ارتش اسرائیل در دام جنگ چریکی
باتلاقی که خروج از آن آسان نیست
دیپلماسی ایرانی: دولت اسرائیل گفته است؛ جنگ غزه در سال جدید میلادی همچنان ادامه خواهد یافت. این اعلام از آن‌روست که نخست: ارتش اسرائیل به رغم گستردگی حملاتش به غزه با هدف سرنگونی یا تسلیم حماس در یک جنگ محدود زمانی، ناکام بوده است. دوم:براساس این اصل که وقتی هنوز اسلحه‌ای از جانب نیروی مقابل شلیک می‌شود، به معنی آن است که هیچ امتیازی را نمی‌توان به هیچ‌یک از طرف‌ها به عنوان برنده یا بازنده جنگ داد. سوم؛ اسرائیل با همه توان نظامی خود در یک جنگ کلاسیک، متعارف و خرابی‌های تحمیلی به غزه، حالا مجبور است تن به وضعی جدید دهد که نامش «جنگ چریکی» است.
وضع تازه برای ارتش اسرائیل به مراتب سخت و جانکاه‌تر از دو ماه و اندی گذشته خواهد بود که در جنگی نابرابر از زمین، هوا و دریا ، غزه و مردم بی‌دفاع آن را مورد حمله قرار داده است. برد و باخت در این مرحله از جنگ هرگز در دسترس نخواهد بود؛ حتی اگر از حمایت بزرگترین ارتش‌های جهان و مدرن‌ترین سلاح‌ها برخوردار باشد. تجربه ارتش‌های ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی سابق در ویتنام و افغانستان مصداق مدعایی است که می‌گوید؛ ورود به جنگ چریکی مانند تن دادن به قماری است که اگر یک وجه آن برد باشد، وجه دیگرش باخت است.
ممکن است در نقد مدعای بالا گفته شود که اصولاٌ جغرافیای ویتنام پر از جنگل و کوه و کشور کوهستانی افغانستان، موقعیت‌های متفاوتی از غزه داشتند که دو ارتش بزرگ امریکایی و روس را سرانجام وادار به عقب نشینی و مصالحه با ارتش‌های چریکی کرد. غزه اما اکنون به تلی از خاک و ساختمان‌های ویران تبدیل شده که هر وجب از آن می‌تواند محل حمله، مخفیگاه و گریزگاه چریک‌های حماس باشد. راه دور نرویم؛ ارتش اسرائیل در همین هفته‌های اخیر اعتراف کرد که در میان خرابه‌های غزه، شمار تلفات نیروها و انهدام تجهیزاتش از جمله تانک‌های پیشرفته «مرکاوی» افزایش قابل توجه یافته است.
اعلام ادامه جنگ در سال جدید میلادی از سوی اسرائیل، اعتراف به ورود ناگزیر به جنگی است که اکنون با جنگ متعارف و سنگر به سنگر تفاوت ماهوی دارد؛ حتی با جنگ روبه گسترش با حزب‌الله در جنوب لبنان متفاوت خواهد بود. اما چرا ورود به جنگ چریکی برای ارتش اسرائیل سخت و جانکاه است؟ دلیل این امر ویژگی‌های این جنگ و تفاوت آن با جنگ متعارف است:
1- در جنگ متعارف، خطوط مشخص و قدرت آتش برتر ابتکار عمل را در دست دارد. جنگ چریکی اصولاٌ فاقد مواضع ثابت است. چریک‌ها در میان مردم عادی پنهانند.
2- ارتش اسرائیل تا پیش از این در پی پیش‌روی، اشغال اراضی و کنترل غزه و حمله به مواضع معلوم حماس بود. از این پس اما باید در شکل تازه جنگ، مدام خود را با امنیت جانی نیروهایش و مردم غزه درگیر کرده و بابت هرگونه آسیب به آنان، هزینه اعتباری نزد افکار عمومی بپردازد.
3- در وضع تازه، حماس دیگر خود را با امر دفاع از موضعی خاص در غزه پیوند نمی‌زند؛ بلکه در جایگاهی قرار گرفته که هرلحظه می‌تواندمیدان جنگ را از شمال به جنوب یا مرکز غزه تغییر داده و بر شمار تلفات ارتش اسرائیل بیفزاید.
4- در جنگ متعارف، وقتی ارتش هریک از طرف‌های متخاصم به پیروزی قاطع نرسد، طرف پیروز و بازنده جنگ معلوم می‌شود. به عبارت روشن در چنین جنگی، حالت بینابین وجود نخواهد داشت. اما در جنگ چریکی تا وقتی ارتش چریکی قادر است خود را از شکست برهاند، پیروز است.
5- ارتش‌هایی که خود را درگیر جنگ با چریک‌ها کنند، باید تن به جنگی طولانی و فرساینده دهند. آنها به‌طور مستمر با سایه‌هایی می‌جنگند که با نیرو و تجهیزات کمتر قادرند ضربه‌های تاکتیکی و تأثیرگذار به دشمن وارد کنند.
6- تن سپردن به جنگ چریکی با این واقعیت روبروست که ارتش متعارف نمی‌تواند مدعی پیروزی روشن در مقابله با چریک‌ها باشد. از همین روست که اسرائیلی‌ها گفته‌اند؛ پیروزی در جنگ کنونی به تدریج و در طول زمان به دست خواهد آمد.
7- ارتش متعارف در جنگ با چریک‌ها نمی‌تواند مدعی پیروزی در نیمه راه و یا تحمیل شکست بر چریک‌ها باشد؛ زیرا تا وقتی چریک‌ها شلیک می‌کنند، پیروزی معنی ندارد. نکته مهم این است که ارتش چریکی می‌تواند حتی با نیروی بسیار کم شمار هم ضربه‌های تاکتیکی خود را به دشمن وارد کرده و در بزنگاه از محل بگریزد.
8- فراموش نباید کرد که جنگ چریکی با هدف برد و باخت در دستور کار چریک‌ها قرار می‌گیرد. بنابراین مصالحه در این وضع دور از دسترس خواهد بود.
آنچه در بالا آمد تنها بخشی از جنبه‌های مربوط به جنگ چریکی است که ادامه کار را برای ارتش اسرائیل سخت و جانکاه‌تر از هفته‌ها و ماه‌های پس از اکتبر 2023 و یا سال‌های پیش از این در جنگهای مقطعی با حماس می‌کند.
با این‌حال حماس نیز اکنون در دور تازه جنگ خود با ارتش اسرائیل با چالش‌هایی روبروست؛ از جمله حاکمیت در حال از دست رفتن؛ حفظ منابع تدارکاتی؛ پناهگاه‌هایش و حفظ حمایت مردم غزه.
ارتش اسرائیل گفته است؛ جنگ غزه در سال جدید میلادی ادامه خواهد یافت؛ زیرا به ناگزیر باید تن به جنگ چریکی دهد. چشم انداز هم چنین می‌نماید.
نظر شما :