چه پیامی را به مخاطبان القا می کند؟

"عزیز" سریالی تاریخی با اهدافی پان‌ترکیستی

۲۹ آبان ۱۴۰۱ | ۱۸:۰۰ کد : ۲۰۱۵۹۴۸ اخبار اصلی سینما دیپلماسی
شیدا بهاری در یادداشتی در نقد سریال ترکیه ای عزیز می نویسد: گرچه این سریال تاریخی است اما کسانی که تاریخ را می شناسند درمی یابند یک درهم ریختگی تاریخی و انبوهی از روایت های غلط اما هدفمند در آن وجود دارد. قصد سازندگان این سریال روایت تاریخ نیست، بلکه رسالتشان در حوزه رسانه ارسال پیام "ملت بودگی ترک" است و نه "ملت شدگی" تا بتوانند از این طریق به دستاورد و هدف مهم ترکیه تحت رهبری اردوغان یعنی"وحدت ملل ترک" برسند.
"عزیز" سریالی تاریخی با اهدافی پان‌ترکیستی

نویسنده: شیدا بهاری

دیپلماسی ایرانی: چندین سال است که محصولات فرهنگی و رسانه ای ترکیه مورد توجه برخی از کشورها قرار گرفته است. این محصولات که عمدتا در غالب سریال هایی مجذوب کننده مخاطبان بسیاری را با خود همراه کرده، تلویحا و یا به صورت مستقیم پیام هایی را به مخاطبان ارسال می کند. یکی از شبکه های پخش کننده انبوه سریال های ترکی، شبکه ام بی سی پرشیا است، رسانه ای که بودجه اش را عربستان سعودی تامین می کند و به تازگی پخش سریالی ترکی با دوبله فارسی تحت عنوان "عزیز" را آغاز کرده است. این سریال محصول سال ۲۰۲۱ کشور ترکیه بوده و کانال D ترکیه آن را پخش می‌کرد.

ماجرای این سریال مربوط به قهرمانی های جوانی است به نام "عزیز" با بازی "مورات ییلدیریم" که از بزرگ زادگان شهر انتاکیه است. داستان سریال به زمان جنگ های استقلال ترکیه بازمی گردد. ملی گرایان ترک به رهبری مصطفی کمال پاشا قصد دارند تا مانع بیشتر تجزیه سرزمین های تحت قلمروی خلافت عثمانی بعداز جنگ جهانی اول شوند و سرزمین های تجزیه شده را پس گیرند. داستان در شهر انتاکیه رخ می دهد؛ شهری که اکنون یکی از بخش های سوریه و تحت الحمایه فرانسه شده است و تلاش می شود بازپس گرفته شود و آن را پس گرفتن سرزمین ترک قلمداد می کنند، حال آنکه انتاکیه، شهری که توسط جانشین اسکندر مقدونی یعنی سلکوس اول به یادبود پدرش ساخته شد، مدتها در دست یونانی ها، رومی ها، ساسانی ها، مسلمانان سلجوقی، صلیبیون و سپس عثمانی ها بود.

بنابر مسلمات تاریخی انتاکیه، میراث دار تاریخ و فرهنگ یونانی - ایرانی و مسیحی - اسلامی است و هرگز صبغه ای ترکی نداشته است، ولی در این سریال سعی می شود تا آن را سرزمینی با فرهنگ و زبان ترک معرفی کنند.

گرچه این سریال تاریخی است اما کسانی که تاریخ را می شناسند درمی یابند یک درهم ریختگی تاریخی و انبوهی از روایت های غلط اما هدفمند در آن وجود دارد. قصد سازندگان این سریال روایت تاریخ نیست، بلکه رسالتشان در حوزه رسانه ارسال پیام "ملت بودگی ترک" است و نه "ملت شدگی" تا بتوانند از این طریق به دستاورد و هدف مهم ترکیه تحت رهبری اردوغان یعنی"وحدت ملل ترک" برسند.

بررسی بخش هایی از این سریال موید ادعاهای نگارنده است. مثلا در قسمت نخست پیرزنی مقابل مدرسه فرانسوی ها حاضر می شود و در اعتراض به حضور فرانسوی ها و آموزش زبان فرانسوی، پرچم سرخ رنگ ماه و ستاره نشان را بالا می گیرد و فریاد می زند: "اینجا خاک ترک است، ما ترکیم و فرزندان ما هم ترک هستند". لذا در اینجا روایتی از ترک بودن و ترک ماندن را ترسیم میکند و نه ترک شدن.

