عبور اروپا از بحران با بده بستان سیاسی یا اقتصادی؟

۱۲ آذر ۱۳۹۱ | ۲۰:۰۴ کد : ۱۹۰۹۷۹۱ اروپا اقتصاد و انرژی نگاه ایرانی
یادداشتی از دکتر مرتضی ابوطالبی، استاد دانشگاه و تحلیل گر اقتصاد بین الملل برای دیپلماسی ایرانی.
عبور اروپا از بحران با بده بستان سیاسی یا اقتصادی؟

ديپلماسي: اعضاي اتحاديه اروپا، هفته گذشته براي بررسي پيش نويس كميسيون اروپا در مورد بودجه اتحاديه، در بروكسل دور هم جمع شدند. اما مذاكرات در مورد تصويب بودجه پيشنهادي بي نتيجه ماند. اما عدم تصويب بودجه پيشنهادي اتحاديه اروپا كه حدود يك تريليون يورو است، به اين معنا نيست كه توافق دست نيافتني است. در جمع اتحاديه اروپا ديدگاه ها و نظرات مختلفي در مورد اين بودجه وجود دارد. در ارتباط با اختلافي كه براي تصويب بودجه اتحاديه وجود دارد، از ميان ديدگاه هاي مختلف مطرح شده توسط 27 كشور عضو، مي توان به شش ديدگاه متفاوت اشاره كرد كه در بي نتيجه ماندن مذاكرات موثر بوده اند. اگر موضعي از نقاط مشترك اين ديدگاه ها به دست آيد، بودجه اتحاديه اروپا تصويب مي شود. مي توان برخي از مهم ترين اين ديدگاه ها را اين گونه طبقه بندي كرد:

1. يك ديدگاه معتقد است در اثر بحران اقتصادي جاري، بسياري از كشورها در سطوح ملي دچار كسري بودجه هستند. اين كشور ها منابع مالي براي حل مشكلات اقتصادي خود را نيز در دست ندارند. حال اين كشورها چگونه مي توانند منابع مالي اتحاديه اروپا، آن هم بودجه يك تريليون يورويي را تامين كنند؟ اين ديدگاه ناشي از ناسيوناليسم اقتصادي يا حمايت گرايي اقتصادي است و مي گويد در حالي كه ما در چارچوب اقتصاد ملي دچار مشكل هستيم، ديگر پول و تواني نداريم كه براي تامين بودجه اتحاديه صرف كنيم. اين كشورها مي گويند توان امروز ما كمتر از سهميه اي است كه براي ما در نظر گرفته شده است.

2.برخي ديگر از كشورها مي گويند علي رغم اين كه بحران زده هستيم، توان مالي براي پرداخت سهميه در نظر گرفته شده براي تامين بودجه اتحاديه اروپا را داريم. اما چون عده اي ديگر سهميه خود را پرداخت نمي كنند و مي گويند در شرايط بحران و كسري بودجه هستيم و نمي توانيم سهميه خود را پرداخت كنيم يا كمتر از سهميه خود پرداخت مي كنند، ديگر كشورها چرا بايد جور آن ها را بكشند و سهميه خود را پرداخت كنند؟

3. گروه ديگري از كشورها مي گويند كه منابع مالي داريم و مشكلي با پرداخت سهميه مقرر شده نداريم، اما اين افزايش بودجه پيشنهاد شده، به طور جزئي در چه مواردي مصرف خواهند شد؟ برنامه مصرف اتحاديه اروپا براي اين يك تريليون يورو براي ما مشخص نيست. اگر موارد مصرف براي ما مشخص شود و اين موارد منطقي باشد و توجيه پذيري اقتصادي و سياسي داشته باشد، سهميه خود را پرداخت خواهيم كرد. اين كشورها ممكن است با توجه به اين كه ممكن است توضيح اتحاديه اروپا اين باشد كه بخشي از بودجه صرف مبارزه با بحران خواهد شد، در مرحله بعد به گروه دوم بپيوندند. اما عجالتا سياست به خرج مي دهند و مخالفت خود را به طور علني مطرح نمي كنند.

4.  بخش ديگري از كشورها معتقدند در اين شرايط بحراني كه همه كشورها به نوعي در اقتصاد داخلي خود دچار مشكل هستند، چه نيازي وجود دارد كه بودجه اتحاديه اروپا تقويت شود؟ به جاي اين كه بودجه انبساطي براي اتحاديه در نظر گرفته شود، بهتر است هر كشوري به اقتصاد داخلي خود بپردازد. البته اتحاديه هم بودجه اي در اختيار داشته باشد كه اگر نياز بود بتواند وارد عمل شود. اما دست كشورها در مسائل ملي باز گذاشته شود و به آن ها فشار وارد نشود. بنابراين نيازي نيست كه اتحاديه را درگير اقتصاد ملي كشورها كنيم.

5. ديدگاه ديگري وجود دارد كه مي گويد حالا كه كشورهاي اروپايي بحران زده هستند، بايد به دنبال تراشيدن منابع ديگري براي اتحاديه بود. اين ها درباره ميزان بودجه پيشنهادي براي اتحاديه اظهار نظري نمي كنند، بلكه روي منبع تامين اين بودجه نظر مي دهند و مي گويند به جاي اين كه به كشورهاي عضو فشار وارد شود كه بودجه افزايش يافته اتحاديه را تامين كنند، بايد به دنبال منابع ديگري براي اتحاديه بگرديم. براي مثال پيگير توافقي با صندوق بين المللي پول IMF باشيم تا از اين طريق بودجه اي دريافت كنيم و مشكلات مالي و پولي اعضاي اتحاديه اروپا را برطرف كنيم. مانند توافقي كه اخيرا در مورد يونان ميان اتحاديه راوپا و صندوق بين المللي پول انجام شد.

6.   برخي ديگر از كشورها مي گويند اتحاديه اروپا اين پول را براي كمك به ديگر كشورها مي خواهد. اگر اتحاديه مي خواهد به كشورهاي ديگر كمك كند، ما بايد بدانيم كه پولي كه به ديگران داده مي شود با هزينه هايي كه تخصيص اين بودجه براي تامين كنندگان آن ايجاد مي كند، چه سودي براي تامين كنندگان دارد؟ آيا اين پول بعدا دوباره به تامين كنندگان برگشت داده مي شود يا خير؟

اما چه راه حل هايي براي جمع كردن اين نظرات مختلف حول يك محور واحد وجود دارد؟ راه حل هايي كه معمولا در همه اتحاديه ها پيش گرفته مي شود، در اتحاديه اروپا نيز مورد توجه قرار مي گيرد. يكي از راه حل ها بده بستان سياسي است. يعني آن هايي كه مي توانند بودجه را تامين كنند يك امتياز سياسي مي گيرند و در مقابل آن بودجه را تخصيص مي دهند. راه حل دومي كه البته جنبه سياسي ندارد و در اولويت دوم قرار مي گيرد، بده بستان اقتصادي است. يعني كشوري كه توانايي بيشتري دارد، بخشي از سهم كشور ديگري را تامين مي كند اما به اين شرط كه بعدا اين پول با سود آن به كشور تامين كننده برگردد. علاوه بر اين دو راه حل ممكن است موضوعات ديگري غير از بودجه در اتحاديه اروپا در جريان باشند كه توافق در آن موضوعات به طور غير مستقيم منجر به توافق در بودجه شود. /12

کلید واژه ها: بودجه اتحادیه اروپا مرتضی ابوطالبی


نظر شما :