رایزنی برای همراهی

دیپلماسی ایرانی: هیلاری کلینتون روز جمعه واشنگتن را برای آغاز سفری پنج‌روزه به مقصد اروپا ترک کرد، او قرار است طی این تور اروپایی در مسکو با مقامات روسی در مورد ایران به گفت و گو بنشیند اما قبل از روسیه از سوئیس، بریتانیا و ایرلند دیدارمی‌کند.

بسیاری از صاحب نظران هدف از سفر وزیر امور خارجه امریکا به مسکو را بیش از هر چیز رایزنی در مورد ایران ارزیابی می‌کنند اما این رایزنی‌ها در شرایطی انجام می‌شود که تهران رویکرد مثبتی در برابر درخواست مذاکره امریکا پیش گرفته است و نمایندگان دو کشور به تازگی دیدار و گفت و گویی مهم و متفاوت را پشت سر گذاشته‌اند.

در مذاکراتی که میان نمایندگان ایران و امریکا در ژنو برقرار شد تصمیمات قابل توجهی مورد تبادل نظر قرار گرفت که از جمله آن بحث انتقال اورانیوم به روسیه برای غنی سازی بود، تصمیمی که بی تردید یکی از نگرانی ها عمده ایالات متحده امریکا در مورد ایران را تعدیل می‌کرد.

اکنون نقطه پیوند امریکا و روسیه در مبحث ایران می‌تواند همین تفاهم اخیر یعنی انتقال اورانیوم از ایران به روسیه برای غنی سازی و انتقال اورانیوم غنی شده از روسیه به فرانسه برای تبدیل به سوخت هسته‌ای باشد، در مذاکراتی که خانم کلینتون و مقامات روسی در مسکو خواهند داشت بدون تردید پیرامون شرایط جدید ایران پس از مذاکرات ژنو و توافقات حاصل از آن همچنین بررسی رویکرد کرملین برای تشدید تحریم‌ها مقابل ایران در صورت لزوم یا در شرایط بی‌نتیجه ماندن مذاکرات آغاز شده نیز در دستور کار خواهد بود.

به این ترتیب می‌توان سفر کلینتون را در فضای جدید حاکم بر تصمیمات هسته‌ای ایران و روابط ایران و امریکا قابل اهمیت و تاثیرگذار دانست، این در حالی است که مسئول دستگاه دیپلماسی ایالات متحده امریکا همکاری مسکو در مذاکرات 1+5 را بسیار دلگرم کننده توصیف کرده و احتمالا بر روی این همکاری برای آینده و در صورت نیاز حساب کرده است.

موضوع دیگر در مذاکرات امریکا و روسیه در مسکو به مبحث سپر دفاع موشکی ارتباط خواهد داشت که این موضوع نیز به نوعی مرتبط با نوع و چگونگی همکاری مسکو و واشنگتن در برابر ایران است، پیش از مذاکرات حساس 1+5 و ایران در ژنو بود که امریکا به دستور باراک اوباما استقرار سپر دفاع موشکی را در اروپای شرقی به حالت تعلیق درآورد تا راهکاری باشد برای جلب همکاری و حمایت مثبت کرملین در موضوع ایران، مسکو در مقابل برای نشان دادن حسن نین خود استقرار سیستم موشکی اسکندر را موقتا متوقف کرد و بلافاصه اظهارات مقامات روسی در مورد ایران کمی تغییر یافت و دیمیتری مدودف رئیس جمهور این کشور از الزاماتی سخن گفت که می‌تواند تحریم را در دستور کار قرار دهد، این رویکرد روسیه در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز تکرار شد، درست زمانی که فرانسه و بریتانیا با لحنی تند موضعی قاطع را از دیگر اعضای این شورا در برابر ایران درخواست کردند، چین همچنان ابزار تحریم را در مورد این کشور ناکارآمد خواند اما روسیه بی میل به کاربرد تحریم در صورت ضرورت نبود.

تا این جا مسکو نشان داد اگر امتیاز قابل توجه برای کشورش در میان باشد می‌توان بروی برخی مسائل چشم بست یا برخی مسائل را در نظر گرفت، حالا هیلاری کلینتون راهی مسکو است تا شاید همین موضع کرملین را به ارزیابی گذارد یا اگر تردید موجود است رفع کند.

شاید هم بتوان این انتظار را داشت که وزیر خارجه امریکا در گفت و گو با مقامات روسی به جزییات طرح انتقال اورانیوم از ایران به روسیه پرداخته و طرفین به بررسی معایب و مزایای این طرح بپردازند.

هنوز هیچ یک از پیش بینی‌ها قطعی نیست و باید مذاکره میان کلینتون و طرف‌های روس انجام شود تا بتوان به قضاوت پرداخت اما بی‌تردید ایران یک مبحث اساسی در این مذاکرات است و شاید ماموریت کلینتون چندان هم آسان نباشد، برخی معتقدند پس از آن‌که ایران با حضور بازرسان بین المللی در تاسیاست هسته‌ای خود موافقت کرده، راضی کردن روسیه برای افزایش فشارها بر تهران کار مشکلی است ضمن این که به عقیده این گروه اختلاف بر سر چگونگی برخورد با ایران میان محافل تصمیم‌گیری امریکا فرایند افزایش فشارها را پیچیده‌تر می‌کند.