روابط روسیه و بوسنی در سایه حادثه تروریستی مسکو

دیپلماسی ایرانی: حسین کاوازوویچ، رئیس العلمای جامعه اسلامی بوسنی و هرزگوین با ارسال نامه‌ای به ایگورکالبوخوف، سفیر فدراسیون روسیه در آن کشور، حمله تروریستی در سالن کنسرت مسکو را تسلیت گفت.

در متن این نامه آمده است: "ما با نگرانی و اندوه فراوان اخبار مربوط به حمله تروریستی وحشتناک را در داخل مرکز خرید و سالن کنسرت مسکو دنبال می کنیم. رنج مردم بی گناه و ایجاد رعب و وحشت در شهروندان شری است که هیچکس نباید به آن دست یابد و باید با تلاش مشترک با آن مبارزه کرد. اینجانب از طرف خود و جامعه اسلامی بوسنی و هرزگوین این جنایت را محکوم و صمیمانه تسلیت می گویم. افکار ما با خانواده قربانیان و مردم روسیه است و از خداوند متعال برای سلامتی همه پسران و دختران آدم، دعا می کنیم".

پیام همدردی کاوازوویچ با روس ها و محکومیت کشتار مردم غیر نظامی از رویه هایی ست که در بوسنی وجود دارد و معمولا با چنین اتفاقات و یا رخدادهایی در سایر کشورها، وی به نمایندگی از مردم بوسنی و خصوصا جمعیت اسلامی در سارایوو، مواضع خود را به صراحت اعلام می کنند.

روابط بوسنی و هرزگوین با روسیه از چند منظر نیز قابل توجه است، چرا که با وجود صرب های طرفدار روسیه در کنار بوسنیایی های متمایل به غرب و اتحادیه اروپا، بطور مداوم یک تنش و کشمکش قومیتی بین مسلمانان و صرب هایی وجود دارد که دنباله روی نگرش و تفکرات ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه هستند.

مقامات کرملین همواره از نزدیک شدن بوسنی به اتحادیه اروپا واکنش منفی نشان داده و با هشدارهای جدی به بوسنیایی ها، آنان را از تبعات سخت الحاق این جمهوری به جمع اعضای اتحادیه اروپایی آگاه ساخته اند. در این میانه دولت صربستان و مقامات صرب جمهوری بوسنی و هرزگوین همواره حامی روس ها و تحت تاثیر اتفاقات این کشور بوده اند. 

تهاجم نظامی روسیه به اوکراین و وجود جنگ فرسایشی که به کشته و آواره شدن بسیاری از اوکراینی ها منجر شد و تاثیر بسزایی در عرصه های مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در سراسر جهان داشت، از نقاط عطفی ست که محل اختلاف نظر روس ها با بوسنیایی هاست که در این جنگ مدافع مردم اوکراین بوده اند.

محل مناقشه دیگر روسیه با بوسنی و هرزگوین در وجود نماینده ی عالی سازمان ملل در این کشور است که مقامات کرملین همواره به وجود و نقش ایشان در مناسبات داخلی و خارجی بوسنی پس از جنگ دهه نود میلادی تا کنون معترض بوده و تلاش های زیادی را برای پایان ماموریت این افراد داشته اند که در پس همین اقدامات روس ها، والنتین اینتسکو-نماینده سازمان های بین المللی در بوسنی پس از گذشت دوازده سال از ماموریت خود، در سال 2021 میلادی با اعلام مصوبه ای در تائید نسل کشی و جرائم جنگی توسط صرب ها (بعد از گذشت حدود سی سال از کشتار افراد بی دفاع و غیرنظامیان در بوسنی و هرزگوین)، جای خود را به نماینده ی جدید مجامع بین المللی در بوسنی، یعنی کریستین اشمیت سیاستمدار آلمانی سپرد. نکته جالب توجه اینکه، یکی از مخالفان سرسخت و جدی حضور این نماینده در بوسنی به عنوان ناظر اجرای توافق دیتون، میلوراد دودیک، رهبر جمهوری صربسکای بوسنی است که ایشان نیز از حامیان و دنباله روهای ولادیمیر پوتین است!

البته وجود و کنشگری نمایندگان سازمان ملل در بوسنی و هرزگوین، همواره با حواشی و اتفاقات بحث برانگیزی روبرو بوده است، مثلا از "پدی اشتاون"، نماینده اسبق این مجمع در بوسنی، به عنوان مامور اطلاعاتی MI6 انگلیس یاد می کنند.

شرح اجمالی از موارد فوق، بیانگر وجود مناسبات و موازنه ی قدرت میان غرب و شرق است که دولت-ملت های پیرامونی به فراخور زمان و مکان های مختلف، میدان بازی و حتی عرصه ی جنگ های فیزیکی و نرم آنان هستند، شواهد و قرائن این امور به گونه ای در حادثه ی اخیر تروریستی در حومه مسکو نیز قوت گرفته است که عاملان اصلی کشته و زخمی شدن حدود 200 نفر در تالار موسیقی کراسنوگورسک به اوکراین، خلافت اسلامی داعش، امریکا و انگلیس نسبت داده می شوند. برخی ناظران بر این باورند که انجام این حمله تروریستی توسط داعش و اعلام رسمی آن توسط مقامات امریکایی در جهت انحراف اذهان عمومی از نقش غربی ها در صحنه سیاسی و اجتماعی روسیه است که مهمترین آن ها در ایام اخیر را می توان در صحنه انتخابات ریاست جمهوری روسیه و انتخاب مجدد پوتین برای پنجمین بار در راس قدرت این کشور و شاید مرگ سرسخت ترین مخالف او، یعنی آلکسی ناوالنی جستجو کرد. 

در ساعات اخیر، پوتین با اعلام قول نابودی اوکراین توسط روسیه، بر نقش کی یف به عنوان هم دست تروریست ها تاکید کرده و این حمله را بخشی از جنگ اوکراین دانسته است که باید آمران اصلی آن مشخص شوند.