معادلات نتانیاهو

حسین فاطمی، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی: آمریکا، مصر و قطر در آخرین ساعات شب گذشته خبر دادند، با توافق تل آویو، و حماس، وقفه بشردوستانه به مدت دو روز دیگر تمدید شد. به گزارش سایت شبکه خبری الجزیره، میانجگرانی که از سوی سه کشور مصر، قطر و امریکا در تکاپوی تمدید توافق وقفه بشردوستانه بودند، خبر دادند قرار است این توافق 4 روزه دو روز دیگر نیز تمدید شود. بنا بر اطلاعاتی که مصر ارائه کرده است در دو روز پیش رو 20 اسیر اسرائیلی که در دست مقاومت غزه بودند و همچنین 60 اسیر فلسطینی که سال‌ها است در اسارت زندان‌های رژیم صهیونیستی هستند، آزاد خواهند شد.

جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات استراتژیک شورای امنیت ملی کاخ سفید مدعی شد که اسرائیلی‌ها موافقت کردند برای آزادی اسیران بیشتر و رساندن کمک‌های بیشتر به توقف جنگ در غزه ادامه دهند.جان کربی در گفت‌و‌گو با شبکه «ای بی‌سی نیوز» گفت:«ما می‌خواهیم آتش‌بس موقت طولانی‌تر شود تا زمانی که بتوانیم همه اسیران را خارج کنیم. اسرائیلی‌ها موافقت کرده‌اند که برای آزادی گروگان‌های بیشتر و رساندن کمک‌های بیشتر به توقف جنگ ادامه دهند.» کربی همچنین خبر داد:«بایدن و نتانیاهو توافق کردند مدت زمان آتش‌بس برای آزادی اسرا را تمدید کنند که برای اسرائیل و منطقه خوب است.»
وی با طرح این ادعا، درباره تعداد اسرای اسرائیلی نزد حماس گفت:«ما تعداد واقعی اسیران اسرائیلی را نمی‌دانیم اما انتظار داریم ۲۰۰ نفر یا بیشتر باشند. با این حال احتمال می‌دهیم ۷ الی ۲۰ امریکایی دیگر در غزه باشند.»

او گفت:«حماس همه گروگان‌ها را کنترل نمی‌کند و گروه‌های دیگری نیز برخی از آنها را در اختیار دارند، با این حال مسئولیت ردیابی این اسیران برعهده حماس است. حماس همچنین اعلام کرده که علاقه‌مند به ادامه قرارداد توقف جنگ است اما باید روزانه ۱۰ گروگان را آزاد کند.» طرفین شب گذشته در حالی برای تمدید آتش بس موقت خیز برداشته بودند که آنتونیو گوترش همزمان با زمزمه‌های تمدید خواهان آن شد که این آتش بس موقت تبدیل به آتش بسی دائم شود.

احتمال تمدید توافق وقفه بشردوستانه در حالی شب گذشته بالا گرفت که پیش از آن «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی امریکا روز یکشنبه به شبکه خبری «سی‌ان‌ان» گفته بود که اگر حماس بخواهد آتش‌بس در غزه تمدید شود، باید گروگان‌های بیشتری را آزاد کند. مشاور امنیت ملی امریکا همچنین به «ان.بی.سی» گفت انتظار می‌رود «جو بایدن» رئیس‌جمهور امریکا با «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی صحبت و تمدید آتش‌بس را بررسی کند. همزمان کانال ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی گزارش داد «کابینه جنگ یکشنبه شب برای بررسی امکان تمدید آتش‌بس در غزه نشست برگزار می‌کند.» روزنامه «وال‌استریت‌ژورنال» نیز روز یکشنبه خبر داد: مذاکره‌کنندگان امیدوار هستند آتش‌بس موقت چهار روزه در غزه به مدت چهار روز دیگر تمدید شود.

