اکنون ایران با رئیس جمهوری محافظه‌کار چه می کند؟

نویسنده: دیوید آندلمن(David A. Andelman) 

دیپلماسی ایرانی: اکنون که ایران تصمیم گرفته رییس فوق محافظه کار قضایی را به عنوان رییس جمهوری آینده مستقر کند، جهان و بویژه آمریکا باید رویکرد تازه ای را در برابر این حاکمیت ضدآمریکایی مصمم، در پیش گیرد. سید ابراهیم رئیسی، منتخب ریاست جمهوری در ایران، سابقه نقض حقوق بشری دارد و آماده است تا یک دستور کار سیاست خارجی جنگ افروزانه را در پیش گیرد. او چگونه ممکن است این کار را انجام دهد؟

اولین بار است که ایران رئیس جمهوری را انتخاب می کند که مشمول تحریم های ایالات متحده است. وزارت خزانه داری ایالات متحده به گزارش سازمان ملل اشاره می کند که قوه قضاییه ایران اعدام دست کم 9 کودک را در فاصله سال های 2018 تا 2019 تایید کرده بود. 

نرخ تورم سالانه ایران نزدیک به پنجاه درصد است و نرخ بیکاری بیش از ده درصد. بیماری کویید 19 و قربانیان آن نیز چالش پیش پاافتاده ای نیست. رئیسی پس از مراسم تحلیفش چاره ای ندارد جز این که با ایالات متحده گفت وگو کند و اقتصاد در هم شکسته کشور را تثبیت و بازیابی کند. از سوی دیگر رئیسی باید رضایت آیت‌الله خامنه ای، رهبر انقلاب و همچنین جریان تندرو در سپاه را نیز به دست آورد. 

در آخرین دور از مناظرات ریاست جمهوری، رئیسی گفت برجام سندی است که همه دولت ها باید به آن متعهد و از آن پیروی کنند. او اضافه کرد که حمایتش از برجام بر مبنای 9 اصلی است که رهبری در سال 2015 اعلام کرد. بیشترِ تندروهای ایران خواستار حذف همه تحریم ها برای بازیابی اقتصاد ایران هستند. دولت جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده قبلا تحریم هایی علیه سه مقام کشوری و دو شرکت درگیر در صنعت نفت ایران را به نشانه حسن نیت برای پیشبرد گفت وگوها لغو کرده بود.

گفت وگو کنندگان ایران هنوز شش هفته دیگر تا قبل از تحلیف رئیسی برای رسیدن به توافق فرصت دارند. بی تردید رئیسی از دستاوردهای این تلاش ها در ابتدای دوره ریاست جمهوری اش خوشحال خواهد بود. 

پیرامون درگیری های منطقه ای، هرچند رئیسی تا به حال اظهار نظری نکرده اما سوابقش نشان می دهد که بعید است که از پشتیبانی الحوثی ها در یمن و گروه های مسلح شیعی در عراق صرف نظر کند. 

اسرائیل نیز چالش های ویژه خودش را دارد. نفتالی بنت، نخست وزیر جدید اسرائیل اخیرا در جمع کنست گفت: «از سرگیری توافق هسته ای با ایران اشتباهی است که به یکی از خشن ترین رژیم های جهان مشروعیت می بخشد.» 

جو بایدن چگونه باید با رئیس جمهوری تازه ایران برخورد کند؟ ماندن در مسیر، بهترین پاسخ است. یعنی همان پاسخگو کردن دولت ایران به نقض حقوق بشر در ازای رسیدن به توافق. همچنین بایدن باید از اقدامات یکجانبه اسرائیل علیه ایران جلوگیری کند. بایدن همچنین باید این موضوع را روشن کند که اگر ایران می خواهد در جهان امروز نقشی ایفا کند باید از اینکه یک دولت منفور باشد دست بردارد.

منبع: سی ان ان / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11