تحریم ها و رشد منفی اقتصادی کشور در ۹۷

سال پیش رو بدتر از سال گذشته خواهد بود؟

۳۱ فروردین ۱۳۹۸ | ۱۳:۰۰ کد : ۱۹۸۲۹۱۸ اقتصاد و انرژی انتخاب سردبیر
مهدی تقوی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون میزان تاثیر تحریم‌های ایالات متحده آمریکا بر رشد اقتصادی کشور در سال پیش رو معتقد است: میزان رشد اقتصادی کشور در ۱۳۹۸ به دو عامل و پارامتر شدت تاثیر تحریم های ایالات متحده آمریکا بر میزان فروش نفت کشور و نیز قیمت های بازار جهانی طلای سیاه و در کنار آن اقتضائات بازار ارز ایران در ۱۱ ماه پیش رو به شدت وابسته است.
سال پیش رو بدتر از سال گذشته خواهد بود؟

دیپلماسی ایرانی - کارشناس اقتصاد بین الملل در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی در خصوص میزان تاثیرگذاری تحریم های ایالات متحده آمریکا بر منفی شدن رشد اقتصادی کشور در ۹ ماهه سال ۱۳۹۷ بر این باور است: "یقیناً بیشترین دلیل و عامل به وجود آمدن این نرخ منفی در رشد اقتصاد کشور برای سال گذشته را باید در بستر تحریم‌های ایالات متحده آمریکا، به خصوص تحریم‌های صنعت نفت دید، به گونه ای که شاخص رشد اقتصادی ایران در سال گذشته به منفی ۳.۸ درصد با احتساب نفت و منفی ۱.۹ درصد بدون نفت رسیده است. این ارقام رسمی نشان می دهد که تحریم ها تا چه اندازه اثر خود را بر معیشت و اقتصاد ما داشته است. پیرو این مسئله سقوط نرخ رشد اقتصادی از ۳.۷ درصد در سال ۱۳۹۶ به منفی ۳.۸ درصد در ۹ ماهه سال گذشته، آن هم پس از 2 سال و2 ماه، گویای تغییر جهت اقتصاد ایران در سال گذشته داشت که یقینا می تواند شاخصی برای عمق اثرات فشارهای آمریکا باشد، چرا که بیشترین تأثیر در رشد منفی 3.8 درصدی 9 ماهه سال 97 به بخش صنعت تعلق دارد؛ حوزه ای که شامل زیر بخش‌های استخراج نفت خام و گاز طبیعی، استخراج سایر معادن، صنعت، تأمین آب، برق و گاز طبیعی و ساختمان است."

مهدی تقوی در رابطه با میزان تاثیر مدیریت دولتی در کنار تبعات منفی فشارهای کاخ سفید بر این واقعیت تاکید کرد: "عدم مدیریت دولت در کنار تحریم های 11 ماه گذشته کاخ سفید هم مزید بر علت شد تا ما با اقتضائات امروز اقتصادی در ایران روبه رو باشیم و شرایط را به گونه ای در بازار ارز و دلالی پیش برد که در نهایت رشد اقتصاد منفی برای کشور رقم بخورد". 

این استاد دانشگاه علامه طباطبایی در پاسخ به این سوال که برنامه پیش روی ایران برای مبارزه با تحریم ها و نیز تحقق شعار اقتصادی سال تا چه میزان می‌تواند باعث تعدیل فشارها و مشکلات کشور شود، تشریح کرد: "سقوط جدی رشد صنعتی به منفی ۷.۹ درصد در 9 ماه پایانی سال گذشته بر این واقعیت تاکید دارد که تحریم و عدم مدیریت لازم از سوی مسئولین، شرایط را برای ادامه تولید صنعتی، آن هم در همه ابعادش با جدی ترین چالش ها روبه رو کرده است که یقینا در سال پیش رو این چالش ها، هم بزرگ تر و هم جدی تر خواهد شد، حتی اگر از سوی امریکا تحریم جدیدی علیه ایران اعمال نشود. از این رو در حال حاضر وضعیت کشور به گونه‌ای نیست که بتوان برای تعدیل مشکلات، به خصوص در حوزه توسعه صنعتی و تولیدات این بخش کاری جدی و اساسی را در کوتاه مدت، حتی تا پایان سال صورت داد؛ تنها کاری که اکنون می توان در کوتاه مدت انجام داد این است که ما از بدتر شدن وضعیت شاخص ها در سال پیش رو جلوگیری کنیم".

