بازی سیاسی یا اختلاف جدی؟!

حسین فاطمی، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی: در مقطعی که اخبار و گمانه زنی ها از احتمال عادی سازی روابط رژیم صهیونیستی و عربستان حکایت دارد، منابع خبری از ورود سفیر غیر مقیم عربستان سعودی و هیئت همراه وی به کرانه باختری با هدف تقدیم استوارنامه خود به تشکیلات خودگردان فلسطین خبر دادند. این خبر را ایسنا به نقل از خبرگزاری آناتولی اعلام کرد و عنوان داشت که نایف بن بندر السدیری، سفیر غیر مقیم عربستان سعودی در فلسطین از طریق گذرگاه «الکرامه» از اردن وارد کرانه باختری شد.

طبق این گزارش، این سفر دو روزه خواهد بود و قرار است که طی آن السدیری با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین و محمد اشتیه، نخست وزیر آن دیدار کند. سفیر عربستان پس از ورود به کرانه باختری با ریاض المالکی دیدار و نسخه‌ای از استوار نامه خود را تقدیم وی کرد. او (السدیری) که به عنوان سفیر تام الاختیار و فوق‌العاده و سرکنسول عربستان در قدس اشغالی انتخاب شده است است در سخنانی پس از این دیدار (با ریاض المالکی) اظهار کرد: ریاض توجه زیادی به مساله فلسطین و حل و فصل آن بر اساس قوانین بین‌المللی دارد. سفیر ریاض همچنین تاکید کرد: ما در تلاش هستیم تا کشور مستقل فلسطین را به مرکزیت قدس شرقی به عنوان پایتخت آن تأسیس کنیم.

منابع مطلع در این باره گزارش دادند که سفیر عربستان همچنین با حسین الشیخ، دبیرکل کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) و ماجد شرف، رئیس سرویس اطلاعات کل تشکیلات خودگردان فلسطین دیدار و رایزنی کند. روز دوشنبه جاری و پیش از انجام سفر سفیر عربستان به کرانه باختری، وزارت خارجه تشکیلات خودگردان فلسطین دوشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرده بود که ما از سفر نایف السدیری، سفیر عربستان در فلسطین و سرکنسول در قدس به کرانه باختری در روزهای سه شنبه و چهارشنبه استقبال می‌کنیم و آن را نقطه عطف مهمی برای تقویت روابط دوجانبه میان دو طرف و ایجاد فرصت‌های همکاری مشترک در زمینه‌های مختلف می‌دانیم. 

در این بیانیه آمده است: ما از مواضع برادرانه عربستان درباره حمایت و پشتیبانی از حقوق عادلانه و مشروع ملت ما در تمام محافل به رهبری ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان قدردانی می‌کنیم. رادیو محلی «أجیال» هم به نقل از یک منبع فلسطینی گزارش داد که «این هیئت قرار است در اقدامی بی‌سابقه از زمان اشغال قدس در سال ۱۹۶۷، به مناسبت جشن سالروز میلاد پیامبر اسلام (ص) در مسجد الاقصی نماز اقامه کند.»

-    بازی سیاسی یا اختلاف جدی؟!

سفر نایف بن بندر السدیری به کرانه باختری پس از آن انجام می‌شود که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی هفته گذشته گفتند که تلاش‌ها برای دستیابی به توافقی برای عادی سازی روابط بین دو طرف در جریان است. اما مقامات آمریکایی اشاره کرده‌اند که عادی سازی روابط هنوز دور از دسترس است زیرا انتظار می‌رود که شامل توافق دفاعی با واشنگتن و برنامه هسته‌ای غیرنظامی برای عربستان سعودی باشد. از جمله مسائلی که باید حل و فصل شود، مساله فلسطین و درخواست برای احیای روند صلح است که منجر به راه حل دو دولتی می‌شود.

لذا هر چند که در این بین برخی ناظران معتقدند که اقدام عربستان سعودی برای اعزام سفیر خود به فلسطین برای اولین بار را بی ارتباط به اخبار و گمانه زنی ها در خصوص احتمال عادی سازی روابط ریاض – تل آویو نمی دانند، اما این را هم بیان می کنند که اعزام سفیر عربستان به فلسطین، نه ورود به فاز اجرائی توافق عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی، بلکه ورود سعودی ها به فاز اجرائی امتیازگیری از تل‌آویو و واشنگتن با هدف افزایش سقف خواسته‌ها و انتظارات خود و تقویت توان چانه‌زنی دیپلماتیکش خواهد بود.

