دوحه پایتخت قطر که در سالهای اخیر میزبان چندین دوره نشست های مختلف درباره افغانستان بوده، قرار است قرار است که از فردا دوشنبه نیز میزبان نشستی دیگر با حضور نمایندگان ویژه بیش از ۲۰ کشور در امور افغانستان باشد. اما باز هم نماینده‌ای از طالبان برای حضور در این نشست بین المللی دعوت نشده است.
ادامه مطلب
اما اینکه عبداللطیف رشید، رئیس جمهور عراق با چه هدفی به ایران سفر کرده است و اهمیت این سفر در چه موضوعاتی خلاصه می شود، نکاتی است که دو تن از کارشناسان مربوطه در گفت وگو با «شرق» به تبیین و تشریح بیشتر آن پرداخته‌اند. امید نعیمی در این رابطه اساساً سفر انجام شده توسط عبداللطیف رشید را فاقد اهمیت جدی و راهبردی می داند و از آن به عنوان یک سفر «کاملاً تشریفاتی» یاد می‌کند. چرا که تحلیلگر مسائل بین الملل، پست ریاست جمهوری در ساختار سیاسی عراق را یک پست تشریفاتی می داند.
ادامه مطلب
از بعد از ظهر سه شنبه هفته گذشته و با سفر حسین امیرعبداللهیان به عمان و هم چنین لبنان، دور جدیدی از تحرکات منطقه‌ای وزیر امور خارجه آغاز شده است. آنگونه که اسپوتنیک خبر داده قرار است که حسین امیرعبداللهیان هفته آینده هم راهی سوریه شود. این سفرهای منطقه ای حسین امیرعبداللهیان در حالی انجام میشود که کماکان سیاست خارجی ایران در بحران به سر می‌برد و چالش های برجای مانده از سال گذشته هم چنان روی دیپلماسی کشور اثرگذار هستند. به همین دلیل طیفی از تحلیلگران و ناظران امر معتقدند تحرکات منطقه‌ای حسین امیرعبداللهیان اگرچه باید ادامه پیدا کند و می‌تواند به پویایی دیپلماسی ایران در خاورمیانه بعد از احیای روابط تهران - ریاض منجر شود، اما به هیچ عنوان کمکی به حل مشکلات اساسی و برون رفت کشور از بحران در عرصه سیاست خارجی نخواهد کرد.
ادامه مطلب
سعید دانشمند در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سالهای اخیر به وفور مشاهده می شود که چگونه مرجعیت، روحانیت و فقاهت در کشور اسلامی ایران مورد تهاجم قرار گرفته، چرا که پرچم آزادگی و مبارزه با دشمن بر دوش روحانیت و علماء بوده است و خواهد بود.
ادامه مطلب
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشور بعدازظهر سه شنبه و بنا به دعوت بدر بن حمد البوسعیدی، همتای عمانی در راس هیئتی سیاسی عازم مسقط شد. امیرعبداللهیان در جریان این سفر با وزیر امور خارجه عمان و سلطان بن محمد النعمانی، وزیر مکتب سلطانی عمان دیدار و گفت و گو کرد. آنطور که از قبل عنوان شد امیرعبداللهیان در دیدار با مقامات عمانی، علاوه بر موضوعات مربوط به روابط دوجانبه، در خصوص مسائل مهم منطقه ای و بین المللی نیز به گفت وگو و تبادل نظر خواهد پرداخت که بیشتر بر دو مسئله برای آزادی زندانیان دو تابعیتی و همچنین موضوع مذاکرات هسته ای تمرکز دارد.
ادامه مطلب
سیدهادی سیدافقهی در گفت وگویی معتقد است: این امکان وجود دارد که واقعاً یک تقسیم نقشی بین کشورهای عربی در قبال سوریه وجود داشته باشه که از بیرون این نقش ها بین کشورهای عربی تقسیم شده باشد تا بتوانند سوریه را در مسیر مدنظر خود کنترل و مدیریت کنند. به همین دلیل بحرین، مصر، کویت، اردن، عربستان، قطر، عمان و دیگر کشورهای عربی، خود اتحادیه عرب، شورای همکاری خلیج فارس و ... نقش های متفاوتی را بر عهده دارند.
