اهداف سفر ترامپ به بریتانیا
تلاقی اقتصاد و سیاست
حسین فاطمی، روزنامه نگار
دیپلماسی ایرانی: سفر دوم و «بی‌سابقه» دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به بریتانیا در حالی انجام شد که خیابان‌های لندن صحنه اعتراضات گسترده علیه او بود. با این حال، در پس این اعتراض‌ها، اهداف عمیق‌تری نهفته بود که نه‌تنها بر روابط اقتصادی دو کشور، بلکه بر مناسبات سیاسی و حتی موقعیت بین‌المللی بریتانیا و آمریکا اثرگذار است. کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، این سفر را «تاریخی» توصیف کرد، زیرا امید داشت با استفاده از این فرصت سه پرونده کلیدی را پیش ببرد: تکمیل توافق‌های تجاری ناقص با آمریکا، کاهش یا لغو تعرفه‌های سنگین بر فولاد و آلومینیوم، و در نهایت، ترمیم روابط سیاسی و دیپلماتیک دو کشور پس از مجموعه‌ای از بحران‌ها.
اهمیت این سفر از آن جهت پررنگ‌تر می‌شود که از سال ۱۹۵۲ تاکنون، تعداد دعوت‌های رسمی سلطنتی به رؤسای‌جمهور آمریکا به‌طور سنتی محدود بوده و حتی رؤسای‌جمهور برجسته‌ای همچون بوش و اوباما تنها یک‌بار از این امتیاز برخوردار شدند. بنابراین دعوت دوم از ترامپ حامل پیام‌های سیاسی و اقتصادی عمیقی بود. در عین حال، اعتراضات خیابانی لندن نشان داد که بخشی از افکار عمومی بریتانیا با حضور او مخالف است و این سفر تنها یک رویداد تشریفاتی نبود، بلکه عرصه‌ای برای تعامل پیچیده میان سیاست داخلی، اقتصاد جهانی و دیپلماسی بود.
در کل چنین به نظر می رسد که سه محور اصلی این سفر یعنی تکمیل توافق‌های تجاری، چالش تعرفه‌های آلومینیوم و فولاد، و بازسازی روابط سیاسی و دیپلماتیک میان لندن و واشینگتن از اهداف کلیدی ترامپ برای سفر به لندن بوده است؛ اهدافی که هر یک می‌توانند در شکل‌دهی آینده همکاری‌های دو کشور نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشند.
تکمیل توافق‌های تجاری میان لندن و واشینگتن
یکی از مهم‌ترین محورهای سفر دوم ترامپ به لندن، تکمیل توافق‌های تجاری میان دو کشور بود؛ توافق‌هایی که در ماه مه پایه‌گذاری شدند اما هنوز به مرحله نهایی نرسیده‌اند. نخست‌وزیر بریتانیا، کی‌یر استارمر، این پرونده را اولویت اصلی خود می‌دانست، زیرا معتقد بود تعهدات اولیه کافی نیست و باید توافقی جامع‌تر و سودمندتر حاصل شود.
در شرایطی که اقتصاد بریتانیا با فشارهای ناشی از برگزیت، انتقادات گسترده نسبت به سیاست‌های مالیاتی دولت، و رکود برخی صنایع کلیدی مواجه است، استارمر می‌خواست این توافق به‌عنوان نشانه‌ای از ثبات و جذابیت اقتصادی بریتانیا برای سرمایه‌گذاران خارجی تعبیر شود. امضای قراردادهای بزرگ با شرکت‌های آمریکایی مانند بلک‌راک و آلفابت بخشی از همین استراتژی بود. این قراردادها علاوه بر ایجاد فرصت‌های شغلی، می‌توانستند پیام روشنی به بازارهای جهانی ارسال کنند که بریتانیا همچنان مقصدی قابل اعتماد برای سرمایه‌گذاری است.
ترامپ نیز پیش از سفر تأکید کرده بود که آماده است این توافق‌ها را «بهتر و کامل‌تر» کند. همین رویکرد نشان می‌دهد که کاخ سفید نیز به روابط اقتصادی نزدیک‌تر با بریتانیا علاقه‌مند است، به‌ویژه در زمانی که تنش‌های تجاری آمریکا با برخی شرکای دیگر، از جمله اتحادیه اروپا و چین، رو به افزایش گذاشته است. با این حال، تحلیلگران می‌گویند دستیابی به توافق جامع، تنها جنبه اقتصادی ندارد، بلکه وجهه سیاسی دولت استارمر را نیز تقویت می‌کند. پس از بحران‌های سیاسی داخلی، دولت بریتانیا به نمادی از موفقیت در سیاست خارجی نیاز داشت و توافق تجاری کامل با آمریکا می‌توانست چنین نقشی ایفا کند.
