
هدف نهایی پوتین چیست؟
به احتمال بسیار زیاد روی کارآوردن دولت هوادار مسکو در کیف، عمده ترین انگیزه روسیه در دخالت نظامی خود در اوکراین است. اما باید دید که سناریوی مورد نظر مسکو چگونه از آب بیرون خواهد آمد.
ادامه مطلببه احتمال بسیار زیاد روی کارآوردن دولت هوادار مسکو در کیف، عمده ترین انگیزه روسیه در دخالت نظامی خود در اوکراین است. اما باید دید که سناریوی مورد نظر مسکو چگونه از آب بیرون خواهد آمد.
ادامه مطلبترکیه در طول جنگ داخلی سوریه پس از تنها ماندن از جانب متحدان خود در ناتو، این درس دردناک را آموخت که نظام سنتی این ائتلاف فروپاشیده است. ترکیه به جای اعتماد به اتحادهای بین المللی، روند تقویت خود را به عنوان یک دولت – ملت آغاز کرده به لطف موقعیت ژئوپلیتیکی مهم خود، پیشگام اتخاذ یک سیاست خارجی چندجانبه و چند بعدی شده است.
ادامه مطلبجاوید قربان اوغلی در یادداشتی می نویسد: اگر احیای برجام در راستای منافع ایران است، ایران باید نشان بدهد که از چنان اراده مستقل و استقلال سیاسی برخوردار است که فارغ از خواست یا فشار روسیه، تصمیمی در راستای حقوق ملت اتخاذ کند. رصد اخبار قبل از جنگ اوکراین نشانگر عزم و اراده جدی دولت و حاکمیت در احیای برجام است. رهبری لغو تحریمها ولو یک روز زودتر را بهصراحت به نفع کشور اعلام کردند.
ادامه مطلبفرشاد عظیمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگرچه تصمیم ترکیه برای اعمال یا عدم اعمال تحریم ها در عمل نتیجه حیاتی نخواهد داشت، اما از نظر نشان دادن موضع ترکیه به صورت نمادین حائز اهمیت است. در روابط ترکیه با روسیه آنقدر نقاط همکاری وجود دارد که نمی تواند بحران جدیدی را تحمل کند.
ادامه مطلبصحنه سیاسی بین المللی در حال حاضر شاهد تحرکات پرشتابی است که تاثیر مستقیمی بر شکل و ماهیت و پایه ریزی ائتلاف های منطقه ای و بین المللی در میان مدت و بلندمدت خواهد گذاشت، دلیل این تحرکات پرشتاب و بحران های بین المللی پیچیده، تلاش برای سیطره بین المللی و جهانی از طریق انحصاری کردن بازوهای قدرت و سیطره بر ساختار و مقدرات و سرنوشت ملت های دیگر است و پیشران های آن، کشورهای اصلی و بزرگی هستند که قادر به عبور از بحران ها و به کارگیری بحران ها در راستای خدمت به تحقق خواسته ها و اهداف سیاسی عالی خود هستند و بازوهایشان، کشورهای وابسته از نظر سیاسی یا کشورهای متوسط و کوچک زیر پرچم ائتلاف های وابسته به کشورهای بزرگ است.
ادامه مطلبسینا عمادی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روسیه در بحران ۲۰۱۴ اوکراین به همه اهداف نرسید. یاس پوتین از استفاده از مهره های داخلی روس گرا در سیاست اوکراین و همچنین تداوم حکمرانی در قدرت روسیه به او این فرصت را داد تا در زمان مناسب به اوکراین بازگردد تا دو هدف را نشانه گیری کند، اول بازگشت اوکراین به دامان روسیه بویژه در مناطق شرق این کشور که ساکنان بر هویت روسی شان تاکید دارند و دوم اوکراین را از غلتیدن بیشتر به دامان غرب بویژه عضویت در ناتو واتحادیه اروپا جلوگیری کند.
ادامه مطلبحشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که شان، جایگاه و منزلت مردم ایران بسیار بالاتر از آن است که حقوق و مزایای احیای برجام و لغو تحریمها فدای جاهطلبی پوتین به عنوان سیاستمداری منفور در جهان بشود، عنوان داشت که اقدام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حمله موشکی به اربیل تاثیر مخرب و ملموسی بر مذاکرات احیای برجام ندارد.
