
چالش های تازه بر سر راه تلاش ایران برای تعامل دوباره با غرب
دیپلماتها میگویند که تحریمهای آمریکا به دلیل معامله موشکی ایران با روسیه، احتمالاً تلاشهای رئیسجمهور مسعود پزشکیان برای بیرون آوردن کشور از انزوا را متوقف نخواهد کرد.
ادامه مطلبدیپلماتها میگویند که تحریمهای آمریکا به دلیل معامله موشکی ایران با روسیه، احتمالاً تلاشهای رئیسجمهور مسعود پزشکیان برای بیرون آوردن کشور از انزوا را متوقف نخواهد کرد.
ادامه مطلبمحمدعلی سبحانی در گفت وگویی تاکید دارد که آغاز مذاکرات دولت آقای پزشکیان با اروپا و آمریکا برای رفع تحریمها، چه با فرمت برجام سال ۲۰۱۵ و چه با فرمت جدید قطعا بزرگترین ضربه و بزرگترین شکست برای نتانیاهو خواهد بود. به همین دلیل واقعا دولت آقای پزشکیان باید و به هر شکلی مذاکرات را آغاز کند.
ادامه مطلبدر روزهای گذشته ادعای ارسال موشک و پهپاد ایرانی به روسیه به سرفصلی برای اعمال دور جدید تحریمها و پیگیری سیاستهای ضدایرانی بدل شده است. پس از اقدام چند کشور اروپایی و آمریکا در تحریم شرکت هواپیمایی ایرانایر، حالا خبرها حکایت از آن دارد که ظرف یک سال آینده پروازهای این شرکت به مقصد انگلستان متوقف میشود. آنطورکه انتخاب به نقل از شبکه بیبیسی گزارش داده است، بریتانیا در پی تحریم هواپیمایی ملی ایران، ایرانایر، گفته است که پروازهای این شرکت هواپیمایی به بریتانیا تا ۱۲ ماه دیگر متوقف خواهد شد. وزارت خارجه بریتانیا در توضیح تحریم ایرانایر گفته است این کشور اخطاری «۱۲ماهه» به ایرانایر داده و بعد از آن تمامی توافقهای هوایی بین دو کشور لغو خواهد شد.
ادامه مطلبعلی رغم هشدار کشورهای اروپایی مبنی بر اینکه انتقال موشکهای بالستیک ایران به روسیه به «خط قرمز» در جنگ اوکراین نزدیک شده است، اما شدت تحریمهای اخیر کمتر از حد انتظار به نظر میرسد. اقدامات جدید عمدتاً بر بخش هواپیمایی کشوری ایران تأثیر میگذارد و ممکن است ماه ها طول بکشد تا اجرایی شوند.
ادامه مطلبتارنمای شورای همکاری خلیج فارس اعلام کرد شورای وزیران خارجه شورای همکاری خلیج فارس روز دوشنبه، در پایان نشست خود به ریاست محمد بن عبدالرحمن بن جاسم آلثانی، نخستوزیر و وزیر امور خارجه قطر، در شهر ریاض عربستان بیانیهای صادر کرد. در این بیانیه، شورای همکاری خلیج فارس مجددا با تکرار ادعاهای واهی و بیاساس درباره جزایر سهگانه ایرانی، این جزایر را به نظر خود متعلق به امارات دانست و به موضع ثابت و مصوبات قبلی خود مبنی بر محکومیت آنچه آن را به نظر خود استمرار اشغال جزایر سهگانه (تنب بزرگ، تنب کوچک و بوموسی) از طرف ایران خواند، اشاره کرد.
ادامه مطلببسیاری از ناظران بر این باورند که سفر مسعود پزشکیان و هیئت همراه به نیویورک با هدف شرکت در سخنرانی سالانه سران کشورها در مجمع عمومی سازمان ملل، میتواند فرصت مغتنمی را در اختیار دولت چهاردهم برای کلیدزدن گفتوگوهای مدنظرش با غرب در راستای لغو تحریمها قرار دهد.
