لزوم دوری از سرانجام تلخ

از دچار شدن ایران به سرنوشت آلمان بترسیم

۲۹ دی ۱۳۹۹ | ۱۳:۱۵ کد : ۱۹۹۹۱۲۹ نگاه ایرانی خاورمیانه
نویسنده خبر: صادق ملکی
صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با تغییرات رخ داده در آمریکا که آثار آن بر بازار ایران منعکس شده است، امروز دوباره فرصتی فراهم شده که باید به بهترین وجه از آن برای تامین منافع ملی استفاده کنیم‌. اگر این موقعیت درک نشود و فرصت ایجاد شده را وجع المصلحه انتخابات ریاست جمهوری و رقابت جناح ها کنیم، می تواند سرنوشت آلمان نصیب ما شود.
از دچار شدن ایران به سرنوشت آلمان بترسیم

دیپلماسی ایرانی: آلمان هراسی که از اواخر قرن نوزدهم شروع و سرانجام به دو جنگ منجر شد اگرچه با اشغال و تقسیم این کشور به دو بخش شرقی و غربی سرانجام تلخی را برای ژرمن ها رقم زد اما توانست به صلح مسلح پایان دهد و سایه جنگ را از اروپا دور کند. در گذر زمان آلمانی ها توانستند با تقویت خویش و درک تغییرات معادلات بین المللی از یک سو و از سوی دیگر با تکیه  بر سیستم و فرهنگ خاص آلمانی و از همه مهمتر با بازتعریفی خود، ضمن تحقق وحدت دو آلمان به بخش های مهمی از اهداف خود از جمله گسترش نفود در اروپایی شرقی نه با حربه نظامی، بلکه با قدرت اقتصادی و صنعتی دست یابند.

ما به عنوان ایران باید دقت و درک کنیم که در ترتیبات نظام بین‌الملل و منطقه ای بیش از نگاه و ارزیابی ما نسبت به خویش، نگرش  نظام بین‌الملل به ما اهمیت دارد. چه دوست داشته باشیم چه نداشته باشیم در حال حاضر ایران هراسی تبدیل به یک واقعیت در منطقه و سطح بین‌الملل شده است. این دست ماست که این نگرش را تبدیل به نگاه مسلط کنیم و یا تلاش کنیم آن را سست کرده و از این دام خارج شویم.

معادلات نظام جهانی بر مبنای قدرت، ظرفیت و منطق سود متقابل تنظیم می شود و نگاه حق و باطل و عدالت در آن جایی ندارد. هر چند که این دو مفهوم ارزشی نیز می تواند از نظر بازیگران تفاسیری متفاوت و بعضاً متضاد داشته باشد. 

در صحنه سیاسی امریکا اگرچه میان دموکرات ها و جمهوری خواهان تفاوت ماهوی وجود ندارد و هر یک در یک اتوبان واحد از یک مسیر دیگر اما به یک هدف می رانند اما باید بدانیم دونالد ترامپ به عنوان یک استثنا در مسیر حرکت کلی این اتوبان حرکت نمی کرده است‌. و امروز که دیگر ترامپ نیست باید از فرصت ایجاد شده برای یافتن راهکارهایی که به خروج از ایران هراسی کمک می کنند استفاده کنیم و با یافتن و عمل بدانها از اتهام ایران هراسی دور شویم و چهره ای جدید ارائه دهیم.

پس از مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در حالی  که اروپا‌، خاورمیانه و... با تغییر سیاست ها و رفتارها به استقبال این تحول رفته اند‌، در ایران زبان و رفتار سیاسی و نظامی نه تنها نشان از نرمی و استقبال از این تغییر ندارد‌، بلکه نشان از تندتر شدن مواضع دارد.

اگر  دور شدن ایران از جنگ و ثبات و حفظ تمامیت ارضی ایران برای برخی از قدرت های جهانی اهمیت دارد، از شوق عاشقی نیست بلکه از ترس صدمات احتمالی ناامنی ایران بر ترتیبات امنیتی و تغییر معادلات به زیان آنان است‌. ایران کشوری بزرگ با تاریخ و تمدنی تاثیرگذار بر مناطق پیرامونی است، اما برای آنانی که جهان را اداره می کنند آن قدر تافته جدا بافته ای نیستیم که با پر شدن کاسه صبر آنان همچنان پای ما بایستند. 

در روابط پر فراز و نشیب ایران و امریکا در حالی که ما در سندروم گذشته بودیم، طالبان و صدام را حل کردند و خواستند با برجام روندی را آغاز کنند که با موشک، خروج ترامپ و.... روند عقیم مانده و حتی به پروژه هم نرسید.

