مشکلات اقتصادی وجود دارد اما باید خودمان را تطبیق دهیم

دیپلماسی ایرانی: در سفری که هفته گذشته محمود جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان به کشورهای سنگال و نامیبیا در آفریقا و برزیل و اوروگوئه در امریکای جنوبی داشت، جمعی از فعالان اقتصادی و روسای کارخانه های بزرگ تولیدی نیز او را همراهی می کردند. در کل حدود 80 فعال اقتصادی وزیر امور خارجه کشورمان را به کشورهای نامبرده همراهی می کردند و زمینه های همکاری با طرف های مقابل را در این کشورها مورد بررسی و ارزیابی قرار می دادند. خبرنگار دیپلماسی ایرانی که دکتر ظریف را در این سفر همراهی می کرده گفت وگویی را با دکتر عباس علی آبادی، مدیرعامل گروه مپنا انجام داده است که در ادامه می خوانید:

ارزیابی تان از سفرهایی که به همراه وزیر امور خارجه و هیئت اقتصادی همراه به چهار کشور امریکای جنوبی و آفریقایی داشتید، چیست؟

ما در این سفر مذاکرات خوبی با تمامی طرف هایی که در این سفر بازار هدف ما محسوب می شدند داشتیم. سفر خوبی بود، ما توانستیم مذاکرات خوبی را با طرف های سنگالی، برزیلی، اوروگوئه ای داشته باشیم. در نامیبیا نیز مذاکرات خوبی انجام شد. من امیدوار هستم، گرچه در این سفر ما هیچ قرارداد یا موافقتنامه جدی ای را که مرحله نهایی باشد، امضا نکردیم اما توافقاتی داشتیم که می تواند مقدمه امضای توافقات نهایی باشد.

دستاوردهایتان از این سفرها چه بود؟

ما در سنگال در گذشته از همین مسیر تعاملات خیلی خوبی داشتیم. ما یک پروژه خط انتقال برق در آن جا اجرا کردیم. یک پاور استیشن در آن جا احداث کردیم که از عملکرد آن بسیار راضی هستند. ما با همان زمینه الآن برای تولید برق، هم تجدید پذیر و هم حرارتی، در نامیبیا فکر می کنیم. آفریقا بیشتر توجهش به نیروگاه های آبی، بادی و خورشیدی است و البته آن کشورهایی که گاز طبیعی دارند در زمینه انرژی های حرارتی هم فعالیت می کنند. ما این فرصت ها را در سنگال داشتیم. در نامیبیا فرصت ها خیلی بیشتر هست، زمینه های متعددی برای کار هست، در این جا بیشتر روی باد و rescue energy متمرکز هستند. با توجه به این که نامیبیایی ها محصولات کشاورزی بالایی دارند پسماند محصولات کشاورزیشان را می خواهند تبدیل به برق کنند، و برنامه جامعی برای آن دارند. با یک شرکت اروپایی که قبلا در این زمینه در این جا فعالیت می کرده مذاکراتی برای انجام پروژه های مشترک داشتیم. فکر می کنم که این مشارکت بتواند موفقیت تازه ای برای ما برای فعالیت در نامیبیا رقم بزند.

آیا در برزیل هم توانستید توافقنامه ای امضا کنید یا موفقیت هایی به دست آورید؟

ما در برزیل از گذشته همکاری داشتیم. منتها همکاری از نوع بازرگانی بوده است. برزیلی ها با توجه به این که با امکانات ما آشنا شدند بسیار برای همکاری با ما علاقه نشان دادند. آنها برای این که تامین تجهیزات مورد نیازشان در نیروگاه های حرارتیشان را ما بر عهده بگیریم بسیار علاقه نشان دادند. در بحث بازسازی نیروگاه های قدیمی شان علاقه به همکاری با ما هستند. در بحث انرژی های بادی علاقه داشتند با ما همکاری کنند. قرار شد تیمی از برزیل تقریبا تا دو هفته آینده به ایران بیاید تا مذاکرات ادامه یابد. من خیلی امیدوار هستم که برزیل فرصت خیلی خوبی برای همکاری دو جانبه ما باشد.