ادامه مطلب
پنجشنبه هفته گذشته بود که الی کوهن، وزیر امور خارجه اسرائیل سفارت خود را در شهر عشق‌آباد، پایتخت ترکمنستان افتتاح کرد. فاصله این شهر (عشق‌آباد، پایتخت ترکمنستان) با مرز ایران ۱۷ کیلومتر است که جاده‌ای به طول ۴۵ کیلومتر، عشق‌آباد را به گذرگاه مرزی ایران متصل می‌کند. مراسم افتتاح سفارت اسرائیل در عشق‌آباد با حضور وزیران امور خارجه دو طرف برگزار شد.سفرای امارات، اوکراین و آمریکا از جمله میهمانان این مراسم بودند.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی معتقد است که اکنون دولت و مجلس به دلایل مشکلات جاری و چشم‌زد، همچنین ناتوانی در ایجاد اطمینان به آینده با بحران کارآمدی و اعتبار نزد مردم روبرو هستند. خوب یا بد، باید پذیرفت که طیف وسیعی از منتقدان، سیاست‌های اعلامی و رسمی را تابعی دور از اراده عمومی دانسته و نسبت به آنها ابراز بی‌اعتمادی و بسا بیگانگی می‌کنند. این درحالی است که دولت و مجلس در متغیر‌های رفتاری خود، همچنان مدعی حمایت از دیدگاه‌های عمومی هستند و می‌دانند که همه آنچه عمل می‌کنند به حساب نظام سیاسی واریز میشود.
ادامه مطلب
توافق عربستان و ایران پیامدهای مثبتی بر تمامی جهات خواهد داشت و در راستای پایان دادن به جنگ های شعله‌ور در منطقه حرکت خواهد کرد.
ادامه مطلب
ولید فارس می نویسد: عربستان سعودی با امضای توافقنامه پکن اعلام کرد در مسائل حاکمیتی و دفاعی و دیپلماتیک، مستقل شده و قصد دارد روابطش با ایران را با شروطی که تعیین کرده است، عادی کند. پس از آن امارات متحده عربی و بحرین نیز اعلام کردند روابط خود با نظام بشار اسد را عادی خواهند کرد. کشورهای عربی همچنین مراودات اقتصادی با چین و روسیه و تدریجا ایران را گسترش دادند که این مسئله زلزله ای در دولت و کنگره آمریکا ایجاد کرد.
ادامه مطلب
انگیزه اقتصادی چین برای میانجی گری بین عربستان سعودی و ایران ریشه در وابستگی این کشور به نفت و گاز ایران و عربستان دارد به طوری که این دو کشور ۴۰ درصد منابع انرژی مورد نیاز چین را تامین می کنند. انگیزه دیگر چین از این میانجی گری، پیش بردن ابتکار «کمربند و جاده» است.
ادامه مطلب
مسکو روی حفظ صلح در منطقه و ترویج همکاری های سه جانبه با مشارکت روسیه، آذربایجان و ایران در چارچوب پروژه کریدور حمل و نقل بین المللی شمال – جنوب حساب می کند. به همین دلیل روسیه برای کمک فعالانه به حل مشکلات انباشته شده میان شرکای جنوبی خود (آذربایجان و ایران) آمادگی خود را اعلام کرده است.
ادامه مطلب
فرشاد باقریان می گوید: در سیاست خارجی چیزی به نام اجبار و ناچاری وجود ندارد، بلکه ضرورت هاست تعیین می‌کند کشورها چه سیاستی را داشته باشند. اینجا باید توجه داشت که «قطعاً ضرورت های جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی برای احیای روابط با همدیگر از یک جنس نیست»، اما مطمئن باشید به همان اندازه که تهران به این برقراری روابط نیاز داشت، ریاض هم ضرورت های خود را داشته است. من وقتی می گویم احیای روابط ایران و عربستان و بهبود مناسبات منطقه تهران بزرگ تر از احیای برجام است، به عنوان گزینه و سناریوی آلترناتیوی احیای توافق هسته ای به آن نگاه نمی کنم، بلکه من از حیث مقیاس به موضوع نگاه می کنم. چند روز پیش اخبار را شنیدید، عربستان و ایران به سمت برقراری پروازهای مستقیم بین شهرهای دو کشور، پهلوگیری کشتی ها، امکان سفرهای سیاحتی و توریستی و ... گام برداشته اند. این نشان می دهد که عربستان نیز برای کاهش هزینه هایش، ضرورت های مختص به خود برای احیای روابط با ایران را داشته است.
