سناریوهای احتمالی در غزه پس از شکست مذاکرات قاهره

دیپلماسی ایرانی: مذاکرات قاهره که با هدف دستیابی به توافق آتش بس در نوار غزه به مدت چند روز ادامه داشت، روز پنجشنبه 7 مارس بدون دستیابی به هرگونه نتایج در چارچوب تلاش‌ها برای برقراری آتش بس در ماه مبارک رمضان پایان یافت، این در حالی است که سرسختی و یکدندگی رژیم صهیونیستی باعث شکست آن شده است.

هدف از این مذاکرات، دستیابی به آتش بس به مدت 40 روز که از ماه رمضان آغاز شود و نیز آزادی ده ها اسیر اسرائیلی و فلسطینی و افزایش کمک‌ها به نوار غزه بود، منطقه‌ای که با گرسنگی شدید روبه رو شده است.

آن طور که به نظر می‌رسد،‌ کابینه بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی همچنان به جنگ خود ادامه می‌دهد و با هرگونه دستیابی به راهکارهایی برای توقف جنگ،‌به خاطر ملاحظات و منافع شخصی و حزبی خود و نیز به دلیل اینکه نتوانسته اهداف اعلام شده خود را تا امروز محقق کند، مخالفت می‌ورزد. این امر، پرسش‌هایی را درباره سناریوهای احتمالی پس از شکست در دستیابی به توافق آتش بس مطرح کرده است.

بر اساس آنچه خبرگزاری رویترز به نقل از یک مسئول ارشد حماس منتشر کرده، رژیم صهیونیستی تمام تلاش‌های میانجیگران را برای دستیابی به توافق به سبب پافشاری بر مخالفت با توقف تجاوزات و عقب نشینی و بازگشت آوارگان به شکست کشانده است.

شبکه الجزیره هم به نقل از منابعی که نامشان را ذکر نکرد، گزارش داد که «رژیم صهیونیستی با درخواست حماس برای آتش‌بس دائمی و عقب نشینی ارتش خود از نوار غزه و بازگشت آوارگان بدون هرگونه شروط مخالفت کرده است».

این منابع همچنین افزودند که «میانجیگران برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها میان دو هیئت حماس و رژیم اشغالگر تلاش کردند، اما تلاش‌هایشان به نتیجه نرسید».

حماس در اولین واکنش خود پس از پایان نشست‌ها اعلام کرد که هیئت آن، قاهره را برای «رایزنی با رهبران ترک کرده است و مذاکرات و تلاش‌ها برای توقف تجاوزات و بازگشت آوارگان ادامه دارد.»

از سوی دیگر شبکه «القاهرة الإخباریة» مصر به نقل از یک منبع مسئول اعلام کرد که «مذاکرات میان همه طرف‌ها برای دستیابی به آتش بس، قبل از ماه رمضان ادامه دارد و این مذاکرات هفته آینده از سرگرفته خواهد شد».

مذاکرات قاهره، سوم مارس با هدف برقراری آتش بس،‌ پیش از ماه مبارک رمضان، با مشارکت مصر،‌ ایالات متحده امریکا، قطر و حماس در سایه غیبت رژیم صهیونیستی آغاز شده بود.

سه کشور طی روزهای گذشته برای دستیابی به آتش‌بس به مدت 6 هفته در مرحله نخست و انجام مبادله اسیران میان حماس و رژیم صهیونیستی و ورود کمک‌های بشردوستانه تلاش کردند، ولی در این زمینه شکست خوردند.

پیشنهاد ارائه شده از سوی کشورهای میانجی بر توقف جنگ به مدت 6 هفته و آزادی 42 بازداشتی در غزه در برابر آزادی اسیران فلسطینی از زندان‌های رژیم صهیونیستی تصریح می‌کند.

اما حماس بر اساس سندی که «خلیل الحیه» از رهبران این جنبش ارائه کرده، توقف جنگ را یک هفته پیش از آغاز اجرای قرارداد و عقب نشینی اشغالگران از نوار غزه همراه با تضمین‌های بین المللی برای آن شرط گذاشته است.

الحیه تصریح کرده است که این جنبش هرگز عنوان «آتش‌بس‌های انسانی» را نخواهد پذیرفت، بلکه بر ضرورت توقف کامل تجاوزات تاکید می‌کند.

همچنین بر اساس سند فاش شده،‌ حماس فهرست اسامی اولین گروه از اسیران برای عملیات مبادله را ارائه کرده به طوری که خواستار آزادی 160 اسیر با احکام سنگین و قدیمی شده است که این فهرست با اسامی مروان البرغوثی،‌ احمد سعدات، عبدالله البرغوثی،‌ ابراهیم حامد و عباس السید آغاز می‌شود و بقیه اسامی در این فهرست بر اساس نوع حکم و مدت آن بدون در نظر گرفتن گروه یا جغرافیا (مکان اقامت) مطرح شده است.