برزیل خود کشوری توسعه یافته و پیشرفته ای است. با توجه به این که برزیلی ها خود تکنولوژی انرژی اتمی را دارند و از تکنولوژی های روز و پیشرفته تولید انرژی برخوردارند، شرکتی مثل مپنا چه جذابیتی برای همکاری نزد آنها ایجاد می کند؟

ببینید تولید تجهیزات نیروگاهی در دنیا انحصاری است. در برزیل در این حوزه، حالا متاسفانه یا خوشبختانه، توانایی جدی در مقایسه با ما وجود ندارد. امروز رقبا در حوزه تولید توربین های گازی بزرگ محدود به سه یا چهار کشور بیشتر نیست. و خوشبختانه کشور ما از جمله کشورهای برخوردار از این تکنولوژی است، و ما امروز در دنیا با بهترین ها در این حوزه رقابت می کنیم. بنابراین در حوزه پاور ما حتما در این جا حرف برای گفتن داریم و برزیلی ها مشتری هستند. در زمینه های دیگر اتفاقا آنها برای ما فرصت هستند مثلا در نئومتریال. برزیلی ها در مواد اولیه بسیار توانمند و غنی هستند و بسیاری از موادمان را ما می توانیم از آنها تهیه کنیم و این فرصت خیلی خوبی برای همکاری میان ما و برزیل ایجاد می کند. برزیل کشور پیشرفته ای است ولی در حوزه پاور و در حوزه نفت و گاز فرصت های بسیار خوبی برای ما وجود دارد.

بعضی از تجار همچنان در مراودات مالی با اختلالات بانکی مواجه هستند. آیا ممکن است برای شما هم در تعاملات و قراردادهایتان چنین مشکلاتی به وجود بیاید؟

متاسفانه علی رغم برجام روشی که تا کنون به خصوص توسط ایالات متحده دنبال شده موجب شده که شرکت ها، بانک ها و موسسات مالی و اعتباری در تعامل با ما بسیار با احتیاط عمل می کنند و این احتیاط موانعی جدی به وجود آورده است. اما در هر حال ما دیگر به این گونه مشکلات عادت کرده ایم. ما به تدریج اساسا خود را برای چنین شرایطی داریم آماده می کنیم و داریم با چنین شرایطی خود را وفق می دهیم، چاره ای هم نیست. من گمان می کنم که موفقیت نه متحمل بلکه قطعی است. کما این که در گذشته هم با همین شرایط ما توانسته ایم با آنها رقابت کنیم و حتی آنها از این شرایط ناعادلانه و ظالمانه برای رقابت استفاده کرده اند. یعنی مثلا شرکت های بزرگشان وقتی با ما رقیب می شدند سعی می کردند که از این طریق استفاده بکنند و موانع بانکی را پیش بکشند و ما را در مناقصات کنار بزنند. ولی به هر حال در دنیا روش هایی هم هست که بتوان بر این موانع چیره شد. دنیای امروز دنیای بزرگی است. حتما روزنه هایی برای کار وجود دارد و باید سعی کنیم که خودمان را با آن روش ها عادت بدهیم و برای چنین وضعیتی خود را آماده بکنیم. من فکر می کنم که این مساله اگرچه مشکل هست و چنین مشکلاتی وجود دارد اما باید این مشکلات را حل کنیم و باید برایش راه حل پیدا کنیم.

