بالکان، حوزه جدید آشوب روسیه و ترکیه
به نظر میرسد روسیه به سمت شعله ور کردن دوباره بالکان در راستای اهداف راهبردی خود از جمله سرگرم کردن ترکیه و درگیر کردنش در درگیری جدیدی در بالکان پیش میرود.
ادامه مطلببه نظر میرسد روسیه به سمت شعله ور کردن دوباره بالکان در راستای اهداف راهبردی خود از جمله سرگرم کردن ترکیه و درگیر کردنش در درگیری جدیدی در بالکان پیش میرود.
ادامه مطلبمهدی پورباقر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با عنایت به خیزش چین و اهدافِ ابتکار «کمربند-راه» که بال اصلی سیاست خارجی شی جین پینگ را تشکیل می دهد، جوزف بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، به عنوان بانی نظم موجود در آخرین نشست گروه ۷ (G۷) در ژوئن سال ۲۰۲۱، به همراه متحدین اصلیِ خود بریتانیا، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا و ژاپن و البته حضور متحدین دیگر از جمله استرالیا، کره جنوبی، هند و آفریقای جنوبی به عنوان مهمان، ابتکار «ساخت جهانی بهتر» (Build Back Better World Initiative) را پایه گذاری کرد. آمریکا در این طرح همانند نسخه چینی آن به دنبال سرمایه گذاری در زیرساخت های کشورهای کمتر توسعه یافته و در حال توسعه در جهان است. هدف واشنگتن از این طرح «رقابت استراتژیک با چین» با همراهیِ متحدین «هم فکر» و «کشورهای حامی دموکراسی» است تا اصول و ارزش های مورد نظر خود را در رقابت با چین در عرصه بین المللی ترویج کند.
ادامه مطلببعد از خروج ایالات متحده آمریکا از افغانستان و کاهش نفوذش در عراق و سوریه و نیز پشت کردن این کشور به بسیاری از کانونهای تنش در جهان، آمریکا همچون سالخوردهای به نظر میرسد که به بازنشستگی رسیده و برای رهبران این کشور دشوار است حمایتی مردمی را برای هرگونه جنگ جدیدی در منطقه بسیج کنند. این بازنشستگی زودهنگام بسیاری (از روسیه و چین گرفته تا ایران) را به سمت پر کردن جای خالی این کشور و بازپس گرفتن عظمت گذشته خود سوق داده است.
ادامه مطلبمبارکه صداقتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مخالفان طالبان، پاکستان را بهعنوان یک حامی بزرگ این گروه که حالا در کابل مستقر است دانستهاند. مناسبات تیره واشنگتن با پکن، بهعنوان دوست و شریک راهبردی اسلامآباد و روابط نزدیک آمریکا با هند بهعنوان رقیب سنتی و دیرینه پاکستان، میتواند مشکلاتی را در مسیر تعمیق روابط واشنگتن با اسلامآباد در دور جدید ایجاد کند.
ادامه مطلبسید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آیا تغییر نظام چرچیلی حاکم بر روابط بین الملل امکان پذیر است؟ بله؛ اما. در این رابطه پذیرش چند پیش فرض ضروری است. همان طور که جو بایدن، رئیس جمهوری امریکا در حذف فرانسه از پیمان نظامی AUKUS بین امریکا و استرالیا و انگلیس گفت: "ناشیانه عمل کردیم"؛ سیاست خارجی امریکا را می توان دستکاری و به روایتی دیگر، هیات حاکمه امریکا را "اغفال" کرد.
ادامه مطلبساعاتی قبل از کودتا وزیر امور خارجه ایالات متحده در سودان بود و این اتفاق اگر بدون اطلاع واشنگتن باشد ضربه سختی به دیپلماسی این کشور وارد کرده است. ایالات متحده آمریکا بابت آنچه در سودان رخ داد ابراز خشم و ناراحتی کرد، به طوری که کمک های مالی که به این کشور آفریقایی اختصاص داده بود (۷۰۰ میلیون دلار) به حالت تعلیق درآورد و بارها از نظامیان این کشور خواست از موضع خود عقب نشینی کنند.