با تغییرات رخ داده در آمریکا که آثار آن بر بازار ایران منعکس شده است، امروز دوباره فرصتی فراهم شده که باید به بهترین وجه  از آن برای تامین منافع ملی استفاده کنیم‌. اگر این موقعیت درک نشود و فرصت ایجاد شده را وجع المصلحه انتخابات ریاست جمهوری و رقابت جناح ها کنیم، می تواند سرنوشت آلمان نصیب ما شود. 

در حالی که رقبا و دشمنان خاورمیانه‌ای ایران نگران گشایشی میان تهران و واشنگتن هستند، با اقدامات انجام شده توسط ایران ادبیات سیاسی اروپا نسبت به ایران تندتر شده است. بدانیم اگر ما ابعاد و پیچیدگی های حاکم بر معادلات چندوجهی در ارتباط با ایران را درک نکنیم، این خاورمیانه و اروپای نگران از ایران، می تواند بایدنی را که قول داده است به برجام برگردد، تغییر دهد و معادلات و آینده سخت تری برای ایران رقم بزند.

اگر ما به عنوان ایران مدیریت تغییر و بازتعریفی خود را آغاز نکنیم، تغییر ایران می تواند به یک دستور کار مشترک آمریکا، اروپا و خاورمیانه تبدیل شود. تعمق کنیم خاورمیانه، اروپا و ایران آلمان نیستند و نتیجه سیاست تغییر ایران، می تواند نتایج بسیار بسیار تلخی داشته باشد. توجه کنیم اگر در زمان خود تغییر سیاست و راهبردها در ایران صورت می گرفت، امروز نه بر جامی، نه قدرت موشکی و نه نفوذ منطقه ای ایران محل مناقشه بود. ترکیه مطیع و سرسپرده آمریکا نیست و سال هاست که سیاست توانمندسازی هسته ای‌، نظامی‌، موشکی و نفود منطقه ای و حتی فرامنطقه‌ای را تعقیب می کند. آنکارا توانسته است با درک قواعد بازی و رعایت اصول آن حتی بیش از ظرفیت خود برای خویش دایره نفوذ و قدرت فراهم کند‌. اگر اندیشه ای نکنیم با توافق پنهان و آشکار در سطح نظام بین‌الملل و منطقه ای در نگاه خوش بینانه ایران پس از تحمیل هزینه های سنگین ناشی از هجوم نظامی و یا تحریم ها به سرنوشتی چون آلمان عاری از توان هسته ای، نظامی و نفود منطقه ای سوق خواهد یافت و یا در باتلاق خاورمیانه با خود بسیاری را غرق خواهد کرد.

اگر بخواهیم و بخواهند می شود سناریو سومی را هدف‌گذاری کرد و به ایرانی دست یافت که ضمن حفظ ‌‌بزرگی به شکوه و توسعه دست بیابد‌. سرنوشت و آینده ایران بیش از دیگران به ما و سیاست های ما بستگی دارد‌. باشد که هوشیار باشیم و با عقلانیت منافع محور عمل کنیم.

صادق ملکی

نویسنده خبر

صادق ملکی، کارشناس، استراتژیست و تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی است.

اطلاعات بیشتر

کلید واژه ها: ایران و آلمان ایران و امریکا ایران هراسی ایالات متحده امریکا جمهوری اسلامی ایران آدولف هیتلر برجام سرنوشت آلمان جنگ جهانی دوم جو بایدن دونالد ترامپ خروج امریکا از برجام بازگشت امریکا به برجام


( ۲۶ )

نظر شما :

