رقابت تشدید می شود
هوش مصنوعی و افزایش اهمیت کشورهای عربی
رقابت بر سر هوش مصنوعی، اهمیت کشورهای عضو شورای همکاری را به شیوههای متعدد و مختلف شامل امور اقتصادی، فنی و آموزشی افزایش داده است.
ادامه مطلبعمان
علاقه مندی به گسترش روابط با تهران
حضور پررنگ مقامات عربی در مراسم رئیس جمهوری ایران به چه معناست؟
ازسرگیری روابط بین عربستان و ایران روند تقاربی را میان کشورهای منطقه آغاز کرده که در واکنشها به شهادت رئیس جمهور ایران و همراهانش به وضوح نمایان شد.
ادامه مطلب
سیاست خارجی چه سرنوشتی خواهد داشت؟
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه بحران
حشمت الله فلاحت پیشه در یادداشتی می نویسد: مرحوم حسین امیرعبداللهیان به عنوان وزیر امور خارجه دولت سیزدهم بخش عمدهای از دوران مأموریت خود را در بحران سپری کرد تا جایی که غالب دوران فعالیتشان میتواند به عنوان دیپلماسی بحران تلقی شود. در همان ماههای اولیه وزارت امور خارجه ایشان، جنگ اوکراین و روسیه روی داد که به دنبال آن، چند دور مذاکرات هستهای در وین و تلاشها برای احیای برجام به شدت تحت الشعاع قرار گرفت و به فاصله یک سال پس از آن هم شاهد وقوع عملیات طوفان الاقصی و جنگ حماس و اسرائیل بودیم که این جنگ هم علاوه بر تبعات جدی بر مناسبات و تحولات منطقه خاورمیانه تأثیرات شایان توجه و تقریباً بیسابقهای هم بر مناسبات جهانی گذاشت و به همین واسطه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز به شدت تحت تأثیر این جنگ قرار گرفت.
ادامه مطلب
کشورهایی که نگران آینده هستند
گزینههای دفاعی کشورهای عربی در بحبوحه تنشهای منطقه
منطقه به سختی از تبدیل تنش میان تهران و تلآویو به یک جنگ تمامعیار جان سالم به در برد اما این تنش همچنان تهدیدی برای برنامههای بلندپروازانه کشورهای شورای همکاری در حوزه اقتصاد و توسعه است.
ادامه مطلب
رویکرد بلندپروزانه ای که مسقط دارد
تکاپوی عمان برای ورود به بازار گاز جهانی
عمان با پیش گرفتن یک رویکرد راهبردی بلندپروازانه در بخش انرژی به دنبال تقویت حضور و نقش خود در صحنه بینالمللی به عنوان تولیدکننده و تامینکننده گاز طبیعی است.
ادامه مطلب
رودر رویی به وقتی دیگر !
ورود دوباره به کریدور مسقط
جلال خوش چهره در یادداشتی می نویسد: ورود دوباره به کریدور مسقط، ترجیحبند بالاگرفتن تنش در منطقه پس از یک هفته گمانهزنیهای مختلف است. گمانهها موجی از وحشت گسترش جنگ غزه بودهاند. حمله هوایی دوشنبه گذشته اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق، این گمان مدتدار را تقویت کرد که سرانجام تهران و تلآویو به نقطه رو در رویی مستقیم نزدیک شده و بسا تکلیف بیش از چهاردهه چنگ و دندان نشان دادن به یکدیگر را در این بزنگاه روشن میکنند. اما به نظر میرسد بازشدن دوباره کریدور مسقط، رودر رویی را به وقتی دیگر و یا شاید به شکلی دیگر واگذاشته است.
ادامه مطلب
نگاهی به سفر منطقهای حسین امیرعبداللهیان در میانه تنش با اسرائیل
دیپلماسی به وقت بحران!