پیش از این، خانم لولو الخاطر، وزیر مشاور دولت قطر در امور همکاری‌های بین‌المللی در گفت‌وگو با شبکه الجزیره در سومین روز آتش‌بس چهار روزه غزه گفت که تلاش‌هایی برای تمدید آتش‌بس موقت در غزه در جریان است. لولو الخاطر درحالی این اطلاعات را داده است که روز یکشنبه به همراه یک هیأت دیپلماتیک قطری برای نظارت بر روند ورود کمک‌های قطر وارد نوار غزه شد. این اولین سفر یک مسئول ارشد عربی به نوار غزه از زمان آغاز حملات متجاوزانه رژیم صهیونیستی به این منطقه در هفتم اکتبر است. لولو الخاطر اواسط نوامبر نیز ریاست هیأت قطر در شهرهای العریش و رفح در مصر برای رساندن کمک‌های بیشتر به ملت فلسطین را برعهده داشت.

آتش‌بس در غزه که از روز جمعه آغاز شده، ساعت ۲۴ شب گذشته به پایان رسید. این آتش‌بس شامل چهار مرحله تبادل اسرا میان حماس و رژیم صهیونیستی بود. در روزهای جمعه، شنبه و یکشنبه در هر روز ۳۹ اسیر فلسطینی در ازای ۱۳ اسیر صهیونیست آزاد شدند. پیرو تبادل اسرا ماجد الانصاری سخنگوی وزارت خارجه قطر روز شنبه در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان اظهار کرد که امیدوار هستیم انگیزه حاصل از عملیات آزادی و این توافق چهار روزه به ما این امکان را بدهد که این توافق را پس از اتمام چهار روز تمدید کرده و وارد مذاکرات جدی‌تری درباره باقی اسرا شویم.

گفت‌و‌گوی بایدن و بی‌بی درباره تمدید آتش‌بس

تکاپوها برای تمدید کردن آتش‌بس موقت درحالی است که جو بایدن و نتانیاهو به جز دیروز در آخرین ساعات روز یکشنبه نیز به صورت تلفنی در همین ارتباط گفت‌و‌گو کردند. به گزارش ایرنا به نقل از المیادین، شبکه‌های صهیونیستی بدون ذکر جزئیات اعلام کردند که بایدن بار دیگر با نتانیاهو درخصوص امکان تمدید آتش‌بس تلفنی گفت‌و‌گو کرده است. رویترز نیز گزارش داد که نتانیاهو به بایدن گفته که اسرائیل پس از پایان آتش‌بس جنگ را از سر خواهد گرفت. این خبرگزاری به نقل از نتانیاهو افزود: «با بایدن صحبت کردم و به وی اطلاع دادم که با پایان یافتن آتش‌بس، اسرائیل با قدرت عملیات خود را از سر خواهد گرفت.» از سوی دیگر در فیلم تصویری که از نتانیاهو در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است، وی می‌گوید که به بایدن گفته رژیم صهیونیستی در مقابل آزادی روزانه ۱۰ اسیر اسرائیلی با تمدید آتش‌بس در غزه موافقت خواهد کرد.

کاخ سفید نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که «روز یکشنبه، رئیس‌جمهور جو بایدن با بنیامین نتانیاهو درباره وضعیت غزه گفت‌وگو کرد. بایدن و نتانیاهو توافق کردند که به کار برای آزادی همه اسرا ادامه دهند.» کاخ سفید خاطرنشان کرد این دو «درباره توقف درگیری‌ها و افزایش کمک‌های بشردوستانه بیشتر به غزه بحث کردند.» این بیانیه می‌افزاید که نخست‌وزیر اسرائیل از تلاش‌های خستگی‌ناپذیر رئیس جمهور برای کمک به میانجیگری این توافق و اجرای کامل آن تشکر کرد. در پایان بیانیه کاخ سفید آمده است که نتانیاهو و بایدن توافق کردند که کار هنوز به پایان نرسیده و برای آزادی همه اسرا به کار خود ادامه خواهند داد. آنها در روزهای آینده نیز در تماس نزدیک خواهند بود.

