چین و روسیه ای که به کمک ایران آمدند
دیپلماسی ایرانی: به گفته مقام سابق سرویس جاسوسی آمریکا که در امور مربوط به ایران تبحر دارد، برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی تا حدودی وام دار کمک روسیه و چین در سال‌های 1990 است. سوزان وس، کارشناس مهندسی هسته‌ای که به طور نزدیک با جامعه جاسوسی آمریکا همکاری داشته بر این باور است که همکاری روسیه و چین در سال‌های 1990، بنیاد برنامه‌های هسته‌ای کنونی ایران را بنا نهاده است.
این در حالی است که در سال‌های اخیر شماری از کارشناسان بر این نکته متمرکز بوده‌اند که ایران چگونه به تکنولوژی سانتریفوژ‌هایی که در نیروگاه نطنز نصب شده، دست پیدا کرده است. هرچند برخی ارتباط سانتریفوژ‌ها با شبکه عبدالقدیر خان را تایید کرده‌اند اما بخش قابل توجهی از برنامه هسته‌ای ایران شامل تاسیسات غنی‌سازی در راکتور اراک و تاسیسات تولید پلوتونیوم به همکاری چین و روسیه در سال‌های 1990 باز می‌گردد.
وس می‌گوید که همکاری هسته‌ای چین با ایران در سال 1987 آغاز شده و تا حدود 10 سال ادامه داشته است. در این زمان چین تجهیزات استخراج اورانیوم و دانش مورد نیاز برای آن را در اختیار ایران قرار داده است. در مورد روسیه نیز بسیاری از مهندسان ایرانی در سال‌های 1990 در لابراتورا‌های روسیه آموزش داده شده‌اند.
این در حالی است که نشانه‌ای از همکاری روسیه با ایران برای نخستین بار در سال 2009 آشکار شد. زمانی که موسسه علوم و امنیت بین‌المللی گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد تجهیزات نیروگاه اراک نسخه‌ای از تجهیزاتی است که در زمان شوروی سابق در تاسیسات هسته‌ای این کشور به کار گرفته می‌شد. به این ترتیب این موسسه این گونه نتیجه‌گیری کرده بود که تاسیسات اراک باید با حمایت روسیه احداث شده باشند.
وس در ادامه اظهارات خود ادعا می‌کند که دولت روسیه در آن زمان چنین حمایتی را از ایران تکذیب کرده و به این ترتیب می‌توان گفت که همکاری هسته‌ای روسیه با ایران در مورد اراک محرمانه بوده است. در همین راستا دیوید آلبرایت، بازرس سابق تسلیحاتی نیز بر این باور است که همکاری روسیه با ایران فراتر از راکتور آب سنگین اراک بوده است. او می‌گوید: دست کم با یک کارشناس تسلیحات هسته‌ای در روسیه آشنایی داریم که به جمهوری اسلامی در پیشرفت فعالیت‌های تسلیحات هسته‌ای کمک کرده است.
تهران همواره اتهام تسلیحاتی بودن اهداف هسته ای اش را تکذیب می‌کند. وس بر این باور است که ایران پس از اینکه فرانسه و آمریکا به دنبال انقلاب اسلامی از صنعت هسته‌ای جمهوری اسلامی فاصله گرفتند، به روسیه و چین روی آورد. با این وجود نمی‌توان اهمیت همکاری هسته‌ای آمریکا با ایران در سال‌های قبل از انقلاب را نادیده گرفت. وس این نکته را خطرنشان می‌کند که تعدادی از مهندسان هسته‌ای ایران قبل از انقلاب در آمریکا آموزش داده شده‌اند.
به گزارش واشینگتن پست، در پایان دولت کلینتون در آمریکا، بخش زیادی از همکاری هسته‌ای روسیه و چین با ایران متوقف شد اما همکاری روسیه با ایران در مورد نیروگاه اتمی بوشهر تا کنون ادامه دارد.
از سوی دیگر برخی گزارش‌ها که اخیرا از سوی نهاد‌های بین المللی منتشر شده نیز این ادعا را مطرح می‌کنند که همکاری هسته‌ای چین با ایران نیز به طور مخفی ادامه داشته است. بر اساس این گزارش‌ها در سال‌های اخیر تکنولوژی هسته‌ای و موشکی از کره و از طریق چین به دست ایران رسیده است. البته این ادعایی است که تهران و پکن آن را تکذیب می‌کنند. به هر ترتیب پیشرفت هسته‌ای ایران با استفاده از دانش روسیه و چین یا تجهیزات شبکه قاچاق هسته‌ای عبدلقدیر خان همچنان ادامه دارد و آمریکا و متحدانش تا کنون نتوانسته اند به راهی مناسب برای جلوگیری از پیشرفت هسته‌ای ایران دست یابند. موضوع همکاری هسته‌ای چین و روسیه با ایران در شرایطی بار دیگر مورد توجه قرار گرفته است که این دو کشور کرسی دائم شورای امنیت را در اختیار داشته و رای آنها در مورد قطعنامه‌های مربوط به ایران سرنوشت ساز است.
برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که کاخ سفید و متحدانش در آن سوی آتلانتیک مساله همکاری هسته‌ای روسیه و چین با ایران را به اهرمی برای فشار بر این کشور‌ها به منظور حمایت از گسترده‌تر کردن تحریم‌ها تبدیل کرده‌اند. آمریکا و متحدان اروپایی اش تحریم‌های چند جانبه و یک‌جانبه‌ای را علیه ایران اعمال می‌کنند که برای کارایی بیشتر این تحریم‌ها به حمایت چین و روسیه نیاز دارند. همچنین در مورد تصویب قطعنامه‌ای دیگر در شورای امنیت علیه ایران، رای مثبت روسیه و چین اهمیت زیادی دارد.
Washington Times
نظر شما :