در صورت عدم توافق، امریکا درصدد توافق غیررسمی با تهران است

نویسنده: پیوت اسمولار

دیپلماسی ایرانی: دولت ایالات متحده امریکا که نتوانست توافق وین را احیا کند، درصدد محدود کردن برنامه غنی‌سازی اورانیوم جمهوری اسلامی در برابر آزادسازی برخی از منابع مالی این کشور است. چیزی که از آن به توافق موقت نام برده می شود. 

اکنون امریکا از حل و فصل موضوع هسته ای ایران صرف نظر کرده است. مذاکرات برای احیای برنامه جامع اقدام مشترک در سپتامبر 2022 به گفته مقامات امریکایی و اروپایی به علت پیشنهاد بیش از حد تهران با شکست مواجه شد.

دولت جو بایدن، با آگاهی از پیشرفت برنامه هسته ای ایران و انباشت مواد شکافت پذیر آن درصدد است که حداقل از وخامت نگران کننده این مساله جلوگیری کند. برای این منظور، یک توافق غیررسمی و نانوشته با تهران را در نظر گرفته که هدف آن بستن راه رسیدن ایران به سمت بمب است.

هنری روم، کارشناس ایران در موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک، در این باره می‌گوید: «آن را انتخاب طرح C نامیدم. طرح A احیای برجام بود که دولت تلاش کرد در سال های 2021 و 2022 به آن دست یابد. این تلاش شکست خورد. طرح B توسط اسرائیلی ها و برخی ناظران در واشنگتن با تشدید فشار اقتصادی، سیاسی و نظامی بر ایران برای وادار کردن ایران به پذیرش توافق بهتر ارائه شده بود. اما دولت بایدن با این راهبرد مخالف بود. هدف طرح C این است که پرونده ایران را تاجایی که ممکن است به فراتر از انتخابات 2024 موکول کند.»

مقامات امریکا از جمله فرستاده ویژه، رابرت مالی که اکنون کنار گذاشته شده است، چندین بار بین ماه های فوریه و مه برای پیگیری تماس با ایران از مسقط، پایتخت عمان بازدید کردند. حسین امیرعبداللهلیان، وزیر امور خارجه ایران نیز از سرگیری گفت وگوهای دوجانبه اما غیرمستقیم میان ایران و امریکا را تایید کرده است.

امتیازاتی که این توافق از جانب ایران به غرب می دهد توافق ضمنی به ویژه در زمینه توقف غنی‌سازی اورانیوم تا 60 درصد و بیشتر است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ماه مه پیش بینی کرد که ایران در مجموع 4744.5 کیلوگرم اورانیوم غنی شده دارد که 114.1 کیلوگرم آن با غنای60 درصد است. بر اساس برآوردهای کارشناسان، تهران در حال حاضر مواد شکافت پذیر کافی برای ساخت احتمالی دو یا سه بمب را دارد. توافق پیش‌بینی‌شده توقف این وضعیت را ممکن می‌کند، اما به هیچ وجه نمی‌توان این پارامترها را اصلاح کرد.

ایران همچنین متعهد خواهد شد که نصب سانتریفیوژهای جدید، سریع‌تر و پیشرفته‌تر را متوقف کند، حملات به پیمانکاران امریکایی در سوریه و عراق از طریق گروه‌های پیمانکاری مسلح مانند حزب‌الله لبنان را متوقف کند و موشک‌های بالستیک را به روسیه ندهد. همچنین در کنار آن، ایران و امریکا زندانیانشان را تبادل می کنند. این چیزی است که تا کنون به بیرون درز کرده است. حالا باید دید آیا این توافق در نهایت حاصل خواهد شد.

منبع: لوموند / تحریریه دیپلماسی ایرانی