از ترکیه و چین و اسرائیل گرفته تا گروه های سلفی و وهابی

طرف هایی که از خصومت ایران و عربستان بهره می برند

۲۴ خرداد ۱۴۰۰ | ۱۰:۰۰ کد : ۲۰۰۳۱۸۷ خاورمیانه انتخاب سردبیر
علیرضا محمدی نیگجه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مساله مهم این است که برنده واقعی این رقابت کیست؟ به نظر می رسد کشور ترکیه، چین و اسرائیل برندگان اصلی این بازی هستند. ایران و عربستان رقابت و هزینه می کنند و آنها از این رقابت استفاده و کسب درآمد می کنند. کشور ترکیه و چین به عنوان بازیگران اصلی اقتصادی توانسته اند بازارهای این کشور ها را در دست بگیرند و میزان صادرات خودشان را به بالاترین حد ممکن برسانند. چرا نباید دو کشور به جای رقابت و خصومت همکاری کنند؟
طرف هایی که از خصومت ایران و عربستان بهره می برند

نویسنده: علیرضا محمدی نیگجه، دکتری روابط بین الملل

دیپلماسی ایرانی: روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی همیشه دستخوش تحولات بوده است. عامل این تحولات، گاهی نظام بین الملل (سیاست دوستونی نیکسون، بهار عربی) و گاهی تغییرات محیط داخلی (انقلاب اسلامی ایران) بوده که بر آن تأثیر گذاشته و باعث تنش و چندین مورد قطع کامل روابط دیپلماتیک بین دو کشور شده است. تنش های دو کشور بعد از انقلاب اسلامی ایران و صدور این انقلاب از سوی ایران بیشتر شد و هر دو دیگری را قیب منطقه ای خود می داند که درصدد آسیب رساندن به طرف دیگر است. بعد از بهار عربی و سرنگونی چند حکومت دیکتاتور از جمله تونس، مصر، لیبی و... کشور عربستان دچار ترس شده و بسرعت نسبت به آن واکنش نشان داد. 

ایران در حمایت از نهضت های آزادی بخش سعی کرده رقیب منطقه ای خود را دچار مشکل کند. عربستان سعودی هم با توجه به تحریم های ایالات متحده و سازمان ملل، هر گونه تلاشی را در جهت تضعیف ایران در منطقه و جهان انجام داده است. این اقدامات شامل ایجاد و حمایت از گروه های افراطی در منطقه و بازی با کارت نفت در حال پیگیری است. 

هر دو کشور در قالب جنگ های نیابتی از سال 2011 به این طرف با هم به رقابت پرداخته اند. اما رقابت به گسترش افراطی گرایی منجر شد و برنده این رقابت گروه های تندروی سلفی و وهابی بودند که از فضای رقابت دو کشور سوء استفاده کردند و جنایت های زیادی در منطقه و جهان انجام دادند. اما سوال این است که آیا باید این وضعیت خصومت آمیز ادامه داشته باشد؟ چرا رقابت منطقه ای جای خود را به خصومت داده است؟ به نظر می رسد دو کشور از این بازی با حاصل جمع جبری صفر خسته شده اند و راه همکاری را در پیش گرفته اند .گفت و گوهای سازنده در جریان است و عراق اولین میزبان این گفت و گو ها بوده است. این خصومت باید تبدیل به رقابت و سپس همکاری شود. دو کشور در سوریه، عراق، لبنان و یمن درگیر جنگ و رقابت نیابتی هستند که باعث تحمیل هزینه های زیادی به دو طرف شده است. 

اما مساله مهم این است که برنده واقعی این رقابت کیست؟ به نظر می رسد کشور ترکیه، چین و اسرائیل برندگان اصلی این بازی هستند. ایران و عربستان رقابت و هزینه می کنند و آنها از این رقابت استفاده و کسب درآمد می کنند. کشور ترکیه و چین به عنوان بازیگران اصلی اقتصادی توانسته اند بازارهای این کشور ها را در دست بگیرند و میزان صادرات خودشان را به بالاترین حد ممکن برسانند. چرا نباید دو کشور به جای رقابت و خصومت همکاری کنند؟ هر دو کشور می توانند در منطقه با توجه به ظرفیت هایی که دارند شرکت های مشترک در بخش های مختلف ایجاد کنند و شروع به ساخت و ساز و صادرات به چهار کشوری که در آن در حال رقابت هستند بپردازند. سهم ایران و عربستان در تجارت عراق چقدر است؟ بازسازی سوریه ، یمن و ... از بهترین فرصت هایی است که می تواند زمینه همکاری دو کشور را فراهم کند از تنش های منطقه ای بکاهد و در نتیجه علاوه بر ثبات در منطقه صادرات خودشان را افزایش دهند. منطقه به یک نظم پایدار نیازمند است و این نظم به روابط ایران و عربستان گره خورده است.                                                                   

کلید واژه ها: ایران و عربستان ترکیه اسرائیل چین رقابت ایران و عربستان


( ۵ )

نظر شما :

