خبر پروژه موشکی ریاض-پکن یعنی وجود محدودیت در همکاری های چین و ایران

دیپلماسی ایرانی: اخبار اخیر مبنی بر اینکه عربستان سعودی با کمک چین موشک‌های بالیستیک می‌سازد، یک بحث سیاست خارجی چندین دهه‌ای را در میان طبقه سیاسی ایران بازگشایی کرد. در یک طرف اصلاح‌طلبان قرار دارند که تاکید دارند ایران باید روابطش را با قدرت‌های غربی و شرقی حفظ کند. از سوی دیگر، تندروها که نسبت به غرب بی‌اعتماد هستند و روی اتحاد با چین و روسیه پافشاری می‌کنند.

یک روزنامه نگار اصلاح‌طلب ایرانی، به شرط فاش نشدن نامش به میدل ایست آی گفت: «دولت احتمالا می‌داند که با اولویت دادن به روابطش با چین و روسیه، اعتبار خود را در میان مردم از دست می‌دهد». 

خبر همکاری موشکی ریاض و پکن بیانگر این است که با وجود اتحاد نوپای آنان، وفاداری چین به ایران محدودیت‌هایی دارد. یک خبرنگار سیاست خارجی مستقر در ایران به میدل ایست آی گفت که تقویت ارتش عربستان سعودی احتمالا «سطح رقابت بین تهران و ریاض را افزایش می‌دهد».

ریاض از زمان روی کار آمدن جو بایدن با محدودیت‌های فروش تسلیحات از سوی متحد دیرین خود در آمریکا مواجه شده و به نظر می‌رسد که پکن را به عنوان شریک جایگزینش در دفاع موشکی برگزیده است. تحلیلگران پیرامون پیامدهای این گرایش برای اتحاد پکن و تهران اختلاف نظر دارند.

ساموئل رامانی (Samuel Ramani)، عضو بنیاد متحد خدمات سلطنتی (Royal United Services Institute-RUSI) در لندن، به میدل ایست آی گفت: «فکر نمی‌کنم همکاری بین ریاض و پکن آسیبی جدی به روابط چین و ایران بزند. تهران از سیاست چین برای ایجاد موازنه در روابطش با عربستان سعودی و ایران و تمایل پکن برای تنش‌زدایی بین این دو کشور، آگاهی دارد».

رامانی افزود: «همکاری‌های موشکی بین عربستان سعودی و چین در سال 1987 شروع شد و متناوبا در سال‌های پس از آن ادامه یافت». وی گفت: «عربستان به‌روشنی از تهدید فزاینده‌ حملات موشکی حوثی‌ها به خاک خود نگران است و همکاری با پکن با هدف ایجاد بازدارندگی در برابر این تهدید انجام می‌شود.» رامانی در ادامه گفت: «پرسش مهم این است که آیا چین در برنامه موشکی بالستیک ایران هم همکاری خواهد کرد؟ به نظر می‌رسد پکن بیشتر تمایل دارد از حق ایران برای مدرن‌سازی ارتش و پیگیری توانمندی های دفاعی‌اش حمایت کند، اما از ارائه‌ کمک‌های نظامی دگرگون‌کننده خودداری می‌کند».

یک دیپلمات پیشین ایران هم به شرط فاش نشدن نامش گفت: «این اقدام (همکاری موشکی پکن با ریاض) نه تنها به عربستان سعودی کمک می‌کند تا عدم‌موازنه با ایران را – که تاکنون دست بالا را در قدرت موشکی داشته است – جبران کند، بلکه به بازدارندگی ایران در منطقه نیز آسیب می‌زند». وی همچنین گفت: «این همکاری همچنین تضعیف‌کننده‌ این باور دیرین است که ایران تنها شریک راهبردی بالقوه و قابل اعتماد چین در خاورمیانه است».

منبع: میدل ایست آی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11