لزوم استقبال از موافقتنامه دفاعی عربستان و پاکستان

دیپلماسی ایرانی: نظر به شرایط بین المللی، شرایط منطقه ای، بحران های پرفشار و فزاینده امنیتی و اقتصادی پیش روی ایران و نیز از زاویه سیاست خارجی عربستان؛ مزایای موافقتنامه دفاعی پاکستان و عربستان از مضرات آن برای جمهوری اسلامی ایران بسیار بیشتر است؛ چرا؟ 

۱) از منظر سیاست بین‌الملل؛ ثبات در خاورمیانه خواست مستقیم امریکا، روسیه، اروپا و چین است. تمام استراتژیست‌های امریکایی در سال‌های اخیر تاکید کرده‌اند که امریکا باید تمرکز اصلی خود را در قبال چین و روسیه و اروپا متمرکز کند پس باید اشتغال خود را در خاورمیانه کم کند و با خاورمیانه‌ای با ثبات، وارد رقابت با چین و روسیه شود. بر این اساس موافقتنامه دفاعی پاکستان و عربستان به واسطه ثباتی که به همراه دارد مورد حمایت قدرت های بزرگ غرب و شرق خواهد بود. 

۲) از منظر سیاست منطقه‌ای نیز این موافقتنامه ثبات زاست. تقریبأ اجماع نخبگی وجود دارد که توازن قدرت در خاورمیانه پس از ۷ اکتبر به سود اسرائیل و علیه ایران و عربستان و ترکیه تغییر کرده است. اکنون ترکیه و عربستان نیز از سلطه‌طلبی اسرائیل دچار هراس شده اند. بر این اساس موافقتنامه امنیتی پاکستان و عربستان، می تواند تا حدودی توازن قدرت را علیه اسرائیل تغییر دهد. 

۳) هرچه پیمان و موافقتنامه های دفاعی – امنیتی میان کشورهای منطقه افزایش یابد، وابستگی امنیتی این کشورها به قدرت‌های مداخله‌گر کاهش می‌یابد و نظم منطقه‌گرایی درون‌زاد تقویت می‌شود. این موافقتنامه می‌تواند هسته مرکزی برای تشکیل ناتوی خاورمیانه در آینده باشد. 

۴) فعال شدن پاکستان در خاورمیانه؛ اهرم های کنشگری این کشور در برابر هند را افزایش می دهد و بر این اساس این موافقتنامه می‌تواند برای معادلات امنیتی شبه قاره نیز ثبات آفرین باشد چه این‌که هر چه بازیگران بیشتری در تعارض هند و پاکستان فعال شوند، امکان تقابل نظامی آنها محدودتر می شود. 

۵) از منظر سیاست خارجی عربستان نیز این موافقتنامه در راستای تنوع بخشی سیاست خارجی عربستان و نگاه به شرق و کاهش وابستگی امنیتی عربستان به امریکاست. عربستان در این موافقتنامه الگوی «تبادل امنیت با اقتصاد» را دنبال می‌کند. به پاکستان امتیاز اقتصادی، کمک‌های اقتصادی، پذیرش نیروهای بیشتر از پاکستان می‌دهد و در ازای آن چتر هسته‌ای پاکستان را بر سر خود می‌گستراند. 

۶) عربستان با این پیمان می خواهد قدرت چانه‌زنی خود را در برابر اسرائیل (در صورت پیوستن احتمالی به توافق ابراهیم)، ترکیه و ایران افزایش دهد. 

۷) حمله اسرائیل به قطر و بی‌عملی امریکا یکی از بزرگترین مواهب برای جمهوری اسلامی ایران بود و جایگاه ایران را نزد کشورهای عربی تقویت و جایگاه امریکا را نزد آنان دچار فرسایش و بی‌اعتمادی کرد. انگیزه کشورهای منطقه از جمله عربستان برای انعقاد چنین موافقتنامه‌های امنیتی را نباید لزومأ مقابله با ایران تفسیر کنیم. 

۸) پس از عربستان احتمالا سایر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس نیز از این الگو استفاده می‌کنند، حالا ممکن است به این موافقتنامه بپیوندند یا اینکه به پیمان امنیتی با کشور دیگر وارد شوند (فی المثل احتمال انعقاد موافقتنامه مشابهی میان امارات با هند را نمی‌توان از نظر دور داشت و ایضا سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس). 

۹) شاید تنها خطری که از این موافقتنامه متوجه ایران شود در زمان جنگ احتمالی آینده اسرائیل و امریکا با ایران است که در آن شرایط دست ایران برای حمله به پایگاه‌های امریکایی در عربستان با مشکلاتی مواجه خواهد شد. 

۱۰) ایران نباید از ناحیه پاکستان احساس خطر کند. الزامات ژئوپلتیک، جبریت‌های جغرافیایی، پیوند استراتژیک ایران و پاکستان، جمعیت شیعه و سنی دوستدار جمهوری اسلامی ایران و پیوندهای فرهنگی همواره در جهت بهبود روابط ایران و پاکستان عمل کرده‌اند و در آینده نیز عمل خواهند کرد. 

نتیجه این‌که ایران باید از این موافقتنامه ابتدا به‌صورت اعلامی استقبال کند و تکثیر این نوع از پیمان‌های امنیتی را برای ثبات منطقه و تقویت منطقه‌گرایی درون‌زاد بداند و در صورتی که امکانی برای کشورمان در پیوستن به چنین پیمانی فراهم شد موافقت خود را اعلام دارد.