ناشناس ۲۹ دی ۱۳۹۹ | ۱۴:۳۰
معذرت می خواهم که با این کلمات باید به نوشته بالا انتقاد کنم: زیاده گویی، مبهم گویی و گزافه گویی به مخرج مشترک بیشتر نوشته های کارشناسان محترم دیپلوماسی ایرانی تبدیل شده.آه و ناله، شکایت، عدم شجاعت. اگر واقعا دلسوز ایران هستید چرا با ایما و اشاره صحبت می کنید؟ اگر به درستی فکر خود ایمان دارید چرا آنرا به صراحت به زبان نمی آورید؟ چرا با شهامت نمی گویید برای خطری که احساس می کنید چه قدم هایی باید دقیقا برداشته شود؟ این نوشته جز تکرار افکار خسته گذشته نیست. بیشتر ایرانی ها این چیز ها را می دانند. کارشناس بودن به معنی موعظه و ناله کردن نیست. وظیفه کارشناس، ارائه راه و روش عینی، عملی و روشن برای خروج از بحران است.
محمد ۲۹ دی ۱۳۹۹ | ۱۴:۵۶
به نظر شما بهتر نیست که بیشتر از این وقت را تلف نکرده و تکلیف رقابت های سیاسی داخلی را یکبار برای همیشه مشخص کنیم تا هم سمت و سوی کشور مشخص شود و هم اینکه دیگر کشورها بفهمند با چه کسانی طرف هستند ، یکی از موضوعاتی که دیگران اشاره می کنند این است که نمی دانند در ایران قدرت دست کیست و طرف حساب و مذاکره آنها چه کسی است ، چپ و راست بودنمان هم که اصولی نیست ، دموکراسی و صندوق رای خوب است اما وقتی که به همه لوازمش پای بند باشیم ،
mohammad ۲۹ دی ۱۳۹۹ | ۱۸:۰۳
به قول اقای ناشناس و محمد خانه از بیخ و بن ویران است . کارشناسان ما با این همه داستان سرایی فقط باز تولید تحلیل و سیاست دیگران را میکنند و راه چاره را نمیدانند و یا جرات ان را ندارند که بگویند که سیاست کلان کشور دست کیست و جامعه جهانی در سیاست خارجی با که طرف هست به همین دلیل همگی دو پهلو و مفهوم حرف میزنند که بتوانند بعدا اشتباهات خود را پاک کنند و تنها انسجامی که ما میبینیم فقط بین ارتشیان هست که فقط یک منبع دارد و انهم به سیستم بنیادی ارتش بر میگردد وگرنه در دیگر موارد و سه قوه حاکم بر این جغرافی هیچ سیاست منسجمی در سیاست خارجی و داخلی کشور ندارند به همین دلیل سیاست خارجی دیگر کشورها نسبت به ایران به صورت اچمز قرار گرفته و نتیجه ای بدست نمیادورند در همین اواخر انتقاد ظرف نسبت به شعر اردوغان که خیلی عجولانه بود چاووش اغلو به ظریف گفت ما در صورت باز بودن کانالهای رسمی بین ایران و ترکیه چه احتیاجی به تویتر بود و این موارد با دیگر کشورها هم صادق هست مثلا ما با کدام کشورهای همسایه رابطه خیلی خوبی داریم که با غیر همسایه ها داشته باشیم حال این کارشناس ما را با المان قیاس کرده و میداند که ما نمیتوانیم سیاست اقتصادی سیب زمینی و پیاز خود را متعادل بکنیم
محمد ۲۹ دی ۱۳۹۹ | ۱۸:۲۰
حالا که داره مشخص میشه بایدن هم به برجام بر نخواهد گشت عده ای سعی دارن از پیش توجیهش کنن و تقصیر رو بندازن گردن ایران! پیاده نظام آمریکا.
فدوی ۲۹ دی ۱۳۹۹ | ۱۹:۲۸
مادامی که عده ای حکومت را فرصتی برای بهشت رفتن ، ایران را جنبشی آزادی بخش ، مردم را بردگانی نادان که باید به زور به بهشت بروند ، خود را بنده ای از بندگان برگزیدۀ خداوند ، جنگ را بازی دوسر برد بدانند که چه بکشند و چه کشته شوند باز هم پیروزند ، حال و روزمان همین است و شاید فعلا روزگار خوشیمان باشد ... وقتی حکومت خود را در حد یک جنبش آزادی بخش تنزل داد دیگر نباید از آن برای صنعت خودرو ، گردشگری ، تجارت ، کشاورزی ، شیلات ، آبخیزداری ، آموزش و ... توقع برنامه داشته باشیم چرا که رزم مداوم با شیاطین فرصت ساخت و ساز و توسعه را سلب می کند ... آیا درست است که من برای رفتن به بهشت آیندۀ ایران و ایرانی را گرو بگیرم ؟ موشک پرتاب می کنیم که جرات نکنند حمله کنند در حالی که خیلی قبل تر از این حرفها چهارراه اسلامبول و ناصر خسرو را فتح کرده اند ... رژه می رویم که حساب کار دستشان بیاید در حالی که قلب میلیونها جوان این مملکت را خیلی قبل تر از این حرفها ربوده اند ... پذیرفتن ارنج اشتباه خود سرآغاز پیروزی است و لجبازی بر روی ترکیب غلط ، شکست پشت شکست ...