 البته با در نظر گرفتن شکافی که طی هشت ماه اخیر از زمان بازگشت بی بی به قدرت در مناسبات آمریکا و رژیم صهیونیستی روی داده است و نیز با درنظرگرفتن وضعیت بغرنج کنونی در روابط تل آویو - واشنگتن به واسطه عملکرد دولت افراطی نتانیاهو و همچنین زیر سؤال رفتن نخست وزیر این رژیم از منظر جهانی در سایه موضوع کودتای قضائی، برخی هنوز معتقدند که شرایط برای عادی سازی روابط دو طرف (عربستان و رژیم صهیونیستی) فراهم نیست.

-    عادی سازی به قمیت سقوط!

«ایران» در گزارش های پیشین مونع عادی سازی روابط رژیم صهیونیستی و عربستان را را به بوته تحلیل برد و در این بین مهم ترین مانع عادی سازی هم اختلاف نظر بر سر آرمان فلسطین و تشکیل یک کشور فلسطینی است. ایبن مانع تا جایی برای بی بی بحران آفرین است که برخی ناظران تاکید دارند هر گونه عادی سازی و دادن امتیاز از سوی نتانیاهو به سعودی ها در خصوص کشور تاسیس کشور فلسطینی تا سقوط کابینه و ائتلاف حاکم و حذف کمل بی بی از ساختار سیاسی رژیم صهیونیستی پیش خواهد رفت. لذا نخست وزیر این رژیم با درک خطرات و تبعات آن ار پذیرش درخواست های ریاض در این باره سر باز زده است و اختلافات کماکان باقی است.

از سوی دیگر هم چنان حملات و انتقادات جریان تندور ائتلاف حاکم علیه نتانیاهو در این رابطه ادامه دارد. البته نتانیاهو در مورد اختلافات موجود در کابینه پیرامون دستیابی به توافق عادی سازی روابط با عربستان گفته، این توافق امنیت رژیم صهیونیستی را به خطر نمی‌اندازد و همه در توافقات آینده شرکت خواهند کرد. بحث‌هایی داخل کابینه وجود دارد؛ اما می‌توان بر موانع غلبه کرد و به موفقیت رسید.
در عین حال، روزنامه هاآرتص فاش کرد که نتانیاهو اخیرا با سران ائتلاف حاکم جلسات متعددی را برگزار کرده است تا این مساله را بررسی کند که چه گام‌هایی می‌تواند در راستای منافع فلسطینی‌ها بردارد و دل عربستان را به دست آورد و در عین حال این اقدامات منجر به برچیده شدن کابینه‌اش نشود.

این روزنامه نوشت، در این جلسات بتسلئیل اسموتریچ، وزیر دارایی رژیم صهیونیستی و ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی این رژیم تاکید کردند که با هیچ اقدامی که بتواند راه را برای تشکیل کشور فلسطین هموار کند، موافقت نخواهند کرد. یک منبع در حزب قدرت یهود به ریاست اسموتریچ گفت، نه توافق اسلو ۲ خواهد بود و نه اسلو ۳. مسؤولان حزب اخیرا به نتانیاهو گفته‌اند که اقدامات سیاسی را که به عنوان بخشی از روند عادی سازی روابط با عربستان که منجر به تشکیل کشور فلسطین شود، قبول نمی‌کنند.

یک منبع در این حزب به هاآرتص گفت، تا زمانی که مطالبات فلسطینی‌ها با منطق اسلو برای ساختن کشور فلسطین تلاقی داشته باشد حزب قدرت یهود هیچ‌گونه حمایتی از نتانیاهو نخواهد کرد و این حزب با چنین اقدامی مخالفت خواهد کرد. حزب قدرت یهود همچنین با توقف شهرک سازی در کرانه باختری و مداخله تشکیلات خودگردان فلسطین در اعمال قوانین ساخت و ساز بدون مجوز در این منطقه مخالفت می‌کند.اکنون که نتانیاهو با این دستاوردها و پیروزی که در بالا گفته شد به اراضی اشغالی بازگشته است در بدو ورود با ائتلاف خود مواجه است که بر انحلال کابینه در صورت دادن هرگونه امتیازی به فلسطینی‌ها تاکید دارند