ادامه مطلب
حشمت الله فلاحت پیشه در گفت و گویی تاکید دارد که برای ایران هر توافق و پیمانی به عنوان یک خاکریز برای تقابل با تنش بزرگ تر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورتی که نگاه نومنطقه گرایی عملاً هر توافق را به عنوان یک دستاورد در جهت تقویت نفوذ آن کشور با هدف بهبود تعاملات بین‌المللی قرار می‌دهد، چنانی که پکن از همین توافق در جهت تقویت هژه مونی سیاسی، دیپلماتیک، اقتصادی و تجاری خود نهایت استفاده را برد. چین با این توافق توانست خود را به عنوان یک بازیگر و حامی جدی صلح در سطح منطقه و جهان معرفی کند در حالی که آمریکا به عملاً به نگهبان تنش های کهنه و فرسایشی تبدیل شده است. عربستان هم با توافق با ایران وزن و توان چانه زنی دیپلماتیک خود را در قبال یمن و سوریه افزایش داد. اما متاسفانه در ایران، توافق تهران - ریاض صرفاً با موضع گیری سیاسی به عنوان یک «خاکریز و محور جدید در برابر آمریکا تعریف می شود».
ادامه مطلب
اکنون وضعیت اقتصادی و معیشتی و نیز تحولات سیاسی و اجتماعی در داخل ایران کماکان شکننده است. در کنار آن چالش‌های سیاست خارجی کشور در سال گذشته با تمرکز بر سه موضوع جنگ اوکراین، اختلافات پادمانی و آینده برجام و نیز موضوع حقوق بشر کماکان بلاتکلیف مانده است. به‌همین‌دلیل باید آینده برجام در سایه احیای روابط تهران - ریاض به شکل دقیق‌تر بررسی شود تا به این سؤال پاسخ داد که توافق پکن و احیای روابط ایران و عربستان از اهمیت احیای برجام کاسته است یا به موازات بهبود مناسبات منطقه‌ای تهران با کشورهای عربی همچنان مذاکرات هسته‌ای ضرورت خود را حفظ کرده است؟
ادامه مطلب
در این ارزیابی آمده است که علی رغم تمایل روسیه برای کمک گرفتن از توانمندی‌های نظامی ایران برای توقیت توانمندی‌های جنگی‌اش در اوکراین اما دو کشور نتوانسته‌اند نقاط اختلاف میان خود را در تعدادی از موضوعات منطقه‌ای حل کنند.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: این روزها همچنین به موازات کاهش احتمال انواع برخوردهای نیابتی، تصادفی یا تعمدی، برخلاف گذشته، کمتر سخنی از ابزارهایی مانند پهپاد و موشک می‌شنویم. تحرکات مثبتی نیز ازجمله در جهت کمک به حل بحران یمن و خاتمه رنج مردم بی‌گناه آن کشور، مشهود است. چنین پیامدهایی تا همین جا نیز مغتنم است و نویدبخش برداشته‌شدن سدهای مصنوعی بین مردم منطقه و فراهم‌شدن حداقل‌ها برای همکاری متقابل بین ایران و کشورهای منطقه. اما یک نکته مهم هنوز ناروشن است و آن اینکه آیا مقامات ایرانی هدف راهبردی خاصی نیز از حرکت در راستای تنش‌زدایی با عربستان دارند و این تنش‌زدایی بخشی از یک استراتژی جامع ملی است یا صرفا واکنشی است به مشکلات فزاینده ناشی از سیاست‌های داخلی و خارجی؟
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی معتقد است که رویکرد عملگرایانه خواهد توانست راه را برای بازگشت تهران، نه فقط منطقه بلکه، جامعه جهانی باز کند. مهم این است که تهران بپذیرد؛ تنش زدایی با دولت‌های منطقه، هرگز جایگزین برتری نسبت به روابط با جامعه بین الملل نیست. تهران از فرصت گشایش در روابط منطقه‌ای می‌تواند برای ترمیم روابط با پایتخت‌های جهان استفاده کند؛ اگر همان رویکرد عملگرایانه را بپذیرد که برای دولت‌های منطقه و خاصه عربستان سعودی قائل شده است. در این صورت تهران مزایای قابل فروش خواهد داشت.