خسرو ۲۹ دی ۱۳۹۹ | ۱۹:۴۷
سخنان مبهم دردی را دوا نمی کند ، شجاعت داشته باشید و پبشنهاد های روشن بدهید ، حدود هشت سال پیش اصلاح طلبها به همین ادبیات رای جمع کردند و شیخ حسن روحانی رییس شد که این مشکلات را حل کند ولی کاری از پیش نبرد حالا باید به فکر زنده نگهداشتن برجام هم باشیم ، برجام شده گوژ بالا گوژ ، رعایت بکنیم تحریمی را بر نمی دارند ، رعایت نکنیم بدتر می شود ، دولت باید به جای ننه من غریبم ، تدبیر کند با لحاظ شرایط جهانی و قدرت واقعی ایران ، و این با یکپارچه بودن کل نظام و دولت ممکن خواهد بود پس رییس جمهور بعدی باید با اکثریت مجلس همخوان باشد
سهراب ۲۹ دی ۱۳۹۹ | ۱۹:۵۴
نظرات خردمندانه ای هست. با پایان پول نفت احتمالانه و اجبارا روشهای خردمندانه تری در پیش گرفته خواهد شد.
سعید تبریزلی ۲۹ دی ۱۳۹۹ | ۲۱:۵۲
شما ایرانشهری ها را ایلان ماسک و تسلا حل خواهند کرد. وقتی گور صنعت نفت کنده شد خواهید دید.
مجید ۳۰ دی ۱۳۹۹ | ۰۱:۱۹
اگر سیستم اموزشی و تربیتی ما در مدارس به جای کلی واحد اموزشی بی سروته کمی تاریخ به ما یاد داده بود این طور اب خوردن مردم رو به غرب وحشی گره نمی زدیم .
فری ۳۰ دی ۱۳۹۹ | ۰۸:۵۵
متاسفانه هنوز اهمیت ذخایر طلا در امنیت کشور درک نشده و به جای نگهداری شمش برای حفاظت تومان ارز نگهداری میشه که با تحریم بی ارزش میشه باید این سیاست تغییر کنه تا اقتصاد ثبات پیدا کنه نظامی گری امریکایی ها در منطقه ثروتمند جایی نخواهد داشت امریکا به فقر دامن میزنه تا ویرانگری و غارتگریش توجیه کنه
علوی ۳۰ دی ۱۳۹۹ | ۱۷:۱۱
اگر خواهان ایران امن و بزرگ هستیم بمب اتم بسازیم و با شرق ببندیم و گیوتین را همیشه بالای سر اسراییل که مرکز تصمیم گیری غرب هست نگه داریم چرا این غرب زده ها دست از سر مملکت بر نمی دارند ؟
امید ۳۰ دی ۱۳۹۹ | ۱۸:۲۹
دوست عزیزی که میگویی برای ایران امن و بزرگ باید با شرق ببندیم قطعا منظورت چین و روسیه است،شما کم دانش هستید این محترمانه ترین ایده ای است که میشه برای تو تصور کرد،فقط تو را به سفر و نتیجه آن سفر ظریف به چین برای قرارداد 25 ساله ارجاع میدهم که بروی و شروط شان را مرور کنی !بلکه یه کم عزت برای خودت و کشورت قائل بشوی !
ناشناس ۳۰ دی ۱۳۹۹ | ۱۸:۴۵
جناب فدوی : اگر فرض کنیم که یک حاکمیت خنثی در ایران حاکم شود فکر میکنید چه اتفاقی می‌افتد باز هم فرض کنید ایران همه موشک هایش را دو دستی تحویل آمریکا دهد و همه آنچه آمریکا می‌گوید انجام دهد آیا باز هم تحریم ها برداشته خواهد شد ؟ نه .‌.. آمریکاییها زمانی تحریم را برمیدارند که بتوانند همانند عربستان در ایران پایگاه نظامی داشته باشند و ایران صد در صد تسلیم مطلق آمریکا شود و هرچه آنان میخواهند ایران آن را بی کم کاست اجرا کند خب در چنین صورتی یعنی وابستگی مطلق ایران حتی اگر تحریم برداشته شود شما راضی میشوید به ایرانی بودن خود افتخار کنید البته اگر در چنین شرایطی ایران را تبدیل به پادگان نظامی نکنند
علوی ۰۱ بهمن ۱۳۹۹ | ۰۱:۱۲
راه حل روشنه اگر جنگ نمیخواهی باید این قدر قوی شوی که کسی حتی از فکر جنگ با تو وحشت کند امروز اخرین حد قدرت نظامی سلاح اتمی هست اگر از تحریم احساس تهدید میکنی راه حل اقتدار تکنولوژیک و اقتدار صنعتی و مالی هست هیچ کس در دنیا رایگان به شما چیزی نخواهد بخشید کاسه گدایی را کنار بگذارید سیاست فقط آسانتر کردن دشواریهای رسیدن به اقتدار هست نه روش فریب و ماست مالی کردن تسلیم ایران به قدرتها
