خاورمیانه، شهر بی کلانتر
این منطقه خود را در یک وضعیت "میاندوره ای" میبیند. بحث درباره تک قطبی یا چند قطبی را فراموش کنید: خاورمیانه بیقطب است. کسی در اینجا مهار کار را در دست ندارد.
ادامه مطلباین منطقه خود را در یک وضعیت "میاندوره ای" میبیند. بحث درباره تک قطبی یا چند قطبی را فراموش کنید: خاورمیانه بیقطب است. کسی در اینجا مهار کار را در دست ندارد.
ادامه مطلبمحسن مفیدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چین میداند که قدرت آن بیش از آن بزرگ شده است که بتواند به رویکرد اقتصادی خود ادامه دهد. پکن بالاخره مجبور است دست به انتخابهای سخت راهبردی زده و در منازعات بینالمللی نقش مؤثری ایفا کند. در غیر این صورت گمانهزنی در مورد رویکرد احتمالی آن در آینده به تنشهای فعلی با ایالات متحده اضافه خواهد کرد.
ادامه مطلبشهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد پارادایم قبل از ۷ اکتبر در نزد اسرائیل و ایالات متحده به دو دلیل اساسی در حال فروپاشی است: اول اینکه حمله حماس همراه با هدف خارج کردن روابط نزدیک بین تلآویو و ریاض از مسیری که توسط ایالات متحده سازماندهی شده بود، برای اسرائیل فرصتی فراهم آورده تا پرونده فلسطین را به عنوان یک نقطه استراتژیک کانونی برای امنیت منطقه و جهان برجسته کند. اسرائیل که در سال ۲۰۰۶ غزه را تخلیه کرده، اینک در برابر وسوسه تصرف این نوار باریک با سلسله مراتب حذف جنبش حماس روبه رو شده است.
ادامه مطلببیش از ۴۰ سال است که چین در حال ایجاد و انباشت قدرت اقتصادی است که امروزه، یا برابری با امریکا و یا حتی برتری در برخی زمینه ها را فراهم می کند. اکنون، زمان آن فرا رسیده است که امپراتوری آسمانی وارد فضای جهانی شود و توانایی های خود را به جهان خارج نشان دهد و منافع ملی خود را مطرح کند.
ادامه مطلباین کریدور که شامل ساخت خطوط راه آهن و خطوط لوله برای انتقال انرژی و کابل برای انتقال داده است، هدف آن تبدل منطقه خاورمیانه به عنوان منطقه نفوذ آمریکا در بحبوحه تلاش های چین برای تثبیت نفوذ خود در این منطقه است. از سوی دیگر یکی از اهداف بعدی این پروژه ادغام اسرائیل در منطقه عربی و تقویت موقعیت هند در مقابل چین است.
ادامه مطلبکیمیا ملک زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چین برای ایفای نقش مسلط در منطقه و حتی در بین قدرتهای جهانی نیازمند رشد سریع اقتصادی است. پکن برای توسعه سیاسی و اقتصادی خود به دوستان بیشتری درعرصه بینالمللی نیاز دارد، توسعه روابط با کشورهای حوزه خلیج فارس نقش مهمی در ارتقای نفوذ بینالمللی این کشور بازی میکند، در حالی که برای کشورهای حوزه خلیج فارس تقویت همکاری با چین راهبردی برای مقابله با فشار آمریکاست، در سیستم جهان معاصر خاورمیانه همیشه با مداخله قدرتهای بزرگ مواجه بوده است طی جنگ سرد قدرتهای اروپایی و همچنین ایالات متحده و شوروی رهایی از ناآرامیهای سیاسی را برای کشورهای خاورمیانه دشوار کرده بودند. رابطه بین چین و کشورهای حوزه خلیج فارس مشارکتی راهبردی است.
ادامه مطلبمیانجی گری توام با مهارت و خردمندی چین بین عربستان سعودی و ایران موجب شد نشریه آمریکایی نیویورک تایمز این میانجی گری را نشانه جاه طلبی رئیس جمهوری چین برای معرفی جایگزین برای نظم جهانی کنونی به ریاست آمریکا توصیف کند. موفقیت چین در این زمینه موجب شد شی جینپینگ به عنوان دولتمردی جهانی جلوه گر شود که در ردیف شخصیت های بزرگی مانند شارل دوگل، تیتو، جواهر لعل نهرو، احمد سوکارنو و نلسون ماندلا قرار می گیرد.