ادامه مطلبمحمدصالح صدقیان در گفت گویی تاکید دارد که، «سفر مسعود پزشکیان به عراق به عنوان اولین سفر سیاست خارجی دولت چهاردهم از چند بعد قابل ارزیابی است؛ نخست به ویژگیهای شخصیتی و شخصی خود آقای پزشکیان بازمیگردد که ارادت ویژهای به حضرت علی (ع) دارد و بارها گفته بود که سعی دارد با سفر به نجف اشرف، ادای احترامی به آن حضرت داشته باشد. بُعد دوم این سفر، همان نکتهای است که قبلا اشاره داشتم. یعنی امضای هر چه سریعتر موافقتنامههای دو کشور که در زمان آقای رئیسی اسناد مربوط به آن آماده شده بود.»
ادامه مطلبمحمدرضا لشینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بحرانی که به حیات و ممات کشورمان مربوط است، بحث انرژی و محیط زیست است. مشکل کم آبی و خالی شدن سفره های آب زیرزمینی و در نهایت امر نشست زمین، چند دهه است که همه ی اقشار جامعه را فارغ از طبقه ی اجتماعی و شغلشان، نگران کرده است.
ادامه مطلبمسعود نیلی می نویسد: سؤال اصلی این است که چگونه باید از این تعادل ترس خارج شد؟ آیا اصلاحات بهلحاظ سیاسی و اجتماعی و ظرفیت کارشناسی و مدیریتی دولت قابل انجام است؟ آیا اصلاً نظام سیاسی اصلاحات اقتصادی را میپذیرد؟ تجربۀ دنیا نشان میدهد که برخی کشورها از جمله کشورهای اروپای شرقی تجربۀ اصلاحات جامع اقتصادی را دارند، اما آنهایی که اصلاحات انجام دادند و شرایط را درست کردند، متفاوت از آنهایی بودند که شرایط نامطلوب اقتصادی را ایجاد کرده بودند. تنها تجربهای که طی آن میبینیم همانهایی که وضع اقتصاد را خراب کردند، توانستند آن را درست کنند در چین است. آنجا هم مائو که مسئول فروپاشی اقتصاد چین بود این کار را نکرد، اما تغییر نگاهی که در داخل حزب کمونیست چین رخ داد باعث تغییر مسیر و اصلاح امور شد.
ادامه مطلبنمایندگان موسسه رازی و انستیتو پاستور ایران با اشاره به دستاوردهای کشورمان در حوزه علوم زیستی و بیولوژیک و نمونههای همکاریهای بینالمللی صورت گرفته با کشورهایی همچون سنگال، موریتانی، مالی، ازبکستان و کوبا در حوزه ساخت واکسن و سرم و برگزاری دورههای مختلف آموزشی در حوزه علوم بیولوژیک، به چالشهایی که کشورمان در مسیر بهرهمندی از حقوق بینالمللی خود به دلیل تحریمهای غیرقانونی و یکجانبه امریکا با آنها روبهروست پرداختند.
ادامه مطلبصفری تاکید کرد: «یکی می گوید اگر FATF انجام نشود، هیچ کاری نمی شود کرد؛ اگر همین امروز به FATF «یس» بگوییم که یکی، دو مورد آن بیشتر نمانده است، پروسه آن دو، سه سال طول می کشد». معاون دستگاه سیاست خارجی در ادامه نظر شخص خود را بیان کرد و در یک کلی گویی سراغ نگاه شعاری رفت و تصریح کرد: «ما نمی توانیم بایستیم تا به آن نتیجه برسیم؛ ما باید تلاش و کار خودمان را بکنیم که حداکثر بهره را از این مسائل ببریم».
ادامه مطلبسید رحمان موسوی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: صرف نظر از اینکه چه کسی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در نوامبر امسال برنده می شود، انتخاب پیش روی رئیس جمهوری میانه رو جدید ایران آشکار است. بدون پایانی برای جنگ وحشتناک غزه، و با تبادل آتش حزب الله و اسرائیل در سراسر مرز لبنان، وضعیت در منطقه به شدت ناآرام است. از آنجایی که یک جنگ مخرب منطقه ای به نفع ایران نیست، منطقی است که انتخاب پزشکیان را به عنوان سیگنالی در نظر بگیریم که حاکمیت کلان ایران علاقه مند به کاهش تنش هاست. این بدان معناست که ایالات متحده فرصت جدیدی برای احیای توافق هسته ای که ترامپ آن را کنار گذاشته بود، یا برای دستیابی به یک توافق جدید دارد.