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، تهران را به مقصد مسقط، پایتخت عمان ترک کرد. گفته شده که این سفر به منظور دیدار و رایزنی با مقامات عالی رتبه عمان و با بدرقه سفیر این کشور در ایران صورت گرفته است. این سفر در حالی صورت میگیرد که در سطح محافل سیاسی و رسانهای منطقهای و فرامطقهای کماکان موضوع پاسخ تهران به حمله بعدازظهر دوشنبه هفته گذشته اسرائیل به بخش کنسولگری سفارت ایران در دمشق داغ است. لذا به نظر میرسد سفر امیرعبداللهیان به شکل مستقیم یا غیرمستقیم با این موضوع در ارتباط باشد. البته طبق برخی گزارشهای خبری، وزیر امور خارجه ایران پس از عمان به چند کشور منطقه نیز سفر خواهد کرد.
ادامه مطلب
ضامن تقویت روابط
مبادلات تجاری ۷۵ میلیارد دلاری شورای همکاری و انگلستان
بهبود تجارت بین کشورهای شورای همکاری و بریتانیا یک نقطه عطف مهم است که پایبندی دو طرف به تقویت روابط تجاری و توسعه آن را نشان می دهد و این گام های جدید اقتصادی، فرصت های زیادی را برای افزایش مبادلات تجاری و توسعه افق های همکاری بین دو طرف را برجسته می کند.
ادامه مطلب
روند مذاکرات محرمانه تهران – واشنگتن در عمان
دیپلماسی در نقطه جوش جواب میدهد؟!
نیویورکتایمز از قول مقامات ایرانی و آمریکایی نوشت، تهران و واشنگتن در ماه ژانویه در عمان گفتوگوهای غیرمستقیم و محرمانهای را در مورد تهدید روزافزون حوثیها در یمن برای کشتیرانی در دریای سرخ و همچنین حملات شبهنظامیان مورد حمایت ایران در عراق به پایگاههای آمریکایی انجام دادند. به نوشته انتخاب، در ادامه این مطلب آمده است که مذاکرات محرمانه در دهم ژانویه در پایتخت عمان انجام شد. مقامات عمانی پیامها را بین هیئتهای ایرانی و آمریکایی که در اتاقهای جداگانه نشسته بودند، منتقل میکردند. سرپرستی این هیئتها بر عهده علی باقریکنی، معاون وزیر امور خارجه و مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران و برت مک گورک، هماهنگکننده رئیسجمهور بایدن در امور خاورمیانه بود.
ادامه مطلب
سایه جنگ غزه سنگینی می کند
آینده روابط امریکا و کشورهای شورای همکاری
پیشتر روابط امریکا با شورای همکاری طی سال های گذشته با بحران های پیاپی در زمینه اعتماد میان یکدیگر همچون کاهش نظامیانش در منطقه، روابط با ایران و عقب نشینی آشفته وهرج ومرج گونه از افغانستان در سال ۲۰۲۱ روبرو شده بود، این در حالی است که تضادهای مبهمی همچنان در خصوص تجاوز کنونی اسرائیل در این روابط وجود دارد.
ادامه مطلب
تاریکی و روشنایی
سرنوشت مشابه کُره جنوبی و شمالی با جنوب و شمال خلیج فارس
غلامرضا مصدق در یادداشتی می نویسد: در سال ۲۰۲۳ تولید جنوب خلیج فارس از ۲۵۰۰ میلیارد دلار گذشت، تولید شمال آن به ۴۰۰ میلیارد هم نمی رسد، آیا با استمرار وضعیت فعلی در آینده نه چندان دور، باید شاهد باشیم، شمال در تاریکی فرو رود و جنوب آن نورانی شود؟
ادامه مطلب
رقابت چین و غرب مشهود است
آمریکا درصدد جلوگیری از همکاری انرژی ایران و عمان
شرکت های غربی، تلاش خود برای وارونه کردن شرایط برای اتحاد روسیه – چین در این زمینه را آغاز کرده اند و چندین ابتکار تامین ال ان جی را در دست اجرا دارند که یکی از آنها قرارداد تازه ای است با یک تامین کننده عمده ال ان جی یعنی عمان. این پادشاهی همچنین یک هاب بسیار حیاتی خاورمیانه برای اتحادِ تحت رهبری آمریکا و نیز اتحاد چین – روسیه است.