ادامه مطلبمقامهای ایرانی سریعا تغییر موضع دقیقه آخر روسیه را مورد انتقاد قرار دادند، به ویژه پس از آنکه دولت آمریکا درخواست روسیه را بی ربط خواند.
ادامه مطلبپاتریک ساهاکیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بحث امنیت و قدرت در نظام انارشی بین المللی برای بازیگران این نظام بسیار پیچیده و نیاز به بررسی عمیق دارد. از دیدگاه فراخ نگارانه نظریه پردازان مکتب کپنهاک روابط بین الملل که می توان این دیدگاه را نقطه تلاقی و همفکری با نوواقع گرایان طرفدار دولت محوری دانست، در نظام اقتدارگریز بین الملل، قدرت یک کشور در بر گیرنده قدرت ایدئولوژی، قدرت اقتصادی، قدرت نظامی و قدرت سیاسی است. با این نظر می توان در نظر داشت که مسکو هرگز اجازه نمی دهد جمهوری های منطقه ای، ایدئولوژی حاکم را با هویت و ایدئولوژی های دیگر جایگزین نماید و آن را ناامنی یا تهدید برای خود می داند.
ادامه مطلبمحمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: ایوان تُورگیه نِف (Ivan Turgenev ۱۸۱۸-۱۸۸۳ / ۱۱۹۷-۱۲۶۲ ) یکی از این افراد است. او یک رمان نویس روسی است که سال تولد و مرگش هم زمان با کارل مارکس است. این نویسندۀ غمگین و مأیوس روسی، معاصرِ مشاهیرِ ادبی روسیه مانند تولستوی، گانچاراف، گوگول، و داستایوفسکی بود. هرچند او به اندازۀ تولستوی و داستایوفسکی روان انسان را نشکافت ولی در استفاده از واژه ها، ابهام گویی، استعاره نویسی برای تشریحِ وضعیتِ قرن نوزدهم و بیستمِ جامعۀ روسی، متن های به یاد ماندنی به جای گذاشت. او به فلسفۀ زندگی غرب و اروپا و آزادی عمل ناشی از آن، از طریق مشاهدۀ مستقیم و مقایسه های دائمی آن با جامعه روسی اعتقاد پیدا کرد.
ادامه مطلببهاء الدین بازرگانی گیلانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اشتباه محاسبه پوتین و تجاوز نظامی به اوکرایین، در حالی است که دنیای غرب به ویژه ایالات متحده در معضلات عظیم داخلی و خارجی خود به سر می برد. کمی پیش از شکست پرتلفات و حیثیتی آمریکا از پاندمی کرونا و ضعف و فترت اقتصادی و اجتماعی ناشی از آن در کلیت دنیای غرب، در آمریکا شاهد شکاف و تجزیه سیاسی داخلی ناشی از جریان راست افراطی ترامپیسم بودیم.
ادامه مطلببر اساس دادههای سال ۲۰۱۹ (آخرین سال قبل از همهگیری کرونا)، چین بزرگترین شریک تجاری روسیه است که حدود ۱۴ درصد از صادرات و ۱۹ درصد از واردات روسیه را به خود اختصاص داده است. به نظر میرسد که این موضوع نشان میدهد که آیا چین در تحریمها مشارکت میکند یا خیر و میتواند تفاوت بزرگی ایجاد کند.
ادامه مطلبزهرا صدری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مسئله مهم این است که روسیه ممکن است اوکراین را تبدیل یک باتلاق عمیق و یا یک زمین سوختۀ جنگ زده کند مانند سوریه و درگیری های بالقوهای را در دراز مدت ایجاد کند.
ادامه مطلباستفن والت نظریه پرداز معروف روابط بین الملل که خود به مکتب نئورئالیسم تعلق دارد در مطلبی که در تارنمای Foreign Policy منتشر شده است، جنگ جاری بین روسیه و اوکراین را از منظر نظریه های روابط بین الملل بررسی و در خلال آن نظرات رئالیستی را در تبیین وضعیت فعلی موفق تر از نظریات ایدئالیستی می داند. در عین حال وی به برخی نقاط قوت نظریات آرمان گرایانه و نقاط ضعف نظرات واقع گرایانه نیز اذعان می کند. در این مقاله نویسنده که طبعا از زاویه تحلیلگران غربی مسائل بین المللی را طرح کرده است، نگاه بدبینانه ای نسبت به چشم انداز پایان مخاصمه دارد و پایان قریب الوقوع یا پایداری برای این جنگ به تصویر نمی کشد.