ادامه مطلبحسین راغفر در گفت وگویی تاکید دارد که،قطعا یکی از مهمترین پارامترهایی که میتواند بر حوزه اقتصادی و معیشتی اثرگذار باشد، مسئله دیپلماسی و سیاست خارجی است و برای خروج از وضعیت کنونی باید یک رابطه متوازن و منطقی با همه کشورهای پیرامونی و همسایگان و همچنین کشورهای فرامنطقهای داشته باشیم. اما در این بین نباید این را فراموش کنیم که به باور من دیگر برجام سال ۲۰۱۵ قابل احیا نیست؛ این واقعیتی است که هم خود آمریکاییها بر آن اذعان دارند و اینکه ظرفیتهای برجام سال ۲۰۱۵ دیگر پتانسیل لازم در جهت پاسخگویی به نیازهای فعلی کشور ما را ندارد.
ادامه مطلباساسا مواردی نظیر ترور هدفمند سردار سلیمانی، مسدود کردن منابع مردم افغانستان، تاسیس زندان ابوغریب و گوانتانامو و شکنجه و آزار زندانیان، دزدی دریایی محمولههای نفتی ایران، اعمال تحریمهای گسترده و مسدودسازی دسترسی ایرانیان به دارو و نقض حق سلامت، نقض حقوق سیاهپوستان در آمریکا و در نهایت شلیک عمدی به هواپیمای مسافربری ایران بر فراز خلیج فارس، از جمله مواردی است که وزارت امور خارجه بهعنوان مصادیق نقض حقوق بشر توسط آمریکا، همواره مورد تأکید جمهوری اسلامی ایران بوده است.
ادامه مطلباحمد وخشیته در نوشتاری تاکید دارد: تفاوتی ندارد دو سال پایانی دولت روحانی باشد یا هشت سال دولت احمدینژاد، اگر پاشنه دیپلماسی مبتنیبر این باشد که ما انتخاب کردهایم مطلقگرایانه رفتار کنیم، تفاوتی ندارد ظریف سکان دیپلماسی را بر عهده داشته باشد یا جلیلی.
ادامه مطلباولین مناظره دور دوم انتخابات ریاستجمهوری بین مسعود پزشکیان و سعید جلیلی برگزار شد و بهرغم اثبات ادعاهای نادرست نامزد اصولگرایان در مناظرههای پیشین، سعید جلیلی مجددا در یک دور باطل، همان خلافواقعگوییها را تکرار کرد. در دو نمونه مشخص مانند مناظرات دور اول، جلیلی دوشنبهشب به سخنان باراک اوباما درباره ناکارآمدی تحریمهای ایران و همچنین صادرات ۱۱ میلیارد دلار صیفیجات از ایران به روسیه اشاره کرد که در همان مقطع با ارائه ادله، آمار و تحلیل کارشناسان ثابت شد آنچه سعید جلیلی عنوان کرده است، قرابتی با واقعیت ندارد.
ادامه مطلبپرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر امروز ایران نفت میفروشد و در زمان ترامپ نمیتوانست، به دلیل رویکرد دولت سیزدهم نیست. این فروش نفت که در اصل بیشتر مواقع در ازای تهاتر کالا رخ داده، ثمره نگاه سیاست خارجی دولت بایدن است که به دنبال تنش بیشتر در منطقه خاورمیانه نبوده و نیست.
