتوان انقلاب‌های عربی را تنها انتفاضه‌هایی مردمی علیه ظلم و حکومت‌های تمامیت خواه دانست.

ادامه مطلب

ورود بانک جهانی برای تنظیم بازار

بدهی خارجی 20 کشور عربی از یک تریلیون دلار فراتر رفت

«موسسه عربی برای تضمین سرمایه گذاری و تامین اعتبار صادرات» گزارش داده که میزان بدهی خارجی 20 کشور عربی از 426.4 میلیارد دلار در سال 2000 به 891 میلیارد دلار در سال 2014 رسیده در حالی که این رقم در سال 2015 تا 878 میلیارد دلار کاهش یافته و در سال 2016 به 923.4 میلیارد دلار جهش یافته است. این در حالی است که انتظار می رود این رقم تا پایان سال جاری میلادی از یک تریلیون دلار فراتر رود.

ادامه مطلب

تحرکات تازه‌ای که کشورهای عربی علیه شیعیان آغاز کرده‌اند

به بهانه همکاری با حزب الله، اخراج

شورای همکاری خلیج فارس که متشکل از شش کشور است هفته گذشته اعلام کرد که ویزای اقامت شهروندانی که با حزب الله ارتباط داشته باشند را لغو خواهد کرد و همه ارتباطات مالی و تجاری این حزب در منطقه خلیج فارس را هدف قرار خواهد داد.

ادامه مطلب