ادامه مطلب
سفر وزیر امور خارجه عمان همزمان با جدی تر شدن اقدامات ضدایرانی
تکاپوهای عمان در میانه جنگ
اگر چه فضای ضدایرانی مقوله تازهای نیست و همواره با شدت و ضعف در عرصه سیاست خارجی وجود داشته است، اما برخی اقدامات طی روزهای اخیر میتواند دایره تنش در منطقه را به نقطه حساسی بکشاند. مصوبه مجلس نمایندگان آمریکا برای بلوکه کردن مجددا اموال ایران در بانک های قطر اگر چه برای عملی شدنش راه زیادی در پیش دارد، اما نقطه آغاز بر روندی خواهد بود که سلسله واکنشها جدی را به همراه خواهد داشت. شاید در بدیهی ترین شکل ممکن، عملا تنش تهران – واشنگتن به نقطه غیرقابل مدیریت برسد. اگر آنگونه که برخی رسانه های داخلی (کیهان) گفتهاند، مسدودسازی دارایی های ایران در قطر به حملاتی در منطقه منجر شود، باید امکان تحقق هر سنارویویی را محتمل دانست. خاصه آنکه بعد از هفتم اکتبر، شکنندگی وضعیت منطقه به اوج خود رسیده است و کوچک ترین اقدامی میتواند بیشترین و جدی ترین تبعات را به دنبال داشته باشد.
ادامه مطلب
عربستانی ها به امریکا اعتماد ندارند
شک و تردیدهای کشورهای عربی برای عادی سازی روابط با اسرائیل
به نظر می رسد که سعودی ها، به عادی سازی با اسرائیل علاقمند باشند اما همان گونه که یک دیپلمات سعودی گفت، آنها به عنوان رهبران جهان عرب، باید مسئله فلسطین را جدی بگیرند. خرد عرفی می گوید که عادی سازی کامل، چه در چارچوب پیمان های ابراهیم یا خارج از آن، تا زمانی که ملک سلمان زنده است، محتمل نباشد چرا که وی به آرمان فلسطینی ها پایبند است.
ادامه مطلب
تحرکات سیاسی، دیپلماتیک و میدانی اخیر در خاورمیانه
ترکیب دیپلماسی با مانورهای نظامی
دامنهای از تحرکات و تحولات معنادار سیاسی، دیپلماتیک و میدانی طی هفتهها و بهخصوص روزهای اخیر از سوی بازیگران منطقهای و فرامنطقهای مجموعهای متضاد و متناقض را به دست میدهد که حکایت از فضایی مبهم و گنگ دارد. از یک سو سفر پنجشنبه هفته گذشته علی باقریکنی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران به عمان و دیدارش با بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه این کشور (عمان) میتواند دالی بر این باشد که مذاکرات پشت پرده تهران - واشنگتن ذیل میانجیگری مسقط همچنان با شدت و ضعف ادامه دارد که کورسویی از امید را حفظ کرده است.
ادامه مطلب
شکایت ایران از کره جنوبی به چه معناست؟
دلارهای سوخته و مذاکرات شکست خورده!
با ارسال لایحه «ارجاع اختلاف بین بانک مرکزی ایران و دولت جمهوری کره به داوری» از سوی رئیسجمهوری به مجلس، شکایت ایران از کره جنوبی درباره استرداد مطالبات از بانکهای این کشور از روز شنبه آغاز شد. در این مدت رسانهها از ابعاد اقتصادی و همچنین حقوقی به این موضوع پرداختند، اما یکی از لایههای عمیق و مغفول مانده به ارتباط این شکایت با توقف احتمالی مذاکرات پشت پرده تهران – واشنگتن بازمیگردد. خبر این شکایت در کنار انتقال اموال بلوکهشده ایران از بانکهای عراق به عمان و همچنین تحرکات نظامی آمریکا در منطقه احتمالا حکایت از تحولات معنادار سیاسی، دیپلماتیک و میدانی طی هفتههای اخیر دارد که میتواند نشان از ناموفقبودن مذاکرات پشت پرده تهران - واشنگتن داشته باشد.