ساخت چنین محصولاتی حاکی از عزم راسخ دولتمردان ترکیه در جهت ملت سازی، تاریخ سازی و توسعه مفهوم ترک بودن است. ترکیه نیازمند ایجاد پیوند بین سرزمین هایی است که به دروغ میراث دار جهان ترک! هستند و با تاریخ سازی جعلی و عامدانه از طریق ارائه چنین محصولاتی هر روز بیش از پیش به چنین نگرشی دامن می زند، در مقابل تولیدات ایرانی عمدتا به دلیل فقدان نگاه ملی تهی از محتوایی با درون مایه ملی و تاریخ ایرانی اس که وحدت ملی را تقویت کند.

برخی متصدیان امر که نسبت به مفاهیم ملی و مفهوم ایران یکپارچه کم توجه بوده و برای ایران موجودیتی مستقل و بدون پیوند با جهان اسلام متصور نیستند باید با توجه به رویکردهای توسعه طلبانه و کشورگشایانه ترکیه که در امثال سریال عزیز قابل مشاهده است در این نگرش خود تجدیدنظر کنند.

اگر چه مسلمان بودن یکی از عناصر هویت ساز ایرانیان است، ولی نباید به ملیت ایرانی در آثار فرهنگی و هنری کم توجهی شود. عدم تخصیص بودجه مناسب و حمایت از چنین دیدگاهی، اشتیاق تولیدکنندگان را به تولید برنامه ها و سریال های فاخر ملی کاهش می دهد.

در سال های اخیر حتی در زمینه تولید آثار مرتبط با تمدن اسلامی نیز کار در خور توجهی ارائه نشده تا مخاطبان جهان اسلام را با خود همراه کند. شاید تنها نمونه های موفق را بتوان سریال امام علی (ع)، یوسف پیامبر و مختارنامه نامید که از تولید آنها نیز مدت زمان زیادی می گذرد. در طول این چهل و اندی سال اکثر تولیدات امت محور ما هم چندان چنگی به دل نزده و مخاطب جهانی نداشته است چه برسد به تولیداتی با محوریت محتوای ملی و ایرانی.

چنانچه توجهی ویژه به این موضوع صورت نگیرد ما حتی در این زمینه نیز نتیجه را به رقبا و سارقان فرهنگ و تاریخ و هویت ایرانی واگذار می‌کنیم و نتیجه آن اقبال نسل جوان به تولیدات فرهنگی کشور ترکیه با پیام های مخرب بر علیه وحدت سرزمینی و تمامیت ارضی ایران خواهد بود./عطنا

کلید واژه ها: ایران ترکیه پان ترکیسم ملت ترکیه ملت ترک سریال عزیز وحدت مردم ترک ترک زبانان


( ۱۰۱ )

نظر شما :