ادامه مطلبخبرگزاری نیکی ژاپن در سرمقاله خود می نویسد: ایجاد نظم در خاورمیانه به رهبری چین، بدون شک خطر بی ثباتی این منطقه را در میان مدت یا بلند مدت به همراه خواهد داشت. بنابراین بهتر است که ژاپن، آمریکا و اروپا تعامل راهبردی خود را در خاورمیانه تضعیف نکنند.
ادامه مطلبغنی مجیدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه رابطه با چین برای کشورهای خاورمیانه را جذاب کرده عدم مداخله چین در امور سیاسی کشورهای خاورمیانه است. این ویژگی چین با شیوه مراوده کشورهای غربی به ویژه ایالات متحده امریکا که با مداخلات نظامی در کشورهای خاورمیانه همراه بوده تفاوت فاحشی دارد. ضمنا اکثر کشورهای خاورمیانه از مصر گرفته تا کشورهای حوزه خلیج فارس خواهان حفظ بی طرفی سیاسی خود در رابطه با چین و ایالات متحده و اروپا هستند. سیاست توازن استراتژیک میان کشورهای خاورمیانه و چین و ایالات متحده و اروپا راهبردی بس عاقلانه در دوران گذار به جهان چند قطبی آینده است.
ادامه مطلبغرب امروز در مرحله درماندگی در قبال تفاهمها و آشتیها در منطقه ما قرار دارد و این تفاهمها مطمئنا به همکاری و توافق در تمامی سطوح منجر خواهد شد. تحولات داخلی غرب (آمریکا، اروپا و اسرائیل) در سطح اجتماعی، اقتصادی و سیاسی یکی از عوامل ناتوانی آنهاست و دو عامل دیگر یعنی موفقیت چین و روسیه در گسترش نفوذ در منطقه و نیز برخورد مثبت کشورهای منطقه نسبت به این نفوذ به عامل گفته شده در بالا افزوده میشوند.
ادامه مطلبجومارت اوتوربایف، نخست وزیر سابق قرقیزستان در گفت و گویی اظهار کرد: چرخش عربستان سعودی به سمت چین نشان دهنده نارضایتی این کشور از سیاست ایالات متحده است. اما این اولین بار نیست که سعودی ها از این رویکرد برای چانه زنی سیاسی استفاده می کنند. همین چند سال پیش، پیوستن عربستان سعودی، شریک استراتژیک دیرینه ایالات متحده آمریکا، به یک سازمان اقتصادی و امنیتی به رهبری چین و روسیه عملا غیرقابل تصور بود. با این حال، عربستان ماه گذشته یادداشت تفاهمی را امضا کرد که به آن، عنوان "شریک گفت وگو" در سازمان همکاری شانگهای اعطا شد.
ادامه مطلبمریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عربستان اولا سال های زیادی است که با ایران به عنوان قدرت مهم منطقه دارای روابط سرد است و در جبهه مقابل ایران در منطقه سیاستگذاری کرده که اولین علت نتایج این هفت سال عضویت در سیاست گذاری مقابله با ایران است. در این سالها و اتفاقات اخیر، دولت عربستان دریافته که تضاد بین ابرقدرت های منطقه ضررها و موانعی که برای منافع آن دارد بیش از دستاوردهایش است.
ادامه مطلبرامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چین ستیزی در ایران چه در سطوح بالای حکومتی و چه در سطح جامعه ایران نتیجه ای جز اینکه چین نیز همانند ایالات متحده به یک چالش امنیتی برای ایران مبدل شود در پی نخواهد داشت.
ادامه مطلبحسن کرمی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پرواضح است، افزایش روند حضور نظامی و فروش تسلیحات چین به اعضای شورای همکاری خلیج فارس بویژه عربستان سعودی و امارات متحده عربی، به معنای دخالت در ساختار امنیت منطقه ای و توازن قدرت به سود نظم سعودیمحور و قرارگیری در صفبندی بلوک ضد ایرانی اعراب است. بر این اساس چنانچه جمهوری اسلامی ایران گامهایی اساسی و عقلانی اتخاذ نکند، الگوی امنیتی چین در تقابل با الگوی امنیتی جمهوری اسلامی ایران (توازن درون منطقهای) قرار خواهد گرفت. به عبارت دیگر، در آیندهای نه چندان دور، فضای دشمنی بر مناسبات ایران و چین حاکم خواهد شد.