اما بر اساس گزارش رسانه‌های غربی، حماس خواستار آن شده تا رژیم صهیونیستی به آتش بس دائم در خلال یا پس از سه مرحله از آزادی گروگان‌ها پایبند باشد، این در حالی است که این خواسته با مخالفت رژیم صهیونیستی روبرو شده که خواهان تکیه بر توافق بر سر شروط مرحله نخست است، موضعی که با حمایت واشنگتن و مخالفت حماس روبرو شده است.

پس از گذشت پنج ماه از جانبداری نامحدود امریکا از رژیم صهیونیستی در جنگ این رژیم علیه نوار غزه، این کشور با محدود کردن جهت‌گیری نتانیاهو و تغییر رویکردش در خصوص جنگ با دشواری روبرو شده است.

امریکا با هدف دستیابی به توافق طی روزهای آینده از ترس گسترش دامنه درگیری و رویارویی طی ماه رمضان، فشار وارد می‌کرد، این در حالی است که جو بایدن رئیس جمهور امریکا از شرکای مصری و قطری خواسته بود آنها نیز بر حماس برای پذیرش پیشنهاد توقف جنگ با وجود تحفظات این جنبش در خصوص بسیاری از مفاد آن فشار وارد کنند.

«محمد معروف» نویسنده و تحلیلگر فلسطینی ابراز عقیده می‌کند که سناریوی احتمالی پس از شکست در مذاکرات با اشغالگران، این است که عملیات رفح آغاز شود و رژیم صهیونیستی نقشه خود را در این منطقه همچون حلقه نجاتی، به تعبیر نتانیاهو، پیش ببرد.

وی معتقد است که در چنین حالتی، ممکن است مسیرهای دراماتیک غیر قابل پیش بینی در تمام منطقه آغاز شود، زیرا پیروزی مقاومت به معنای پیامدهایی خواهد بود که تنها به رژیم اشغالگر و ارتش و قدرت آن محدود نخواهد شد.

معروف افزود که در مقابل، خطر شکست مقاومت در صورتی که جدی باشد، هزینه به راه افتادن جنگ بزرگ در منطقه در تمام جبهه‌ها را به یک گزینه واقعی تبدیل خواهد کرد.

این تحلیلگر اضافه کرد که منظور از شکست مقاومت، پیشروی جغرافیایی ارتش رژیم اشغالگر نیست، بلکه به معنای کاهش قدرت آن برای رویارویی و موفقیت ارتش اشغالگران در تحمیل قواعد درگیری‌ است به نحوی که مقاومت با یگان‌های آن نتوانند این قواعد جدید را درهم شکنند.

از جمله سناریوها، فرضیه دوم، آغاز عملیات نظامی رژیم صهیونیستی در رفح است، اما به گونه‌ای که شدت حملات آن آرام باشد و منجر به واکنش‌های بزرگ نشود و به دور از مراکز تجمعات بزرگ غیرنظامیان باشد و تلفات در صفوف غیرنظامیان در همان سقف آمار معمولی روزانه و به دور از محور فیلادلفیا باشد که خشم و نارضایتی مصر را برمی‌انگیزد.

این تحلیلگر افزود که «فرضیه دوم، دو هدف را محقق می‌کند: اول، اشاره به جدی بودن عملیات و آمادگی برای اجرای آن چه از طریق لشکرکشی نظامی یا آتش سنگین و سازماندهی آن، دوم، آزمودن توانمندی‌های رزمی مقاومت در اماکن خاصی که ارتش رژیم اشغالگر آن را در محاسبات و پیش بینی‌های خود قرار داده است.»

معروف خاطر نشان می‌کند که «نتانیاهو خواهان شکست تمام مذاکرات بود که مطرح‌ترین آن، طرح موسوم به «روز بعد»، است که شامل خلع سلاح کامل نوار غزه وسیطره بر مرزها با مصر و تحویل مدیریت نوار غزه به عناصری از عشائر و ریشه‌کنی افراط‌گرایی در تمام نهادها و بستن نهاد اونروا (آژانس کار و امدادرسانی به پناهندگان فلسطینی) و مخالفت با کشور فلسطین است».

این تحلیلگر افزود که اما گام‌های دیگر، بازداشت 13 اسیری است که رژیم صهیونیستی در توافق آتش بس قبلی آزاد کرده بود و نیز اعلام تصویب ساخت 3500 واحد در شهرک‌های کرانه باختری است.

منبع: الخلیج آنلاین / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