ادامه مطلبدر فاصله پنج روز مانده تا دور دوم انتخابات ریاستجمهوری، سعید جلیلی خود را بیش از هر زمان دیگری به پاستور نزدیک میبیند. بدون شک این باور در طرفداران و اطرافیانش شدیدتر از جلیلی است. بنابراین در سوی دیگر اکنون ترسیم و تبیین آینده کشور در صورت به قدرت رسیدن جلیلی و پایداریها از سوی فعالان و چهرههای سیاسی در دستور کار قرار گرفته است تا ذیل آنچه نگرانی از ریاستجمهوری سعید جلیلی نامیده میشود، به افزایش سبد آرای مسعود پزشکیان منتهی شود. از این منظر، به نظر میرسد باید منتظر وقوع دو اتفاق باشیم؛ نخست افزایش مشارکت در ۱۵ تیر نسبت به دور اول انتخابات در هشتم تیر و به دنبال آن، از هماکنون قابل پیشبینی است که بخشی از این آرا بهمثابه رأی سلبی و صرفا برای به قدرت نرسیدن سعید جلیلی به صندوقها انداخته خواهد شد.
ادامه مطلببیژن اشتری در یادداشتی می نویسد: حمودا الاسودا، وزیر نفت لیبی در دوران قذافی بعدها درباره تحریم ها گفت: "آمریکاییها شناخت کاملی از تجهیزات و دستگاه های ما داشتند و هر قطعه و وسیله ای را که ما نیاز داشتیم در فهرست کالاهای تحریمی گذاشته بودند. مشکلات ما پیچیدهتر شد چون نمیتوانستیم این قطعات را حتی از بازار آزاد بخریم.
ادامه مطلببهاء الدین بازرگانی گیلانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دولت جو بایدن طرف سه سال گذشته، سیاست ٱشکاری در استفاده از دیپلماسی پنهان و غیرمستقیم در گریز از درگیری و تشدید تنش با جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفته و مکانیسم مدیریت مشترک بحرانها توسط تهران و واشنگتن در موارد متعدد، کارساز افتاده است.
ادامه مطلببا این حال و برخلاف آنچه در این نشست روز جمعه عنوان شد، علی لقمانی اذعان دارد که صرفاً با برگزاری همایش و سخنرانی نمیتوان از ظرفیتهای بکر سایر نقاط جهان استفاده کرد. چراکه به باور این کارشناس حوزه بینالملل، «به نظر میرسد سیاست خارجی ایران، ریلگذاری خود را با تمرکز بر خاورمیانه عربی پیش برده است و مناطقی مانند آسیای میانه، شبهقاره و همچنین آفریقا به شکل جدی مدنظر دیپلماسی اقتصادی نیست».
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد می گوید: باید بپذیریم که پاسخ موشکی و پهپادی ایران، هم در سطح و هم در حجم و وسعت یک حمله بیسابقه بود. البته ایران در نهایت هوشمندی و دقت این حمله را طوری طراحی و اجرا کرد که خسارت جانی و مالی یا تخریب گسترده به بار نیاورد و صرفا ملاک و هدف، ایجاد توازن بود که به آن دست پیدا کرد و در ادامه هم با وجود برخی ادعاها، حمله اسرائیل توازنی با حمله ایران نداشت و بههمیندلیل قدرت بازدارندگی تلآویو زیر سؤال رفته است. از طرف دیگر چون حمله ایران با این شدت و وسعت است، برای هیچ کشوری پیشبینیپذیر نبود. خود اروپاییها و آمریکاییها بارها گفتهاند که از پاسخ ایران دچار یک شوک شدند؛ بنابراین غرب سعی دارد که با این تحریمها فضا را به نفع خود مدیریت کند.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: اسرائیل بعد از حمله ایران پیگیر اقدامات تحریمی و دیپلماتیک علیه ایران و قراردادن سپاه در فهرست سازمانهای حامی تروریسم و بهاصطلاح «ایجاد یک جبهه جهانی و یک ائتلاف منطقهای علیه ایران» شده است.