فدوی ۲۴ خرداد ۱۴۰۰ | ۱۱:۱۲
اگر به حافظه مان رجوع کنیم می بینیم که حوادثی که منجر به قطع رابطۀ ایران و غربستان بود به سرعت و پشت سر هم اتفاق افتاد از ماجرای آن دو نوجوان تا سفارت عربستان و ... یادمان هست که هنوز خبر آن دو نوجوان کامل منتشر نشده بود که سیل پیامها ، تصاویر ، تیزرها ، ویدیوها و ... در فضای مجازی ایران پخش شد کمااینکه احتمالا هنوز کسانی که از دیوار سفارت عربستان بالا رفته بودند ، پایین نیامده بودند که سیل عظیم مطالب عمدتا دروغ در فضای مجازی عربستان پخش شده است . طراحی کاملا حرفه ای که باز هم آتش بیار معرکه فضای مجازی و سواد کم رسانه ای اغلب مخاطبان این شبکه می باشد ... ساده لوح افرادی هستند که به تئوری توطئه اعتقاد ندارد . و از آنها ساده لوح تر کسانی هستند که در حکومت به شدت میلیتاریستی آمریکا امثال بیل گیتس و ایلان ماسک و ... را دانشمندانی معمولی تصور می کنند و طبیعی است که عموم مخاطبان فضای مجازی از جمله "سیاسیون" بازیچۀ این دوردانۀ استعمار نوین یعنی فضای مجازی باشند . به عنوان مثال با فضای مجازی موضوع داعش را از ابتدای شکل گیری تا انتهای مصرفش ، مدیریت کردند و صد البته روابط ایران و عربستان را همچنین . پشت دعوای بی فایدۀ ایران و عربستان ، اسراییل و آمریکا قرار دارند که البته برخی کشورها هم نقش شغال را برای باقیماندۀ شکار شیر بازی کردند . نفع نظامی آمریکا از قراردادهای تسلیحاتی کجا و نفع مالی شغالها کجا . ... اما چه فایده که حکومت عربستان فقط پوسته ای از یک حکومت را دارد و در عمل یکی از ایالتهای آمریکا به شمار می رود ( آن هم عقب افتاده ترینش ) .
ناشناس ۲۴ خرداد ۱۴۰۰ | ۱۱:۴۰
ترکیه کلا نفعش رو در ایجاد خصومت میدونه عراق ، سوریه ، یونان ، ارمنستان ،خطر ترکیه عضو ناتو برای ایران از عربستان بیشتره از وقتی هم پای ترکیه به افغانستان باز شد بمب گذاریها تو افغانستان شدت گرفت
مصطفی ۲۴ خرداد ۱۴۰۰ | ۱۴:۱۷
همه همسایگان ترکیه از ارمنستان و عراق و گرجستان و یونان و بلغارستان تا حتی سوریه جنگزده خطر ترکیه و نقشه های شومش برای همسایه هاش و درک کردن جز ما
ترک ایرانی ۲۵ خرداد ۱۴۰۰ | ۰۱:۱۷
ایران شیعه چه سنخیتی با عربستان سنی دارد. کشوری که به امام زمان اعتقاد ندارد دوست ما نیست.بهتر که رابطه نداریم. ترکیه هم به خاطر پشتکار ترک ها و سیاست های درست اقای اردوغان موفق بوده. اردوغان ۱۷ سفر به افریقا داشته و بازارها را گرفته ولی مسوولین ما متاسفانه خوابند و حالا حالاها بیدار نخواهند شد.
بردیا ۲۵ خرداد ۱۴۰۰ | ۰۵:۲۶
پان ایرانیست ها و نژاد پرستان نفوذی ضد عرب و ضد ترک در ایران سهم بسزایی در بهم خوردن روابط بین ایران و عربستان و ترکیه دارند مخصوصا در فضای مجازی
سعید ۲۵ خرداد ۱۴۰۰ | ۱۲:۲۵
فقط به همین سخن اردوغان بسنده میکنم که گفته بود اگر در بازی سیاست منافع ترکیه در نظر گرفته نشود یا خلاف منافع ترکیه باشد بازی را برهم میزنم مخاطب سخن اردوغان تمام همسایه های ترکیه و متحدان ناتو و روسیه و چین است حال چرا ما این سیاست اجرا نکنیم
امیر علی ۲۵ خرداد ۱۴۰۰ | ۱۴:۳۲
بیشترین طرف که سود میکند ترکیه است هم از توبره ( تحریم ) هم از آخور ( سود حاصل از دلالی اقتصادی و سیاسی قطع روابط ایران با غرب و آمریکا و عربستان و....) ،بعد برجام هم برنامه های برای ایران و منطقه دارند ،نفع ترکیه در جنگهای داخلی کشورها ،ناامنی و لشکر کشی است ،نگاهی به انواع لشکر کشی ها در لیبی سوریه عراق و...با الغاب مختلف ( سپر فرات ،پنجه شیر و....) با توجیه نابودی تروریسم ( کردها و شیعیان و مسیحیان و...) و جلوگیری از کشتار و کوچ اجباری وحمایت از اهل سنت و....
به بردیا ۲۵ خرداد ۱۴۰۰ | ۱۵:۰۶
اتفاقا تو ایران بیشتر از هر کسی شما ترکهای ضد فارس و عرب تاثیر دارید این ضدیت با عربا هم بخاطر مذهبشون و حکومتهای ترک بنا گذاشتن که البته الان منکرید ضمن اینکه عربستان اصلا با ترکیه قابل مقایسه نیست ترکیه عضو ناتوست و با همه همسایه هاش مشکل دارن الانم رفیق طالبان شده تو افغانستان
حسین ۲۸ مهر ۱۴۰۰ | ۱۴:۵۵
مقاله بسیار خوب و واقعگرایانه است. تحلیل دقیق و موشکافانه با ارائه راهکار مناسب. کاش متخصصانی چون شما وارد عرصه تصمیم گیری در سیاست خارجی شوند.من از این تحلیل لذت بردم