وی در خصوص میزان اثرات مخرب سیل اخیر بر تشدید شاخص های رشد اقتصادی کشور با توجه به وضعیت تحریمی این گونه پاسخ داد: "متاسفانه در کنار شرایط به شدت نامساعد اقتصاد کشور، به خصوص از زمان خروج دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای و اعمال تحریم ها در دو مرحله اکنون باید خسارات ناشی از سیل به عنوان یک بار مضاعف در نظر گرفته شود که می‌تواند شرایط را برای اقتصاد کشور به مراتب چالش برانگیز تر کند. خصوصا که نباید تأثیر جدی و مخرب تورمی استفاده از صندوق توسعه را برای جبران خسارت ها نادیده گرفت. فلذا دولت باید در اولویت خود ابتدا در یک برنامه‌ریزی دقیق از امکانات خود برای حل این چالش استفاده کند و تا جای ممکن نیز از کمک‌های خارجی بهره بگیرد، در غیر این صورت و به ناچار باید از این صندوق استفاده کرد." 

این اقتصاددان در ادامه تاکید کرد که اگر چه نمی توان در بستر علم اقتصاد عدد و رقمی دقیق را برای نرخ رشد اقتصادی کشور در سال پیش رو مطرح کرد، آن هم در شرایطی که عوامل و متغیرهای کوچک و بزرگ متعددی بر این شاخص ها موثر است، اما به نظر می رسد که کشور در همین مسیر رشد منفی اقتصادی حرکت کند و به احتمال بسیار زیاد این رشد منفی دو رقمی خواهد شد. ولی بازهم نمی‌توان به صورت دقیق گفت که شاخص ها روی چه عددی توقف خواهد کرد. به هر تقدیر میزان رشد اقتصادی کشور در 1398 به دو عامل و پارامتر شدت تاثیر تحریم های ایالات متحده آمریکا بر میزان فروش نفت کشور و نیز قیمت های بازار جهانی طلای سیاه و در کنار آن اقتضائات بازار ارز ایران در 11 ماه پیش رو به شدت وابسته است.

عبدالرحمن فتح الهی

کلید واژه ها: دکتر مهدی تقوی تحریم ایران رشد اقتصادی ایران ارز فروش نفت


( ۶ )

نظر شما :