ادامه مطلببا همه اینها، اسد مصیبت شخصی خود را از کار کشور جدا کرد و تصمیم گرفت مشارکت در دور جدید مذاکرات با اسرائیل که قرار بود در ۲۴ ژانویه ۱۹۹۴ برگزار شود، به تعویق انداخته نشود. او در مجلس عزا در قرداحه به من گفت: کار کشور را تعطیل نکنیم و به علاف اطلاع دهیم مذاکرات، مطابق معمول خود و براساس وعده کلینتون انجام شود. این مذاکرات دوجانبه میان هیأتهای سوری، لبنانی و اردنی با اسرائیل در مقر وزارت امور خارجه آمریکا در واشنگتن انجام شد.
ادامه مطلبابوالفضل پازوکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین که منجر به آب شدن یخ های قطبی شده منطقه شمالگان را به فهرست جغرافیای تنش های بین المللی اضافه کرده است؛ منطقه ای که برای قرن ها از تصرف و دخالت بشر مصون بود.
ادامه مطلبایران زمان امپراطوری پارس نیست و منابع اقتصادی و نظامی لازم برای تبدیل شدن به یک هژمون را ندارد. بدون چنین ظرفیتی، ایران فرصت اندکی برای تحت فشار گذاشتن سایر کشورها و وادار کردن آنان به همراهی با تهران و پیروی از خود را دارد.
ادامه مطلبعملیات ترور نافرجام مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق زمانی انجام شد که خشم سیاسی شدیدی در عراق نسبت به نتایج انتخابات پارلمانی وجود دارد. این انتخابات برای تقویت ثبات در کشور صورت گرفت؛ اما نتایج برعکسی داشت و دو دستگی در کشور شدت گرفت. از هم گسیختگی عنوان مرحله کنونی در راستای تلاش برای تضعیف همه طرف هاست و این بازی قدیمی آمریکاست.
ادامه مطلبدر سال ۲۰۰۲ امریکا رزمایش نظامی – دریایی گسترده ای به نام Millennium Challenge را برگزار کرد که طی آن، عملیات رزمی علیه ایران تمرین شد، اقدامات تاکتیکی پرسنل و شبیه سازی کامپیوتری عملیات نظامی. نیروهای مسلح امریکا به عنوان آبی و ایران به عنوان قرمز شناسایی می شدند. قرمزها پس از دریافت ضرب الاجل از سوی آبی ها در خصوص تسلیم کامل، از ناوگان خود متشکل از قایق های تندروی کوچک برای مشخص کردن مکان کشتی های آبی ها استفاده کردند و دست به حمله موشکی کروز علیه کشتی های آبی ها زدند. در صورتی که چنین موفقیتی در اقدامات نظامی واقعی حاصل شود، در آن صورت به کشته شدن بیش از ۲۰ هزار نفر نظامی منجر خواهد شد. این رزمایش به طور کامل، توسط یک برنامه کامپیوتری کنترل می شد. تجربه غم انگیز این رزمایش مورد توجه تحلیلگران امریکایی قرار گرفت.
ادامه مطلبآمریکا فروش تسلحیات به عربستان سعودی را ادامه میدهد و این حاکی از آن است که اهداف امنیتی محدود بایدن در برابر ایران مانع از اقدام آمریکا برای حل بحران یمن است.
ادامه مطلبکارشناسان و دانشمندان علوم اجتماعی بخشی از نخبگان سیاسی آمریکا هستند. در سنت آمریکا میان دولت، دانشگاه، اندیشکده ها رابطه بسیار نزدیکی وجود دارد و این امر منجر به تحلیل هایی می شود که قرار است در تصمیمات تصمیم گیرندگان و نیز در دخالت مستقیم کارشناسان در مدار تصمیم گیری تأثیرگذار باشند.
ادامه مطلبرامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه نیز علیه ارزهای دیجیتال و سخنرانی کرد. حتی دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا نیز از مخالفان ارزهای دیجیتال بوده است. جو بایدن رئیس جمهور فعلی ایالات متحده آمریکا نیز سی کشور را برای جلوگیری از استفاده غیر قانونی از ارزهای دیجیتال گرد هم می آورد. اما سوالی که مطرح می شود این است که چرا ارزهای دیجیتال برای مردم عادی تا این اندازه محبوبیت دارند ولی در میان مقامات کشورهای مختلف مخالفانی را دارا هستند؟
ادامه مطلبصلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه نیز به عنوان یک قدرت نوظهور، رسما مغازه پهپاد فروشی باز کرده و به مقاطعه کار جنگ های به بن بست رسیده و پرونده های اختلافی منجمد تبدیل شده است. قره باغ، شرق اوکراین، غرب لیبی و احتمالا در آینده شمال یمن و منطقه تیگرای اتیوپی، مناطقی هستند که شاهد پرواز پهپادهای بیرقدار ترکیه بوده و یا خواهند بود.