ادامه مطلب
دور جدید تحرکات دیپلماتیک دوحه و مسقط
عمان؛ میانجی بهتر
محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخستوزیر و وزیر خارجه قطر روز دوشنبه با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا تلفنی گفتوگو کرد. وزرای خارجه آمریکا و قطر روز دوشنبه درخصوص موضوع هستهای ایران رایزنی کردند. آنگونه که خبرگزاری رسمی قطر (قنا) گفته، دو طرف در این تماس پیرامون روابط دوجانبه واشنگتن و دوحه، آخرین تحولات موضوع هستهای ایران، جنگ اوکراین و تحولات افغانستان تبادلنظر کردند. این مذاکرات تنها به فاصله یک روز پس از سفر محمد عبدالعزیز الخلیفی، وزیر مشاور در وزارت امور خارجه دولت قطر، به تهران و دیدار و رایزنی او با حسین امیرعبداللهیان، علی باقریکنی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و علیاکبر احمدیان، دبیر شورایعالی امنیت ملی صورت گرفت.
ادامه مطلب
روند گفتوگوهای تهران - واشنگتن به کدام سو می رود؟
گرگومیش مذاکرات
درحالیکه تهران با مواضع مثبت از تداوم گفتوگوها با واشنگتن میگوید، در مقابل آمریکاییها با تکرار گفتههای قبلی خود، در ظاهر میل و اشتیاق چندانی درباره مذاکرات نشان نمیدهند که میتواند مؤید فشارهای سیاسی بر دولت بایدن از جانب کنگره و همچنین اقتضائات سیال به واسطه گرمترشدن تنور انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۴ ایالات متحده باشد. باوجوداین دولت رئیسی در موضعگیریهای خود تلاش دارد با مانور دیپلماتیک روی مذاکرات به موازات کنترل بازار به تلطیف و تعدیل فضای سیاست خارجی هم کمک کند.
ادامه مطلب
بررسی اهداف سفر وزیر امور خارجه عمان به تهران
مسافری برای توافق
سید بدر بن حمد البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان، با بدرقه علی نجفی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسقط، عصر دیروز برای دیدار با مقامات کشورمان عازم تهران شد و پس از مراسم استقبال رسمی با حسین امیرعبداللهیان، همتای ایرانی خود دیدار و رایزنی کرد. در نشست خبری امیرعبدالهیان و البوسعیدی همه چیز به کلیگویی و پرداختن به موضوعات غیر مرتبط با دستور کار و هدف سفر وزیر امورخارجه عمان به ایران گذشت که مؤید محرمانه بودن پیام این حضور ناگهانی رئیس دستگاه دیپلماسی عمان در تهران است.
ادامه مطلب
بازیگر محتاط تنش زدایی در خاورمیانه
عمان دنبال «توافق کوچک» ایران و امریکا
موضوع اصلی که این سلطان نشین در آن سرمایه گذاری کرده، برنامه هسته ای ایران است. این سلطان نشین از تلاشهای تهران و واشنگتن برای توسعه نوعی «توافق کوچک»، یک برجام حداقلی که پس از مصالحه سال ۲۰۱۵ حمایت می کند.
ادامه مطلب
بررسی مذاکرات تهران - واشنگتن بر سر تبادل زندانیان دوتابعیتی
توافق تا زندانی شماره چهار؟
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، روز یکشنبه در گفتوگو با شبکه صدای آمریکا از مذاکرات با طرف ایرانی بر سر تعیین تکلیف زندانیان دوتابعیتی خبر داد و عنوان کرد دولت جو بایدن با هدف آزادکردن آمریکاییهای بازداشتشده در ایران، با جمهوری اسلامی ایران «مذاکرات غیرمستقیم» دارد. سالیوان در تشریح مذاکرات «مستقیم یا غیرمستقیم» با تهران، به ذکر این نکته پرداخت که «ما بهطور غیرمستقیم با ایران تماس داشتهایم و هیچ مذاکره مستقیمی بر سر پرونده هستهای یا بازداشتشدگان وجود ندارد. ما از این دست گفتوگوهای غیرمستقیم در مورد بازداشتشدگان داشتهایم؛ زیرا این وظیفه ماست که تلاش کنیم شهروندان آمریکایی را به خانه بازگردانیم».