احسان ۳۱ فروردین ۱۳۹۸ | ۱۵:۱۶
در این مسئله که فشارها و کمپین تبلیغاتی آمریکا در حال حاضر اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار داده شکی نیست اماحقیقتی دیگر نیز در جریان است زمان حتی تیزترین تیغ ها را کند میکند کما اینکه در حال حاضر نیز اقتصاد ایران در حال یافتن خود است و این یافتن آنقدر موجب نگرانی آمریکااست که هر از چند گاهی با دردسری تازه و کمپین وتهدیدی جدید سعی در جلوگیری از بیدار شدن این پیکر نحیف دارد باید بپذیریم امروز اگرچه تهدیدات و تحریم های چهل ساله آمریکا ضربات گسترده ای به ایران وارد نموده اما برکات فراوانی را هم داشته که مهمترین آنها اجبار دولت به فاصله گرفتن از دلارهای نفتی و برنامه ریزی برای راه اندازی اقتصاد مالیات محور است مطمئنا اگر کشور در این شرایط سخت قرار نمی گرفت هیچ سیاست مداری از طرحهای خود کفایی در بنزین و گندم و،..حمایت نمی کرد و با خیال راحت در پر غوی دلارهای نفتی غلت میزد و پاسخ گویی کمتر از اکنون به هر انتقادی داشت و این رویه تا پایان منابع ادامه می یافت درست است که تحریم به واسطه دسترسی به دلارهای با نرخ کمتر و روابط پیدا و پنهان بیش از آنکه بخش دولتی و خصولتی را تحت تاثیر قرار دهد کارد را به استخوان بخش خصوصی میکشد و امکان رقابت را از آنها میگیرد تا موج بیکاری و کمبود کیفیت به علت نبود رقیب صورت پذیرد و مصرف کننده و کارگران قربانی شوند اما در دراز مدت دولت مجبور به تعدیل این سیاست های غلط یارانه ای و تجاری بوروکراسی اداری و پولی و اعتباری خواهد بود بهر حال کیسه یارانه که همیشه پر و پیمان نیست و چاره ای جزاصلاح رویه وجودندارد که در آینده به نفع اقتصاد کشور است این تغییر نگاه تنها در شرایط اینچنین قابل تصور است چون اقتصاد مسموم دولتی ایران در شرایط عادی در مقابل اصلاح مقاومت میکند و هیچ دولتی حاضر به قبول ریسک اصلاح آن نیست در شرایط کنونی دولت مجبور به اصلاح نظام بانکی شده است و چاره ای جز تکیه بر اقتصاد استارت آپی وکسب و کار های کوچک و خانگی ندارد چون از دلارهای باد آورده که صرف حیف و میل در صنایع بزرگ مونتاژی و دست چندم و سیستم غیر بهره ور میشد خبری نیست و دولت مجبور به کوچک کردن خود است البته این معادلات در صورتی قابل تحقق است که دولت متوجه شرایط موجود باشدونگاه از پس انداز خوردن تا گشایش را نداشته باشد و آغوشش را به روی واردات به جهت نزدیکی انتخابات آینده و ترس از باختن نگشاید اقتصاد ایران نشان داده که آنقدر پیچیده هست که گاها تمام تحلیلگران را غافل گیر کند و انعطاف پذیری قابل قبولی به واسطه تنوع در آن وجود دارد که پتانسیل بزرگی در آن نهفته است و تنها نیاز به امید آفرینی دارد تا سرمایه های سرگردانی که هر از گاهی بازار ارز املاک یا سهام رامتلاطم میکند راجذب کندوتحت شرایط تحریم رشد کند سرمایه دار کافی است اطمینان حاصل کند که سیاست مداران پس از گذشت این دوران فشار و ایجاد شرایط گشایش روابط اقتصادی با دیگر کشور ها محصولات تولیدی داخلی را مثل همیشه به هزار و یک بهانه قربانی واردات نابود کننده یارانه ای نمیکنند و کسب و کار نوپا و برندهایی که خون دل به پایشان خورده اند قربانی بازی های قدرت و تقسیم منافع و انحصار فروشی نمیشود در یک کلام کلید رشد اقتصادی ایران حتی در شرایط تحریم رفع بد گمانی سرمایه گذاران ایجاد اعتماد و احیایی سرمایه اجتماعی از دست رفته اقتصاد نسبت به سیاست های دولت با ایجاد قوانین شفاف و ایجاد رونق در تولید است سیاست مداران باید بپذیرند نمیشود سربازان اقتصادی را در زمان جنگ و شدت به سنگر برد و در شرایط بد جنگی در خط مقدم قرار داد و پس از صلح رهایشان کرد تا از گرسنگی بمیرند و سپس انتظار داشت تا در جنگ بعدی در همان سنگر باشند سیاستمداران باید بدانند که سرمایه گذاران عقد دائم نیاز دارند نه عقد های موقت از سر اجبار بهرحال اقتصاد هم مودجودی زنده است که در برابر هر کنشی واکنشی نشان میدهد و نیاز دارد امیدوار شود تا رشد کند و موجب رشد ‌کشور شود