ادامه مطلبواشنگتن به گونه ای رفتار می کند که گویا بازگشت به مذاکرات غیرمستقیم را از تهران گدایی می کند و همچنان بر راه حل دیپلماتیک اصرار دارد. علت این است که دولتمردان اصلی دولت بایدن، دولتمردان درجه دوم در دولت باراک اوباما بوده اند و در مسیری که اوباما و جان کری در مذاکره با تهران پیمودند، همراه آنان بودند.
ادامه مطلبسیاستهای امارات در خاورمیانه ذاتا ثباتزدا بوده، باعث تشدید بسیاری از جنگهای داخلی منطقه شده، قوانین بینالمللی را نقض کرده و تلاشها برای تغییرات دموکراتیک را با شکست مواجه کرده است. به علاوه، امارات بارها تلاش کرده در سیاستهای داخلی آمریکا در بالاترین سطوح مداخله کند و دیپلماتها و مقامات دولتی سراسر جهان را تحت نظارت بگیرد.
ادامه مطلبمحمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: علت اصلی لشکرکشی آمریکا به عراق و سوریه و افغانستان همه ریشه مذهبی و نجات بخشی دارد، و این را تعهد و رسالت خود می داند. حال، اگر نبود اسرائیل، آن وقت طمع سرمایه داری آمریکایی، کجا را باید جست و جو می کرد!؟
ادامه مطلببرکسی پوشیده نیست که سرنگونی دولت غیرنظامیان به ریاست حمدوک توسط برهان به نفع اسرائیل است با توجه به این که این دو اختلافاتی را درباره عادی سازی روابط با اسرائیل داشتند. به این ترتیب که برهان امضای فوری توافق عادی سازی را تایید میکند در حالی که به باور حمدوک دولت موقت صلاحیت چنین کاری را ندارد و باید در انتظار انتخاب دولت جدید بود. اما عوامل دیگری مسئولان اسرائیل را به سمت مراقبت از رابطه خوب خود با نظامیهای سودان سوق میدهد.
ادامه مطلبماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در واقع، می توان گفت که امروزه در عرصه سیاست بین الملل، بازی های کوچک و بزرگ شطرنج در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی در جریان هستند و بازیگران گاه همزمان بر سر چند بازی نشسته اند و مهره ها را به حرکت در می آورند. این همزمانی و چند لایه بودن صفحات شطرنج سیاست در عالم واقع، بر پیچیدگی فرایند تصمیم سازی برای بازیگران افزوده است و جلوه های تازه ای از تهدیدها و فرصت ها را فراهم آورده است.
ادامه مطلباستفان والت می نویسد: باتوجه به این ملاک هاست که ایالات متحده، این روزها عمیقا گرفتار بیماری "غیرجدی بودن" است... بیشتر به نظر می رسد که سیاستمداران و سازمان های رسانه ای، فعالانه تلاش می کنند توجه جامعه را از مشکلات واقعی و بدکاری های اصلی دور کنند... هزاران حرفه ای در درون و بیرون دولت هستند که هر ساعت و روز، در تقلای انجام کارشان هستند اما تلاش هایشان به آسانی توسط یک سری آنتیک های غیرجدی خنثی می شود.
ادامه مطلبابوالفضل پازوکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: غرب آسیا جایگاه مهم و استراتژیکی در دکترین سیاست خارجی نوین مسکو دارد. این اهمیت تا آنجایی بود که روسیه در سال ۲۰۱۵ مستقیما وارد نبرد سوریه شد و توانست متحد خود بشار اسد را در قدرت نگه دارد و مخالفین حکومت وی را، که عمدتا تحت حمایت رقبای غربی – عربی مسکو بودند، پس بزند. ورود نظامی روسیه به این جنگ نقطه عطفی نه تنها در مناسبات منطقه غرب آسیا بلکه در سیاست بین المللی بود؛ چرا که مسکو را بار دیگر به عنوان یک قدرت جهانی تاثیرگذار معرفی کرد. اما بهراستی دلایل اهمیت ژئوپولتیک این منطقه نزد مسکو چه می تواند باشد؟
ادامه مطلبشهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هند که بخشی از گفت وگوی چهارجانبه امنیتی کواد ۱ با ایالات متحده، استرالیا و ژاپن در منطقه اقیانوس هند- آرام بوده و همزمان در میان اعضای چهارگانه جدید کواد ۲ در غرب آسیا نیز حضور دارد. هند دارای ۲۱۰۰ مایل مرز زمینی با چین بوده و دو کشور سابقه یک جنگ در سال ۱۹۶۲ بر سر یک اختلاف مرزی را که هنوز هم حل نشده باقی مانده، در حافظه دارند. هند از تعهد ایالات متحده در قبال جلوگیری از هژمونی چین در گستره وسیع اقیانوس هند و آرام استقبال می کند.