ادامه مطلبسیاست محتاطانه ایالات متحده در قبال خاورمیانه در ماه ها و سال های آینده ارتباطی با پیش بینی ها درباره تغییرات ژئوپلیتیک احتمالی در منطقه ندارد. در مقابل، بهتر است که ایالات متحده سیاست خارجی خود را مبتنی بر درس هایی بچیند که باید سال ها پیش می آموخت و مهم ترین آنها این است که برای گسترش نفوذ در خاورمیانه، باید همان راهی را پیش بگیرد که روس ها و حالا چینی ها در پیش گرفته اند؛ یعنی منطقه را به دوست و دشمن تقسیم نکند و با همه تعامل داشته باشد.
ادامه مطلبخاورمیانه اهمیت محوری برای چین دارد و این کشور طرحی قوی را برای تحکیم تسلط خود بر این منطقه حیاتی آغاز کرده، خاورمیانه منطقهای ملتهب است و نمی توان با قطببندی وارد آن شد و باید بی طرف بود از این رو چین همواره بی طرف است و موضعی علیه هیچ یک از طرف ها در رقابت های منطقه ای از جمله بین عربستان و ایران اتخاذ نمی کند علاوه بر اینکه در قضیه فلسطین نیز بی طرف بوده و موضع متوازنی داشته و طرح تاریخی کمربند و جاده را نیز برای اتحاد کشورهای منطقه ارائه داده است. اینگونه است که چین در به دست آوردن وفاداری همه کشورها از جمله عربستان و کشورهای عضو شورای همکاری و ایران، فلسطین و اسرائیل، سوریه و ترکیه، ترکیه و کشورهای عضو شورای همکاری موفق شده و روابط یکسانی با همه این قدرتهای منطقه ای داشته است. قطعا چین امیدوار است جایگزین امریکا در خاورمیانه شود اما آیا عناصر موفقیت در این زمینه را دارد؟
ادامه مطلبسهراب انعامی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سازماندهی سیاستگذاری چینی در دهه۹۰ میلادی به این رهیافت راهبردی معطوف شد که اگر چین خواهان دستیابی یه قدرت فزاینده با ویژگی چالشگری در مقابله با امریکا است باید بنیان های قدرت اقتصادی خود را از طریق تضمین امنیت انرژی تقویت کند و چین در این چارچوب به دنیال گزینه هایی است که نفت ارزان قیمت از طریق مسیرهای مختلف و متنوع به این کشور سرازیر شود. بر این مبنا، چینی ها طی این سال ها تلاش کرده اند تا حضور و نفوذ خود را در مناطق مهم انرژی جهان افزایش داده و روابط و مناسبات راهبردی خود را با کشورهای ضامن امنیت انرژی افزایش دهند.
ادامه مطلبجو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده با تعامل مجدد با شرکای مهم منطقه، در هنگامه افزایش قیمت انرژی و مواد غذایی، بن بست در مذاکرات هسته ای با ایران و تجدید مناقشه با روسیه و چین، اقدام راهبردی لازم را برای امریکا انجام داد، ولی در حالی که سعی میکرد شعار ریاستجمهوریاش – آمریکا بازگشته و اینجاست تا بماند – را نشان دهد، نتوانست چهره یک شریک ابرقدرت قوی، پایدار و قابل اعتماد را نمایش دهد.
ادامه مطلبمروز کشورهای عرب از نظر ژئوپلتیک ضعیف هستند و این شرایط به بازیگرانی مانند ترکیه، ایران و روسیه اجازه می دهد تا از خلاء موجود برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند. چین نیز با روش ویژه خود وارد منطقه مدیترانه شده است و محتاطانه تلاش می کند بدون درگیری روابطش در منطقه را تقویت کند.
ادامه مطلبمینسکین پی و سید رحمان موسوی در یادداشتی مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: تردید چین برای پیشبرد منافع امنیتی خود در خاورمیانه نشان می دهد که این کشور به خوبی از این موضوع آگاه است. حتی در مورد ایران که می تواند به عنوان نماینده ای در رقابت استراتژیک چین با ایالات متحده عمل کند، چین از اقداماتی که می تواند روابطش با عربستان سعودی و دیگر کشورهای خلیج فارس را به خطر اندازد، اجتناب کرده است.
ادامه مطلبواشنگتن به دنبال بیرون کشیدن خود از «جنگ های بی پایان» است ولی نمی خواهد و نمی تواند به طور کامل از خاورمیانه خارج شود زیرا منافع گسترده ای در این منطقه دارد و دغدغه های سه گانه اش یعنی «اسرائیل، نفت و کمونیسم» تغییری نکرده بلکه با قدرت گرفتن چین و از خواب بیدار شدن روسیه، ابعاد جدیدی به خود گرفته است.
ادامه مطلب