ادامه مطلب
بعد از احیای روابط ایران و عربستان سعودی، ریاض با شتابی بی‌سابقه، تنش‌زادیی در منطقه را پیش می‌برد. به موازات انجام مذاکرات با انصارالله و تبادل زندانیان، عربستان به فکر نزدیکی با سوریه و بازگرداندن دمشق به اتحادیه عرب است. هرچند نشست مشورتی جمعه گذشته در جده با ابتکار ریاض ذیل مخالفت چند کشور عربی به نتیجه نرسید، اما عربستان دست از تلاش برای نزدیکی با سوریه برنداشته است.
ادامه مطلب
یک منبع اروپایی که نخواست نامش فاش شود از سفر قریب الوقوع هیئت امنیتی بلندپایه اوکراین به بغداد با هدف رایزنی مستقیم با دستگاه اطلاعات عراق در جهت آماده شدن برای مذاکره مستقیم با مقامات روس خبر داد. این منبع توضیح داد که این سفر در ادامه سفر یک مسئول اوکراینی نزدیک به رئیس جمهور این کشور در ماه مارس انجام می شود؛ سفری که طی آن مذاکرات محرمانه ای با مقامات عراقی از جمله محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق، فائق زیدان، رئیس شورای عالی قضایی صورت گرفت و راه را برای سفر این هیئت امنیتی به عراق هموار کرد.
ادامه مطلب
در گزارش‌های رسانه‌های عربی و بین‌المللی معمولا «حماس» بخشی از «محور مقاومت» شامل ایران، سوریه، حزب‌الله و جنبش جهاد اسلامی قلمداد میشود؛ اما این جنبش بارها اعلام کرده که به دنبال روابط با همه قدرت‌های منطقه و جهان است. از این منظر مواضع مقامات حماس هم‌زمان با انجام سفر هیئت حماس به عربستان می‌تواند شائبه گسل سیاسی با تهران را به ذهن متبادر کند
ادامه مطلب
بعد یک دهه جنگ داخلی در سوریه به امید سرنگونی بشار اسد اکنون جهان عرب بیش از گذشته سعی در نزدیکی با دمشق دارد؛ حتی زمزمه های بازگشت سوریه به اتحادیه عرب هم مطرح است. جالب اینجاست که عربستان سعودی به موازات احیای روابط با جمهوری اسلامی ایران و نیز تلاش مجدانه در مسیر برقراری صلح دائمی با یمنی ها که به انجام دو مرحله گسترده از تبادل زندانیان منجر شده است، اکنون نیم نگاه جدی هم به ترمیم روابط خود و هم چنین جهان عرب با سوریه دارد.
ادامه مطلب
از هفتم بهمن ماه سال گذشته و با حمله مسلحانه به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران سال، روابط این کشور با جمهوری اسلامی ایران دستخوش برخی مناقشات دیپلماتیک شد. روزها و هفته های ابتدایی سال جاری هم شاهد سیاست تنش زایی باکو در قبال تهران بودیم تا جایی که طیفی از تحلیلگران از احتمال وقوع مدرگیری نظامی بین دو کشور هم سخن به میان آورده بودند. با اینحال این روزها اخبار حکایت از آن دارد که همسایه شمالی فعلا سرعناد با تهران را کنار گذاشته است و از در دیپلماسی و دوستی با ایران سخن می گوید.
ادامه مطلب
ایران و روسیه به مخالفت با نفوذ غرب، محافظت از خود در برابر انزوا و ایجاد ائتلاف های جایگزین نظم تحت رهبری امریکا در هر کجا که ممکن باشد، ادامه خواهند داد. ممکن است به یکدیگر اعتماد نداشته باشند و به یکدیگر علاقه نداشته باشند، اما آنها می دانند که چگونه با هم کار کنند.
