پنل «تمرکز بر همکاری اوراسیا در میانه عدم قطعیت‌ها»
اهمیت اوراسیا و نقش بازیگران و عوامل اثرگذار بر آن
دیپلماسی ایرانی: در پنل تخصصی «تمرکز بر همکاری اوراسیا در میانه عدم قطعیت‌ها»؛ مشارکت‌کنندگان درباره اهمیت اوراسیا و نقش بازیگران و عوامل اثرگذار بر آن تبادل نظر کردند.
به گزارش دیپلماسی ایرانی، محمد امرسی، رئیس بنیاد امرسی از انگلستان در پنل تخصصی «تمرکز بر همکاری اوراسیا در میانه عدم قطعیت‌ها» در مجمع گفت‌وگوی تهران 2025 ، درباره عوامل اثرگذار بر منطقه گفت: « گمان می‌کنم که درگیری روسیه و اوکراین تأثیر زیادی روی منطقه گذاشته است و منظره اورسیا با حمله روسیه به اوکراین تغییر کرد و روابط منطقه‌ای را تحت تأثیر قرار داده است. روابط آذربایجان و ارمنستان هم روی منطقه اثر گذاشته‌اند.»
وی همچنین به اهمیت منطقه زنگزور، که بین آذربایجان، تاجیکستان و ارمنستان قرار دارد اشاره کرد و گفت این منطقه از لحاظ ژئوپولیتیکی بسیار حائز اهمیت است؛ لذا همگی تلاش می‌کنند که اختلافات به وجود آمده را حل کنند. همگی باید با صدای واحد متحد شده و بر مبنای منافع مشترک زیر یک چتر واحد گفت‌وگو کنند. در این میان موقعیت ایران بسیار مهم است چون با 5 کشور هم‌مرز است و بنابراین اتفاقاتی که در این کشورها رخ می‌دهد روی ایران اثرگذار است. کشورهای منطقه باید زیر یک چتر با هم متحد شوند و دوباره راه ابریشم را تکرار کنند. اگر هر کشوری بر اساس منافع خود عمل کند، با مشکلات بیشتری مواجه خواهد شد. »
امرسی همچنین درباره اثرگذاری بازیگران و عوامل در اورسیا گفت:«عملاً منطقه منتظر نتیجه درگیری اوکراین و روسیه است. اگر اوکراین مستقل بشود، اثرات دگرگون‌کننده روی منطقه خواهد داشت. اما هر نتیجه‌ای رخ دهد، روسیه نیروی اثرگذار در منطقه خواهد ماند. وی درباره علت جنگ اوکراین و روسیه گفت که دلیل آن مشغول نگه داشتن و تضعیف روسیه است. اما بهرحال پیش‌بینی می کنم که شرق و جنوب اوکراین در دست روسیه باقی می‌ماند.»
وی تأکید کرد که کشورهای اوراسیا باید به لحاظ اقتصادی مستقل باشند و صندوق مالی خودشان را داشته باشند که تحت تأثیر بازی قدرت قرار نگیرند.
پنلیست آذربایجانی، فرید شفی، مسئول مرکز تحلیل روابط بین‌المللی آذربایجان نیز گفت: «باید زمانیکه از اتمام جنگ صحبت می‌کنیم، واقع‌گرا باشیم. روابط منطقه‌ای تنها جواب برای حل مسائل سیاسی نیست. وقتی صحبت از نفت و گاز و انرژی می‌شود، ما به موضوع کریدور زنگزور می‌رسیم، کریدوری که بسیار پولساز است و ایران از حل مناقشات، خصوصاً این کریدور، استقبال می‌کند. همه مسائل جهانی از جمله جنگ تعرفه‌ها، مسئله خاورمیانه و ...روی اوراسیا اثر می‌گذارد. گمان می‌کنم چند عامل در شکل‌گیری نظم نوین جهانی نقش دارد. وقتی صحبت از اوراسیا می‌شود، همه به کشورهای قبل از شوروی نگاه می‌کنند. اما ما نسل جدید رو به تغییر داریم و با پدیده‌های پیچیده‌ای مانند مسئله غزه، سوریه، مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا مواجه هستیم. همچنین مسائل کوچکتری مانند آذربایجان و ارمنستان نیز پیش رو است که خبر مثبت حاکی از آن است که خوشبختانه موافقت‌نامه صلح دو کشور را پیش رو داریم. مسئله مهم دیگر این است که ما باید در خصوص اشتراکات زیادی که داریم صحبت کنیم، مثلاً اشتراکات فرهنگی و تاریخی و باید به آن‌ها احترام بگذاریم و نباید در امور داخلی کشورها دخالت بشود و احترام به یکدیگر باید جزو اصول باشد. یکی دیگر از راه‌حل‌ها ایجاد پروژه‌هایی مثل کریدور شمال-جنوب و شرق- غرب است.»