ادامه مطلبسید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگرچه قوانین حقوق بینالملل با استخدام مزدوران چالشی جدی دارد، اما به نظر میرسد پیمانکاران جدید فرصتی طلایی را در تشکیلاتی به نام شرکتهای امنیت خصوصی برای حضور در جنگها و درگیریهای داخلی پیدا کردهاند. طبیعی است که این پدیده در حاصلخیزترین محیطی که از رشد آن حمایت میکند، یعنی وضعیت امنیتی ناپایدار در کشورهای شکننده و شکستخورده، بیشتر نمایان میشود.
ادامه مطلبچهارم اکتبر روسیه موفقیت دو آزمایش موشک های کروز مافوق صوت را از یک زیردریایی اعلام کرد. روبرت وود هشدار داد: «ما نمی توانیم از خود در برابر این فناوری دفاع کنیم و چین و روسیه نیز از آن مطلع نیستند.»
ادامه مطلباعلام این خبر که جو بایدن و شی جین پینگ تا پیش از پایان سال جاری میلادی با یکدیگر به صورت مجازی نشست خواهند داشت، این چشم انداز را ایجاد کرده که پکن و واشنگتن میتوانند تلاش برای جلوگیری از تبدیل رقابت آمریکا و چین به یک مناقشه کامل را آغاز کنند.
ادامه مطلبدیپلمات ارشد ترکیه ای می نویسد: چطور و چرا در حالی که روابط بسیار نزدیکی با سوریه داشتیم، در مدت بسیار کوتاهی ما همسایه ها تبدیل به دشمن هم شدیم؟ آیا برنامه سیاسی و استراتژی خروج مشخصی در رابطه با نحوه مدیریت این موضوع در زمان وقوع بحران داشتیم؟ آیا تصور می شد که این موضوع به مرور زمان ابعاد جدی تری به خصوص برای ترکیه پیدا کند؟ مهم تر از همه، آیا ارزش آن را داشت که به خاطر درگیری در مسئله سوریه از سیاست خارجی منطقی و واقع بینانه ای که در طول تاریخ جمهوری سعی در حفظ آن داشته ایم، فاصله بگیریم؟
ادامه مطلببهاء الدین بازرگانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با تغییر ژئوپولیتیک دنیا و لغزش آن از اروپا و خاورمیانه به سوی شرق دور، موقعیت ژئواستراتژیکی کشورمان ایران، اهمیت دوچندانی پیدا کرده و می توان گفت که نوعا در جایگاه ترکیۀ ناتو در دوران جنگ سرد، قرار گرفته است. با طراحی یک سیاست فعال و مسئولیت پذیر می توان با تعامل عملگرا هم با شرق و هم با غرب عالم و نوعی عدم تعهد، هم از گزند حوادث احتمالی مصون ماند و هم منافع ملی را تأمین کرد. این به فراست و دوراندیشی و نظر افکندن به آفاق دوردست، نیازمند است.
ادامه مطلبهرچند در هنگامه محدودیتهای مرزی کووید و گفتمان سیاسی مسموم کنونی افزایش مهاجرت بعید به نظر می رسد، اما پوپولیسم بیگانههراسی به زودی به نفع یک رقابت همه جانبه برای جذب استعدادهای جوان کنار گذاشته می شود. مساله این است که کدام کشورها زودتر این واقعیت را درک خواهند کرد؟
ادامه مطلبمبارکه صداقتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیمانی که هنوز ابعاد و جزئیات مشخصی ندارد؛ اما شامل هوش مصنوعی، جنگ سایبری، سیستم های زیرآب و قابلیت حملات دوربرد است. سوالی که اینجا مطرح می شود این است که ارتباط این پیمان با منافع چین و خطرات ناشی از آن چیست؟
ادامه مطلب