ادامه مطلبمعصومه زمانیان و زهرا وطنی در یادداشتی مشترک برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طبق ماده ۲۱ کمیسیون حقوق بین الملل در مبحث طرح مسئولیت دولت ها، وصف متخلفانه اقدام متقابل بواسطه «اقدام قانونی دفاع مشروع» از دولت های ثالث زائل می شود و آنها به نحو قانونی می توانند تحت عنوان دفاع مشروع در مقابل دولت مزبور اقدام به عملیات متقابل نمایند و بر این اساس اگر ملزم هم نباشند، حق دارند اقدامات متقابلی با هدف اعادۀ وضع قانونی امور اتخاذ کنند. (برای مثال در مورد تعلیق نورد استریم ۲)
ادامه مطلبعلی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از آثار مهم جنگ اوکراین و تراژدی عظیم همراه آن؛ رخ نمایی شکست چشم انداز یک جانبه گرایی جهان متولد شده در دوره انحصار آمریکا را به طور کامل آشکار می کند. در واقع، تهاجم به اوکراین، اگرچه تجلی افراطی این واقعیت جدید و توسعه ناتو است، اما با بحران کریمه ۲۰۱۴ فاصله زیادی دارد چرا که آن زمان در محور یورآتلانتیک واگرایی و رقابت منفی جای همگرایی و رفاقت سازنده را گرفته بود و اتحادیه به تحریم بخشی و صدور اطلاعیه های بی اثر بسنده کرد.
ادامه مطلبتحلیلگران باور دارند هم زمانی این دو موضع گیری صرف نظر از اینکه از پیش هماهنگ شده بود یا خیر نشان میدهد روابط دو جانبه دو کشور از دایره روابط سنتی آنها فراتر رفته و بر بُعد سیاسی و دیپلماتیک دادن به همکاری های اقتصادی و نظامی مبتنی است. این امری است که با آمریکا اتفاق نیفتاد و به شکاف میان آنها و کشورهای حاشیه خلیج فارس منجر شد زیرا این کشور منافع و تعهداتش را مقدم بر منافع شرکایش میداند.
ادامه مطلبمحمود خدمتگذار زنجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با وجود تحریم های سنگین فرهنگی- هنری علیه روسیه، به نظر می رسد ولادیمیر پوتین به ادامه جنگ علاقه بیشتری دارد و محروم شدن مردم کشورش از آثار هنری برای او کمترین اهمیتی ندارد.
ادامه مطلباکنون یعنی ۸۲ سال بعد از آن واقعه بسیاری از ژنرال های روسی آماده اند تابوی تاریخی را که به سختی تکرار می شود به چالش بکشند. به گفته منابع نظامی روسیه ترس از وقوع یک جنگ جهانی یا یک درگیری هسته ای باعث مهار مداخلات اروپا و ایالات متحده آمریکا خواهد شد، این در حالی ست که نیروی غالب طی ماه ها مشکلات اولیه را پشت سر خواهد نهاد و مردم اوکراین را به تسلیم وادار خواهد کرد.
ادامه مطلبسیاست ایران در سوریه ارتباط زیادی با نتیجه مذاکرات برای احیای برجام در وین دارد به طوری که اگر این مذاکرات به توافق منجر شود، ایران بیش از پیش از روسیه فاصله خواهد گرفت و ممکن است شاهد تنش در روابط دو کشور به خصوص در سوریه باشیم. اما این تنش به برخورد منجر نخواهد شد زیرا به نفع دوطرف نیست.
ادامه مطلباحیای این توافق به ایران اجازه میدهد تا از تابستان آینده نفت خود را دوباره صادر کند. این یک موهبت برای ایران و نیز غربیها است، چرا که قیمت نفت به علت جنگ بین مسکو و کی یف افزایش یافته است. نشست روز شنبه بین رافائل گروسی و محمد اسلامی در تهران، آخرین موانع بر سر راه توافق را برطرف کرد.