محمد ۲۹ آبان ۱۴۰۱ | ۱۸:۲۱
الان بازهم پانتورک های محترم اینجا می آیند تا از تاریخ پر گوهرشان دفاع کنند ، اما ای کاش این پانتورک ها فارسی بلد نبودند ، ترک آنچیزی است که به عنوان قاجاریه می شناسیم و حالا هم اهالی ترکمن صحرا هستند ، افرادی که از آسیای میانه به سرزمین ایران کوچ کردند ، چنین مفهومی اساسا با آذری های ایران متفاوت و دو قومیت مختلف هستند . امیدوارم ریشه اردوغان و طرفدارانش کنده شود
کامران ۲۹ آبان ۱۴۰۱ | ۱۹:۱۹
واقعا از این حجم ترک ستیزی برخی در ایران متحیر میشوید. ازادسازی انطاکیه از زیر اشغال فرانسه و‌ ممانعت از تشکیل جمهوری دست ساز دیگری در خاک عثمانی کجایش ایراد دارد؟ اگر میبود تبدیل به لبنان دومی میشد که هیچگاه روی ارامش نمیدید.صیغه نفرت پراکن ترک شدگی از کجا امد؟ حال انکه همه اقوام حال حاضر در طول تاریخ دچار تغییرات زبانی و نژادی بوده اند و تلقی کنونی ان ملاک است ،مردم ان سرزمین خود را ترک میدانند .کجای این مسئله برای شما ثقیل است.؟و بر اساس امار غربی ها انطاکیه دارای اکثریت نسبی ۴۰ درصدی ترکان بودنده است
مجوس ۲۹ آبان ۱۴۰۱ | ۱۹:۲۳
حتی در تئوری هم نمی توانید به ملت تورک و سایر اقوام فلات ایران احترام بگذارید حال ادعای نویسندگی و تهیه فیلم فاخر دارید از کوزه همان تراود که در اوست
علب ۲۹ آبان ۱۴۰۱ | ۲۰:۰۳
نویسنده اطلاعات جزیی هم از تاریخ ندارد.ایشون گفتن در انتاکیه اخرین حکومت عثمانی ترک بود اما نمیدونه که سلجوقیان هم ترک بودن . لااقل اگه تفکرات ضد ترک دارین کمی مطالعه کنید بعد مطلب بنویسید.
ناشناس ۲۹ آبان ۱۴۰۱ | ۲۰:۲۶
کمی هم از غفلتهای ایران طی چند دهه ی اخیر در آسیای میانه و قفقار بنویسید . و الا این گداگوداها با این جنگولک بازیها نمی توانند حقارتهای تاریخیشان را ماست مالی کنند .
میرزا ۲۹ آبان ۱۴۰۱ | ۲۰:۵۰
این مطلب کاملا به جا بود، ایران در حوزه فرهنگی شیعه کاملا موفق بوده و دستاوردهای عظیمی داشته، منتهی الان نوبت حوزه ایرانشهری هست، حوزه فرهنگی ایران ظرفیت های بزرگی داره که باید فعال بشه، با این دو بال می‌شود مشکلات بزرگ کشور را چه در داخل چه در خارج حل کرد
آتیلا ۲۹ آبان ۱۴۰۱ | ۲۱:۳۹
این خانم نمی دانم با چه توجیه و منطقی اعتراض یک شهروند ترک در یکی از شهرهای ترکیه به اشغالگران فرانسوی پانترکیستی می داند نکند انتظار داشته تا آن پیر زن بگوید ما فرانسوی یا ایرانی هستیم واقعا این نوشته بی مایه را این سایت به عنوان مقاله به خورد مخاطب می دهد هیچ مطلبی برای نشان دادن کینه و نفرتتان به ترکها پیدا نکردید روی آوردید به این گونه هزلیات
کوروش داریوش راده ۲۹ آبان ۱۴۰۱ | ۲۳:۵۶
۶۰۰ سال امپراطوری عثمانی و ۳۰۰ سال امپراطوری سلجوقی در اناتولی حکومت کرده و مردم این منطقه تقریبا همه خودشان را تورک می دانند.این مقالات پشیزی نمی ارزه. بله اناتولی قبلا دست روم بود ولی نه اعراب و نه فارس ها و نه هیچ قوم دیگری نتونستند بر اناتولی چیره شوند و این تورکان غیور بودند که بر اناتولی چیره شده و آن را مسلمان کردند. سلام ب روح الب ارسلان بزرگ سلجوقی فاتح اناتولی و برآورده آرزوی پیغمبر اسلام برای فتح روم.
خاقانی شروانی ۳۰ آبان ۱۴۰۱ | ۰۵:۵۳
خون مخور،ترکی مکن،تازان مشو
Aysan Maral ۳۰ آبان ۱۴۰۱ | ۰۶:۲۲
کاکا عبدالرحمن، میشه از خانم شیدا بهاری بپرسید چطور میتونه این سریال رو ببینه؟آیا بدون داشتن ماهواره تلویزیون میشه تماشا کرد؟ اگر او بتواند به ما کمک کند تا راهی برای تماشای آن نیز پیدا کنیم، بسیار سپاسگزار خواهم بود
رضا ۳۰ آبان ۱۴۰۱ | ۱۳:۰۴
این تُرک ستیزها به هر چیزی که مرتبط با ترکیه و تُرکها باشند به نوعی گیر میدهند! آقاجان تاریخ چیز ثابتی نیست و بیشترش تفسیر است تا واقعیت این برای همه ملتها مصداق دارد