ادامه مطلب
کریم داوودمعینی بر این باور است که نشست‌های مکرر کشورهای منطقه‌ای و همسایه افغانستان اساسا تأثیر مثبتی بر تحولات این کشور، امنیت همسایگان و در کل امنیت منطقه‌ای ندارد؛ تا زمانی که به نظر او حکومت طالبان در افغانستان روی کار باشد؛ چرا‌که این تحلیلگر یقین دارد حکومت طالبان به‌عنوان یک واقعیت میدانی توانسته است که تحولات دیپلماتیک را هم تحت تأثیر قرار دهد./محمدعلی نایبی اعتقاد دارد که طالبان اکنون برخلاف تمام تحلیل‌های سیاسی و رسانه‌ای جریان‌های داخلی در ایران که سعی در تطهیر طالبان داشتند، به توسعه گروه‌های تروریستی، تقویت قاچاق مواد مخدر و همچنین محدودکردن رسانه‌ها، حقوق زنان و حتی تحصیل و اشتغال بانوان و نادیده‌گرفتن حقوق همه جریان‌های سیاسی، اقوام و مذاهب غیرپشتون پرداخته است.
ادامه مطلب
آرتور وانتسیان در گفت وگویی تاکید دارد که جمهوری آذربایجان در تکاپوی این است که مسئله آینده امن و خودکفای خود را حل کند. در این راستا دولت باکو همه مشکلات و مسائل را با تهدید و توسل به زور از بین می‌برد. وضعیت به جایی رسیده است که حکومت باکو حتی بعد از هشدار‌های ایران هم عقب‌نشینی نمی‌کند. درباره اظهارات پاشینیان مبنی بر غیرممکن‌بودن تنش و امضای قرارداد صلح، می‌توانم بگویم که من هیچ دلیلی برای چنین پیش‌بینی‌ها در شرایط کنونی نمی‌بینم.
ادامه مطلب
جلال خوش چهره در یادداشتی بر این باور است که سیاست‌خارجی ادامه سیاست داخلی است. تصوری عکس این امر به مفهوم نادیده گرفتن هرآن چیزی است که یک بازیگر صحنه سیاست بین المللی را دچارانزوا، بی‌عملی، آسیب و ضعف خواهد کرد. در این صورت، فرصت‌ها برای رقیبان و منازعه‌گران فراهم میشود. تهران در چالش با آنچه غرب در پی تحمیل آن به ایران است، جز تکیه بر اعتماد عمومی و پرهیز از اعمالی نیست که بر عمق و اندازه فاصله میان ملت و حاکمیت می‌‌افزاید.
ادامه مطلب
با بهبود روابط تهران و سایر کشورهای عربی بعد از توافق با ریاض برخی محافل سیاسی و رسانه‌ای داخلی این ارزیابی را دارند که تهران بدون توافق با غرب مناسبات منطقه‌ای خود را احیا کرده است؛ اما این موضوع به‌هیچ‌عنوان از اهمیت سایر موضوعات و بحران‌های سیاست خارجی نمی‌کاهد. اینکه مناسبات منطقه‌ای منجر به بهبود روابط با غرب شود، جای سؤال، ابهام و محل تردید و تأمل است.
ادامه مطلب
به فاصله ۴۸ ساعت بعد از دیدار حسین امیرعبداللهیان و فیصل بن‌فرحان، وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، شاهد سفر هیئتی از ریاض به تهران بودیم. خبر سفر این هیئت فنی بعدازظهر شنبه از سوی خبرگزاری رسمی عربستان (واس) مخابره شد. آنگونه که واس گزارش داد، در پی توافق‌های انجام‌شده میان تهران و ریاض، روز شنبه یک هیئت فنی از عربستان برای بازدید از سفارتشان در تهران و بررسی مکانیسم بازگشایی آن و همچنین بازگشایی کنسولگری عربستان در مشهد، وارد تهران شد
ادامه مطلب
با توافق ۱۹ اسفند ۱۴۰۱/ ۱۰ مارس ۲۰۲۳ بین تهران و ریاض برای ازسرگیری مناسبات دوجانبه، ناظران از احتمال پایان جنگ یمن گفتند. در فاصله زمانی ۲۷ روزه بین توافق علی شمخانی و مساعد بن محمد العیبان تا دیدار صبح پنجشنبه گذشته حسین امیرعبداللهیان و فیصل بن فرحان برای عملیاتی‌کردن گام‌های توافق، مجموعه تحولات و اخبار واصله هم نشان از آن داشت که شعله‌های آتش جنگ یمن هم در حال فروکش‌کردن است.
ادامه مطلب