بمب اتم ۰۱ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۲:۳۷
در دنیای زور و قدرت وقتی قدرت را برای خود حرام میکنید ، قدرتمندان شما را تحقیر میکنند، تحقیری خود ساخته
دوستدار ایران ۰۲ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۷:۰۷
در پاسخ به سعید تبریزلی من واقعا نمی دونم مشکل شما پانترکهای وطنی با ایران و ایرانی و تفکر ایرانشهری چیه که اینهمه ازش نفرت دارید ؟! اینکه " همه جای ایران سرای من است " و " همه به دور یک پرچم " و " اقتدار و بزرگی ایران و ایرانیان " چه اشکالی داره ؟! آیا جای تو نوعی ترک تبریزی تنگ میشه ؟! نگران نباش کشورمون اینقدر بزرگه که جا برای تو و امثال تو هم وجود داره ! اگه این قدر با ایران و ایرانی مشکل دارید می تونید جلای وطن کنید و ترک تابعیت کنید و تابعیت ترکیه و باکو رو بگیرید و اونجا زندگی کنید و به بهشت موعودتون برسید !! البته اگه بهتون تابعیت بدن ؟! بیایید یاد بگیریم همه ما داخل یک کشتی نشسته ایم و با " ایران " معنا و مفهوم و هویت می یابیم و لاغیر
ایراندوست ۰۲ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۷:۵۰
چرا فکر می کنیم داشتن بمب اتمی برای ما بازدارندگی ایجاد می کنه ؟ اتفاقا من فکر می کنم برعکس باعث جنگی بسیار ویرانگر و باخت - باخت برای طرفین درگیر خواهد شد . به جای تلاش در این راستا ( حرکت به سمت ساخت بمب هسته ای ) که گفته های قبلیمان در خصوص صلح آمیز بودن فعالیتهای هسته ای مان را نقض خواهد کرد بهتر است به فکر توسعه و پیشبرد ساخت سلاحهای متعارف و پیشرفته بکار ببریم تا مجبور نشویم با تقبل هزینه هایی بس سنگین و توان فرسا در اثر لجبازی با غرب به دامان چین و روسیه با صرف هزینه هایی به مراتب سنگین تر بیفتیم ومنابع و دارایی های کشور را حراج کرده خلیج همیشه فارس را به چینی ها با قرارداد 25 ساله واگذار کرده و در مقابل زیاده خواهی ها و دور زدنهای ما توسط روسیه در سوریه و دریای خزر ساکت بشینیم و دم بر نیاوریم . نباید همه تخم مرغ هایمان را در سبد چین و روسیه بریزیم که به مراتب تکنولوژی ضعیفتر و به روز نشده تری نسبت به غربی ها دارند. سعی کنیم از اختلاف و رقابت قدرتهای بزرگ به نفع خود استفاده کنیم نه اینکه دائما شعار مرگ بر یکی و تقدیس و بزرگ کردن دیگری سر بدهیم . دنیای سیاست دنیای بده بستان است نه معاشقه و غزل خوانی برای یکی و نفرین و مرگ برای دیگری . این مساله را هرچه زودتر بفهمیم زودتر نتیجه مثبت و بهتری خواهیم گرفت . با نظرات نویسنده مقاله موافقم . ضمن اینکه باید ملاحظات و خطوط قرمز ایشان را هم در نظر گرفت . موفق باشید و پایدار.
حسینی ۰۵ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۰:۴۲
فعلاً قدرت طلبی چشم سردمداران جناحهای سیاسی بخصوص جناح اصولگرا را کور کرده و به تنها چیزی که فکر می کنند تصاحب قدرت و ثروت است خداوندعاقبت مردم ایران را بخیر کند
دریا ۱۹ تیر ۱۴۰۰ | ۱۸:۰۲
بنظر من ایران سالهاست که به تمام اقوام خودش پشت کرده با تمام همسایگانش دشمن شده و تازگیا افغانستان(کشور پشتونها) هم دشمن خواهد بود خب وقتی با همه دنیا دشمنی و نفرت داشته باشند غیر از روسیه و چین (استعمارگران ایران) کدام کشور در این شرایط میتواند پیشرفت کند بله کشور در باطلاق خودپرستی در حال غرق شدن هست هر روز امیدها کمتر میشود
رعنا ۱۹ تیر ۱۴۰۰ | ۱۸:۱۳
جهان به سوی عدالت میرود کشوری که نتواند در داخل بین مردمش عدالت برقرار کند به کشوری ضعیف تبدیل خواهد شد کشورها با کفر میماند با ظلم هرگز به امید عدالت در کل دنیا