آیا در اوروگوئه هم قرارداد یا موافقتنامه ای امضا شد؟

در اروگوئه خیلی استقبال گرمی از ما کردند. استقبال آنها بسیار خوب بود و بسیار برای همکاری علاقه نشان دادند. با توجه به این که طراز تجاریشان با ایران مثبت است و سال ها شریک تجاری ایران بوده اند و از این محل منافع بسیاری نصیبشان شده است. آنها به ایران برنج و پشم و چیزهای دیگر صادر می کنند و از ما نفت می خرند. ما در اوروگوئه توانایی های خود را عرضه کردیم آنها هم علاقه مند بودند. باز قرار شد تبادل هیئت هایی صورت بگیرد و بیشتر با ما آشنا شوند گرچه از قبل تا اندازه ای با ما آشنا شده بودند. من فکر نمی کردم تا این اندازه نسبت به ما شناخت داشته باشند، اما در هر صورت من فکر می کنم در اوروگوئه هم زمینه کار هست. اگر چه این کشور از اقتصاد کوچکی برخوردار است. با برزیل بسیار تفاوت دارد. برزیل یک حوزه بسیار بزرگ است و اقتصاد بسیار بزرگی دارد. بیش از 200 میلیون نفر جمعیت برزیل است، نهمین اقتصاد دنیا را دارد و همسایگان متعدد در امریکای جنوبی دارد. ما تا به امروز فکر می کنم از برزیل غفلت کرده بودیم و این کشور فرصت بسیار خوبی است.

آیا این نظر را نسبت به آفریقا هم دارید؟

در آفریقا هم نامیبیا را فرصت خوبی می بینم گرچه هر کدام از این کشورها باید مورد مطالعه قرار بگیرند، یعنی ما نمی توانیم با همین ورود اول انتظار داشته باشیم که بتوانیم در این بازار فعالیت بکنیم.

شما به عنوان یک فعال اقتصادی و تولیدی چه مشکلاتی را پیش روی خود می بینید و چه انتظاراتی برای رفع آنها دارید؟

شرکت ها باید بدانند که باید حوصله، ممارست و تلاش کنند. مقام معظم رهبری فرمودند که باید درون زا و برون گرا عمل کرد. این که ما فکر کنیم حوزه عمل ما همان داخل کشور است این اشتباه است. اقتصاد مقاومتی یعنی این که ما بتوانیم از محل صادرات کالا به کشورها شغل برای جوانان ایجاد کنیم و بتوانیم ثروت در کشور تولید کنیم. این که ما مثل گذشته متکی به نفت عمل کنیم خطای راهبردی و اساسی است. ما فرصت و توانایی های بسیار زیادی داریم. اگر نفت را فراموش کنیم به نظر من فرصت های بسیاری وجود دارد، البته نیازمند حل مشکلات نظامات مالی، بیمه ای و گمرک هستیم. ما از این جنس مشکلات در کشور داریم. ما هنوز که هنوزه نمی توانیم از بانک های داخلی از منابع داخلی برای فاینانس پروژه هایی که می توانند سودهای بزرگ برای کشور بیاورند، استفاده کنیم. شرکت ها در این زمینه تنهای تنها هستند. آن گاه می بینیم که منابع خودمان را در اختیار بیگانگان قرار می دهیم. الآن بسیاری از شرکت های خارجی با منابع صندوق توسعه ملی ما در حال صادرات کالا به ایران هستند. یعنی با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی فراوان فراوان کالا وارد ایران می شود، در حالی که همان کالا در ایران تولید می شود. ولی ما نمی توانیم از منابع صندوق توسعه ملی استفاده کنیم و کالا صادر کنیم و بعد منافع سرشاری را نصیب کشور کنیم. اینها مسائلی است که واقعا تاسف آور هستند و باید آنها را حل کرد. اما این که مشکلات هست، تحریم است، بله اینها هست، کما این که یک روز هوا طوفانی است، یک روز هوا بارانی است، شما باید چتر بردارید. باید خودتان را تطبیق دهید. باید خودمان را تطبیق بدهیم. اگر فکر کنیم که باید همه چیز مهیا باشد تا ما کار کنیم، ما کارمان به هیچ جا نخواهد رسید. باید ببینیم اوضاع همینی است که می بینیم، واقعیت همین است و باید برایش راه حل پیدا کنیم و راه حلش هم وجود دارد.  

انتشار اولیه: چهارشنبه 29 فروردین 1397 / انتشار مجدد: چهارشنبه 5 اردیبهشت 1397