ادامه مطلبجلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: تصمیم مشترک امریکا و اروپا برای تشدید تحریمها علیه ایران، آیا اقدامی برای اطمینان دادن به اسرائیل و مجاب کردن آن در قبول آتشبس در غزه و نیز کاستن از سطح تنش با جمهوری اسلامی است؟ یا علاوه برآنچه گفته شد، نشان از سرخوردگی غرب در هرگونه توافق با تهران در بزنگاه کنونی دارد؟ هرچه هست، این که غرب در مسیری گام گذاشته که نه تنها تهران را در حفظ مواضع خود تشویق میکند بلکه سبب دور شدن هرچه بیشتر تهران از غرب و تعمیق رویکرد شرقگرایی در روابط خارجی آن خواهد کرد. در این صورت آیا این همان نتیجهای است که غرب در همه سالهای گذشته با سیاستهای کجدار و مریز خود در قبال تهران دنبال کرده است؟
ادامه مطلبهرچه از زمان پاسخ ایران به اسرائیل میگذرد، به موازات گستردهشدن مواضع مقامات تلآویو، رسانههای غربی هم گمانهزنیهای متعددی را درباره نحوه حمله احتمالی اسرائیل مطرح کردهاند. این گمانهزنیها طیفی از سناریوهای مختلف از حمله مستقیم به خاک ایران تا جنگ سایبری را شامل میشود.
ادامه مطلبحسین عبده تبریزی در یادداشتی می نویسد: در سال ۱۴۰۳، با توجه به وضعیت روابط خارجی جاری ایران و موقعیت تحریمها، به نظر میرسد متغیر «سیاست» هم تأثیر عمدهای بر قیمت ارز در این سال داشته باشد.
ادامه مطلبمحمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: حاکمیت کشور از دو سو، زیر فشار است: بی ثباتی اقتصادی داخلی و تحریم های خارجی. هرچند بتوان داخل را با کنترل های گاه و بی گاه و چاپ ۵ همت (هزار میلیارد تومان) در روز، مدیریت کوتاه مدت کرد ولی لغو تحریم ها بدواً به اتخاذ یک منطق جدید در حکمرانی نیاز دارد که مجموعۀ غرب نیز امکان پذیرش آن را داشته باشد. طبیعی است که حاکمیت کشور، چنین چرخشی را نخواهد پذیرفت زیرا باید در ساخت قدرت خود تجدید نظر کند. در عین حال، لغو حدود چهارهزار تحریم، یک پروژۀ عظیمی است که تصورِ فرآیند مذاکراتی و اجرایی آن سرگیجه آوراست. پس می ماند تداوم سیاست های فعلی اقتصادی و رویکرد فعلی سیاست خارجی.
ادامه مطلبدکتر محمدجواد ظریف در گفت وگویی تاکید دارد که، دعوای برخی دوستان بر سر برجام یک دعوای سیاسی و جناحی بود. خود آقای باقری هم اعتراف کردند که آن زمان که منتقد برجام بودند یک کنشگر سیاسی بودند و اکنون مسئول اجرایی کشور هستند. خدا پدرش را بیامرزد که امروز واقعیت را میگوید. اتفاقا من به خاطر همین اذعان به واقعیت برای ایشان احترام قائلم. اما نمی دانم چرا هنوز در رسانهها از مذاکرات رفع تحریمها حرف میزنند. اینجا هم با صداقت بفرمایند مذاکرات برای احیای برجام.
ادامه مطلبعلی ربیعی در یادداشتی می نویسد: نگاه کنید به آثار تحریم از سال ۹۰ تا ۱۴۰۲، که کشور به میزان ۱۲۱۰ میلیارد دلار دچار عقبماندگی شد. یک مطالعه دیگر نشان میدهد هزینههای اعمال شده علیه ایران طی چهار سال به حدود ۱۹.۱ درصد تولید ناخالص داخلی واقعی رسیده است (اکونگار). نوسانات رشد در دورههای تحریم که در سال های تحت تحریم، به رشد منفی منجر شد که این رشد منفی، بخش های صنعتی را نیز درگیر کرد، و در مجموع، اقتصاد ایران را به یک بیماری مزمن دچار کرد. بیماری که درمان آن با گذشت زمان پیچیدهتر می شود.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: بلاتکلیفیها به هم مربوط هستند و تشدید یا تعدیل هریک میتواند اثر مثبت یا منفی بر دیگری داشته باشد. قاعدتا هیچ کشوری اجازه نمیدهد با چنین بلاتکلیفیهایی برای مدتی چنین طولانی که برای اقتصاد و شرایط اجتماعیاش سم است، مواجه باشد.
ادامه مطلب