مذاکرات مخفی روسیه و امریکا جدی است؟

نویسنده: یوسف مکی

دیپلماسی ایرانی: بر اساس برخی گزارش‌های غربی، در روزهای اخیر مذاکراتی اعلام نشده و غیررسمی در خصوص بحران اوکراین میان روسیه و ایالات متحده آمریکا انجام شده است؛ اما این موضوع از سوی مسکو و واشنگتن تکذیب شد.

سخنگوی رسمی کاخ سفید در واقع انجام مذاکرات محرمانه میان مقامات سابق امنیت ملی را تکذیب نکرد بلکه ارتباط دولت آمریکا با این گفت وگوها را رد کرد.

این اطلاعات به بیرون درز کرده کمتر از یک ماه پس از سفر دو روزه آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا به چین منتشر می‌شود؛ یعنی سفری که طی آن این مقام آمریکایی با همتای چینی خود ملاقات کرد. گفته شد علت این سفر اصلاح روابط میان دو کشور که در ماه‌های اخیر شاهد وخامت قابل ملاحظه آن بودیم بوده است؛ بنابراین آیا فصل حل و فصل‌ها رسیده است؟!

خوانش دقیق آنچه در میدان نبرد در اوکراین اتفاق می‌افتد نشان می‌دهد که فصل حل و فصل این درگیری هنوز دور از دسترس است. طبق تئوری درگیری و حل و فصل آن، حل و فصل‌ها در جنگ‌ها زمانی صورت می گیرد که طرف‌های درگیر به عدم امکان دستیابی به یک پیروزی قاطع در میدان‌های نبرد می‌رسند و به ناتوانی خود در پرداخت هزینه‌های جنگ اعتراف می‌کنند و این امر در شرایط کنونی تقریبا ناممکن است. روسیه که مستقیما در حال جنگ با اوکراین است، همچنان در این بحران کنترل بیشتر مسائل را در دست دارد؛ زیرا نیروی نظامی این کشور همچنان مواضع خود را در داخل اوکراین حفظ کرده‌اند.

وضعیتی که آمریکا طی آن اجازه پایان جنگ را دهد، دستیابی اوکراین به یک پیروزی قاطع بر روسیه است که در آینده قابل پیش بینی امکان پذیر به نظر نمی‌رسد. در غیر این صورت مطمئنا آمریکا بازنده خواهد بود. آتش بس میان طرف‌های مختلف در بحران اوکراین به این معنی است که اوکراین به طور ضمنی از دست دادن نزدیک به بیست درصد از اراضی خود را که از سوی ارتش روسیه «اشغال» شده پذیرفته است. اگر فرض کنیم اوکراین درخواست روسیه مبنی بر بی‌طرفی و دوری از غرب در برابر عقب نشینی روسیه از خاکش را بپذیرد، این امر از نظر راهبردی شکستی برای آمریکا و متحدانش در غرب به حساب می‌آید.

سفر وزیر امور خارجه آمریکا به چین از تلاش برای متوقف کردن عقربه‌های ساعت خارج نشد؛ چرا که هدف از آن تثبیت روابط پایدار با چین بود. روابطی که از ابتدای دهه هفتاد قرن گذشته آغاز شد و از نظر اقتصادی و راهبردی قطع آن دشوار شده است. در این‌جا کافی است اشاره کنیم که یک چهارم صادرات چین به آمریکا می‌رود و تراز تجاری میان دو کشور از تراز تجاری آمریکا و مجموع متحدان اروپایی بیشتر است. این روابط علی رغم هیاهیوی سیاسی و کشمکش لفظی میان رهبران دو کشور ادامه خواهد یافت.

آنچه گفته شد به این معنی نیست که چین تمایلی به تقویت ائتلاف سیاسی و نظامی خود با روسیه ندارد بلکه برعکس آن درست است.

فصل حل و فصل‌ها هنوز دور از دسترس است؛ زیرا در گرو اعتراف تصمیم‌گیران در صحنه بین المللی به تغییر معادلات قدرت است و این مسئله هنوز محقق نشده است.

منبع: الخلیج / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11