این روزها اردوغان میدان‌دار است
دستاوردهای بزرگ ترکیه در صحنه بین‌المللی طی هفته‌های اخیر
نویسنده: فردریک کمپ، رئیس اندیشکده شورای آتلانتیک
دیپلماسی ایرانی: رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در هفته‌های اخیر توانسته است به در این مقاله به سه دستاورد مهم ژئوپلیتیکی برسد. اردوغان با استفاده از موقعیت جغرافیایی، ظرفیت نظامی و دیپلماسی فعال خود، توانسته جایگاه ترکیه را به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در منطقه تقویت کند و در معادلات بین‌المللی در صحنه‌های مختلف خودی نشان دهد.
این موفقیت‌ها در شرایطی به‌دست آمده که اردوغان در داخل کشور، با بزرگترین اعتراضات سیاسی سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از زندانی شدن رقیبش، اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول، مواجه است و گفته می‌شود محبوبیتش در مقایسه با گذشته به پایین‌ترین سطح رسیده است. به‌همین دلیل، اردوغان تلاش می‌کند با استفاده از دستاوردهای بین‌المللی، موقعیت داخلی خود را تقویت کند و نشان دهد همچنان می‌تواند اثرگذار باشد.
نخستین پیروزی، نقش ترکیه در برکناری بشار اسد و انتقال قدرت به احمد الشرع در سوریه بود. ایالات متحده به‌رهبری دونالد ترامپ تحریم‌های خود را از دولت جدید سوریه برداشت و اردوغان نیز به‌صورت تلفنی در نشست ریاض با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی و رئیس‌جمهوری جدید سوریه مشارکت داده شد. اردوغان مهمترین و بزرگترین حامی احمد الشرع است و برای موفقیت حکومت او بیش از هر کشور دیگری تلاش می‌کند.
دومین دستاورد، اعلام انحلال گروه پ‌ک‌ک و پایان مبارزه مسلحانه این حزب کردی است. این تحول نتیجهٔ ماه‌ها دیپلماسی پشت‌پرده ترکیه بود و گرچه خطر تجزیه و بازسازی پ‌ک‌ک در قالب گروه‌های کوچک‌تر همچنان وجود دارد، اما فعلاً گامی مهم در تأمین امنیت داخلی ترکیه محسوب می‌شود. این موضوع سبب شد تا جایگاه داخلی اردوغان به‌شدت تقویت شود و بر محبوبیت او افزوده شود.
سومین پیروزی و دستاورد اردوغان، میزبانی استانبول از نخستین مذاکرات مستقیم بین روسیه و اوکراین از سال ۲۰۲۲ بود. اگرچه ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، با وجود انتظارها برای شرکت، در این نشست حاضر نشد و گفت‌وگوها بی‌نتیجه ماند، اما حضور مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکادر این نشست، نقش میانجی‌گری ترکیه را برجسته کرد. به‌خصوص که دائما با ترامپ که در منطقه به سر می‌برد در تماس بود و این مساله سبب شد تا برای دست کم یک هفته ترکیه هم‌پای دیگر کشورها، در راس اخبار رسانه‌های جهان باشد.
با این حال نباید اسطوره‌سازی کرد و بزرگ‌بینی داشت. هیچ‌یک از این دستاوردها پایدار نیستند و می‌توانند کوتاه‌تر از آنچه انتظار می‌رود از دست بروند. ثبات دولت جدید سوریه، دوام صلح با پ‌ک‌ک، و چشم‌انداز گفت‌وگوهای روسیه و اوکراین همگی مبهم هستند. همچنین، گسترش حضور نظامی ترکیه در سوریه نگرانی‌هایی را برای اسرائیل ایجاد کرده است که می‌تواند به چالش دیپلماتیک جدیدی تبدیل شود. آن هم در حالی که اسرائیل خود ورود نظامی به صحنه سوریه کرده و مناطقی را اشغال کرده است و دائما ترکیه را تهدید می‌کند.
به‌رغم این تردیدها، ترکیه با رویکرد فعال اردوغان، اکنون به بازیگری غیرقابل‌چشم‌پوشی در گستره‌ای از دریای سیاه تا شامات، و از آسیای مرکزی تا اروپا بدل شده است. اردوغان نیز همچنان در پی تثبیت میراث سیاسی و استمرار قدرت خود پس از دو دهه زمامداری است.
منبع: شورای آتلانتیک / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱
نظر شما :