ادامه مطلباما اکنون شبح تسلیحات هسته ای بعد از آنکه ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه نیروهای راهبردی اش را به حالت آماده باش در آورد، با قدرت تمام به کابوس کشورهای اروپا تبدیل شد. روشن است که یک چنین سخنانی در خلال یک جنگ واقعی نشانه ای است که نمی تواند باعث نگرانی و تشویش نشود.
ادامه مطلبعباس پرورده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برخلاف آنچه به عادت مالوف، روسیه را شرق و اروپا و آمریکا را غرب می نامند، رفتار روسیه یک رفتار کاملا غربی بر اساس پارادایم های مورد استفاده در نظریه های غرب ساخته است که قدرت را در نظام بین الملل خاتم النظریه حل مناقشات می داند و استفاده از آن با هر هزینه ای را حق خود می شمارد. دیگر کشورهای جهان هم موضع گیری هایی در همین منظومه دارند و پارادایم رئالیسم و حواشی آن نخواهد گذاشت جور دیگری فکر کنند.
ادامه مطلبسعید رمضانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ارزیابی اسرائیل این است که در صورت وخامت بحران اوکراین، این مسئله بدون تردید موجب خواهد شد تا آمریکا از معادلات منطقه خاورمیانه دور مانده و منحرف شود و عملا اسرائیل را در منطقه بدون هرگونه حمایتی رها کند. البته که این مسئله همسو با رویه و سیاست خروج نظامی آمریکا از خاورمیانه است که در ماههای اخیر از افغانستان و عراق آغاز شده است. در این فضا، به احتمال فراوان دیگر کشورها وارد عرصه معادلات منطقه خاورمیانه خواهند شد تا جای خالی آمریکا را پُر کنند. مسئلهای که کاملا در تضاد با منافع اسرائیل است و حتی برای آن یک تهدیدِ وجودی به حساب میآید.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نتیجه سه دهه هزینههای اقتصادی و سیاسی برای کسب پرستیژ و جایگاه برتر در نظام جهانی از سوی اتحادیه اروپا طی تنها ۲۴ ساعت بعد از حمله روسیه به اوکراین بر باد رفته و اتحادیه اروپا مانند کِرمی ترسو بار دیگر به آغوش آمریکا پناه برد تا نشان دهد که غول اقتصادی نیازمند توان و اقتدار نظامی است.
ادامه مطلبپریسا پارسا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با در نظر گرفتن اینکه دوسوی دعوای کنونی، هر دو شرکای استراتژیک هند محسوب می شوند. هند باید با احتیاط زیاد حرکت کند و از این منظر هرگونه خطا در رویکردهای هند در قبال بحران اوکراین می تواند تهدید جدی برای منافع هند تلقی شود.
ادامه مطلباین تهدید مکرر به دور از این که نشانه ای از قدرت باشد، اعتراف به یک شکست سیاسی جبران ناپذیر است، حتی اگر روسیه فقط با استفاده از نیروهای متعارف به پیروزی نظامی در زمین اوکراین دست یابد.
ادامه مطلبتاکنون دولت بایدن از آزمون این جنگ سربلند بیرون آمده است، هم در بسیج حمایت از اوکراین و هم در پیشبرد رویدادها به نفع آمریکا و بدون پذیرش ریسکی جدی. اما این دستاوردها موقتی است و ماندگاریشان به چگونگی پایان جنگ و صلح پس از آن بستگی دارد. آزمونها برای آمریکا هنوز در راه است.
ادامه مطلبامیر سجادی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نوشتار پیشرو از منظر داخلی و با محور قرار دادن «دموکراسی و نسبت آن با مشروعیت سیاسی» به واکاوی چرایی و علل اقدام پوتین در تهاجم به اوکراین پرداخته است.
ادامه مطلبفرید زکریا می نویسد: او باید تحریم های دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا علیه ونزوئلا و ایران را تعلیق کند. در صورت امکان، واشنگتن باید با ایران همکاری کند تا چند شکاف باقیمانده را ببندد و دوباره به توافق هسته ای وارد شود که تمام نفت ایران را به بازار برگرداند.
ادامه مطلب