خراسانی ۳۰ آبان ۱۴۰۱ | ۱۴:۴۳
ترکها از نداشته های خود به داشته های دیگران پناه میبرند از زبان فارسی دربار و مردم خیابان تا ادعا توهم حکومت ترکی (فقط نام ان باقی مانده)که همه ان اثار و تاریخ و تمدن و فرهنگ ایرانی رومی و یونانی را بگیرید مانند امروز گدایی اروپا و غربیها میکند چند صباحی است که هنوز نتوانستن میراث تترک سازی اتاترک را حتی با کشتار تبعید و تجاوز و...انجام دهند با نفوذ نرم و سینما دنبال ان هستند تا 4 قومگرای پانترک ایرانی امیدوار سازند .حتی حاکمان سلجوقی و عثمانی از کلمه ترک نفرت عجیبی داشتند (ترک لا ادراک)
ایرانی ۳۰ آبان ۱۴۰۱ | ۱۵:۳۴
با خواندن این صفحه کاملا می‌توان فهمید که پانترکیسم مغلمه ای از بیسوادی و بیشعوری است. عده ای که اصرار دارند جاهل بمانند.
حسین ۳۰ آبان ۱۴۰۱ | ۲۰:۱۵
دولتمردان به هوش باشید ترکیه به سرکردگی اردوغان وهمکارانش نقشه های شومی برای ایران درسردارند آقایان خودرابه روزکنید وگرنه قافیه رابدجورمیبازید
کوروش ۳۰ آبان ۱۴۰۱ | ۲۲:۲۸
به اطراف کشورمان نگاه کنید هیچ کشوری حاضر نیست با ما همکاری یا رابطه داشته باشد .دلیلش همین حسادت به پیروزی ها و موفقیت سایر قومیت ها است . منزوی ترین کشور در دنیا شدیم چون حاضر نیستیم قبول کنیم که ترک ها همیشه موفق تر از ما بوده اند. همین کشور ایران چند حکومت دست ترک ها بود ؟ به جای حسادت به پیشرفت عرب ها ،موفقیت ترک ها و سایر قومیت ها به فکر این باشیم که ما هم پیشرفت کنیم وگرنه کشورهای فارس زبان ایران و افغانستان و تاجیکستان تا برای اصلاح افکارشون تلاش نکنند منزوی خواهند ش .
به کوروش ۰۱ آذر ۱۴۰۱ | ۱۸:۲۰
هیچ کشور همسایه ای ایران بر پایه مردم سالاری شکل نگرفته است (منظورم سقوط شاه .انقلاب .تحریم .جنگ و انتخابات و رفراندم نظام خود ....)تمام کشورهای همسایگان ایران بر پایه قومیت گرایی (پانترکیسم و پانعربیسم ورژیمهای استبدادی پادشاهی و نقشه بندی کشورهای استکباری و استعمارگر و طایفه شکل گرفتند (ترکیه باکو عراق عربستان افغانستان و......)و همین عامل حسادت و دشمنی کشورهای همسایه به ایران شده نه عکس ان .منزوی یعنی وزنه نداشتن و عذم نفوذ که اتفاقا با توجه به موقعیت فوق استرانژیکی و ساختار جمعیت و منابع طبیعی قدرتمند هستیم و مانند ترکها بر وفق هر باد نیستیم و گدایی نمی کنیم .حاکمان ترک ایران در برابر افغانها و ترکهای ازبک و موغول و عثمانی و شوروی بیشترین صدمان و خسارات و بذل و بخشش از سرزمین ایران داشتند .ایران پیشرفت میکند اما نه با تقویت قومگرایی و انکار تاریخ و تمدن و فرهنگ و زبان رسمی و عملگی سیاست پانترکی بلکه با توکل به خدا و همدلی اقوام خود بدون انتظار نیاز به دلسوزی همسایگان فرصت طلب
مهرزاد ۲۰ دی ۱۴۰۱ | ۲۱:۳۵
من با اون تاریخ دروغ کار ندارم.ولی فکر کنید ترک های ایران که شیعه هستند چجور طرفدار اردوغانی می شوند که زن و بچه کرد های سوریه بمباران میکنن یا چرا برای کرد ها به داعش نجس پول میده؟یا با اینکه اسرائیل زن وبچه فلسطینی میکشه چرا به خاطر منفعت با اسرائیل که قبلا قهر کرده بود دوست میشه؟دست از اتحاد قلابی بردارید! اردوغان به فکر حکومت عثمانی به سبک اسلامی است که مردم ترکیه غربگراها مخالف سیاستش هستند! اینم هم بدونید ترکیه که حالت سکولاریسم هست بدون اردوغان زور نداره و گرنه فرقی با پوتین نداشت
Ali ۲۳ دی ۱۴۰۱ | ۰۰:۲۴
من کاری به درست یا غلط بودن تاریخ این سریال ندارم.ولی نظرم اینه که اروپاییانی که(فرانسه )دم از تمدن و دموکراسی میزنند چرا همیشه بفکر استعمار و حکومت بر جاهایی که بهشون مربوط نیست هستن.انشالله به امید ریشه کن شدن ظلم و استعمار.زنده باد توووووورک