در همین باره شبکه ۱۲ رژیم صهیونیستی هم گزارش داد که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این رژیم گفت که به جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا آمادگی خود را برای تمدید آتش‌بس فعلی ابراز کرده‌است اما پس از پایان آن، عملیات زمینی ارتش با قدرت کامل ازسر گرفته خواهد شد. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در پیامی تصویری برای تشریح نتایج گفت‌و‌گوی تلفنی‌اش با بایدن بااشاره به تمدید آتش‌بس چهارروزه فعلی برای آزادی اسرای بیشتر گفت که همچنین پیشنهادی وجود دارد که می‌گوید به‌ازای هر روز دیگر می‌توانید ۱۰ اسیر دیگر را آزاد کنید، این امر مبارکی است. با این حال نتانیاهو به رئیس‌جمهور امریکا گفته که «در پایان توافق، ما با تمام قوا برای اجرای اهداف خود باز خواهیم گشت: نابودی حماس، اطمینان از عدم بازگشت غزه به آنچه بود و البته آزادی همه گروگان‌هایمان.»

هم‌زمان با تماس بایدن و نتانیاهو، وزرای خارجه مصر و امریکا هم روز یکشنبه در گفت‌وگویی تلفنی بر ضرورت غلبه بر موانع موجود در مسیر تکمیل توافق آتش‌بس در غزه و تمدید آن تأکید کردند. به گزارش یکشنبه‌ شب ایرنا از شبکه الجزیره، سامح شکری، وزیر خارجه مصر و آنتونی بلینکن، همتای امریکایی وی در این گفت‌وگوی تلفنی بر اهمیت پیشبرد توافقات به سمت ایجاد یک راه‌حل سیاسی پایدار برای مسأله فلسطین براساس راه‌حل دولتی تأکید کردند.

نگرانی‌های امنیتی اشغالگران نسبت به تمدید آتش‌بس

هم‌زمان با ورود توافق آتش‌بس چهار روزه میان مقاومت فلسطین و رژیم صهیونیستی و فشارهای داخلی و خارجی بر تل‌آویو برای تمدید آن، منابع مطلع از نگرانی ارتش این رژیم نسبت به استفاده جنبش حماس از این آتش‌بس برای تجدید قوای خود درصورت تمدید آن پرده برداشتند. آن‌طور که ایسنا گفته، مقامات ارشد و رهبران نظامی ارتش رژیم صهیونیستی نگران این مسأله هستند که تمدید آتش‌بس در نوار محاصره‌شده غزه، تلاش‌های نظامی این رژیم علیه جنبش حماس را تضعیف کند. شبکه ۱۳ رژیم صهیونیستی دراین‌باره به نقل از منابع مطلع گزارش داد: این نگرانی در میان سرویس‌های امنیتی تل‌آویو شکل گرفته‌است که حماس از روزهای آتش‌بس برای «سازماندهی مجدد صفوف خود به‌منظور ادامه جنگ و تدارک گام‌های بعدی» استفاده کند.

در این گزارش آمده‌است: نهادهای امنیتی اسرائیل همچنین نگران هستند که مقامات ارشد جنبش حماس از فرصت آتش‌بس استفاده کرده و به همراه گروگان‌ها (اسرای صهیونیست) از طریق تونل‌های مخصوص از نوار غزه خارج شوند. این شبکه همچنین گزارش داد: شبکه تونل‌های زیرزمینی حماس مهم‌تر، توسعه یافته‌تر و پیچیده‌تر از آن چیزی است که اسرائیل در ابتدای جنگ تصور می‌کرد، تونل‌های منطقه «رفح - محور فیلادلفیا» آسیبی ندیده و رهبران حماس از این تونل‌ها برای فرار از نوار غزه استفاده خواهند کرد. در این گزارش نسبت به این مسأله هشدار داده شده ‌است که رهبران حماس به همراه اسرای صهیونیست، از جمله سربازانی که توسط گروه‌های مقاومت در نوار غزه اسیر شده‌اند، به صحرای سینا در مصر بروند و از آنجا به کشوری مانند یمن یا لبنان منتقل شوند. منابع شبکه ۱۳ رژیم صهیونیستی دراین‌باره گفتند که تحقق چنین سناریویی می‌تواند جریان جنگ را وارونه کند.