ادامه مطلب
آسیب شناسی سیاست خارجی ایران در قبال جنگ اوکراین
تغییر نگاه تهران به مسکو چقدر می تواند جدی باشد؟
رحمن قهرمانپور در گفت وگویی با دیپلماسی ایرانی معتقد است که با توجه به مجموعه شواهد و قرائن طی هفته های اخیر میتوان این احتمال را داد که تغییر رفتار دولت رئیسی و جمهوری اسلامی ایران در موضوع هستهای و منطقه ای می تواند در قبال جنگ اوکراین هم تکرار شود.
ادامه مطلب
مجموعه تحولات درباره حصول توافق و پرونده فعالیتهای هستهای ایران
توافقی که پررنگتر میشود
هر روز و تقریبا هر ساعت محافل رسانهای و کارشناسی اخبار جدیدی از تلاشهای پشت پرده و پنهانی ایالات متحده آمریکا با ایران برای حصول توافق منتشر میکنند. در پرده جدید این اخبار، روزنامه وال استریت ژورنال روایت جدید و جامعتری از این مذاکرات ارائه داده است و در گزارش خود اذعان دارد که پس از دیدار رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، با سعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل در نیویورک، سه دور گفتوگو بین مقامات تهران و واشنگتن در عمان صورت گرفته است که آخرین مورد آن به سفر برت مک گورک به مسقط بازمیگردد. در آن سو مقامات داخلی کشور ازجمله شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، هم با اشاره به زمان برگزاری مذاکرات برجام، اذعان کرده که تحولات اخیر منطقهای و همچنین همکاری آژانس با سازمان انرژی اتمی ایران، این تحلیل را به ما میدهد که مذاکرات برجام در آیندهای نهچندان دور در یک کشور ثالث یا وین برگزار خواهد شد».
ادامه مطلب
تلاش بغداد برای احیای روابط تهران - قاهره
تکاپوهای السودانی در مصر
اصغر مهتدی در گفتوگو با «شرق» تلاشهای محمد شیاع السودانی در جریان سفرش به مصر برای ازسرگیری مناسبات تهران- قاهره را بخشی از مجموعه تلاشهای منطقهای از سفر هیثم بنطارق آلسعید، پادشاه عمان و همچنین تحرکات سیدعمار حکیم، رئیس جریان حکمت ملی عراق و مقامات عربستانی میداند.
ادامه مطلب
بررسی دیدار باقریکنی با همتایان سه کشور اروپایی در امارات
از مسقط و نیویورک تا ابوظبی/ مذاکرات تمکیلی یا میانجی گری تروئیکای اروپایی؟!
به موازات تأیید مقامات ایرانی و آمریکایی درباره انجام دیدارهایی در نیویورک و مسقط، علی باقریکنی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه و مسئول تیم مذاکرهکننده هستهای، هم از دیدار خود با همتایان تروئیکای اروپایی عضو برجام خبر داد؛ دیدارهایی که میتواند مکمل مذاکرات انجامشده تهران - واشنگتن با میانجیگری عمان و قطر باشد.
ادامه مطلب
بررسی نشست فصلی شورای حکام و کنفرانس خبری رافائل گروسی در مورد حل چالشها با تهران
آرامش در وین!