مسئله تعرفه‌های آلومینیوم و فولاد
دومین محور مهم این سفر، کاهش یا لغو تعرفه‌های سنگین آمریکا بر واردات فولاد و آلومینیوم بریتانیا بود. در حال حاضر، صادرات این دو محصول کلیدی به آمریکا با تعرفه ۲۵ درصدی مواجه است؛ تعرفه‌ای که اگرچه از نرخ ۵۰ درصدی برخی کشورها پایین‌تر است، اما همچنان فشار سنگینی بر صنعت فولاد بریتانیا وارد می‌کند. این صنعت سال‌هاست با کاهش تقاضا و تعطیلی برخی کارخانه‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کند و معافیت کامل از تعرفه‌ها می‌تواند فرصتی برای بازگشت به رقابت جهانی باشد.
لندن امیدوار بود ترامپ با نگاه تجاری و عملگرایانه خود موافقت کند، به‌ویژه که روابط نزدیک‌تر اقتصادی میان دو کشور می‌تواند برای هر دو طرف سودمند باشد. اما گزارش‌های رسانه‌ای نشان می‌دهد که مذاکرات در این زمینه به نتیجه نرسید و فعلاً متوقف شده است. دلیل اصلی این بن‌بست، نگرانی واشینگتن از ورود ارزان‌قیمت فولاد بریتانیا به بازار آمریکا و فشارهای داخلی صنایع آمریکایی عنوان شده است.
با این وجود، کارشناسان معتقدند طرح این مسئله در دیدارهای سطح بالا، حتی اگر فعلاً بی‌نتیجه مانده باشد، گامی مهم برای آغاز گفت‌وگوهای بعدی است. برخی تحلیلگران بر این باورند که فشار افکار عمومی و لابی‌های صنعتی در بریتانیا می‌تواند مذاکرات را در آینده دوباره به جریان بیندازد، به‌ویژه اگر لندن امتیازات تجاری دیگری به آمریکا ارائه دهد. در هر حال، این موضوع تنها یک بحث اقتصادی نیست. موفقیت یا شکست در این پرونده می‌تواند بر جایگاه سیاسی دولت استارمر و همچنین بر تصویر همکاری لندن–واشینگتن در سطح جهانی اثر بگذارد.
بازسازی روابط سیاسی و دیپلماتیک
سومین هدف سفر ترامپ، بازسازی اعتماد سیاسی و دیپلماتیک میان دو کشور بود. در ماه‌های اخیر، بریتانیا با بحران‌های سیاسی داخلی مواجه شده است؛ استعفای معاون نخست‌وزیر به دلیل رسوایی مالیاتی و برکناری سفیر بریتانیا در واشینگتن به‌خاطر ارتباط با جفری اپستین تنها بخشی از این چالش‌هاست. در چنین فضایی، دولت استارمر می‌خواست با نمایش روابط نزدیک با واشینگتن، اعتبار دیپلماتیک خود را بازسازی کند.
دیدار رسمی ترامپ با پادشاه چارلز سوم و حضور در مراسم تشریفاتی سطح بالا فرصتی بود تا لندن پیامی آشکار به جهان بفرستد مه «رابطه ویژه» میان بریتانیا و آمریکا همچنان پابرجاست. این رابطه که ریشه در همکاری‌های تاریخی، امنیتی و اقتصادی دو کشور دارد، پس از برگزیت برای بریتانیا اهمیت بیشتری یافته است، زیرا این کشور به دنبال جایگاه جدیدی در نظم جهانی است.
از منظر سیاست جغرافیایی نیز این سفر پیام روشنی داشت. در دورانی که چین و روسیه در حال گسترش نفوذ خود هستند، نزدیکی لندن و واشینگتن نشان می‌دهد که دو متحد قدیمی قصد دارند همچنان بازیگران کلیدی در معادلات جهانی باقی بمانند. تحلیلگران می‌گویند حتی اگر پرونده‌های تجاری یا تعرفه‌ای به‌سرعت حل نشود، نمادگرایی این سفر به خودی خود اهمیت استراتژیک دارد. به بیان دیگر، سفر دوم ترامپ به بریتانیا تنها درباره قراردادهای اقتصادی یا تعرفه‌های فولاد نبود. این سفر تلاشی بود برای بازسازی تصویر لندن و واشینگتن به‌عنوان متحدانی قدرتمند در جهانی پرتنش؛ تصویری که می‌تواند مسیر روابط دو کشور را در سال‌های آینده تعیین کند./هفت صبح
نظر شما :