طبق این گزارش، زمان به ضرر تل‌آویو است. چرا که به موازات نگرانی‌های نهادهای امنیتی رژیم صهیونیستی، کابینه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این رژیم هم با فشارهای داخلی بویژه ازسوی خانواده‌های اسرای صهیونیست در نوار غزه برای تمدید توافق آتش‌بس با جنبش حماس در ازای آزادی تعداد بیشتری از این اسرا مواجه است. این همان چیزی است که در نشست یکشنبه‌شب کابینه جنگ نیز کاملاً آشکار بود.

تحولات جاری همچنین علاوه‌بر فشارهای داخلی، فشار دیپلماتیک جامعه بین‌المللی بر رژیم صهیونیستی را افزایش داده است؛ چراکه افکارعمومی و جامعه بین‌الملل از بمباران مجدد غزه و بحران ناشی از آن حمایت نخواهد کرد. آندریاس کریگ، استاد مطالعات دفاعی و امنیتی در «کینگز کالج لندن» دراین‌باره می‌گوید: «زمان مانند همیشه علیه اسرائیل و علیه ارتش اسرائیل است.» کریگ معتقد است که هر چه آتش‌بس طولانی‌تر باشد، صبر جامعه بین‌المللی نسبت به ادامه جنگ کمتر می‌شود و این به معنای پیش‌رفتن زمان به ضرر رژیم صهیونیستی است.

افشای شروط تل‌آویو برای تمدید آتش‌بس از زبان هرتزوگ

در راستای آنچه که نتانیاهو در تماس تلفنی با بایدن به عنوان پیش‌شرط برای تمدید آتش‌بس عنوان داشت، رئیس‌ رژیم صهیونیستی، شرایط تمدید آتش‌بس بشردوستانه در غزه بین تل‌آویو و حماس را فاش کرد. به گزارش ایسنا، اسحاق هرتزوگ، رئیس‌ رژیم اشغالگر در مصاحبه‌ای اختصاصی با سی‌ان‌ان توضیح داد که اگر حماس ۱۰ اسیر دیگر را آزاد کند، آتش‌بس بشردوستانه برای یک روز دیگر تمدید خواهد شد. هرتزوگ ادامه داد: بنابراین من واقعاً امیدوارم که آنها در این مورد افراد بیشتری آزاد کنند و دوره‌های آتش‌بس بشردوستانه بیشتری داشته باشند.

وی در اظهاراتی تکراری و در ادامه ادعاهای صهیونیست‌ها افزود: «در مورد اینکه بعداً چه اتفاقی خواهد افتاد، واضح است که ما قصد داریم این مأموریت را تکمیل کنیم، یعنی توانمندی‌های نظامی حماس را به عنوان یک موجودیت تضعیف کنیم و آینده‌ای متفاوت برای کسانی که در نزدیکی مرز زندگی می‌کنند، برای اسرائیلی‌ها (و به زعم او) فلسطینی‌ها ایجاد کنیم.» سفیر رژیم صهیونیستی در واشنگتن نیز به سی‌ان‌ان گفت که تمدید آتش‌بس مشروط به توانایی حماس برای آزادی اسرای بیشتری در نوار غزه است. حماس توانسته ۱۱۷ فلسطینی (زن و کودک) را آزاد کند که این تعداد تا روز چهارم آتش‌بس به ۱۵۶ اسیر می‌رسد در حالی که ۵۲ اسیر صهیونیست در غزه در ازای این تعداد اسیر فلسطینی آزاد شده‌اند.