در مجموع با توجه به آنچه در روز نخست نشست فصلی شورای حکام از زبان گروسی مطرح شد و همچنین با درنظرگرفتن مواضع مدیر کل آژانس در نشست خبری و قبلتر از همه، گزارش فصلی گروسی که چهارشنبه هفته گذشته منتشر شد، این دور از نشست فصلی شورای حکام دیگر از حساسیت بالایی برای پرونده فعالیتهای هستهای ایران برخوردار نیست. چراکه خطر صدور قطعنامه، ارسال پرونده به شورای امنیت، فعالشدن مکانیسم ماشه و حتی صدور بیانیه علیه تهران فعلا منتفی است. البته این وضعیت، با وجود ایجاد یک امید نسبی، به معنای شکلگیری فضای همکاری دوسویه به طور کامل هم نیست. همکاریهای اخیر تهران و آژانس ذیل توافق اسفندماه سال گذشته تا به اینجای کار پرونده فعالیتهای هستهای ایران را از وضعیت بغرنج و حاد خارج کرده است.
ادامه مطلب
بررسی تحولات بعد از سفر پادشاه عمان به تهران
ایران در مسیر تعامل با توافق موقت دوفاکتو؟!
از قبل هم مسجل بود که سفر هیثم بن طارق آل سعید تحولاتی را به همراه خواهد داشت. در چند روز اخیر انتشار چند خبر بهصورت همزمان حکایت از آن دارد که روند سیاست خارجی منطقهای، پرونده هستهای و... در مسیر منطقیتری حرکت میکند.
ادامه مطلب
بررسی اهداف سفر پادشاه عمان به ایران
میز صلح چیده می شود؟
به توجه به شرایط و اقتضائات کنونی داخلی در ایران، منطقه و جهان پیرامون برجام، مذاکرات هستهای، تعیین تکلیف زندانیان دوتابعیتی یا تبادل زندانیان، تدوام اختلافات پادمانی و...، سفر سلطان هیثم بنطارق در یک سناریولوژی میتواند دربرگیرنده اهدافی مختلف باشد. نکتهای که رسانهها و تحلیلگران عموما درباره حضور پادشاه عمان در تهران از روی آن به سرعت رد میشوند، ناظر بر اهمیت این سفر برای ارتقای روابط دوجانبه تهران-مسقط است.
ادامه مطلب
تاثیر سفر احتمالی پادشاه عمان به ایران را بر آینده احیای برجام
مسقط، ناجی، میانجی یا پیغام رسان؟!
اخبار تأییدنشدهای از احتمال سفر امروز چهارشنبه هیثم بنطارق آلسعید، پادشاه عمان به ایران خبر داد. البته قبلتر هم قیس بنمحمد الیوسف، وزیر صنعت، تجارت و توسعه سرمایهگذاری عمان، روز یکشنبه هفته جاری در دیدارش با محمد مخبر، معاون اول رئیسجمهور بدون ذکر تاریخ دقیق از احتمال سفر قریبالوقوع پادشاه عمان به ایران خبر داده بود.دیروز (سهشنبه) در حالی خبر سفر سلطان عمان به تهران مطرح شد که شنبه هفته جاری شاهد حضور جیک سالیوان در عربستان سعودی بودیم؛ سفری که در یک گزاره تحلیلی میتواند به تشدید تحرکات دیپلماتیک میانجیگرایانه مسقط منجر شود.
ادامه مطلب
هم چیز به جیک سالیوان واگذاشته شد
سوغات سلطان عمان در تهران؟
سفر سلطان عمان به تهران، تنها یک دید و بازدید معمول میان مقامهای بلند پایه دو کشور همسایه نخواهد بود. این سفر از آن رو مهم است که حلقهای از زنجیره رخدادهای سیاسی و بلکه ژئوپلتیک در هفتههای اخیر در منطقه خاورمیانه را شامل میشود. «هیثم بن طارق آل سعید» در این سفر آیا آخرین بخت خود را برای میانجیگری در روابط تهران و غرب به آزمون میگذارد؟ یا تنها حامل پیامی از جانب غرب است که در صورت هرگونه تصمیم تهران، چشمانداز آتی این روابط پر تنش را در ماههای سرنوشت ساز پیشرو ترسیم میکند؟
ادامه مطلب