شفی، درباره احتمال سازش بین روسیه و آمریکا و اثرات آن بر اوراسیا گفت: «صلح باید در منطقه ایجاد شود و نباید هیچ عاملی از آن سوی مرزها یا دولت‌ها صلح را ایجاد کند. اگر صلح بشود، تمرکز اصلی آمریکا روی چین و تایوان خواهد بود.»
پنلیست ارمنستان، سرگئی ملکونیان، نیز در خصوص مشکلات اوراسیا گفت: «مشکل این است که نمی‌توان در طولانی-مدت مسائل را پیش بینی کرد و برای حل مسائل باید با هم یکی شد. احترام به همسایگی یکی از اولویت‌های اساسی ما باید باشد. ارمنستان قصد عادی‌سازی و گسترش روابط با شرق و غرب دارد. مهم است که پروژه‌ها متمرکز باشد، خصوصاً در مورد کریدورها، امنیت منطقه‌ای و اسراییل، که خطری برای امنیت منطقه، به حساب می‌آید. ارمنستان در مسیری حرکت می‌کند که ارتباطش را با همسایگانش افزایش دهد. اتحاد و یکی‌شدن، صلح و امنیت را به ارمغان می‌آورد. ما باید به منافع همسایگان خود توجه کنیم. ایران روابط خوبی با آذربایجان و همچنین ارمنستان دارد. و نهایتاً این دو کشور نیز به تصمیم توافق صلح رسیدند.» وی افزود: «کریدور زنگزور، یکی از مسائل مهمی است که برای حل آن تلاش می‌کنیم. اعتمادسازی یکی از بزرگترین چالش‌های ما به حساب می‌آید. لذا گفت‌وگوها می‌تواند پیوند و صلح پایدار را به ارمغان آورد. روابط ارمنستان و روسیه رو به تغییر مثبت است. ارمنستان هنوز با روسیه دوست و برادر است و با ایران هم همکاری نزدیکی دارد. روابط ارمنستان و روسیه شرطی نیست و به هیچ‌عنوان به غرب بستگی ندارد. ما قصد گسترش روابط با کشورهای همسایه و غرب و در کل جهان را، در حوزه‌های اقتصاد، امنیتی و سیاسی، داریم. هیچ برنامه پنهانی نباید وجود داشته باشد. در خصوص روابط ترکیه و ارمنستان باید بگویم که ما قصد توسعه روابط دیپلماتیک را با ترکیه داریم و ترکیه نیز به سهم خود چنین قصد و هدفی را با جدیت در دستور کار خود دارد.»
ملکونیان، از رهبری مسئولانه در منطقه به عنوانی یکی از راه‌حل‌های چالش‌های موجود صحبت کرد و گفت چون ایران تنها کشوری است که با همه همسایگان روابط دیپلماتیک دارد، می‌تواند مسئول اجرای حل اختلافات منطقه‌ای باشد.
اقبالی زاج، رئیس گروه مطالعاتی اوراسیا در دفتر مطالعات سیاسی بین‌الملل، درباره اهمیت همکاری در منطقه اوراسیا و اولویت سیاست جمهوری اسلامی ایران در گسترش روابط با همسایگان، که در دولت‌های سیزدهم و چهاردهم تمرکز زیادی بر آن وجود داشته است، صحبت کرد. وی بر احترام به هنجارها و قوانین بین‌المللی در روابط همسایگی و حاکمیت کشورها و تمامیت ارضی آن‌ها تأکید کرد و گفت: «در مباحث کشورهای جنوب قفقاز در ایران موضوع مهم این است که جمهوری اسلامی ایران در عالی‌ترین سطح مخالف هر نوع تغییر ژئوپلتیکی و جغرافیایی است.» وی گفت: ایران هیچ مخالفتی علیه ارتباط یا کریدوری در منطقه ندارد چون هر ارتباطی می‌تواند به توسعه، بازسازی و بهبود وضعیت مردم در کشورهای منطقه منجر شود.
نظر شما :